(روزنامه جوان - 1394/12/26 - شماره 4775 - صفحه 5)
نزديك 50 روز از آغاز اجراي برجام مي‌گذرد و جامعه ايراني همچنان منتظر به ثمر نشستن وعده‌هاي هسته‌اي دولت يازدهم است؛ وعده‌هايي كه با كارشكني آمريكايي‌ها و متحدانش هنوز محقق نشده و اجراي برجام را در وضعيتي مبهم و تاريك فرو برده است.
«بهبود وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم»، «برداشته شدن تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران»، «آزادسازي پول‌هاي بلوكهشده كشورمان»و « برداشته شدن سايه تهديد نظامي» از جمله وعده‌هايي است كه دولتمردان يازدهم بارها از بهار سال 92 تاكنون روي آن پافشاري كرده و لازمه تحقق آن را صورت‌پذيري توافق هسته‌اي بين ايران و 5+1 عنوان مي‌كردند؛ وعده‌هايي كه همچنان روي زمين مانده و بعيد به نظر مي‌رسد- حتي بخشي از آنها- جامه عمل به خود بگيرد.
بسياري از دلسوزان و وفاداران به انقلاب اسلامي ماه‌ها قبل از اجراي توافق نسبت به اجراي زودهنگام توافقات از سوي دولت هشدار داده بودند و يكي از نقاط ضعف برجام را نامتناظر بودن تعهدات ايران و طرف غربي عنوان كرده بودند. دلسوزان همچنين نسبت به بدعهدي آمريكايي‌ها آن هم در حالي كه مسئوليت بين‌المللي دولت ايالات متحده آمريكا در برجام وجود خارجي نداشت هم نمونه ديگري از هشدارهايي است كه به تيم مذاكره‌كننده كشورمان گوشزد شده بود؛ هشدارهايي كه امروز صحت آن به خوبي پيداست چراكه آمريكا در شرايطي كه جمهوري اسلامي ايران تمام تعهدات خود را به صورت كامل انجام داده است از يك سو تلاش مي‌كند با بازي سه‌گانه «وضعيت حقوق بشر در ايران»، «برجسته‌سازي توان موشكي كشورمان و آزمايش موشكي دور برد»و« حمايت ايران از تروريسم» تحريم‌هاي جديدي عليه كشورمان وضع كند و از سوي ديگر با تفسيرهاي چندگانه از زير بار اجراي تعهدات خود در برجام طفره رفته و با رايزني با كشورها و شركت‌هاي اروپايي از سرمايه‌گذاري آنها در ايران جلوگيري كند؛ مسئله‌اي كه ارتباط مستقيم با رونق اقتصادي كشورمان دارد.
آمريكايي‌ها همچنين با تكرار كليد واژه‌اي به نام «تهديد» تلاش مي‌كنند همچنان جمهوري اسلامي ايران را به عنوان يك كشور متخاصم و تروريست‌پرور نمايان ساخته و تهديد نظامي را مانند چتر بالاي سر ايران در فضاي بين‌الملل قرار دهند.
در نمونه‌اي ديگر از اقدامات خصمانه آمريكايي‌ها مي‌توان به حكم دادگاهي در آمريكا عليه ايران اشاره كرد كه طبق اين حكم دادگاه فدرال آمريكا بايد از اموال ايران به بهانه حادثه 11سپتامبر مبلغ 11ميليارد دلار برداشت شود.
مقدمه‌سازي براي اعمال تحريم‌هاي جديد عليه كشورمان آن هم به بهانه آزمايش موشكي را جان كربي سخنگوي وزارت امور خارجه آمريكا در نشست خبري روز دوشنبه اينگونه تشريح مي‌كند: همان‌طور كه سامانتا پاور، نماينده دائم آمريكا در سازمان ملل گفته است، در حال آماده كردن گزارشي از اين آزمايش‌هاي ايران و ارائه آن به شوراي امنيت هستيم و بايد اجازه دهيم شورا در نشست خود اين موضوع را بررسي كند.
