(روزنامه ابتكار - 1395/02/25 - شماره 3427 - صفحه 2)
گروه سیاسی - سه روز از استعفای شخص نخست ساختمان جام جم می‌گذرد. مدیری که از 15 آبان سال 1393 تا 22 اردیبهشت ماه سال جاری کارنامه‌ای 18 ماهه را از عملکرد خود بر جای گذاشته است. آنچه در این مدت چاشنی حضور همیشه گلایه‌مندانه او نسبت به دولت یازدهم را کمی تند و تیز می‌کرد، ادعای سرافراز و همراهان وی نسبت به بی توجهی و یا کم توجهی قوای اجرایی کشور به در نظر گرفتن بودجه مورد نیاز بخش رسانه‌ای و آن هم رسانه عمومی و ملی بود. گفتنی است که همین ادعا در نهایت بر اساس آنچه که از اخبار برمی‌آید، باعث شد تا وی روز چهارشنبه گذشته با صداوسیما خداحافظی کند و جای خود را به علی عسگری بسپارد.
برای بررسی کارنامه سرافراز به ستونی از حواشی و رویکردهایی بر می خوریم که به نظر بسیاری از کارشناسان در نهایت این کنش های مذکور باعث شد تا صداوسیما به عنوان رسانه عمومی با شاکله ای غیر از جناحی، در این مدت به مثابه شاگرد تجدید شده در پاس کردن تامین مطالبه و خواست عمومی موفق به کسب نمره قبولی نشود.
از ابتدای روی کار آمدن سرافراز تا پایان مدیریت وی با دفتری عظیم از حواشی و شایعات روبه رو هستیم تا جایی که حتی در برخی موارد شنیده شد که سرافراز برای چند روز متوالی در دفتر کار خود حاضر نشده است اما در یک نگاه کلی بخش اعظم حواشی در کمبود بودجه و تغییرات بروکراتیک در ساختمان اداری جام جم که بنا به گفته خود رئیس سابق صداوسیما نشات گرفته از عدم بودجه کافی و وافی و برای جبران کمبودها و صرفه جویی در هزینه‌ها بود، خلاصه می‌شود. البته در خصوص چالش عمیق ساکنین جام جم با دولت روحانی نیز باید گفت که این همان موضوعی است که چندین صفحه از دفتر حواشی مذکور در فوق را به خط خود نگاشته است.
تقابل به عنوان انتهای رویکردها
جمع و جور کردن دامن گسترده صدا و سیما مهم‌ترین اصلی بود که محمد سرافراز از ابتدای روی کار آمدن خود در راستای تحقق آن شعار چابک‌سازی را در دستور کار خود قرار داد و بر اساس آن چیزی حدود 900 پست مدیریت این سازمان را حذف و تقریبا بیشتر مدیران منتسب از سوی رییس پیشین این سازمان یعنی ضرغامی را کنار گذاشت. می توان این طور اذعان کرد که مجموعه ای از تحولات و اقدامات درون و بیرون سازمانی نهایتا منجر به استعفای زود هنگام وی به عنوان کم عمر ترین رییس سازمان صداو سیما شد. در خصوص فهرست عوامل بیرونی نوع نگاه و عملکرد صداو سیمای زمان سرافراز نسبت به دولت یازدهم می توان به گلایه های صریح و یا تلویحی اعضای کابینه دولت روحانی اشاره کرد. رویکردی که به زعم دولتمردان مهم ترین آن را در برجام و انتخابات می توان جست و جو کرد.
آن جایی که شخص رییس جمهوری در همایش ملی سازمان‌های مردم نهاد سلامت سخن می‌گفت به طور تلویحی از رفتار صداوسیما انتقاد کرد و گفت: وقتی در مورد بهداشت می‌گوییم از بوق زدن در خیابان و رانندگی تا بد اخلاقی در سایت ها و روزنامه ها را شامل می‌شود که البته ان‌شاءالله رادیو و تلویزیون این گونه نیست! و یا آن جایی که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت با صراحت در یکی از نشست‌‌های خبری خود از سفره پر خون دولت از صدا وسیما یاد می کند. رویکردهای صداو سیما در اوان مذاکرات هسته‌ای و بعد از آن ماجرای برجام و تصویب و اجرای آن شائبه‌ای از تلاش در جهت مخدوش کردن دستاوردهای دولتی که اقدامات وی با سلیقه این نهاد هم خوانی ندارد، ایجاد کرده بود. تا جایی که در اوان مذاکرات وین شاهد پخش مستندات بسیاری در خصوص توافق هسته ای بودیم. به گونه ای که بسیاری از برنامه های نام برده در صدد القای این ایده بود که ایران بازنده چنین توافقی در آینده است .
