حمایت صوری از زنان
فاطمه کروبی دبیر کل مجمع اسلامی بانوان کسی که از سال 76 زنان را تشویق به حضور در مجمع اسلامی بانوان کرد در این خصوص به همبستگی میگوید: اگر واقع بینانه بخواهیم نقش خانم های کشورمان را در هر سه عرصه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مورد بررسی قرار بدهیم به این واقعیت اعتراف خواهیم کرد که متاسفانه به رغم حضور خانمها در طول این چند سال که در حوزههای مدیریتی، علمی ، هنری و اجرایی لیاقت و شایستگی خود را نشان دادند ولی نتوانستند جایگاه واقعی خود را در اجتماع به دست بیاورند. زنان کمترین نقش را در عرصه سیاسی و اقتصادی در طول این چند سال داشتهاند، حضور زنان در مشاغل سیاسی مانند ریاست جمهوری و خبرگان رهبری محدودیت دارد، ورود آنها به این عرصه سلیقهای است تفسیرهای فردی و گروهی از قانون میتوانند بخشی از مقررات تحقیرآمیز باشد که واقعا ریشه عمیقی در فقه پویای امامیه ندارد.در مورد زنان تفکرات قرون گذشته حاکم است که این تفکرات برخلاف دیدگاه حضرت امام است.
امام میفرمودند که مشارکت زنان از مفاخر نظام است، مقام معظم رهبری نیز توجه ویژهای به فعالیت زنان درجامعه دارند. وی عنوان کرد: برای این که به دنیا بگویم زنان ما در سیاست نقش اساسی دارند همیشه در سخنرانیها از آنها دفاع میکنیم ولی در عمل این گونه نیست و فرهنگ مردم سالارانه را پیاده میکنیم.اگر شایسته سالاری واقعا در دولت اصلاحات اجرا میشد امروز خانمهای زیادی در مسوولیتهای بزرگی انجام وظیفه میکردند و امروز این فرهنگ مردم سالارانه شکسته شده بود.
ولی عدم اعتقاد به توانایی خانم ها مانع حضور آنها در جامعه شد.خانم کروبی که سالها در مسوولیت اجرایی در کشور انجام وظیفه کرده است میگوید: بعد از انقلاب پیشرفتهایی در ارتباط با زنان صورت گرفته است ولی این پیشرفت ها کافی نبوده و هنوز با ضعف های زیادی روبهرو هستیم. با وجود این که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل میدهند استعداد آنها در زمینههای مختلف چندان در نظر گرفته نمیشود.از نگاه اسلام حضور زنان در اجتماع بدون مانع است ولی متاسفانه برخی نگاههای متحجرانه بر مقوله اسلام محدودیتهایی را برای زنان به وجود آورده است.نگاه مرد سالار و متحجرانه بزرگ ترین مانع پیشرفت هر جامعه و ملت است. این ضعف متاسفانه بر کشور ما، سایه افکنده برای برداشتن این سایه کار تشکیلاتی و سامان یافته از سوی زنان ضرورت دارد.وی ادامه داد اگر چه زنان در NGOها و احزاب حضور فعال و گسترده تری دارند ولی اگر خود اقدام به تشکیل حزب کنند، مطمئنا تاثیرگذاری بیشتری خواهند داشت.
وی به تاسیس مجمع اسلامی بانوان اشاره کرد و گفت: مجمع های اسلامی بانوان در سال 76 به وسیله جمعی از زنان تشکیل شد ولی این مجمع نه متحجر و نه سکولار است. در این تشکل خانم ها و آقایان در کنار هم فعالیت میکنند ولی بیشتر اعضا را زنان تشکیل میدهند و با امکانات محدود سعی میکنند در صحنه جامعه تاثیرگذار باشند.انگیزه زنان، برای فعالیت سیاسی صرف برای حضور در احزاب چندان وجود ندارد و زنان از ابتدا جذب فعالیت های فرهنگی و اجتماعی یک حزب میشوند و بعد از مدتی به فعالیتهای سیاسی گرایش پیدا میکنند. دولت چندان به کار تشکیلاتی احزاب اعتقاد ندارد و از این بابت به تمامی احزاب به خصوص احزاب زنان ضربه وارد شده است در مجلس نیز متاسفانه زنان نماینده حضور پر رنگی نداشته و حتی مشاهده میکنیم که در هیات رییسه یک زن وجود ندارد که این امر ناشی از همان نگاه متحجرانه است.نگاه مسوولان مرد سالارانه است و اگر همچنان در فعالیت ها نگاه جنسیتی حاکم باشد جامعه پیشرفت نخواهد کرد.
