تاریخ انتشار : ۰۶ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۹:۵۶  ، 
شناسه خبر : ۲۸۶۵۱۴
گفت‌و‌گوی «ایران» با سدات لاچینر، رئیس مؤسسه پژوهش‌های سیاسی و اجتماعی ترکیه:
مقدمه: ظرف ماه‌های اخیر تغییراتی وسیع در عرصه سیاسی ترکیه در مقابل کردهای این کشور رخ داده است. سال گذشته در چنین ایامی بود که همه تصور می‌کردند بهار روابط آنکارا و کردها آغاز شده است. این تصور با پیام نوروزی عبدالله اوجالان، رهبر کردها که سال‌ها است در جزیره امرالی در تبعید به سر می‌برد، تشدید شد. اما در قلب تابستان امسال بهار روابط این دو دشمن دیرینه به خزان گرایید و اکنون در سراشیبی تابستان به‌وضوح می‌توان سوز سرمای زمستانی آن را که تنها آتشبار گلوله‌ها به آن گرما می‌دهد، مشاهده کرد. در گفت‌و‌گو با پروفسور سدات لاچینر، رئیس مؤسسه پژوهش‌های سیاسی و اجتماعی آنکارا درباره جنگ و درگیری اخیر پ.ک.ک و آنکارا و تأثیر آن بر انتخابات پیش روی این کشور به گفت‌و‌گو نشستیم که می‌خوانید.
پایگاه بصیرت / مرتضی هاشمی

(روزنامه ايران - 1394/06/23 - شماره 6027 - صفحه 18)

* دولت ترکیه تقریباً یک ماه پیش با ادعای مبارزه با داعش پایگاه‌های خود را در اختیار امریکا گذاشت و حملات هوایی خود را در سوریه و عراق شروع کرد. علت اینکه آنکارا با تأخیری یک ساله حاضر شد وارد مبارزه با داعش شود چه بود؟

** به عقیده من علت اصلی پیوستن ترکیه به نبرد علیه داعش فشار امریکا و غرب است. علاوه‌بر این کسب حمایت و همراهی کشورهای غربی برای مبارزه ترکیه با پ.ک.ک یکی دیگر از دلایل پیوستن آنکارا به صف مبارزه با داعش است. انفجار شهر سوروچ و دیگر تحرکات داعش علیه ترکیه و فشارهای داخلی به دولت هم در اتخاذ این تصمیم تأثیرگذار بود. از طرفی مخالفان داخلی در ترکیه انتقادات شدیدی علیه همکاری و علاقه دولت به داعش مطرح می‌کردند. بنابراین دولت برای اینکه خود را از این اتهام تبرئه کند، جنگ علیه داعش را آغاز کرد.

* ارتش ترکیه در حملات یک ماه اخیر خود، بیش از آنکه داعش را هدف قرار دهد، کردها را نشانه‌گرفته است. چرا اردوغان بعد از چند سال پیگیری طرح صلح با کردها وارد جنگ با کردها شد؟

** یکی از دلایل شروع جنگ، حملات پ.ک.ک بود. پ.ک.ک به دلیل موفقیت‌هایش در سوریه دچار اعتماد به نفس بالایی شده و قصد دارد این موفقیت‌ها را در ترکیه هم تکرار کند و ترکیه تصمیم گرفت، مانع این گروه شود. دلیل دوم سیاست داخلی است. در ترکیه حزب دموکراسی خلق‌ (HDP) که با پ.ک.ک ارتباط دارد توانست با کسب 13 درصد آرا وارد مجلس شود. موفقیت این حزب باعث شد حزب عدالت و توسعه اکثریت کرسی‌های مجلس را از دست بدهد و نتواند به تنهایی دولت تشکیل بدهد. اگر HDP به عنوان چهارمین حزب باز هم بتواند وارد مجلس بشود، حزب عدالت و توسعه حتی با کسب 40 درصد آرا هم نمی‌تواند به تنهایی دولت را تشکیل بدهد.

به همین دلیل هدف دولت کاهش آرای این حزب به زیر 10درصد و راه‌نیافتن حزب دموکراسی خلق‌ به مجلس است. گفته‌می‌شود افزایش حملات تروریستی پ.ک.ک وضعیت سختی را برای حزب HDP رقم خواهد زد و آرای این حزب را کاهش خواهد داد. این را هم می‌دانیم که حزب حاکم از ورود HDP به مجلس خوشش نمی‌آید.