بر اساس گزارش پايگاه اينترنتي وزارت امور خارجه آمريكا، كربي در ادامه مدعي مي‌شود: با اين وجود ما هنوز هم نسبت به آزمايش‌هاي اخير موشكي بالستيك در ايران بسيار نگران هستيم و بر اين باوريم چنين اقداماتي هم بي‌ثبات‌كننده و هم تحريك‌آميز است. بايد بگويم كه اين آزمايش‌هاي موشكي دست‌كم با قطعنامه شوراي امنيت نه تنها همخواني ندارد بلكه نوعي دهن‌كجي به قطعنامه 2231 به شمار مي‌آيد كه به موجب آن توافق هسته‌اي ايران و گروه 5+1 وارد مرحله اجرايي شد، بنابراين مي‌توان درباره اينكه آيا آزمايش‌هاي موشكي از نگاه فني نقض به شمار مي‌آيند يا خير، بحث كرد.
خوابي به نام «آزادسازي پول‌هاي بلوكه شده»
در نمونه‌اي ديگر در حالي دولتمردان رقم‌هاي متفاوتي نظير 150 ميليارد دلار را از پول‌هاي بلوكهشده- قبل از نهايي شدن برجام –ابراز مي‌كردند كه امروز بعد از گذشت هفت هفته از روز اجرايي شدن برجام هنوز مبلغ قابل توجهي به خزانه دولت واريز نشده است و غربي‌ها همچنان نسبت به اجراي تعهدات خود در اين بخش هم كوتاهي مي‌كنند.
يك روزنامه انگليسي هم در گزارشي به مسئله پول‌هاي بلوكهشده ايران اشاره كرده و نوشت: گرچه توافق هسته‌اي روي كاغذ به آزاد شدن بيش از 100ميليارد‌دلار از اموال ايران منجر مي‌شود اما اين مبلغ جبران كسري سالانه حاصل از كاهش قيمت نفت را هم نمي‌كند.
به نوشته بلومبرگ، پيش‌بيني دولت ايران از درآمد نفت طي سال آتي 23 ميليارد دلار است كه اين مبلغ در مقايسه با اوج درآمد نفت ايران در سال 2011 كه 100 ميليارد دلار بود، به مراتب كمتر است، بنابراين حتي آزاد شدن 100 ميليارد دلار پول‌هاي بلوكهشده ايران، تنها مي‌تواند براي يك‌سال اين كشور را به شرايط پيش از تحريم بازگرداند.
در ادامه گزارش آمده است: دولت آمريكا آماري از اموال بلوكهشده ايران ارائه داده است كه براساس آن حدود 50 تا 55 ميليون دلار به ايران بازگردانده مي‌شود چراكه بخش زيادي از ارقامي كه تيتر مي‌شوند، تعهد ايران يا بدهي خارجي هستند.
بلومبرگ افزود: روحاني سعي دارد مبلغ را تا جايي كه مي‌شود بزرگ جلوه دهد. يكي از مشاوران حسن روحاني رئيس‌جمهور ايران گفته بود كه دولت به مبلغ 100 ميليارد دلار دست يافته است اما اگر هم اين خبر درست باشد، هنوز بانكي براي انتقال اين مبلغ به ايران آغاز به كار نكرده است، بنابراين عملاً هيچ مبلغي به ايران منتقل نشده است.
نويسنده بلومبرگ همچنين نوشت: در حال حاضر آنچه در تهران ديده مي‌شود، حس خستگي فزاينده‌اي است كه به دليل عدم‌مشاهده تغييرات محسوس، در ميان مردم وجود دارد. در نشستي كه از سوي بانك مركزي ايران و شركت حقوقي «اُپن ايران» برگزار شد، همه سؤال‌ها به اين ختم شد كه چه زماني بانك‌هاي اصلي انگليسي، آلماني و فرانسوي انتقال پول به ايران را آغاز مي‌كنند تا معاهدات ايران با كشورهاي بزرگ اروپايي كه طي ماه‌هاي اخير به امضا رسيدند، آغاز به كار كنند.
در اين گزارش آمده است: بانك‌هاي آمريكايي به دليل تحريم‌هاي پيش از هسته‌اي كه همچنان بر قوت خود باقي است، نمي‌توانند پول‌هاي ايران را آزاد كنند. هيچ كدام از بانك‌هاي بزرگ اروپايي هم از ترس جريمه آمريكا، جرئت حركت در اين راستا را ندارند.
