سفر ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران به آمریکا و سخنرانی وی در اجلاس بین‌المللی پول، حاشیه‌های فراوانی را در داخل به‌همراه داشت. یک روز پس از سخنان سیف، رسانه‌های منتقد دولت تدبیر و امید و تیم دیپلماسی این دولت، عبارت «تقریبا هیچ» را به‌عنوان توصیف رئیس بانک مرکزی ایران از دستاوردهای برجام در تیتر اخبار خود گنجاندند و سعی کردند که سخنان سیف را در تناقض با اظهارات تیم دیپلماسی قرار دهند. اگرچه بسیاری از کارشناسان دیپلماسی پس‌ازاین واکنش‌ها، از لزوم توجه به دیپلماسی بانکی سخن گفتند و اظهارات سیف را در راستای افزایش کارآیی برجام تلقی کردند اما گوش منتقدان بدهکار این توضیحات نبود.
پس از گذشت چند روز از این ماجرا، یک‌شنبه شب سیدعباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در یک برنامه تلویزیونی توضیحات مفصلی را درباره سخنان سیف بیان کرد و ضمن دفاع از اظهارات رئیس بانک مرکزی ایران، منتقدان داخلی را به‌رعایت انصاف دعوت کرد. معاون وزیر خارجه در این برنامه توضیحاتی را درباره بی‌ارتباط بودن برنامه موشکی ایران با برجام، ماهیت رابطه ایران و آمریکا، فروش آب‌سنگین ایران به دیگر کشورها و ... بیان کرد که در ادامه جزئیات این سخنان را با هم می‌خوانیم.
تلاش سیف به تسهیل روابط بانک‌های اروپایی با ایران
اولین موضوعی که عراقچی در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر سیما به آن پرداخت، سفر سیف به اجلاس سالانه صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به واشنگتن بود که دراین‌باره گفت: رئیس‌کل بانک مرکزی در ماموریتی با عنوان دیپلماسی بانکی بود و این سفر برای حل مشکلات بانکی کشور انجام شد. در دیپلماسی باید تشخیص داد که با چه هدفی با مخاطب صحبت می‌شود و مخاطب خارجی با داخلی در دیپلماسی متفاوت است. عراقچی گفت: دیپلمات‌ها زمانی که با مخاطب خارجی سخن می‌گویند با لحنی که با مخاطب داخلی صحبت می‌کنند متفاوت است و در پی اهدافی هستند که به آن برسند.
وی افزود: سیف در پی کاهش فشارهای بانکی و تسهیل روابط بانک‌های اروپایی با ایران بود، بنابراین باید با لحن و ادبیاتی ویژه صحبت می‌کرد. این ادبیات نباید در داخل کشور برای مخاطب داخلی در نظر گرفته شود اما این مشکلی است که دیپلمات‌ها همیشه دارند. وی گفت: اینکه از صحبتی که ما با طرف دشمن خود می‌کنیم در داخل کشور سوءاستفاده شود موجب ناراحتی و نگرانی است. عتاب و خطاب سیف با طرف آمریکایی کار درستی بود لذا موافق مقایسه سخنان سیف با طرف آمریکایی با مخاطب داخلی نیستم، زیرا دستاوردهای برجام به‌ویژه در حوزه تحریم‌ها برای کشورمان بسیار زیاد بوده است.
تاثیر عملکرد ظریف و سیف در آمریکا
رئیس ستاد اجرای برجام در این برنامه ضمن دفاع از عملکرد رئیس بانک مرکزی ایران در آمریکا، گفت: نباید از صحبت‌های سیف در آمریکا استفاده داخلی شود و باید دقت شود منافع ملی قربانی نشود. سخنان سیف و ظریف در آمریکا موجب شد جان کری به‌صراحت اعلام کند بانک‌های غیرآمریکایی برای کار کردن با ایران هیچ مشکلی ندارند و نباید نگران باشند و دارایی‌های ایران بلوکه نیست و می‌تواند انتقال یابد. عراقچی بابیان اینکه دیپلماسی یعنی طرف مقابل را وادار به حرکت در جهت منافع خود کنیم، افزود: زمانی که وزیر خارجه آمریکا به این صراحت درباره تحریم نبودن بانک‌های غیرآمریکایی برای ایجاد رابطه با ایران سخن می‌گوید نتیجه فشارهایی است که آقایان سیف و ظریف و همه ما در این مدت به آمریکایی‌ها آورده‌ایم.