باید توجه کنیم و به قول حضرت امام که گفتهاند:سعادت و نظارت یک کشور بستگی به حضور زنان دارد. کروبی به فعالیت احزاب زنان اشاره میکند و این گونه میگوید: وقتی احزاب زنان میخواهند در فعالیت ها حضوری جدی داشته باشند به خاطر نگاه مردمسالارانه مسوولان و مردم با مشکل مواجه میشوند و گویی مردم از حضور سیاسی زنان در جامعه تعجب میکنند و به نظر آنها زنان آن چنان دارای توانایی برای حضور در عرصه تصمیم گیری کلان نیستند این ضرورت وجود دارد که نگاه فرهنگی مسوولان به افراد جامعه و به نقش زنان و توانایی آنها تغییر کند.
زنان جنس دوم
مریم بهروزی دبیر کل جامعه زینب که از سال 65 حزب متبوعش فعالیت کرده است نیز معتقد است: زنان برای ایفای حق خود باید به فعالیتهای حزبی و تشکیلاتی گرایش پیدا کنند.اصولا زنان جنس دوم و نیروی دوم محسوب میشوند و جایگاه و پایگاه تشکیلاتی ندارند این دیدگاه،ضرورت فعالیت حزبی و تشکیلاتی به صورت مستقل از ناحیه زنان را نشان میدهد البته در تشکلهای سیاسی که زنان مسوولیت آن را بر عهده دارند این تشکلها فقط به کارهای سیاسی صرف مشغول نیستند بلکه مسایل فرهنگی و اجتماعی را نیز رصد می کنند.تا زمانی که نگاه مرد سالارانه در کشور ما وجود داشته باشد نباید انتظار داشت زنان ما به درجات بالا برسند.
درحال حاضر از سوی مسوولان چندان تشویق و ترغیبی صورت نمیگیرد که زنان به فعالیتهای حزبی بپردازند.از سوی دیگر نیز زنان در ابتدا با انگیزه عقیدتی فرهنگی واجتماعی به احزاب میپیوندند و بعد از مدتی وارد حوزه سیاست میشوند در اوایل انقلاب بحث درباره حضور زنان در راهپیمایی و مراسم سیاسی بود که امام در آن زمان به زنان تکلیف کردند که در مسایل سیاسی و هنری جامعه حضور داشته باشند و این خود زمینهای را برای رشد زنان فراهم کرد تا مجلس چهارم شاهد بودیم که زنان در عرصه سیاست رشد کرده و به درجات عالی رسیدهاند ولی از دوره چهارم به بعد مجلس حضور آنها رو به افول گذاشت و رشدی نکرد در دوره سوم تعدادزنان 3 تا 4 نفر بود و در دوره بعد این تعداد افزایش پیدا کرد و به 9 نفر رسید بعد از آن دوره های بعدی مجلس رشد کرد.
عدم احساس امنیت زنان
اعظم طالقانی که دارای مسوولیت های زیادی بوده است درباره علل عدم رشد سیاسی زنان و فعالیت آنان در جامعه به همبستگی میگوید:زنان از گرایش به فعالیتهای سیاسی احساس امنیت نمیکنند بنابراین مشارکت آنها مشارکت حداقلی است.آنان از سوی رسانههای ملی ومطبوعاتی نیز چندان تبلیغی برای حضور زنان در عرصه تشکیلاتی و حزبی نمیکنند.نگاه اقتدارگرایان، مرد سالارانه است و زن را به عنوان یک فردی که توانایی اجرایی بالایی دارد قبول ندارند.
قانون اساسی به زن ومرد اجازه میدهد که در حوزه های مختلف اعم از ریاست جمهوری فعالیت کنند ولی تفسیر شورای نگهبان فقط به مرد اجازه فعالیت میدهد و این مخالف نص صریح قانون اساسی است.جلایی پور که حاضر به مصاحبه نبود نیز در این خصوص میگفت:در کشور،راجع به فعالیت زنان در یک چارچوب خاص امکان فعالیت سیاسی است و در این چارچوب تاییدی میتوانند فعالیت کنند. مثلا در راهپیماییها از فعالیت های زنان استقبال میشود ولی اگر خانمها بخواهند مستقل فعالیت سیاسی انجام دهند با موانع بسیاری روبه رو خواهند شد.به همین دلیل ما از حضور اجتماعی زنان در فعالیت های سیاسی در مواقعخاصی استفاده میکنیم.
