شادی دسته‌جمعی

مقدمه: به باور جامعه‌شناسان و روانشناسان موضوع شادی جمعی در جامعه ما به حلقه مفقوده‌ای تبدیل شده که علیرغم نیاز مبرم جامعه به این موضوع در جهت افزایش احساس همبستگی و همدلی میان مردم اما کمتر مسئولی تاکنون دغدغه فراهم کردن بستر آن را داشته و دارد. سرجمع شادی جمعی در جامعه ما خلاصه می‌شود در شادی‌های پس از پیروزی‌های ورزشی یا پیروزی کاندیدای اکثریت مردم در انتخابات ریاست جمهوری یا اتفاقات خاصی چون توافق هسته‌ای که در همه این شادی‌های جمعی از یک سو حضور خیل عظیم مامور و فضای امنیتی حاکم تا حدودی لذت دورهم شاد بودن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از سوی دیگر حواشی‌ و ابراز نارضایتی‌ها پس از این شادی‌های جمعی تمایل مردم برای حضور دوباره در کنار هم را کمرنگ می‌کند و شادی‌های جمعی کم‌کم جای خود را به شادی‌های فردی آن هم پشت درهای بسته داده که همین مسئله موجب بروز آسیب‌های بسیاری هم شده است. این در حالی است که بسیاری از کشورهای دنیا، شهروندان خود را ترغیب می‌کنند تا برای بیان احساسات و بروز هیجانات مثبت خود به خیابان‌ها بروند و شادی خود را با دیگران قسمت کنند، زیرا تقسیم شادی با سایر شهروندان و ایجاد احساسات مثبت میان مردم موجب می‌شود همبستگی و همدلی میان مردم افزایش یابد. علاوه بر بحث محدود شدن شادی‌های جمعی در ایران آنچه موضوع شادی در جامعه را با اختلال مواجه می‌کند این است که برخی مسئولان می‌خواهند محتوای شادی مردم را تغییر دهند و به گفته سید جواد میری، جامعه‌شناس در خلال این تغییر و تحریف‌ها گاهی مسائلی به عنوان شادی به مردم ارائه می‌شود که از نظر آنها عین حزن است! موضوع دیگر در زمینه شادی در جامعه ما همراه بودن همیشگی آن با منع و محدودیت از سوی مسئولان است که ماحصل همه این موضوعات موجب شده تنها گزینه پیش روی جوان ایرانی برای ارضای حس نیاز به شادی، تقلید از سایر فرهنگ‌ها باشد. برای نمونه روز ولنتاین (برگرفته از فرهنگ روم باستان و مسیحیت) در غرب در حالی تنها در بین طبقه‌ای خاص و در حد رد و بدل کردن هدیه‌ای کوچک برگزار شود که در ایران پای اکثر مردم و حتی خانواده‌های سنتی به این روز باز شده و از کوچک و بزرگ گرفته تا میانسالان و... از اواسط بهمن که می‌شود در تب و تاب برگزاری مراسمی در ارتباط با این روز می‌افتند و ظاهر شهر و فروشگاه‌ها و... پر از نمادهای ولنتاین می‌شود. هرچند این روز نیز یکی، دوسال است از سوی نیروی انتظامی با ممنوعیت‌هایی همراه شده است. موضوعی که به گفته میری گواهی است بر اینکه امروز هیچ تئوری از بحث شادی و تفریح جمعی نداریم. این اظهارات بخشی از گفتگوی مشروح آفتاب یزد با استاد جامعه شناس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره موضوع جایگاه شادی جمعی در ایران است. مشروح گفتگو با سید جواد میری را در ادامه می‌خوانید.