معاون وزیر امور خارجه گفت: بسیاری از بانک‌هایی که می‌خواهند با ایران کار کنند هنوز در فضای پیش از برجام هستند و نگرانی دارند که باید به آن‌ها اطمینان داده شود. نقشی که وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکنون بازی کرده است نقش مثبتی نبوده و این نقش با فشارهای ایران در حال تغییر است. دارایی‌هایی را در خارج از کشور و در بانک‌های گوناگون با صاحبان مختلفی داشته‌ایم که در اثر تحریم‌ها بلوکه شد.
پول‌های ایران آزاد شده است
عراقچی همچنین درباره وضعیت دارایی‌های بلوکه‌شده ایران نیز سخن گفت و افزود: پس از برجام همه پول‌ها آزاد شده است اما اینکه این پول چگونه استفاده شود و بانک‌ها باید نقل‌وانتقال مالی انجام دهند با مشکلاتی روبرو هستیم. او بابیان اینکه به جوسازی آمریکایی‌ها در هیچ حوزه‌ای نباید خیلی توجه کرد، گفت: پول‌های ایران هرچقدر که باشد از بلوکه خارج‌شده و در اختیار بانک مرکزی است. معاون وزیر امور خارجه افزود: نقل‌وانتقال بانکی بسیاری از دارایی‌های ایران انجام‌شده اما در برخی جاها این کار انجام نشده است. بانک مرکزی آمار میزان نقل‌وانتقال پول را دارد اما این آمار، سیال است و هر روز تبادل بانکی، گشایش اعتبار و تبدیل به ارزهای غیر از دلار انجام می‌شود. او افزود: نقش آمریکایی‌ها برای تسهیل این مسیر نقش مهمی است و فشارهایی که به آن‌ها وارد شده است به نظر می‌رسد در حال جواب دادن است.
همه پول نفتی که به ژاپن می‌فروشیم بر اساس ین و قابل‌استفاده است و پول نفتی که به چین می‌فروشیم نیز به دلیل خریدهای ما از این کشور در دسترس است. بخشی از پول فروش نفت به روپیه و مقداری به یورو است که یورو به بانک‌های دیگر منتقل‌شده و قابل‌استفاده است. عراقچی بابیان اینکه در اختیار قرار گرفتن پول به معنای تبدیل آن به اسکناس و ذخیره در بانک مرکزی نیست، افزود: اینکه پولی در حساب خارج از کشور آزاد شود به این معناست که می‌توان با آن معامله کرد و پول قابل استحصال است. در نظام بانکی هنوز به شرایط پیش از تحریم‌ها بازنگشته‌ایم و این کار زمان می‌برد. فقط سه ماه از آغاز برجام گذشته است و برای اینکه روابط بانکی به شبکه بانکی بین‌المللی کامل متصل شود به زمان نیاز داریم.
اشاره به کارشکنی‌های آمریکا در گزارش وزارت خارجه
عراقچی گفت: در گزارش سه‌ماهه وزارت امور خارجه درباره روند اجرای برجام به مجلس شورای اسلامی به‌صراحت گفته شده است که آمریکایی‌ها کارشکنی کرده‌اند. تعدادی از بانک‌های اروپایی که بانک‌های بزرگی هستند به دلیل مراوداتی که در زمان تحریم با ایران داشتند از طرف آمریکایی‌ها جریمه شدند و این بانک‌ها توافقنامه‌ای را با وزارتخانه خزانه‌داری و دادگستری آمریکا امضا کردند و متعهد شدند که با کشورمان کار نکنند. معاون وزیر امور خارجه گفت: این موافقت‌نامه‌ها همچنان معتبر است و این‌یکی از مشکلات سر راه مبادلات بانکی ما با آنهاست. همه این موافقت‌نامه‌ها مدت‌دار هستند و از حدود یک سال دیگر زمان بیشتر آن‌ها به پایان می‌رسد. فقط سه بانک، زمان موافقت‌نامه‌شان بیشتر از یک سال دیگر زمان دارد.
عراقچی افزود: مصادره حدود دو میلیارد دلار از دارایی‌های ایران اقدامی کاملاً خصومت‌آمیز و دشمنی ایران و آمریکا به‌هیچ‌وجه از بین نرفته است. اشتباه است که گاهی می‌گویند پس از برجام چرا آمریکا این رفتار را کرد؛ مگر قرار بوده است برجام دشمنی ما را ختم و میان ما دوستی برقرار کند؟! این نه اراده ما بوده و نه اراده آمریکایی‌هاست.
