مقدمه: نقش‌آفرینی و تاثیرگذاری طبقه متوسط شهری در سده اخیر بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ همان‌طور که در انتخابات اخیر نیز این طبقه به وضوح نشان داد که از توان و قدرت بالایی برای اثرگذاری بر نیروها و طبقات دیگر به‌ویژه طبقه فرودست جامعه برخوردار است. این طبقه که عبارت از اساتید، هنرمندان، معلمان، دانشگاهیان، تکنیسین‌ها، نویسنده‌ها و... است پیوسته در تاریخ سیاسی ایران به‌ویژه انقلاب اسلامی، انتخابات و جنبش‌های اجتماعی و فرهنگی نقش بی‌بدیلی ایفا و مدام طبقه فرودست و ضعیف جامعه را برای آشنایی به حقوق خود و مشارکت در جنبش‌ها و انتخابات ترغیب و فعال کرده است. به همین دلیل توان گام‌های بزرگ‌تر را نیز دارد و آن بازی شفاف و مستقیم در عرصه سیاسی ایران است. بنابراین به تعبیر تقی آزاد ارمکی «نباید این طبقه را دستکم گرفت زیرا انتخابات سرنوشت‌ساز ریاست‌جمهوری در سال ۱۴۰۰ بازی فعال و شفاف طبقه متوسط شهری است؛ طبقه‌ای که امروز به افشای تخلفات مالی مسئولان می‌پردازد، تعریف تازه‌ای از زندگی و مطالبات اجتماعی و فرهنگی‌اش دارد و نیز خواهان جامعه‌ای غیرسیاسی است. چنانچه اصلاحات و اصولگرایان نخواهند در گفتمان خود بازنگری ایجاد کنند و اجازه بروز و بازی به نسل‌های جدید از دو جریان اصلاحات و اصولگرایان را ندهند، این طبقه در انتخابات آتی حادثه‌ساز خواهد شد و در برابر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا خواهد ایستاد.» در این راستا تقی آزاد ارمکی جامعه‌شناس برجسته و استاد دانشگاه با «آرمان» گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.

اشاره: کمتر از 5 روز دیگر به انتخابات زمان باقی است. برخی کاندیداها برای پیروزی در این کارزار به هر ریسمانی چنگ می‌زنند؛ به رقیب خود تهمت می‌زنند، دروغ می‌گویند و پرونده می‌سازند اما کاش این تخریب‌ها شخصی باقی می‌ماند و با سرنوشت مردم بازی نمی‌کردند. بعضی از کاندیداها از مشکلات معیشتی مردم استفاده کرده و با وعده‌های بی‌پشتوانه سعی می‌کنند آرای اقشار محروم را به سوی خود جذب کنند. وعده‌هایی چون چند برابر کردن یارانه‌ها یا تقسیم‌‌بندی جامعه به دوقطب 96 درصد و 4 درصد از نظر جامعه شناسی بسیار خطرناکند. تقسیم‌بندی‌های کاذبی که مردم را رودرروی هم قرار می‌دهد و به غیر از انباشت مطالبات و دوقطبی کردن جامعه، ثمری نخواهد داشت. این البته نخستین باری نیست که نامزدهای انتخاباتی برای حذف رقیب خود چنین نقشه‌هایی می‌کشند اما این طور که دکترتقی آزاد ارمکی جامعه شناس در گفت‌وگو با «ایران» تشریح می‌کند این تقسیم دوقطبی جامعه، فضای انتخابات را آنقدر غبارآلود می‌کند که آسیب آن در کوتاه مدت به نظام و جامعه برمی‌گردد، او بر این باور است که وعده‌های پوپولیستی برخی از نامزدهای انتخاباتی کاملاً به ضرر جامعه ایران خواهد بود.

مقدمه: همواره در جامعه ایران نیروهای فعال نقش‌های مختلفی در برهه‌های خاص از تاریخ داشته‌اند، اما نیروهایی به صورت غیر آشکار نقش‌هایی در جامعه بازی کرده‌اند که گاها در برهه‌هایی از تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران تاثیرگذار و حتی تعیین‌کننده بوده است. با توجه به روند نوسازی جامعه ایرانی یکی از نقش‌های پنهان در جامعه ایران امروزی را زنان بازی می‌کنند. زنان در مسائل سیاسی- اجتماعی ایران چند دهه است که نقش‌های تعیین کننده دارند. یکی از این عرصه‌ها می‌تواند انتخابات باشد. زنان در این عرصه‌ها کمتر از مردان نقش نداشته‌اند. درباره چگونگی آرایش و صورتبندی نیروهای اجتماعی، «مردم‌سالاری» با دکتر تقی آزاد ارمکی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران گفت و گو کرده که در ادامه می‌خوانید:

