تاریخ انتشار : ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۱۰:۲۱  ، 
شناسه خبر : ۲۹۰۹۸۸
محسن غرويان در گفت‌وگو با آرمان:
مقدمه: ۲۲ آذر۹۴ خبري متفاوت بر روي خروجي رسانه‌های خبري قرار گرفت. سيدعلي خميني خبر خوشي از حضور يادگار امام در انتخابات خبرگان را اعلام كردند. خبري كه توانست تا حدود زيادي بسياري از موضوعات مطرح شده خبري را تحت تاثيرخود قرار دهد. فعالان سياسي اصولگرا و اصلاح‌طلب واكنش‌هاي متفاوتي به اعلام كانديداتوري آيت‌ا... سيد حسن خميني نشان دادند. بزرگان حوزه علميه و اصلاح‌طلبان به صورت يك صدا از حضور وي در انتخابات خبرگان استقبال كردند. حتي بخش سنتي و ميانه‌‌روي جريان اصولگرا نيز واكنش منفي‌اي به اعلام كانديداتوری وی از خود نشان ندادند. عده‌اي نيز اعلام كردند كه سيد حسن خميني به نگين خبرگان تبديل خواهد شد. به بهانه اعلام كانديداتوري آيت‌ا... حسن خميني «آرمان» با آيت‌ا... محسن غرويان استاد حوزه و دانشگاه به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه مي‌خوانيد:
پایگاه بصیرت / احسان اسقايي

(روزنامه آرمان – 1394/09/26 – شماره 2927 – صفحه 3)

* اعلام حضور آيت‌ا... سيد حسن خميني در انتخابات خبرگان را به‌رغم مخالف تندروها چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

** مقام معظم رهبري بارها اعلام كرده‌اند كه انقلاب اسلامي ايران بي‌نام خميني در هيچ جاي دنيا شناخته شده نيست. بر اين اساس در داخل ايران نيز نبايد اجازه بدهيم كه انقلاب از بيت امام بزرگوار فاصله پيدا كند. كساني درصدد هستند كه نظام را از مسير شكل گرفته توسط امام منحرف كرده و بين شاگردان مكتب امام خميني فاصله انداخته و اختلاف‌افكني كنند و به اين وسيله انديشه‌هاي اسلام را به فراموشي بسپارند و جلوی بررسي آثار امام (ره) را در حوزه و دانشگاه بگيرند. لذا در چنين شرايطي بايد ورود سيد حسن خميني به مجلس خبرگان را گرامي داشت و در شرايطي كه مخالفان انديشه امام خميني (ره) درصدد حذف انديشه‌هاي ايشان هستند لازم است ورود بيت امام به اركان مختلف سياست پررنگ‌تر گردد. ورود فقيه دانشمندي مانند آيت‌ا... حسن خميني كه منتسب به بيت شريف حضرت امام نيز هستند باعث حفظ انديشه‌هاي امام (ره) مي‌شود.

* آيت‌ا... هاشمي تا چه اندازه براي ورود حاج حسن آقاي خميني به خبرگان تلاش كردند؟

** ايشان همواره دوست دارند كه فرزندان و منتسبان به حضرت امام مانند سايران در تمامي صحنه‌ها حضور داشته باشند. حضرت آيت‌ا... هاشمي در كنگره اخير كه برگزار شد اشاره كردند كه حاج حسن آقا حافظ آثار و اسرار امام هستند. اين موضوع نشان مي‌دهد كه آيت‌ا... حسن خميني اسرار و آثار امام را در اختيار دارند. از طرفي مجموعه نشر آثار امام زيرنظر آيت‌ا... سيد حسن خميني است و همچنين مديريت حرم بنيانگذار انقلاب اسلامي نيز زيرنظر ايشان است و لذا حضور حاج حسن آقا به عنوان حضور معتمد‌ترين فرد براي آثار و انديشه‌هاي امام خميني را بايد گرامي دانست.

