(روزنامه مردم‌سالاري ـ 1394/10/21 ـ شماره 3948 ـ صفحه 15)
گروه سياسي: سعودي‌ها در يک بازي ناشيانه تفرقه و فرقه‌گرايي را در جهان اسلام ترويج مي‌دهند و به دنبال آن هستند تا باايجاد دوقطبي نظام خود را ايمن نگه دارند اما از اين نکته غافل هستند که معادلات بين‌المللي تغيير کرده و ديگر نمي‌توانند با معادلات منسوخ گذشته در سياست امروز دنيا گام بردارند.از آنجاييکه سعودي‌هاي ناپخته بعد از شهادت شيخ نمر نابخردي را به حد اعلا رسانده‌اند ديروز نيز بيانيه‌اي ضعيف عليه ايران در اتحاديه عرب صادر کردند که تعدادي از اعضا با آن مخالفت کردند و فصل جديدي از تفرقه را در اتحاديه عرب گشودند. کشورهاي عراق و لبنان با اين بيانيه ضد ايراني اتحاديه عرب مخالفت کردند، اين در حالي است که به مواضع کشورهايي مانند «الجزاير» و «مغرب» در خصوص اين بيانيه اشاره‌اي نشده است. به گزارش فارس، وزراي خارجه اتحاديه عرب در پايان نشست ديروز خود با صدور بيانيه‌اي ضد‌ايراني که همه کشورهاي عضو اين اتحاديه به جزء لبنان و عراق با آن موافقت کردند، ايران را «مداخله‌گر» در امور منطقه خوانده و اين دخالت‌ها را محکوم کردند. وزير خارجه عربستان در اين بيانيه تاکيد کرد که مواضع کشورهاي عربي براي توقف تجاوزات ايراني قوي و محکم است.
«عادل الجبير» تاکيد کرد که نشست ديروز يک پيام روشني که داشته است، اين است که اتحاديه عرب با دخالت در امور کشورهاي عضو اين اتحاديه مخالف است. وي افزود: عربستان به درگيري‌هاي طايفه‌اي اعتقادي ندارد و فرقي بين سني و شيعه قائل نيست و آنچه که ما انجام داده‌ايم، واکنشي به رفتارهاي ايران است.
الجبير تاکيد کرد که اختلافات مذهبي از زمان انقلاب ايران آغاز شده است، اين در حالي است که عربستان اعتقادي به درگيري‌هاي مذهبي و طايفي ندارد. وزير خارجه عربستان در ادامه مدعي شد که عربستان هيچ ايراني را به خدمت نگرفته که داخل ايران عليه مردم و دولتش فعاليت کند، عربستان شبه‌نظامياني به خدمت نگرفته که داخل ايران فعاليت کنند، حال آنکه ايران اين کار را کرده است.
اتحاديه عرب بدون محکوم کردن جنايات سعودي عليه ملتهاي مظلوم منطقه از جمله يمن و سوريه و اعدام ظالمانه شهروندان بيگناه اين کشور، جمهوري اسلامي ايران را به دخالت در امور کشورهاي عربي متهم کرد. به گزارش تسنيم به نقل از اسکاي‌نيوز، نشست اتحاديه عرب درباره ايران به رياست امارات برگزار شد. نبيل العربي دبيرکل اتحاديه عرب نيز طي سخناني در اين نشست گفت که اين نشست براي تاکيد بر همبستگي کامل کشورهاي عربي با عربستان و محکوميت حملات به مقرهاي ديپلماتيک اين کشور در ايران برگزار شده است.وي افزود: منطقه تحمل هيچ اقدام تحريک آميز يا تلاش براي فتنه‌انگيزي طايفه‌اي را ندارد و اين موضوعي است که نمي‌توان در قبال آن سکوت کرد، زيرا دخالت در امور داخلي و نقض قوانين بين‌المللي است. دبيرکل اتحاديه عرب گفت که تهران اگر ميل به بهبود روابط دارد بايد گام‌هايي جدي و ملموس در اين زمينه بردارد.وي ضمن متهم کردن جمهوري اسلامي ايران به دخالت در امور کشورهاي منطقه گفت ايران بايد به مسئله جزاير امارات خاتمه داده و دخالت‌هايش در بحرين را متوقف کند. دبيرکل اتحاديه عرب همچنين از کشورهاي عربي خواست که موضعي يکپارچه در قبال ايران بگيرند و از اين کشور بخواهند که دست از دخالت‌هاي خود بردارد.
