تحلیل دو روزنامه آمریکایی از نقش روسیه در حل بحران سوریه

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1394/07/01 ـ شماره 10413 ـ صفحه 6)

دو روزنامه آمریکایی در گزارش مشترکی از تماس‌های واشنگتن و مسکو در خصوص بحران سوریه نوشتند: تحرکات نظامی روسیه در سوریه، دولت اوباما را بر آن داشت تا از روی بی‌میلی با آن کشور در خصوص یافتن راهی برای حل بحران جنگ داخلی سوریه تعامل کند.

این گزارش مبسوط در روزنامه‌های آمریکایی «نیویورک تایمز» و «واشنگتن پست» با محوریت مشترک منتشر شد.

«نیویورک تایمز» در گزارش خود نوشت: در پی تصمیم روسیه برای مداخله نظامی در جنگ داخلی سوریه و ورود نخستین هواپیمای جنگی آن کشور به سوریه، دولت اوباما روز جمعه با مسکو تماس گرفت تا به نوعی با این عملیات نظامی هماهنگ شده باشد، با این هدف که از یک تقابل نظامی ناخواسته اجتناب شود و دامنه یکی از شکننده‌ترین میادین پیکار در جهان از اینکه هست، گسترده‌تر نشود.

واکنش نخست دولت «اوباما» به این تصمیم ناگهانی دولت روسیه، ابتکار عمل دیپلماتیک است. دولت اوباما دو هفته قبل هشداری جدی به «کرملین» داد و اعلام کرد که آرایش نظامی مسکو در سوریه به جنگ داخلی این کشور دامن خواهد زد و امکان دارد منجر به برخورد روسیه و آمریکا در منطقه شود.

اوباما هفته گذشته اقدام روسیه در تحویل دادن هواپیماهای جنگنده به سوریه را یک استراتژی محکوم به شکست توصیف کرد و کاخ سفید نیز اعلام کرد: محاسبات کرملین در مورد سوریه به نحوی موثر و فعالانه تغییر یافته است و به نظر نمی‌رسد به رغم اعتراض آمریکا، قصد عدول از این تصمیم را داشته باشد. اقدام دولت اوباما برای گفت وگو با روسیه در زمینه سوریه، مبین آن است که آمریکا معترف به نقش سازنده روسیه برای خاتمه جنگ داخلی چهار ساله در سوریه است. در این ارتباط به دستور اوباما، «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا روز جمعه به مدت 50 دقیقه با همتای روسی خود «سرگئی کی. شویگ» در مورد بحران سوریه گفت و گو کرد.

به گفته مقامات آمریکایی، تاکید وزیر دفاع آمریکا در این گفت و گو بر این بود که مسکو در مداخله نظامی‌اش در سوریه مراقب باشد، نیروهای آمریکایی و روسی در میدان جنگ سوریه به اشتباه با یکدیگر درگیر نشوند.

روس‌ها تانک، انواع تدارکات و تجهیزات، تفنگدار دریایی و هواپیماهای جنگی را به قطب جدید نظامی خود در بندر«طرطوس» نزدیک «لاذقیه» در غرب سوریه فرستادند. تسلیحات پیشرفته روس‌ها برای سوریه مشتمل بر تانک، خمپاره انداز و ناوهای هواپیمابر زرهی است و بیش از 200 تفنگدار روسی نیز به پایگاه هوایی آن در «ترتوس» اعزام شدند. ضمن آنکه خانه‌های پیش ساخته برای تعداد 12 هزار و 500 نفر به این پایگاه فرستاده شد.

آمریکایی‌ها نیز صدها عملیات هوایی را در سوریه تحت عنوان مبارزه با گروه داعش انجام داده‌اند.

«نیویورک تایمز» در گزارش خود نوشت: افق گفت وگوهای مقدماتی نظامی - نظامی دو کشور «آمریکا – روسیه» محدود است و آمریکا در پی آن است که از این بستر، روس‌ها را وارد یک فرآیند سیاسی کند که در نهایت منجر به برکناری بشار اسد متحد دیرینه کرملین، از قدرت شود. روزنامه آمریکایی افزود: «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا نیز که برای مشورت با یاران آمریکا در خصوص موضوع سوریه به انگلیس سفر کرده است، روز جمعه در لندن گفت که «نظر رئیس جمهوری آمریکا بر این است که گفت وگوی نظامی - نظامی گام مهم بعدی است چون به تبیین گزینه‌های متفاوت در دسترس به ما کمک خواهد کرد».