* آيت‌ا... حسن خميني نوه مكرم حضرت امام هستند و تمامي جناح‌هاي سياسي به نحوي خود را منتسب به امام مي‌دانند. حال چرا برخي از تندروها از ورود ايشان چندان واكنش مثبت نشان ندادند؟

** بله، همين طور است. عده‌اي از روي حسادت نسبت به ورود ايشان به عرصه خبرگان و حتي قبل از ورود ايشان به جايگاه ايشان تنگ نظر بودند. فارغ از اينكه آيت‌ا... حسن خميني و خانواده امام بر ديدگان و قلوب مردم جای دارند. تندروها عليه خانواده امام و خصوصا عليه شخص آيت‌ا... حسن خميني موضع‌گيري‌هاي غيراخلاقي مي‌كنند كه اين موضع‌گيري‌ها ريشه نفساني دارد و كاملا روشن است كه ما بايد اخلاق اسلامي و عدالت را رعايت كنيم و حال كه يادگار امام مي‌خواهند وارد مجلس خبرگان شوند لازم است از حضور پربركت وي استفاده شده و به حضور ایشان واكنش منفي نشان ندهند.

* چرا برخي حتي از روي خيرخواهي با حضور آيت‌ا... حسن خميني به عرصه سياست مخالفت مي‌كنند؟

** عده‌اي از صاحب نظران اعلام كرده‌اند كه آيت‌ا... سيد حسن خميني نبايد وارد سياست شوند و شأن ايشان اجل از سياست است. پاسخ به اين بزرگواران اين است كه ايشان راه جد بزرگوارشان را انتخاب كرده‌اند. امام (ره) ديانت را عين سياست مي‌دانستند همان‌طور كه مدرس اعلام نمودند كه سياست ما عين ديانت ماست. حسن آقاي خميني هم در شرايط سني و علمي هستند كه بايد در صحنه‌هاي مختلف اجتماعي و سياسي به تكليف و نقش خود عمل كنند. همان دليلي که امام را مجاب به ورود به عرصه سياست كردند همان دليل نيز سيد حسن خميني را مجاب به ورود به عرصه سياست كرده است و اين يك مبناي كاملا اصولي است كه از امام براي شاگردان ايشان به يادگار مانده است.

* برخي شبهه‌افكني مي‌كنند كه آيت‌ا... حسن خميني به دليل سن و سال كم نبايد در خبرگان حضور داشته باشند، جايگاه علمي ايشان در اندازه‌اي است كه در خبرگان حضور داشته باشند؟

** در قياس با برخي از نمايندگان فعلي مجلس خبرگان لازم است اشاره شود كه سن آيت‌ا... سيد حسن خميني از برخي اعضاي مجلس خبرگان رهبري بالا‌تر است و بسياري از نمايندگان خبرگان رهبري در گذشته با همين سن و سال وارد اين مجلس شده‌اند، لذا ايراد سن و سال بهانه‌اي بي‌اساس است. مهم درجه فقهي ايشان است كه خوشبختانه در حد مناسبي است. همچنين عنايت و توجه خبرگزاري‌هاي خارجي به اعلام حضور ايشان در عرصه خبرگان اهميت دارد و نشان مي‌دهد كه بار ديگر از بيت امام نوه ايشان ورود آشكاري به عرصه نظارتي و مديریتي دارند و اين مورد از نظر بين‌المللي نيز بسيار مهم و ارزشمند است. به هر حال آيت‌ا... سيد حسن خميني مورد تاييد و عنايت مقام معظم رهبري و بسياري از مرجع عظام قم هستند و تمام بزرگان و مراجعي كه شاگردان امام خميني (ره) هستند عنايت ويژه‌اي به آيت‌ا... سيد حسن خميني دارند و از ايشان حمايت می‌كنند.

