(روزنامه جوان – 1394/07/28 – شماره 4656 – صفحه 5)
دستور كاغذي لغو تحريم‌هاي هسته‌اي ايران روز يك‌شنبه در حالي توسط امريكا و اروپا صادر شد كه روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب با تيترهاي بزرگ و خارج از عرف رسانه‌اي به استقبال اين موضوع رفتند. اين ذوق زدگي رسانه‌هاي اصلاح‌طلب در حالي است كه بر اساس توافق صورت گرفته ميان ايران و گروه 5+1، لغو تحريم‌هاي هسته‌اي ايران زماني صورت مي‌گيرد كه ايران به تعهدات خود در خصوص آنچه در سند برجام به آن اشاره شده، عمل كند و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز به عنوان مرجع ناظر در اين روند، حسن نيت و پايبندي جمهوري اسلامي ايران به تعهداتش در برجام را تأييد كند؛ اقدامي كه بيش از دو ماه به طول مي‌انجامد و عملاً مي‌توان اواسط دي ماه سال جاري را سرآغاز رسمي لغو تحريم‌هاي هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران دانست.
ذوق‌زدگي رسانه‌هاي اصلاح‌طلب
اين واقعيت در حالي بود كه رسانه‌هاي اصلاح‌طلب ديروز با ذوق‌زدگي خاصي به نامه باراك اوباما و اتحاديه اروپا درخصوص آغاز اجراي برجام نگريستند و كوشيدند با تيترهاي اغواكننده از اين اتفاق استقبال كنند.
در همين ارتباط روزنامه ايران، ارگان مطبوعاتي دولت تيتر نخست و عكس‌هاي صفحه اول خود را به اين اتفاق اختصاص داد و درخصوص اين واقعه نوشت: «سرانجام پرونده 12 ساله هسته‌اي به ايستگاه پاياني رسيد و وارد مرحله اجرا شد. ديروز در رخدادي تاريخي، همزمان در واشنگتن، بروكسل و تهران دستور عملياتي شدن توافق هسته‌اي صادر شد و به اين ترتيب، خروجي مذاكرات نفسگير و پيچيده ديپلمات‌هاي طرفين به نتيجه‌اي ملموس رسيد. ديروز خاتمه فرصت 90 روزه بررسي توافق هسته‌اي از طرف كشورهاي طرف مذاكره به ويژه ايران و امريكا بود و با عبور متن برجام از گردنه صعب‌العبور كنگره امريكا و مجلس ايران، طرفين رسماً آمادگي خود را براي اجراي تعهدات‌شان با صدور فرمان‌هاي جداگانه‌اي توسط رئيس‌جمهوري امريكا، شوراي وزيران اتحاديه اروپا و نيز بيانيه مشترك ظريف و موگريني اعلام كردند.»
در عين حال روزنامه اعتماد از ديگر رسانه‌هاي اصلاح‌طلب هم كه مي‌توان اوج ذوق زدگي از اين روند را در صفحه نخستش مشاهده كرد، با يك طرح گرافيكي كه بر اساس آن تحريم در حال فروريختن است، به اين موضوع پرداخته و در گزارشي نوشت: «روز قبول توافق هسته‌اي موسوم به روز تصويب از راه رسيد. اگر تا ١٧ اكتبر ايران و ١+٥ در حال گذران ٩٠ روز پس از روز نهايي شدن و جمع‌بندي مذاكرات بودند، از امروز برنامه جامع اقدام مشترك و تعهدات مندرج در آن عينيت خواهند يافت. از صبح ١٩ اكتبر برابر با ٢٧ مهر، اعضاي امضاكننده برجام كه شامل ايران و كشورهاي امريكا، روسيه، چين، فرانسه، انگليس و آلمان به اضافه اتحاديه اروپا مي‌شود، فراهم آوردن ترتيبات و تمهيدات لازم براي اجراي تعهدات خود وفق برجام را آغاز خواهند كرد.»
اين ذوق زدگي تا آنجا پيش رفت كه حتي روزنامه اعتماد ليستي از تحريم‌هايي كه قرار است در آينده حذف شود نيز بدون اشاره به تاريخ دقيق لغو تحريم‌ها به انتشار رسانده است.
اما شايد بتوان مقام ذوق زده‌ترين رسانه را به روزنامه اصلاح‌طلب ابتكار اختصاص داد كه تيتر زده بود: «تحريم‌ها به طور رسمي برداشته شد.» همچنين روزنامه شهروند نيز همچون روزنامه ابتكار از پايان تحريم‌ها خبر داده بود و تيتر خود را اينگونه در صفحه نخست بازتاب داده بود: «تمام شد.»