روسیه در روزهای اخیر چهار فروند هواپیمای جنگنده را در پایگاه هوایی‌اش در سوریه آرایش داد و همزمان چهار فروند بالگرد نفربر و چهار فروند بالگرد آتشبار را در این منطقه مستقر ساخت. آرایش این تسلیحات ضریب خطر را در میدان بحران، تشدید می‌کند.

این تسلیحات و تجهیزات با پرواز افزون بر 20 فروند هواپیمای ترابری در 10 روز گذشته به این پایگاه هوایی منتقل شد.

نیویورک تایمز نوشت: آرایش نظامی روسیه در سوریه امکان دارد از چندین بعد در خدمت اهداف مسکو باشد. نخست آنکه به تقویت نیروی «بشار اسد» کمک می‌کند که روسیه از دیرباز پشتیبان او بوده و در ماه‌های اخیر نیز ضرباتی سنگین را در بعد میدانی جنگ داخلی کشورش از مخالفان تحمل کرد.

حضور نظامی مسکو در سوریه، موقعیت آن کشور را وضعیت برتر نگاه می‌دارد و دستان روسیه را در تشکیل یک دولت جدید در سوریه در صورتی که «اسد» مجبور به ترک قدرت شود، قوی می‌سازد. ضمن آن، این حضور نظامی، بنیه مهمترین پایگاه نظامی جدید خارجی روسیه در خاورمیانه در دهه‌های اخیر را مستحکم می‌سازد و به تقویت منافع استراتژیک روسیه در منطقه کمک می‌کند.

نیویورک تایمز نوشت: در این ارتباط، جمعی از دیپلماتهای سابق آمریکایی، اقدام روسیه را «تلاش بیشرمانه مسکو» برای تخریب سطح نفوذ آمریکا در منطقه ارزیابی می‌کنند. «جیمز اف. جفری» سفیر سابق آمریکا در عراق و ترکیه در این باره می‌گوید: روسیه سخت تلاش می‌کند پویایی امنیتی خاورمیانه را تغییر دهد و ثابت کند که کاملا از یارانش حمایت می‌کند.

وی افزود: کاخ سفید نیز نگران رفت و آمد هواپیماهای جنگی است، اما باید سطح تلاش‌هایش علیه «بشار اسد» را افزایش دهد. کاخ سفید در تلاش برای جلوگیری از به ثمر نشستن تلاش‌های مسکو، موفق نشد همه کشورهایی که در مسیر پروازی هواپیماهای روسیه به سوریه هستند را مجاب به بستن آسمانشان به روی پرواز این هواپیماها سازد. فقط بلغارستان به این درخواست پاسخ مثبت داد و عراق از قبول آن سرپیچی کرد. کاخ سفید اینک به جد تلاش می‌کند از این شرایط نه چندان مطلوب که امکان جلوگیری از بروز آن را ندارد، بهترین نتیجه ممکن را درو کند.

نیویورک تایمز نوشت: غرب در جستجوی یک راه حل سیاسی برای حل مناقشه سوریه است و در این راه در رویکردهایش عقب‌نشینی کرده است.

کری در دیدار با «عبدالله بن زاید» وزیر امور خارجه امارات عربی متحده تاکید کرده است که «اسد امکان دارد برای دوره‌ای کوتاه بر سر قدرت باقی بماند».

وی اشاره کرد: محور سیاست‌های ما نابود ساختن داعش و به موازات آن یافتن راه حل سیاسی مرتبط با آن در سوریه است که ما عقیده داریم این راه حل هرگز با حضور طولانی مدت «بشار اسد» در قدرت دست یافتنی نخواهد بود. اما ما به دنبال راه‌هایی هستیم که مبتنی بر آن بتوانیم در زمینه‌هایی به تفاهم برسیم.

«فیلیپ هاموند» وزیر امور خارجه انگلیس نیز چندی پیش در سخنانی در کمیته مجلس انگلیس گفت: ما نمی‌گوییم که اسد و همه یارانش باید یک روزه صحنه قدرت را ترک کنند.

وی افزود: اگر فرآیندی مورد توافق همگان از جمله روس‌ها و ایرانی‌ها وجود داشته باشد و ماه‌ها اجرای آن طول بکشد و یک دولت انتقالی در عرض آن روی کار آید، ما مطمئنا راجع به آن بحث خواهیم کرد.

روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» نیز در گزارش مشابهی در این زمینه نوشت: از هفت ماه پیش که «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا روی کار آمد، برای نخستین با با همتای روس‌اش مکالمه تلفنی کرد. طبق اعلام «پیتر کوک» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا - پنتاگون - وزرای دفاع دو کشور در این گفت وگو موافقت کردند بحث‌ها بر سر یافتن مکانیزمی برای رفع ستیز در سوریه ادامه پیدا کند.

