(روزنامه بهار - 1394/07/05 - شماره 7 - صفحه 3)
آمریکا با ابتکار دیپلماتیک جدید خود به مجمع عمومی سازمان ملل متحد آمد؛ طرحی که گام ابتدایی آن رایزنی با مقامات ایرانی است. غرب بالاخره پذیرفت گذر از بحرانهای منطقهای بدون حضور ایران تقریبا غیرممکن است؛ از همین رو مهمترین محور ابتکار دیپلماتیک جدید آمریکا برای حل بحران سوریه مذاکره با ایران و جلب همکاری با جمهوریاسلامی شد؛ دقیقا همان گزینهای که تا چندی پیش سعی میشد تا جای ممکن نادیده گرفته شود. پس از توافق هستهای تاریخی میان ایران و گروه 1+5 که آمریکا از بازیگران اصلی آن محسوب میشد، ایران توانست به جهان اثبات کند که راهحل دیپلماتیک مسلما موفقیتآمیزتر از گزینه نظامی است. حال غرب نیز این رویکرد را پذیرفته است.
ایران برای آنکه بتواند در بحرانهای منطقهای نقشآفرینی داشته باشد، نخست باید از سد پروندهای میگذشت که با وجود بیش از یک دهه مذاکره همچنان بینتیجه مانده بود؛ بههمین دلیل دولت حسن روحانی حلوفصل پرونده هستهای ایران را اولویت سیاستخارجی خود قرار داد و درنهایت آن را به گونهای به سرانجام رساند که حال به الگویی برای حل بحرانهای منطقهای تبدیل شده است. رویترز دراینباره نوشت: در پی توافق هستهای ایران و گروه 1+5 در وین، برخی مقامهای غربی امیدوارند که این موضوع بتواند به حل مشکلات منطقهای نیز کمک کند.
ازجمله فدریکا موگرینی، مسئول سیاستخارجی اتحادیه اروپا، ماه گذشته در گفتوگو با شبکه خبری سیانان گفت: «توافق هستهای اخیر با ایران میتواند راه را برای اتخاذ رویکردی متفاوت ازسوی کشورهای منطقه درباره سوریه باز کند.» کری طی هفته جاری و در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، چندین ایده را برای یک رویکرد جدید با هدف حل بحران سوریه ارائه خواهد کرد و برای آغاز این ابتکار دیپلماتیک خود روز گذشته با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دیدار کرد. وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، نیز روز جمعه به خبرنگاران گفت که کری در دیدار خود با ظریف درباره بحران سوریه گفتوگو خواهد کرد.
جان کری روز گذشته درآستانه دیدار با ظریف درجمع خبرنگاران با اشاره به اینکه باید برای موضوعات مهم خاورمیانه ازجمله بحران در سوریه و یمن، راهی به جلو پیدا شود، گفت: «این هفته را فرصت مهمی برای اینکه هر یک از کشورها نقشی مهم در تلاش برای حل برخی از دشوارترین موضوعات خاورمیانه ایفا کنند، میدانم.» وی در ادامه افزود: «باید به صلح برسیم و راهی رو به جلو در یمن و سوریه بیابیم.
فکر میکنم که این فرصت وجود دارد که از طریق این مباحث، به پیشرفت دست یابیم.» وزیر امور خارجه ایران نیز در این نشست گفت: «امیدواریم با اجرای کامل این توافق، اجرای با حسن نیت آن، بتوانیم به برخی از بیاعتمادیها که دههاست وجود دارد، پایان دهیم.» شرمن که از گفتوگوکنندههای ارشد آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران نیز بوده، پیش از این با اشاره به اینکه آمادگی آمریکا برای گفتوگو با ایران درباره سوریه بهدلیل «منافع موازی» دو کشور است، گفته بود: «حساسیتهای فوقالعادهای در ایران برای چنین گفتوگوهایی وجود دارد و احتمالا محدودیتهایی نیز هم؛ اما مهم است تا جایی که میتوانیم در این حوزه وارد شویم.»
ایران از مهمترین متحدان سوریه در منطقه است و همواره بر حضور بشار اسد در آینده سیاسی سوریه تاکید داشته، ازسوی دیگر آمریکا و متحدانش تا چندی پیش تنها راهحل بحرانی را که پنج سال پیش آغاز شد رفتن اسد عنوان میکردند. یکی از مهمترین دلایلی که ایران از نشست ژنو برای حلوفصل بحران سوریه حفظ شد نیز همین مسئله بود.
امروز اما با تاکید قدرتهای غربی ازجمله آمریکا و آلمان بر نقشآفرینی ایران در حل بحران سوریه و دیگر بحرانهای منطقهای، به نظر میرسد دوطرف قصد دارند با انعطاف بیشتری با مسئله سوریه برخورد کنند تا این بحران که به زمینهای برای تقویت گروههای افراطی مانند داعش تبدیل شده و بیم سرایت آن به دیگر کشورها میرود، بالاخره یک نقطه پایان بیابد و همکاری ایران و آمریکا در این زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
دیدار محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، و جان کری، همتای آمریکایی وی، طی روز گذشته که با دستور کار رسمی برای اجرای برجام انجام شد، از منظری دیگر نیز حائز اهمیت بود. این دیدار علاوه بر آنکه بر اهمیت نقشآفرینی ایران در مناقشات منطقهای صحه گذاشت، نخستین دیدار دوجانبه میان وزرای دو کشور بود که مسئلهای جز پرونده هستهای ایران در آن مطرح میشد. تابوی مذاکرات دوجانبه مقامات ارشد ایران و آمریکا پیش از این در مذاکرات هستهای شکسته شد، بحث هستهای بهخودی خود آنقدر پیچیده بود که گنجاندن دیگر مسائل منطقهای در نشستهای مربوط به آن چندانهم عاقلانه به نظر نمیرسید؛ با حلوفصل این پرونده اما باب همکاری ایران با دیگر کشورها گشوده شده است.
http://www.bahardaily.ir/fa/Main/Detail/617
ش.د9402815