روزنامه قانون هم برجام را يك انقلاب دانسته و مدعي شده بود كه با اين انقلاب، تحريم‌ها براندازي شده است؛ ادبياتي كه خواننده را به ياد انقلاب‌هاي رنگي مي‌اندازد. اين ذوق زدگي با همين درجه از خوشحالي نيز در روزنامه‌هاي بهار، آرمان و فرهيختگان نيز قابل مشاهده بود.
هزينه‌آفريني براي دولت
اما اين حماسه‌سازي رسانه‌هاي اصلاح‌طلب از آغاز روند اجراي برجام در حالي است كه هنوز هيچ تحريمي به طور رسمي عليه كشورمان برداشته نشده و حتي اخيراً ايالات متحده طي هشداري جدي به بازرگانان اروپايي و امريكايي يادآور شده بود كه نظام تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي همچنان پابرجاست و بايد در اين خصوص با احتياط بيشتري عمل كنند.
در عين حال گويا رسانه‌هاي زنجيره‌اي اين نكته را نيز فراموش كرده‌اند كه بر اساس توافق صورت گرفته ميان ايران و غرب، تحريم‌ها پس از تأييد رسمي آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي در خصوص پايبندي ايران به مفاد برجام برداشته خواهد شد. بر اين اساس ايران بايد نخست شرايطي را كه در توافق اتمي ذكر شده برآورده كند و پس از آن قرار است آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در تاريخ ۱۵ دسامبر گزارشي درباره اينكه تا چه حد ايران مطابق با توافق اتمي عمل كرده، منتشر كند.
سپس بر اساس گزارش آژانس تصميم نهايي درباره رفع تحريم‌ها گرفته خواهد شد؛ موضوعي كه با توجه به سابقه بدعهدي و پيمان‌شكني آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و طرف‌هاي غربي مذاكره‌كننده با ايران، تا زماني كه رسماً عملي نشود، قابل اتكا نخواهد بود، بنابراين به نظر مي‌رسد وجود اين خوشبيني مفرط در رسانه‌هاي اصلاح‌طلب و پمپاژ آن به سطح جامعه با اهدافي خاص در حال انجام است؛ هدفي كه بر اساس آن مي‌كوشد مطالبات مردم را افزايش داده و بهبود وضعيت اقتصادي را تنها در گرو رابطه با غرب ترسيم كند.
اين اقدامي بود كه درست هنگام حصول توافق اوليه نيز توسط همين رسانه‌ها پيگيري شد و فضاي جامعه به گونه‌اي براي مخاطب آرايش شد كه امضاي توافق هسته‌اي با غرب منجر به پايان تمام مشكلات اقتصادي و اجتماعي جامعه خواهد شد؛ ماجرايي كه در ادامه نه تنها به وقوع نپيوست بلكه باعث انتقادهاي فراواني در سطح جامعه نسبت به اقدامات دولت شد.
مردم كه در آن زمان تحت تأثير اين فضا سازي‌ها منتظر بروز يك معجزه اقتصادي در كشور بودند، عدم تحقق آن فضاسازي‌ها باعث شد مسئولان دولت اقدام به شفاف‌سازي در حوزه اقتصادي كنند و به صراحت عنوان كنند كه بخش بزرگي از پول‌هاي بلوكه شده در خارج از كشور پيش از امضاي برجام به ريال تبديل و در سطح جامعه تزريق شود و نبايد منتظر حجم بزرگي از پول‌هاي بلوكه شده بود.
آغاز تغييرات شايد از سال بعد
اما واقعيت غير قابل كتمان در خصوص لغو تحريم‌ها آن است كه در خوشبينانه‌ترين حالت بايد اثرات رفع تحريم‌ها را در سال بعد جست‌وجو كرد. بي‌شك روند اداري لغو تحريم‌ها و بازگشت كشور به شرايط پيش از تحريم، مسيري پر پيچ و خم است كه پيمودن آن چندان ساده نيست و به زمان زيادي نياز دارد.
اين موضوعي است كه سخنگوي دولت نيز به آن اشاره كرده و در اين خصوص گفته است: «شرايط تحريم تا اواخر امسال و اوايل سال آينده در كشور وجود خواهد داشت، ما بايد براي اين مقطع زماني برنامه داشته باشيم.»
در اين ميان‌آنچه قابل ذكر است، لزوم واقع بيني نسبت به شرايط موجو در كشور است؛ شرايطي كه بي‌شك بخش كوچكي از آن متأثر از تحريم‌هاست و بخش بزرگي از آن را مي‌توان با نسخه‌هاي داخلي نظير اقتصاد مقاومتي مورد معالجه قرار داد؛ نكته‌اي كه رسانه‌هاي اصلاح‌طلب تلاش‌مي كنند آن را پنهان و علاج دردهاي كشور را به مسائل بيرون از مرزهايمان پيوند بزنند، درست همانند آنچه ديروز در رسانه‌هايشان اتفاق افتاد.
http://javanonline.ir/fa/news/748027
ش.د9403006