بر همین اساس بسیاری از کارشناسان معتقدند که چنین رویکر هایی در کنار اظهارات دولتمردان در نهایت باعث شد که عملا دولت و صداو سیما در برخی موارد رودرروی یکدیگر قرار گیرند. در همین زمینه دکتر مصطفی ایزدی یک کارشناس رسانه به «ابتکار» گفت: به طورکلی برای ارزیابی عملکرد تقریبا 2 ساله صداو سیما گفتنی است که این نهاد در این دوره نتوانست نمره قابل قبولی را کسب کند. ایزدی با بیان اینکه شخص رییس سازمان صداوسیما با رویکرد تغییر در این نهاد روی کار آمد و به اقدامات متعددی دست زد که در برخی زمینه ها نیز مطلوب بود، افزود: اما گاهی این سازمان به دلیل عملکرد هایی که ناشی از توجه صرف به نوعی سلیقه خاص سیاسی بود، خصوصا در برجام بخشی از افکار عمومی را نسبت به خود در موضع نارضایتی قرار داد.
این کارشناس رسانه با یاداوری لزوم توجه به سه بخش اداری، افکار عمومی و جناحی گفت: سازمان صدا وسیما به عنوان یک رسانه عمومی غیر جناحی و غیر شخصی است اما گاهی نوعی از مدیریت ها عامل فراموشی چنین اصلی و در نهایت عدم پاسخ دهی مناسب به افکار عمومی می شوند و این خود در بلند مدت میزان رضایت عمومی را کاهش می دهد. ایزدی افزود: نوع عملکرد صداوسیما در بزنگاه هایی همچون برجام و انتخابات همان عاملی است که تا حدی بخشی از نارضایتی را پدید آورد.
گرایش منقبض صداوسیما در جامعه منبسط
در فهرست تاثیرات عدیده ای که می تواند منبعث از ایفای نقش شایسته یک نهاد با توان تاثیر گذاری بالا همچون صداوسیما باشد، باید به پتانسیل یک رسانه عمومی در القای اندیشه و شالوده فکر به جامعه توجه کنیم و این به معنای اهتمام این نهاد مزبور به رسالت فرهنگی خود است. بنابراین نوع و چگونگی برنامه ها چه از تولیدی و محتوایی و چه کمی و کیفی می تواند در رتبه بندی توفیق در احقاق رسالت فرهنگی صداو سیما مد نظر قرار گیرد. در همین راستا غلامرضا ظریفیان یک استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی به «ابتکار» گفت: در هر جامعه ای تعدادی از فرهیختگان و اندیشمندان در زمینه های گوناگون حضور دارند که نظر و ایده ایشان به عنوان دلسوزان جامعه می تواند بسیار مثمر ثمر باشد. یکی از مهم ترین گلوگاه های رسانیدن صدای این افراد به جامعه صداوسیما و رسانه ملی است.
وی با بیان این که رویکرد صداوسیما در این زمینه نوعی تصور دوگانه را ایجاد می کند، گفت: گاهی اوقات صداوسیما با اتخاذ رویکرد ها و گرایش هایی خاص به نوعی در جامعه منبسط ایران، موضعی بسته را در پیش می گیرد. به این معنا که با چنین نگاهی عملا خود را از بهره گیری از دایره وسیع اندیشمندان محروم می کند. این استاد دانشگاه تصریح کرد: در تصور دیگر گفتنی است که به دلیل نوع برخورد ها و کنش ها این نخبگان و فرهیختگان هستند که دیگر انگیزه ای برای حضور در رسانه ملی ندارند. به نظر ظریفیان در چنین شرایطی آنچه که نصیب جامعه می شود، البته در بعد فرهنگی نوعی ضایعه و خسارت ملی است.
این کارشناس سیاسی با بیان این که اتخاذ رویکرد های بسته در نهایت باعث حرکت جامعه به سمت انتخاب و کالا های بی ارزش می شود، افزود: جامعه از نظر فرهنگی در خلاء زندگی نمی کند و در صورتی که از سوی رسانه خود اقناع نشود، متکی به رویکردی با عنوان «لجاجت» می شود و بر همین اساس به سمت کالا های غیر فاخر در این زمینه می رود. به اعتقاد ظریفیان در هر صورت این جامعه است که دچار ضعف و نقصان می شود.
در پایان...
برای جمع بندی آنچه که در فوق به تفصیل بدان اشاره شد، گفتنی است که برای صحه گذاشتن بر نقش راستین هر نهاد ملی پیرامون هدف اولیه و تشکیل آن، نیاز به مدیریتی است که در سطح کلان و خرد با اتخاذ رویکرد هایی عام گرایانه به ایفای نقش بپردازد. چنین نظری درباره صداو سیما با شدت بیشتری به ارزیابی گذاشته می شود. چرا که صداوسیما یک رسانه ملی، تاثیرگذار و متعلق به آحاد جامعه است و به اعتقاد کارشناسان سیاسی درست است که هر مدیریتی به محض ورود به عرصه خود دست به تغییرات و دگرگونی های متعددی می زند اما در نهایت تمام آنچه که در این نزدیک به 2 سال مشاهده شد، عدم پاسخگویی به افکار عمومی به دلیل نوع خاص گرایشات انحصاری بود که می تواند به عنوان مهم ترین پاشنه آشیل این دوران در نظر گرفته شود.
http://ebtekarnews.com/?newsid=42337
ش.د9500132