محسن اراکی / استاد دروس عالی فقه و اصول در حوزه علمیه قم
چکیده:
برای اثبات نظریه ولایت فقیه – به معنای حاکمیت و رهبری عمومی در جامعه – چند بیان و تقریب عقلی وجود دارد که در این نوشتار به مهمترین آنها اشاره شده است. در یک دلیل عقلی محض که همه مقدماتش عقلی است، اقامه عدل به طور مطلق و بدون استثنا در همه جنبه‌های حیات و زندگی بشر واجب است و کسی نمی‌تواند عدل را اقامه کند، مگر اینکه عالم به آن باشد. بنابراین، حاکم علاوه بر عدالت باید اعلم به عدالت نیز باشد و مقصود از « ولایت فقیه عادل» نیز همین است. در دلیل عقلی محض دیگری بیان می‌شود که از یک سو عدالت، حسن و واجب و ظلم، قبیح و حرام شمرده شده است و از سوی دیگر براساس حکم عقل، ترجیح مرجوح بر راجح جایز نیست. در نتیجه، با وجود عالم عادل، واگذاری امر حکومت به غیر عالم عادل، جایز نیست. در قرآن کریم نیز آیاتی وجود دارد که می‌توان برای اثبات ولایت عامه سیاسی فقیه عادل به آنها استناد کرد.
واژگان کلیدی:
ولایت فقیه ، قرآن، عقل، دلیل عقلی مستقل، حکومت فقیه
کد خبر: ۲۴۹۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۱۰/۱۰
اشاره:
فقه شیعی اگر چه در مقابل دیگر مذاهب فقهی از غنای قابل قبول برخوردار است اما این کاستی را داشته که بخاطر مظالم نابخشودنی حکام جور و دوری عالمان شیعی از عرصه های اجتماعی، عمدتاً برمدار رفتار فردی شکل گرفته است. امام خمینی از جمله نوادر عالمانی است که علاوه بر اقدام عملی برای پیاده کردن احکام اسلام و تأسیس حکومت، در حوزه نظری نیز تحولی شگرف در فقه شیعه به وجود آورده، برای تبدیل آن به "فقه اجتماعی" یا "فقه اداره جامعه"، آن هم از نوع منطبق با زمان آن، تلاش کرده است. در این رابطه با آیت الله محسن اراکی یکی از محققان این عرصه به گفت وگو نشستیم. ایشان در سال 1334 در نجف اشرف متولد و به سال 1354 به موطن اصلی خود ایران بازگشت و پس از طی مراحل علمی در حوزه قم به درجه اجتهاد نائل آمد. او علاوه بر فعالیت های علمی و اجرایی در داخل ایران، چندین سال مرکز بزرگ اسلامی انگلیس را اداره و آثار فرهنگی بسیاری در آن دیار از خود بجای گذاشت. آیت الله حاج شیخ محسن اراکی هم اکنون از اساتید بنام حوزه علمیه قم می‌باشد:
کد خبر: ۲۴۵۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۶/۱۲