ماهیت روابط ایران و آمریکا تغییر نکرده
یکی دیگر از موضوعات مورداشاره معاون وزیر امور خارجه در این برنامه بحث آینده روابط تهران- واشنگتن بوده است. عراقچی در این زمینه گفت: در موضوع هسته‌ای قرار بود موضوعی را مدیریت کنیم که به توافق برجام رسیدیم اما ماهیت روابط ایران و امریکا تغییر نکرده است و سیاست و خصومت ما مقابل آمریکا همچنان وجود دارد. از کسانی که می‌گویند چرا پس از برجام آمریکا پول‌های ایران را مصادره کرده است، تعجب می‌کنم. این افراد انتظار داشتند که پس از برجام دوستی میان ایران و آمریکا شکل بگیرد، این انتظار باطلی است و نه ما و نه دولت و نه تیم مذاکره‌کننده به‌هیچ‌وجه در پی ایجاد چنین رابطه‌ای نبوده‌ایم که برجام امضا شود و با آمریکایی‌ها دوست شویم. این انتظار باطلی است که آن‌ها هیچ کاری بر ضد ما انجام ندهند زیرا ما فقط در موضوع هسته‌ای مشکلی را مدیریت کردیم اما همه مسائل ما با آمریکایی‌ها سر جای خود باقی است.
عراقچی افزود: باید توقع داشته باشیم که دشمنی‌ها ادامه یابد و کسی نگوید که چرا خصومت‌ها ادامه دارد. ماهیت دشمنی ما تغییر نکرده و احکام دادگاه‌های آمریکایی بی‌اعتبار است. عراقچی مصادره پول‌های ایران به‌وسیله دادگاه‌های امریکایی را راهزنی بین‌المللی خواند و افزود: اموالی که به‌صورت اوراق بهادار در یکی از بانک‌های خارجی وجود داشت و در اثر یک بی‌احتیاطی در حساب امانی متعلق به یک بانک آمریکایی گذاشته شد در یک‌روند قضایی بی‌اعتبار به‌وسیله آمریکایی‌ها توقیف و مصادره شد. او گفت: نمونه دیگر بی‌اعتباری احکام دادگاه‌های آمریکایی محکوم شدن کشورمان به دست داشتن در حادثه یازده سپتامبر است که همه دنیا می‌دانند چه کسانی آن‌ها را طراحی و اجرا کردند.
تاجر آب سنگین نیستم
معاون وزیر امور خارجه درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر ارزان‌فروشی آب‌سنگین تولید کارخانه اراک گفت: تاجر آب‌سنگین نیستم و از قیمت بازار خبر ندارم اما برای من جالب است که برخی در کشور روی این‌گونه قیمت‌ها تسلط دارند. عراقچی افزود: تاکنون حدود ۲۰۰ تن آب‌سنگین در کارخانه اراک تولید شده است. رآکتور آب‌سنگین به‌جای آب معمولی با آب‌سنگین خنک می‌شود و آب‌سنگینی که دور رآکتور ریخته می‌شود برای همیشه کار می‌کند و نیاز به جایگزینی ندارد. رآکتور آب‌سنگین جدید اراک که در چهار پنج سال آینده راه‌اندازی می‌شود به ۶۰ تن آب‌سنگین نیاز دارد اما در برجام پیش‌بینی‌شده است که ایران ۱۳۰ تن آب‌سنگین را برای این رآکتور ذخیره کند.
او افزود: اکنون حدود ۷۰ تن مازاد تولید داریم و کارخانه آب‌سنگین نیز در حال تولید کردن است که این موجب می‌شود وارد بازار فروش این محصول شویم. در گام نخست آمریکایی‌ها مشتری این محصول شدند و روس‌ها نیز برای خرید ۴۰ تن آب‌سنگین در حال مذاکره هستند. عراقچی افزود: برخی کشورهای ۱+۵ نیز علاقه‌مندی خود را برای مذاکره درباره خرید آب‌سنگین نشان داده‌اند. اینکه تولید آب‌سنگین ایران به رسمیت شناخته‌شده است و ما به‌عنوان فروشنده این کالای حساس و کمیاب وارد بازارهای بین‌المللی شده‌ایم بسیار مثبت است و این موضوع در جهت تثبیت برنامه هسته‌ای ایران بسیار مهم است.
http://hamdelidaily.ir/index.php?newsid=9758
ش.د9500074