* با آغاز جنگ با پ.ک.ک همان‌طور که انتظار می‌رفت و پیشتر در شیوه‌های مبارزاتی پ.ک.ک دیده بودیم، جنگ به شهرها کشیده شده است. به نظر شما ادامه این نبرد چه شرایطی را به‌لحاظ نظامی بر ترکیه تحمیل خواهد کرد؟

** قطعاً پ.ک.ک نسبت به سه سال پیش قو‌ی‌تر و تأثیرگذارتر شده است. این گروه در حملاتش به هر کاری دست می‌زند. آنها در مسیر اهداف خود که در تقابل با دولت ترکیه است، ممکن است به پلیس حمله ‌کنند یا نظامیان را در خیابان هدف قرار ‌دهند. مقابله با چنین گروهی کار سختی است و وضعیت سختی را برای کشور رقم می‌زند.

* داوود اوغلو بعد از نخستین حمله بزرگ پ.ک.ک مدعی شد این گروه را با خاک یکسان خواهد کرد. آیا براستی ترکیه توان آن را دارد که چنین ادعایی را مقابل کردها که به فنون چریکی کاملاً آشنا هستند، به تحقق برساند؟

** مسئولان و سیاستمداران با تروریستی خواندن پ.ک.ک می‌گویند «گروه‌های تروریستی را نابود خواهیم کرد.» به عبارتی چیزی را که از آنها انتظار می‌رود به زبان می‌آورند، اما حقیقت این است که گروه‌های مسلحی در 30 سال اخیر در ترکیه وجود داشته‌اند و هر نخست‌وزیری همین ادعا را کرده است. معتقدم ترکیه می‌تواند با پ.ک.ک مقابله کند اما با مدیریت و استراتژی‌های کنونی چنین چیزی مقدور نیست.

* هنگام بروز جنگ کوبانی شاهد بسیج همگانی کردهای ترکیه، عراق و سوریه بودیم. به نظر شما آیا این اتحاد الان هم می‌تواند شکل بگیرد؟ بویژه اخیراً اظهاراتی از جانب بارزانی منتشر شد که نشان می‌داد، شکاف‌هایی بین کردهای ترکیه و عراق بروز کرده است.

** کوبانی را PYD که شاخه دیگری از پ.ک.ک است، اداره می‌کند. به همین دلیل رابطه آنها چیزی فراتر از اتحاد است، اما بین بارزانی و پ.ک.ک اختلافات جدی وجود دارد. چون پ.ک.ک می‌خواهد بخشی از شمال عراق را دراختیار بگیرد.

* آیا نتیجه قابل قبولی که کردها در انتخابات تابستان به دست آوردند و همچنین دستاورد بد حزب حاکم در این انتخابات را در این جنگ و بروز آن دخیل می‌دانید؟

** در این مورد ادعاهایی وجود دارد. باید قبول کرد، یکی از عوامل تأثیرگذار بوده است. حداقل می‌توان گفت حزب عدالت و توسعه دیگر کمتر مسامحه می‌کند اگر به تنهایی می‌توانستند اکثریت مجلس را در انتخابات کسب کنند احتمالاً روند صلح با کردها را ادامه می‌دادند.

* بی تردید نبرد دولت با پ.ک.ک تبعاتی نیز بر انتخابات پیش روی این کشور خواهد داشت. تبعات مثبت و منفی این جنگ را بر انتخابات چگونه ارزیابی می‌کنید؟

** این جنگ برگزاری انتخابات را سخت خواهد کرد. در گذشته هم در منطقه کردنشین گروه‌های تروریستی وجود داشت اما انتخابات برگزار شد. از ابتدای قرن نوزدهم انتخابات برگزار شده است. این بار هم برگزار خواهد شد.

* پیش‌بینی شما از تأثیر این جنگ بر میزان آرای کردها و حزب حاکم چیست؟

** پیش‌بینی نتایج انتخابات کار سختی است. نتیجه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد حزب دموکراسی خلق‌ها (HDP) حدود 13 درصد و حزب عدالت و توسعه (AKP) هم بین 39 تا 40 درصد رأی کسب خواهند کرد، اما هنوز تا انتخابات زمان زیادی مانده است. اگر حزب حرکت ملی (MHP) بتواند با احزاب دیگر متحد شود می‌تواند آرای خود را به 20 درصد افزایش دهد.

http://iran-newspaper.com/newspaper/page/6027/18/84699/0

ش.د9402623