مقدمه: همواره در كشورهاي مهم جهان بازيگر يا بازيگران مهم سياسي براي آنكه نتيجه انتخابات سرنوشت‌سازي چون رياست‌جمهوري را به نفع خود رقم بزنند به شناسايي گروه‌ها و طبقات مختلف اجتماعي، نيازها و سهم آنها در انتخابات روي مي‌آورند. چراكه اين بررسي و مطالعه بدان مفهوم است كه بازي‌سازان انتخاباتي بتوانند به يك شناخت دقيق از بازيگران يا به تعبيري مشاركت‌كنندگان عمومي دست يابند و نسبت به جامعه و نيازهاي آنها با برنامه و وعده‌هاي معقول و اثرگذار در صحنه‌هاي انتخاباتي ظاهر شوند چون يك جامعه كنشگر همواره خواسته‌ها و مطالبات همساني نداشته و اين خواسته‌ها بر اساس واقعيت‌هاي موجود محيطي تغيير مي‌يابد، به همين علت بسيار مهم است كه جريان‌ها و گروه‌هاي سياسي شناختي همه‌جانبه نسبت به جامعه و طبقات مختلف داشته باشند، اما در اين ميان به تعبير دکتر آزاد‌ارمكي بازي‌سازحقيقي فرد يا جرياني است كه نسبت به همه طبقات و مطالبات جامعه يا گروه هدف شناخت داشته باشد و بتواند اجتماعات و طبقات بيشتري را به سوي خود جلب كند، در اين صورت بي‌شك او برنده بازي در انتخابات ۹۶ خواهد بود. در اين راستا و به‌ويژه تاثير برجام در حوزه‌هاي مختلف جامعه «آرمان امروز» با تقي‌آزاد‌ارمكي به گفت‌وگو پرداخته است كه در ادامه آن را مي‌خوانيد.

مقدمه: در سال‌های اخیر شکلی از مهاجرت خانواده ایرانی به خارج از ایران باب شده ‌است که در آن یکی از والدین و با احتمال زیاد پدر به‌عنوان منبع تأمین‌کننده درآمد خانواده در ایران می‌ماند و مادر و فرزندان به خارج از کشور می‌روند. برخی معتقدند مهاجرت با احتمال بالایی خانواده ایرانی را در معرض فروپاشی قرار می‌دهد و این شکل از مهاجرت را بدترین شکل می‌دانند که در آن سقوط خانواده و نابودی پروژه‌ای که بابت آن مهاجرت صورت گرفته، اجتناب‌ناپذیر است. با « تقی آزادارمکی »، جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، درباره این شکل از مهاجرت و پیامدهای آن گفت‌و‌گو کرده‌ایم:

اشاره: اخيرا شاهد رفتارهايي از سوي نسل چهارم و پنجم كشور يعني متولدين دهه ٧٠ و ٨٠ هستيم كه شايد پيش از اين و در نسل‌هاي گذشته كمتر رخ داده است. مثل شركت چندصد هزار نفري در مراسم خواننده مورد علاقه‌شان، برگزاري ميتينگ در مكان‌هاي مختلف، جسارت و استقلالي كه نقش آنها را در خانواده متمايز مي‌كند و... كه همين رفتارها تحليلگران متعددي را به نشان دادن واكنش واداشته است. برخي اين تغييرات چشمگير نسلي را ناشي از كژكاركرد رسانه‌هاي نوين مي‌دانند، برخي ديگر آن را به گسست ارتباط اين نسل با خانواده ربط مي‌دهند و عده‌اي ديگر اين رفتارها را تلاشي براي ديده شدن از سوي نسلي مي‌دانند كه تا حدودي پتانسيل‌هاي آنان از سوي جامعه ناديده گرفته شده است و تحليل‌هايي از اين قبيل. تقي آزادارمكي، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، معتقد است نبايد به تغيير نسل در جامعه ايران بدبين بود و با اين استدلال كه از گذشته‌هاي دور درباره نسل جوان، قضاوت‌هاي تندي از سوي نسل قبل وجود داشته، اين تغيير را طبيعي مي‌داند. وي همچنين نسل حاضر را نسلي نرمال و قابل دفاع مي‌داند كه به دنبال زندگي كردن است و مي‌كوشد شرايط زندگي خود را بدون ايجاد هرگونه تنش، ارتقا دهد. آزاد ارمكي با تاكيد بر اينكه جامعه در حال پوست‌اندازي و تغيير است مي‌گويد زمان آن رسيده كه اين نسل را به رسميت بشناسيم.

اشاره: همه چیز از میتینگ کوروش آغاز شد و ادامه پیدا کرد، هر روز جایی و هر هفته شهری،میهمان بازی سرخوشانه دهه هشتادی ها شد تا با شوخی و خنده دشنام دهند و با شادی ساعتی را به چالش با اطرافیان بگذرانند. پس از برگزاری میتینگ دهه هشتادی‌ها در مجتمع کوروش بود که توجه‌ها به سمت این نوجوانان جلب شد. این نوجوانان چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند؟ چه چیزی متولدان این دهه را از متولدان دهه‌های قبل‌تر متمایز می‌کند؟ چه خواسته‌ها و تمایلاتی دارند که به برگزاری یک میتینگ ترغیبشان می‌کند؟ و... دکتر « تقی آزادارمکی »، جامعه‌شناس و عضو هیأت‌علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سؤالات می‌گوید حضور این نوجوانان همیشه و در هر لحظه در جامعه قابل مشاهده است. او حتی از این هم فراتر می‌رود و می‌گوید این نوجوانان که شاید سرعت تغییر نسل‌ها باعث شده از آنها غافل بمانیم، در حال تغییردادن جامعه هستند؛ تغییراتی که سیاسی و رادیکال نیست اما حوزه سیاست به این دلیل که از توسعه حوزه‌های فرهنگ و جامعه ایرانی عقب‌ مانده، توانایی درک این تغییرات را ندارد.