* يكي از شرايط عضويت در خبرگان درجه اجتهاد است. آیا آيت‌ا... حسن خميني به درجه اجتهاد رسيده‌اند؟ برخي اينگونه وانمود مي‌كنند كه ايشان در حد مجتهد نيستند؟

** به طور كلي مي‌توان گفت اجتهاد بر دو نوع است. يكي اجتهاد مطلق و ديگري اجتهاد متجلي. آيت‌ا... سيد حسن خميني به‌يقين مجتهد در حد متجلي هستند و كساني كه ايراد مي‌گيرند حاج حسن آقا مجتهد نيستند، لازم است به تقريرات ايشان كه توسط شاگردشان سيدعلي خميني نوشته شده مراجعه كنند. اتفاقا بنده مراجعه كرده‌ام و حتي درس‌هاي خارج از فقه و اصول ايشان را مستقيما از سايت ايشان گوش كرده‌ام و كاملا محرز است كه وي براساس صناعت و قواعد تدريس مي‌كند و كاملا براي اهل فن پيداست كه درجه اجتهادي فقهي وی در حد تجلي است و خوشبختانه آثار علمي نفيسي در علم رجال از ايشان به چاپ رسيده كه سه جلد است و هر كس اين آثار را مورد مطالعه قرار دهد محققانه بودن اين آثار براي وي احراز مي‌شود. گذشته از اين موارد توانايي تدريس درس خارج از اصول در حوزه‌هاي علميه از نشانه‌هاي اجتهاد است و علاوه بر اين اساتيد بزرگواري مانند آيت‌ا... جوادي آملي و حضرت آيت‌ا... شبيري زنجاني علميت و اجتهاد وي را تاييد كرده و تاييد مي‌كنند. بنابراين اگر انصاف رعايت شود علميت ايشان مشهور است و شهرت يكي از علائم احراز اجتهاد است. پس بهانه‌اي وجود ندارد.

* قرائت آيت‌ا... حسن خميني از اسلام چه تفاوتي با مخالفان ديدگاه وي دارد؟

** آيت‌ا... حسن خميني قرائت نو و تازه‌اي از اسلام دارند كه با قرائت برخي از حضرات متفاوت است. قرائت حاج حسن آقا از اسلام يك قرائت ساده و مردمي و به روز و جوان‌پسند است. منظور اين است كه متاسفانه برخي اسلام را دين خشني معرفي مي‌كنند و دائم فقط از عذاب و جهنم حرف مي‌زنند ولي برخي از دانشمندان مانند آيت‌ا... حسن خميني قرائت ساده‌‌تري از اسلام ارائه مي‌دهند. همان‌طور كه در روايت هم داريم «الشرعيه المحمد شرعتاً صلحه» يعني شرعيت رسول خدا شريعت تسامح است و در شريعت رسول خدا محبت و مهرباني وجود دارد. آيت‌ا... حسن آقا قرائت بهشتي از اسلام دارند و نه قرائت دوزخي و آنهايي كه با ايشان و قرائت ايشان از اسلام مخالفت مي‌كنند درحقيقت بايد قرائت خود را اصلاح كنند و تفسير خود را از اسلام اصلاح كنند، زيرا تفسير آيت‌ا... حسن خميني نگاه مردمي است و مي‌توان ادعا كرد قرائت حاج حسن آقا قرائتي براساس قرائت رسول خداوند از اسلام است، زيرا رسول خدا با مهرباني و محبت مردم را به سوي اسلام جذب كرد.

* برخي آيت‌ا... حسن خميني را منتسب به جناح خاصي مي‌دانند. ايشان به جناح خاصي منتسب هستند؟

** نسبت دادن ديدگاه جناحي به آيت‌ا... حسن خميني جفا در حق وي است، زيرا نه مي‌توان ايشان را به اصلاح‌طلبان منتسب كرد و نه به اصولگرايان. ايشان فوق جناح‌بندي رفتار مي‌كنند و از نظر سياسي يك مشي اعتدالي دارند و تفكر ايشان مبتني بر ادله و مباني فكري است، لذا كساني كه حاج حسن آقا را به جناح خاصي منتسب مي‌كنند صلاحيت لازم را ندارند و صرفا شعار مي‌دهند.

