(روزنامه اطلاعات ـ 1394/12/18 ـ شماره 26396 ـ صفحه 12)
نيروهاي عراقي «يد واحده» عليه داعش
** معصوم: به شما گفتم اختلافات سياسي يک امر کاملا طبيعي است، اما اختلافاتي که بخواهد به جدايي و قطع روابط بينجامند خطرناک هستند، تا به امروز چنين قطعي در روابط حاصل نشده، بلکه مشارکت‌هاي سياسي هنوز هم ادامه دارد، ارتش عراق و نيروهاي پيشمرگه دوشادوش هم در حال نبرد با دشمنان عراق هستند، اين نبرد تنها در مناطق مثل اربيل و سليمانيه بواسطه کُردها صورت نگرفته بلکه پيشمرگه‌ها در کنار ارتش عراق در مناطق مشترکي حضور يافته‌اند، اين نبردها در استان موصل و استان صلاح الدين محقق شده است، همکاري بين دو طرف ادامه دارد و هيچ قطعي در روابط حاصل نشده است.
* سخنان مربوط به تشکيل دولت يا اقليم سني در شمال و شمال غرب عراق چطور ؟
** تا به امروز اين سخنان تنها در حد شعار است، و به صورت دعوت‌هاي ساده است و به نظر مي رسد اين مسائل براي اعمال فشارهاي سياسي صورت مي گيرد.
* بنابراين در حد شعار است و سخنان جوبايدن معاون رئيس جمهوري آمريکا که خواستار تجزيه و تقسيم عراق شده بود، هم شعار است؟
** من خودم با او ديدار کردم، ايشان منظورش تقسيم و تجزيه عراق به سه دولت نبود، چرا که تحقق اين امر تنها در قبال عراق محدود نخواهد شد، به مناطق ديگر هم کشيده خواهد شد و تا به امروز تصميمي هم در اين باره گرفته نشده است، و تنها چيزي که مطرح شده بود، اين مساله است که يک شخصيت معنوي براي سه بخش از عراق در نظر گرفته شود.بازهم تکرار مي کنم ما هنوز در مرحله انتقالي قرار داريم، يعني تا زماني که يک استان يا شماري از استان‌ها تصميم بگيرند و به اقليم تبديل شوند، ما هنوز در مرحله انتقالي هستيم، اما نهايت امر اين است که عراق هم اکنون تنها يک اقليم دارد و آن اقليم کردستان عراق است.
* بنابراين شما ايمان داريد و تاکيد داريد که عراق با نقشه اي يکپارچه باقي خواهد ماند، فقط از اين طريق مي خواهم به بينندگان و شنوندگان کنوني تاکيد کنم نظر شما اين است ؟
** بله از نظر جغرافيايي باقي مي‌ماند، اما از نظر اداري تغيير خواهد کرد، يعني همه در يک عراق يکپارچه خواهيم بود، اما اقليم مي تواند شکل بگيرد چرا که دو استان در جنوب يا دو استان در غرب مي توانند به اقليم تبديل شوند، اما باز تاکيد مي کنم که تغيير اداري است و نه ريشه اي.
مبارزه با داعش و آزادسازي الرمادي
* سئوال درباره نبرد عليه داعش و آزاد سازي رمادي و تروريسمي که عراق با آن روبه رو است و کميته‌هاي مردمي و ارتش ملي عراق همه اين مسائل را در اين مرحله از شما خواهم داشت ؟ درباره آزادي رمادي با نقش آمريکايي‌ها و جلوگيري از مشارکت کميته‌هاي مردمي در اين عمليات و مشارکت عشاير الانبار نظر شما چيست؟
** ارتش عراق پيروزي‌هاي مهمي را محقق کرده است، ارتش عراق در طول دهه‌هاي گذشته با مراحل بسيار دشواري روبه رو شد، از اين ارتش در جنگ‌ها و نزاع‌هاي داخلي استفاده شد، بعد از آن از اين ارتش در جنگ برضد ايران استفاده شد، بعد از آن از اين ارتش در اشغال کويت استفاده شد، همه اين عوامل باعث شده بود تا روحيه اين ارتش به دليل نوع نگاه رژيم سابق به اين سربازان و افسران متفاوت باشد.زماني که آمريکايي‌ها به عراق رسيدند ديگر چيزي به نام ارتش عراق در برابر آنها حضور نداشت، بله ارتش عراق منحل شد، اما پيش از انحلال هم ديگر ارتشي نبود، همه نظاميان و افسران عراقي ناپديد شدند، البته انحلال ارتش درست نبود.