رویکرد دولت واپس گرایانه است
رییس کمیسیون زنان جبهه مشارکت ایران اسلامی نیز با اظهار تاسف از عملکرد دولت در حوزه زنان، میگوید: رویکرد دولت به حوزه زنان حاکی از نگاه واپسگرایانه حاکم به این نهاد است که وضعیت زنان را صدها سال عقب میبرد. فاطمه راکعی ، با بیان اینکه از شعارهای انتخاباتی احمدینژاد مشخص بود که زنان جایگاه والایی در دولت ایشان نخواهند داشت، تصریح کرد: عملکرد دولت در یک سال گذشته در جهت زیر سوال بردن اقداماتی است که در مجلس ششم در چارچوب قانون اساسی و شرع برای بهبود وضعیت زنان انجام شد.وی به تغییر نام مرکز امور مشارکت زنان به مرکز امور زنان و خانواده در دولت احمدینژاد اشاره میکند و معتقد است: زنان خود بهترین پاسداران خانواده هستند اما نباید آنها را ضمیمه خانواده کرد و موقعیت مستقل زنان را نادیده گرفت چراکه برجسته کردن خانواده متاسفانه عکسالعملهای منفی را نسبت به زنان ایجاد میکند.
راکعی میگوید: سخنرانی رییس مرکز امور زنان و خانواده در مورد کنوانسیون رفع تبعیض از زنان که سالهاست نظرات موافق و مخالف در مورد آن مطرح میشود، جای سوال دارد و عملکرد این مرکز نشان میدهد که مرکز امور زنان و خانواده ریاستجمهوری نه تنها برنامهای برای زنان ندارد بلکه از آنچه در جامعه زنان میگذرد، بسیار فاصله دارد.رییس کمیسیون زنان جبهه مشارکت ایران اسلامی با انتقاد از مباحثی که در مجلس هفتم در مورد زنان مطرح میشود،میگوید: مجلس هفتم مباحثی را در مورد سطحیترین امور مربوط به زنان مطرح میکنند، بحث تنوع در پوشش بسیار دیر مطرح شده است.
در همان سالهای اولیه بعد از پیروزی انقلاب که ما فریاد میزدیم رنگ و نوع حجاب مهم نیست، مهم متانت است، همین کسانی که امروز میخواهند انواع دیگری از پوشش را به جامعه عرضه کنند، با ما مقابله میکردند. کسانی که فقط خود را اسلامی میدانند و دلسوزیهای دیگران را نمیپذیرند، باید بدانند که برای این کارها دیگر دیر شده و آب در هاون کوبیدن است. راکعی، منشور حقوق وظایف زنان را که در فراکسیون زنان مجلس مطرح شده است، غیراصولی و غیرمنطقی میداند و تصریح میکند: این منشور هیچ مشکلی را از زنان رفع نمیکند، ضمن اینکه به طور تلویحی چندهمسری را در جامعه تایید میکند.
متاسفانه نحوه برخورد تفکری که در مجلس و دولت است، از نوع برخورد حذفی، هدف وسیله را توجیه میکند و همه حق را به جانب خود دادن است؛ این تفکر به جای اینکه پاسخ حرف را با حرف بدهد، از شیوههای مرسوم تهمت زدن، توهین کردن و از میدان بیرون راندن استفاده میکند.راکعی با بیان اینکه با برخی از دیدگاههای موجود در جنبش زنان مخالف است، تاکید میکند: بنده برخوردی را که با تجمع زنان در 22 خرداد شد، نمیپذیرم، این نوع برخورد فاصله حاکمیت را با برخی از قشرهای زنان افزایش میدهد و نتیجه عکس میدهد.وی از تصویب پروانه سازمان زنان ایران و در عین حال عدم امضای پروانه آن از سوی وزیر کشور خبر داد و میگوید: بیش از یک ماه است که از وزیر کشور وقت ملاقات خواستهام تا در این مورد صحبت کنم و بگویم که در مورد سازمان زنان مغایر با قانون احزاب عمل شده است اما به این تقاضا پاسخ داده نمیشود.