اشاره: هر جامعه‌اي كه به تراز و سطح يك تمدن مي‌رسد، قاعدتاً نظام معنايي و نظام معرفتي خاص خويش را مي‌سازد و براي عينيت بخشيدن و عمومي كردن معرفت در ابعاد يك تمدن رسانه خاص نظام معرفتي خويش را مي‌طلبد. جامعه‌اي كه در ابعاد تمدني ظهور و بروز پيدا مي‌كند، بسته‌اي كامل از تمام شئون و وجوه يك حيات مختص زمانه و عصر خويش حاضر و آماده دارد. اما هر تمدني با توجه به اقليم و محيط جغرافيايي و شرايط فرهنگي، معرفتي و نظامي خود تصرفي در عالم دارد اين تصرف مي‌تواند به صورت سخت نظامي، نيمه سخت اقتصادي يا نرم فرهنگي باشد. براي ماندگاري و اقبال هر تمدني در پهنه و گستره عالم بايد تبيين و تفهيم مناسبي از انديشه خود در شرايط زيستي هر فرهنگي لحاظ مي‌كرد تا بتواند قوام خويش را دوام بخشد. در ادواري كه ارتباطات حضوري‌تر و به دور از عالم مجاز بود رسانه‌ها ساختاري ساده‌تر و محدودتر داشتند، انتقال داده و اطلاعات و تسريع در آن به اهميت امروز نبود و آن چنان كه امروز اطلاعات و ارتباطات گريبان عالم را گرفته است براي مردم آن روز مورد اقبال نبود؛ اطلاعات در حجم كم و مورد نياز رد و بدل مي‌شد و حرص و ولع براي انباشت و پروار اطلاعات براي مقاصد خاص استعماري در مخيله كسي در آن دوران نمي‌گنجيد. غرب با انديشه ماترياليستي خويش در دوران روشنگري تمدني را هويت بخشيد كه فرماليسم، مقوم ذاتي آن است. فلسفه تحليلي و پوزيتيويسم با تقليل انديشه در قاعده‌هاي منطق رياضي و اصول تحصلي تجربي غيرتوحيدي خويش عالمي را به منصه ظهور رساند.