در آغاز کار انحلال ارتش عراق با استقبال روبه رو شد، اما رفته رفته به اين نتيجه رسيدند، اين تصميم يک اشتباه و وحشتناک بود، به جاي انحلال ارتش عراق بايد به اوضاع افسران فاسد و مزدور رسيدگي مي شد، يعني بايد آن دسته از افسران عراقي و نظامياني که در تحکيم قدرت نظام ديکتاتوري سابق نقش داشتند از بدنه اين ارتش جدا مي شدند و خود ارتش به وضع خودش ادامه مي داد. يعني مي‌توانستند در قبال محاکمه آنها يا کنار گذاشتن يا هر چيزي از اين قبيل تصميم گيري کرد، اما تصميم انحلال ارتش عراق کار نادرستي بود، البته مي توان گفت در روزهاي آغازين سرنگوني رژيم سابق نوعي از شعور و احساس حماسي بر همه غالب بود، البته گفتم يک اشتباه فاحش بود، امام تصميم‌هايي که از روي حماسه گرفته مي شوند، هميشه اشتباه نيستند، ممکن است همين حماسي تصميم گرفتن باعث شود، تصميم‌هاي درستي اتخاذ شود، اما اکنون مي گويم اگر ارتش عراق منحل نمي شد اکنون اوضاع عراق بهتر بود.
* ارتش عراق در نبرد الرمادي شرکت کرده بود؟
** بله شرکت داشت و گام‌هاي مهمي را هم برداشت، در ابتداي امر عقيده بر اين بود که ارتش هميشه شکست مي خورد و ضعيف است، اما اکنون ديديم با شجاعت مقاومت مي‌کند و به پيشروي خود هم ادامه مي دهد، از نظر من اين اقدام ارتش عراق در واقع به مثابه بازگردان اعتبار سابق است، در اين بين افراد داوطلب هم هستند، کساني که از فرزندان و اهالي استان الانبار بودند، همگي باهم در مبارزه و نبرد برضد داعش شرکت کردند، و در اين زمينه قدرت و توانايي و شايستگي خود را نشان دادند، همچنين در اينجا لازم است به نقش جنگنده‌هاي ائتلاف بين المللي هم اشاره کنيم، من در اينجا همچنين بايد اذعان کنم که نقش اين جنگنده‌ها در تحقق اين امر بسيار مهم بوده است.ما اکنون هنوز هم به جنگنده‌هاي پيشرفته در ادامه اين نبرد نياز داريم، چرا که درست است ماهم جنگنده‌هاي پيشرفته داريم، و عراق جديدا جنگنده‌هاي جديد خريداري کرده است، اما هنوز هم عراق به توان بالاي هوايي نياز دارد.
* هستند کساني که مي گويند آمريکايي‌ها به اتفاق برخي از همپيمانان منطقه اي و محلي آمريکا در استان الانبار مانع از حضور کميته‌هاي مردمي در آزاد سازي رمادي مرکز استان الانبار شدند و مشارکت اين کميته‌ها را به مثابه خط قرمز دانستند، اگر کميته‌هاي مردمي اکنون اجازه داشتند در اين عمليات شرکت کنند، اکنون ارتش و اين کميته‌هاي مردمي در مناطق وسيع‌تري از اين استان حضور مي داشتند ؟
** چه بخواهيم و چه نخواهيم برخي از حساسيت‌ها هنوز هم وجود دارد، اين حساسيت‌ها شامل دو طرف مي شود، اين به آن معني نيست، اگر کميته‌هاي مردمي به انجام مسائلي متهم مي شود، ارتش عراق مبرا از ارتکاب هرگونه اشتباهي است، اما به صورت کلي بايد گفت برخي از حساسيت‌هاي موجود خود عامل بروز اين مساله شده است، از اين رو اهالي حق داشتند براي آزادي مناطق خودشان بر توان محلي خود تکيه مي کردند و چنين هم شد.اما نقش کميته‌هاي مردمي عراق بسيار مهم است، اين کميته‌ها در حمايت از مراکز و اماکن اساسي عراق نقش بسياري داشته‌اند و از جمله اين مراکز اساسي بغداد پايتخت عراق است.
* گفته شده بسيج عشاير مسلح در الانبار وجود دارد و بسيج عشاير مسلح در موصل وجود دارد از اين رو ممکن است هر استان عراق براي خودش ارتشي داشته باشد و هر استاني از عراق براي خودشان از اهالي آن استان نيروهاي نظامي دارند؟
** به اين صورت که مي‌گوييد نيست، اما همان زمان که دولت جديد عراق روي کار آمد طرح مربوط به تشکيل نيرو براي هر استان هم مطرح شد، گارد ملي کمي از پليس قوي تر و کمي از ارتش ضعيف تر است، منظورم از نظر نظامي و اختيارات است.