به گفته سخنگوی پنتاگون، وزیر دفاع روسیه به «کارتر» گفت که آرایش نظامی روسیه در سوریه ماهیت دفاعی دارد. اما مقامات آمریکا نظرشان این است که مکالمه تلفنی دو وزیر دفاع، در نهایت به توافق وسیع‌تر میان دو کشور منجر نخواهد شد.

«مایکل آ. مک فاول» مشاور سابق اوباما و سفیر اسبق آمریکا در روسیه در این باره می‌گوید: ما پیش از این هم دو بار در موقعیت‌هایی بسیار بهتر از این سعی کرده ایم، روسیه را یک شریک مفید در راه حل‌های سیاسی برای پاره‌ای از موضوعات درآوریم که در هر دو تلاش ناموفق بودیم.

اما اعتقاد ناظران سیاسی به این است که هر دو طرف در تبادل نظر راجع به این موضوع در موضع ضعف قرار دارند، این مشکل ایجاد یک استراتژی مشترک دیپلماتیک را پیچیده‌تر می‌کند.

«اندرو جی. تابلر» کارشناس مسائل سوریه در موسسه سیاست خاورنزدیک در واشنگتن می‌گوید: مواضع نیروهای نیابتی مسکو و واشنگتن هر دو در حال بدتر شدن است.

این کارشناس مسائل سوریه افزود: پنتاگون قادر به جذب و آموزش یک گروه مخالف قابل اتکا برای جنگیدن با داعش نیست، زیرا هدف اصلی این شورشیان فقط جنگیدن با اسد است.

«تابلر» گفت: با توجه به اختلاف نظر موجود میان مسکو و واشنگتن، چگونه می‌توان همگرایی ایجاد شده میان یک تاکتیک نظامی با یک استراتژی سیاسی جمعی قابل اتکا را برای ایجاد ثبات در سوریه و خاتمه دادن به جنگ داخلی این کشور به خدمت گرفت.

«واشنگتن پست» نوشت: ظاهرا هدف «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا نیز همین است. کری در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی انگلیس گفت که «روس‌ها مدعی هستند که آنها هم موافق با یک دوره انتقال سیاسی هستند که منجر به ساختن یک سوریه با ثبات، یکپارچه و متحد باشد. اما سووال این است که جایگاه اسد و نقش او در این دوره انتقال چیست؟ به همین دلیل است که باید گفت و گوهای بیشتری در این زمینه صورت گیرد».

کری در این مصاحبه اشاره کرد که روس‌ها نگران افزایش آمار افراد داعش هستند که از منطقه قفقاز آمده‌اند. تعداد دو هزار نفر از مبارزان مسلح «چچن» به این گروه ملحق شده‌اند.

وزیر امور خارجه آمریکا امکان استمرار نشست‌ها میان دو کشور را در این زمینه بعید ندانست و گفت: ما از نزدیک در ارتباط با هم خواهیم بود، زیرا این مساله فوق‌العاده حائز اهمیت است و ما هدفمان که همان پاکسازی منطقه از وجود داعش است، یکی است.

«واشنگتن پست» نوشت: «جولیان اسمیت» مقام اسبق کاخ سفید گفت که «ما دو کار بزرگ میانجیگری برای حل و فصل دیپلماتیک و دیگری شکست داعش در سوریه داریم».وی تصریح کرد: این دو هدف بود که آمریکایی‌ها را به سمت گفت وگو با روسیه سوق داد.

اسمیت افزود: دولت آمریکا چاره دیگری به جز تعامل با روسیه وایران در این عرصه ندارد ولو آنکه حس خوبی از این وضعیت نداشته باشد.

واشنگتن پست نوشت: به نظر نمی‌رسد گفت وگوی غیر عادی واشنگتن - مسکو در موضوع سوریه در کوتاه مدت تاثیری در مواضع دولت اوباما راجع به سایر موضوعات مورد اختلاف با مسکو شامل جنگ در اوکراین و آینده رژیم اسد که به سختی زیر بار فشار مخالفان است، داشته باشد.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین نیز در این زمینه گفته است: اگر تقاضایی در مورد اعزام سرباز روسی به میدان جنگ سوریه مطرح باشد و اسد آن را مطرح کند، باید این موضوع در تماس‌های دوجانبه بررسی شود.

«ولید المعلم» وزیر امور خارجه سوریه نیز روز جمعه گفت: هیچ مبارزه مشترکی در بعد میدانی با نیروها روسی وجود ندارد، اما اگر ما ضرورت این امر را احساس کنیم آن را بررسی و سپس تقاضا خواهیم کرد.

http://jomhourieslami.net/paper/?newsid=63039

ش.د9402891