«عادل‌الجبير» وزير خارجه سعودي نيز طي سخناني در اين نشست با تکرار ادعاهاي هميشگي‌اش ايران را به دخالت در امور داخلي کشورهاي عربي متهم کرد و گفت عربستان با جديت تمام با اين دخالت‌هاي ايران برخورد مي‌کند.
وي مدعي شد که حملات به مقرهاي ديپلماتيک اين کشور در ايران بعد از اظهارات خصمانه مقامات ايراني که مردم را به اين حملات تحريک کردند، صورت گرفته است. الجبير از اتحاديه عرب خواست که به مسئوليت‌هاي خود در قبال حمايت از امت عربي و حفظ امنيت ملي آن عمل کند.
الجبير که به نظر مي‌رسد رجز خواني‌هايش تمامي نداشته باشد، در اين باره گفت: حملات اخير به نمايندگي ديپلماتيک عربستان در ايران «به وضوح رفتار برهم زننده و دخالت در امور داخلي کشورهاي اين منطقه و فتنه انگيزي طائفه‌اي و مذهبي و برهم زدن امنيت و ثبات آن را که سياست ايران در منطقه عربي دنبال مي‌کند، منعکس مي‌کند».
وزير خارجه تازه به دوران رسيده سعودي افزود: حملات ايران بعد از اظهاراتي خصمانه عليه عربستان صورت گرفت و (اين اظهارات) به طور مستقيم به منزله (اقدامي) تحريک‌کننده و نيروي محرکه حمله بود که اين وضعيت نقض صريح همه منشورها و معاهدات بين‌المللي است که کشورها را مسئول محافظت از نمايندگي‌هاي ديپلماتيک مي‌داند.
از سوي ديگر شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان وزير خارجه امارات نيز ايران را به دخالت در امور کشورهاي عربي متهم کرد. وي مدعي شد که ما براي داشتن رابطه‌اي طبيعي بر اساس همکاري و عدم دخالت آماده‌ايم، آيا ايران آماده است و صادق است در اين زمينه؟اين نشست يک روز پس از نشست اعضاي شوراي همکاري خليج فارس صورت مي‌گيرد که به درخواست عربستان و با هدف موضع‌گيري عليه جمهوري اسلامي ايران در رياض برگزار شده بود.
فرار از سقوط با تنش‌آفريني
گفتني است اين اتفاقات در حالي رخ مي‌دهد که تمامي کارشناسان معتقدند عربستان بدنبال تنش‌آفريني براي بقاي خود است.در همين زمينه يک پايگاه خبري آمريکايي در گزارشي نوشت: اگرچه منافع آمريکا و عربستان در گذشته در تقابل با ايران بوده است، واشنگتن بايد رويکردش در قبال رياض را مورد بازبيني قرار دهد. به گزارش ايسنا به نقل از پايگاه خبري هيل وابسته به کنگره آمريکا، اعدام شيخ نمر باقر النمر، رهبر شيعيان عربستان که بين 10 تا 15 درصد از جمعيت مردم اين کشور را تشکيل مي‌دهند در هفته گذشته بسياري را آشفته کرد. اين اقدام عربستان اعتراض ايراني‌ها را در پي داشت و سپس رياض در واکنش به اين اعتراضات روابط ديپلماتيک خود را با تهران قطع کرد. چند متحد عربستان نيز به دنبال سعودي‌ها روابط خود را با ايران قطع کردند. تاثير اين حوادث بر منطقه جدي خواهد بود اما بايد سبب شود تا واشنگتن سياست‌هاي قديمي خود را در اين منطقه مورد بازبيني قرار دهد.