* چشم‌انداز آينده و جايگاه فقهي ايشان را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

** بنده شخصا جلساتي را با آيت‌ا... حسن خميني دارم. ايشان در مباحث علمي كه مطرح مي‌كنند كاملا از اطلاعات و منابع روز استفاده مي‌كنند و اطلاعات تاريخي ايشان درباره انقلاب‌ها و كلا تاريخ جهان دقيق است و اين نشان مي‌دهد كه حوزه اطلاعاتي حسن آقاي خميني به روز است و اطلاعات دقيقي در حوزه‌هاي مختلف علمي به‌ويژه علوم انساني دارند. گذشته از اينكه آيت‌ا... حسن خميني در فقه و اصول مسلط هستند، فلسفه و عرفان نيز تدريس مي‌كنند و راه جدشان امام خميني (ره) را ادامه مي‌دهند. امام (ره) نيز در كنار فقه و اصول به مكاتب فلسفي و عرفاني توجه داشتند و اين نشان‌دهنده جامعيت ايشان است. چنين مواردي مشخص مي‌كند كه آيت‌ا... حسن خميني اميد آينده حوزه علميه هستند و مي‌توانند راه جدشان امام را ادامه دهند. امروزه طلبه‌های جديد بيشتر به اين مباحث مي‌پردازند و اسلام كاربردي و به‌روز را مد نظر دارند.

* جايگاه آيت‌ا... حسن خميني در ميان ساير ملت‌هاي جهان اسلام را چگونه مي‌دانيد؟

** چند سال پيش در جلسه‌ای که در حسينیه جماران برگزار شد حضور داشتم و در آنجا عده‌اي از روحانيون و ائمه جماعت مساجد تهران حضور داشتند. در آن جلسه حاج حسن آقا سخنراني كردند و بعد از وي حضرت آيت‌ا... نوري همداني مباحثي را مطرح كردند. در آن روز جمعيتي نيز از كشورهاي مختلف حضور داشتند و من شوق و علاقه شيعيان لبنان را نسبت به آيت‌ا... حسن خميني مشاهده كردم كه دستان خود را به نشانه علاقه و شوق به سمت حاج حسن آقا دراز مي‌كردند و آيت‌ا... حسن خميني نيز با علاقه و شوق با آنها برخورد مي‌كرد و با عاطفه و محبت از آنها استقبال مي‌كردند.

* چنين شوق و علاقه‌اي نسبت به نوه حضرت امام به چه دليل است؟

** اين شوق و علاقه ريشه در چند چيز دارد. نخستين ريشه بيت امام است كه مسلمانان و به‌ويژه شيعيان جهان به‌ويژه شيعيان لبنان به امام و بيت ايشان بسيار علاقه‌مند هستند و از طرف ديگر نيز آيت‌ا... حسن خميني نسبتي با امام موسي صدر دارند. امام موسي صدر در جنوب لبنان با نام مسيح شناخته مي‌شدند، يعني از نظر جذبه ظاهري بسيار جذاب بودند. همان ويژگي‌ها در حاج حسن آقا وجود دارد و جذبه ايشان و گشادگي چهره حاج حسن آقا از نعمت‌هاي خدادادي است كه خداوند به هر شخصي عنايت نمي‌كند و ايشان يك جاذبه ظاهري و باطني خاصي دارند كه شيعيان جهان به‌ويژه شيعيان لبنان رابه ايشان علاقه‌مند ساخته است. اخيرا آيت‌ا... حسن خميني سفري به برزيل داشتند و در برزيل هم مسلمانان و علاقه‌مندان امام‌خميني(ره) بسيار به ايشان ابراز علاقه كرده بودند. جذبه امام خميني و امام موسي صدر در حاج حسن آقا وجود دارد كه نعمت و لطف الهي است.

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/137394

ش.د9405038