بلومبرگ با نقل قول از «پيتر مير» يك بانكدار سابق و رئيس اجرايي انجمن خاورميانه –كه يك انجمن تجاري در انگليس است – نوشت: پرداخت پول به ايران شش ماه زمان نياز دارد. وي ضمن اشاره به توافقاتي كه بسياري از بانك‌هاي اروپايي مجبور به امضاي آن با وزارت دادگستري آمريكا هستند گفت كه در اين ميان برخي بانك‌هاي خصوصي ايران مانند بانك خاورميانه و بانك ملت تمهيداتي را براي ارتباط با مؤسسات كوچك‌تر اروپايي در نظر گرفته‌اند اما اين تنها به انتقال بخش كوچكي از پول‌هاي بلوكهشده ايران مي‌انجامد.
بلومبرگ در ادامه نوشت: چندي پيش حسن روحاني خواست شركت‌هايي كه متعلق به سپاه پاسداران و مؤسسات خيريه مذهبي هستند از حالت معاف از ماليات خارج شوند، البته اين امر به راحتي مقرر نخواهد شد.
اعتراف ديرهنگام دولتمردان به نقض برجام
اگر چه نزديك به 30 ماه منتقدان و كارشناسان نسبت به آينده توافق هسته‌اي و رفتارهاي طرف مقابل هشدارهايي پياپي داده بودند اما دولتمردان بدون توجه به بسياري از انتقادات دلسوزانه ابتدا متن برجام را تدوين و بعد از آن تعهدات را به مرحله اجرا رساندند و اكنون بعد از گذشت 50 روز از اجراي برجام دولتمردان به مانند منتقدان از نحوه رفتار آمريكايي‌ها با برجام زبان به گلايه و انتقاد گشوده‌اند. محمدجواد ظريف اخيراً در مصاحبه با يك ويژه‌نامه نوروزي بيان مي‌كند: «نياز است دولت آمريكا با اراده سياسي وارد مرحله اجرايي كردن تعهداتي شود كه روي كاغذ اعلام كرده است. حالا ما از مجموعه حاكميت آمريكا از جمله كنگره توقعي نداريم اما اين توقع از دولت آمريكاست.»
رئيس‌جمهور نيز اخيراً در مصاحبه با خبرنگاران تأكيد مي‌كند: «آمريكايي‌ها بايد در اجراي برجام فعال‌تر باشند. در برخي موارد آمريكايي‌ها آن مقداري كه بايد تلاش مي‌كردند، نكردند»؛ اظهاراتي كه نشان مي‌دهد دولتمردان هم از اجراي تعهدات آمريكايي‌ها ناراحت هستند و توقعات آنها در اين باره برآورده نشده است، شايد از اين گونه اظهارات بتوان نتيجه گرفت كه دولتمردان پذيرفته‌اند در اجراي برجام عجله كرده‌اند و شايد اگر تمام تعهدات خود را انجام نمي‌دادند اكنون آمريكايي‌ها نه تنها براي اجراي برجام عجله داشتند بلكه رفتارهاي متخاصمانه را به اين زودي آغاز نمي‌كردند.
آيا بهتر نيست دولت از اين به بعد ادبيات گفت‌وگو با منتقدان را مورد تجديدنظر قرار دهد و از تخريب منتقدان مشفق با عباراتي چون «تازه به دوران رسيده»، «تخريبگر»، «ترسو»، «بزدل»، «دروغ‌پراكن»، «اقليت تندرو»، «عصر حجري»، «بيكار و متوهم»، «هوچي‌باز»، «بي‌شناسنامه»، «كم‌سواد»، «كودك»، «تازه انقلابي شده» و «مزدور» دست بردارد؟
اظهارات اخير دولتمردان نشان مي‌دهد تعهدات طرف آمريكايي هنوز روي كاغذ مانده است و اين اعتراف ديرهنگام نشان از آن دارد كه اكنون دولتي‌ها هم مانند دلسوزان نظام از آينده برجام نگران هستند.
حال با توجه به اقدامات پياپي ضدايراني آمريكايي‌ها و همچنين نقض برجام، بهتر نيست دولت يازدهم با اعلام نقض برجام توسط ايالات متحده آمريكا اقداماتي نظير غني‌سازي 20 درصد را از سر بگيرد؟
http://javanonline.ir/fa/news/776297
ش.د9405710