باور مشترک برخي مقامات و تحليلگران سياست خارجي اين است که اگر چه سياست داخلي عربستان کاملا از غرب و آمريکا متفاوت است، منافع اين کشورها در منطقه با عربستان هم‌سو است. اما اقدامات اخير رياض بصيرت واشنگتن را زير سوال مي‌برد. شايد دو کشور منافع مشترکي در مقابله با ايران و جنگ عليه گروه‌هاي تروريستي خاص داشته باشند، اما اولويت‌هاي آل سعود براي گسترش نفوذشان و نياز آن‌ها به کنترل چالش‌هاي داخلي اين کشور سبب شده است تا يک اختلاف عميق در منافع اين کشور با واشنگتن ايجاد شود. به گزارش هيل، منافع پردوام آمريکا در اين است که سطح ناآرامي‌ها و بي‌ثباتي ناشي از فرقه‌گرايي در منطقه آن گونه که بازيگران غيردولتي مثل داعش موجب آن شده‌اند، کنترل و محدود شود. اين شرايط مهم‌ترين تهديد عليه امينت ملي آمريکا محسوب مي‌شود. بنابراين، برقراري ثبات و مقابله با تروريسم بايد از اهداف بلند مدت آمريکا باشد.اما عربستان با اعدام شيخ النمر نشان داد که اختلافات فرقه‌يي برايش فوايد مثبتي هم در سياست‌هاي داخلي و هم اولويت‌هاي خارجي‌اش به همراه دارد. مقامات دولتي پيشين عربستان و تحليلگران حوزه خاورميانه با هر باور مذهبي و اعتقادي در روزهاي اخير تاکيد کرده‌اند که بعيد است عربستان درباره پيامدهاي اعدام اين شيخ برجسته شيعه فکر نکرده و پيش‌بيني انجام نداده باشد.
اين حقيقت سبب شده تا بسياري از کارشناسان به اين نتيجه برسند که تنش‌هاي ايجاد شده در خاورميانه نيت اصلي و خواست واقعي عربستان براي بهره بردن از سياست‌هاي فرقه‌گرايانه بوده است تا سياست‌هاي داخلي و منطقه‌يي‌اش را به نفع خود شکل دهد. اعدام يک رهبر شيعه محبوب در عربستان تنها مي‌تواند منجر به تحريک احساسات سني – شيعه شود که دکترين مرکزي فرقه سلفي‌هاست که در همه جاي عربستان حضور دارند.از طرفي ديگر اعدام شيخ النمر نشان دهنده تاثيري است که جامعه شيعيان در اين کشور دارند چرا که اعتراضات آن‌ها به اعدام وي منجر شد. رياض در واقع آن‌ها را تهديدي عليه ثبات خود مي‌يبند. وقتي باور سلفي‌ها ستون اصلي حکومت عربستان را تشکيل مي‌دهد و اين باور در اساس حکومت و آزادي‌هاي مدني و سياسي سعودي‌ها نفوذ کرده است دوام زيادي نخواهند داشت.
همچنين کاهش شديد قيمت جهاني نفت که سياست رياض بوده است، منجر به بروز چالش‌هاي اقتصادي بزرگ براي اين کشور شده است. به نظر مي‌آيد که سياست خارجي عربستان روي گسترش نفوذ در جهان اسلام به ويژه در منطقه خاورميانه متمرکز است. اين سياست به خوبي در شرايط اخير منطقه و قطع روابط سودان و بحرين با ايران بروز کرده است. هيل در ادامه گزارش خود نوشت: هر چند اين بدان معني نيست که آمريکا بايد در اين ماجرا کاملا مقابل سعودي‌ها بايستد، چرا که هم در واشنگتن و هم در تهران غيرقابل دفاع است. اما به اين معني است که واشنگتن بايد در رويکرد خود در قبال رياض محتاط‌تر باشد و تجديد نظر کند زيرا سياست‌هاي فرقه‌گرايانه آل سعود با وجود تلاش‌هاي اخير بين‌المللي مي‌تواند مذاکرات صلح در خصوص سوريه و يمن را تضعيف و افراطي‌گري را تقويت کند.
http://mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=238904
ش.د9405233