توافق در پارلمان عراق در اين باره صورت گرفت، اما هنوز تدوين و تصويب قانوني در اين زمينه جاي بحث و بررسي و رايزني دارد و حتي تصميم هم بر اين گرفته شده بود که فرماندهي اين نيروها را فرماندهي کل نيروهاي مسلح عراق يعني نخست وزير برعهده داشته باشد، از اين رو گمان مي‌کنم اين قانون با برخي از اصلاحات و تغييرات سرانجام به تصويب نمايندگان پارلمان عراق خواهد رسيد و شايد تا آن زمان يک بند اصلاح يا يک بند از آن حذف شود.
* آيا تصور مي کنيد اين قانون براي تصويب نهايي و بعد از آن براي اجرايي شدن کار ساده و سهلي خواهد بود ؟
** اين جاست که مي گويم اگر ما اجزاب سياسي قدرتمند داشتيم کمک مي کرد، حزبي که آرايش نيم به علاوي يک بود، مي توانست به سادگي اين قانون و قوانين ديگر را در پارلمان عراق به تصويب برساند، اين طبيعت فعاليت‌هاي حزبي در کشورهاي باثبات و دمکراتيک جهان است، از اين رو تا زماني که تنها گروه‌ها و جريان‌ها حضور دارند و تا زماني که آرا و نظرات باهم متفاوت هستند، و حتي آرا و نظرهاي افراد درون يک گروه باهم متضاد و متفاوت است، چنين امري محقق نشود، بنابراين بايد توافقي بين گروه‌ها و تشکل‌ها و جريان‌هاي عراقي در پارلمان عراق صورت گيرد تا از اين طريق مقدمه پيش نويس قانون تاسيس نيروهاي گارد ملي عراق تدوين و بعد از آن به تصويب برسد.
* آقاي رئيس جمهوري آيا تصور مي کنيد وآيا اطلاع داريد که اين قانون شامل نيروهاي کميته‌هاي مردمي استان نينوا هم خواهد شد ؟
** به طور حتم وقتي نيروي گارد ملي تشکيل مي شود براي هر استاني تشکيل خواهد شد و استان نينوا هم يک استان عراقي است و آنها را هم در بر خواهد گرفت، اين کميته ملي نيست، بر اساس قانون اگر تصويب شود، ديگر گارد ملي خواهند شد.اما کميته‌ها و بسيج مردمي همه مي دانيم به خواست و به دعوت مرجعيت عاليقدر تشکيل شدند، بنا به خواسته مرجعيت اين امر صورت گرفت، تشکيل اين کميته‌ها به خواست فوري مرجعيت حاصل شد، براي امري فوري و ضروري بود، حتي در آن زمان سرنوشت بغداد هم در معرض خطر قرار داشت .در آن زمان داعش در حال پيشروي روز افزون بود و حتي اوضاع تا جايي پيشرفته بود که خيلي از مردم نزديک بود فريب آنها را بخورند، تازه الان که واقعيت‌هاي مربوط به ماهيت داعش بر همگان آشکار شده است .
* در خصوص استان نينوا و به صورت مشخص درباره استان موصل گفته مي شود ترکيه وارد خاک عراق شد و وارد موصل هم شده است، اين نيروها با کميته‌هاي مردمي در انجا و استاندار سابق اين استان يعني اثير‌النجيفي هماهنگي لازم را به عمل مي‌آورند و حتي گفته مي‌شود توافق‌هاي بسيار بزرگي براي آزادي استان نينوا صورت گرفته که حتي ممکن است اين امر به دور از بغداد صورت گيرد؟
** نه ما نسبت به حضور نيروهاي ترکيه در داخل خاک عراق اعتراض کرده‌ايم، نه تنها در استان نينوا و موصل بلکه ما مخالف هرگونه حضور نظامي خارجي در خاک عراق هستيم، اما شمار اين نيروهاي ترکيه که اکنون حاضر شده‌اند، به اندازه اي نيست که بخواهند در موازين و معادله‌ها خللي به وجود آورند، اساس کار براي آزاد سازي بخش‌هاي اشغال شده عراق ارتش و نيروهاي پيشمرگه و کميته‌هاي مردمي هستند، اين نيروهاي داوطلب مردمي هم اگر اکنون حضور دارند حضورشان موقت است، خواه کميته‌هاي ملي باشند يا کميته‌هاي مردمي فرقي نمي‌کند.زماني که از داعش راحت مي‌شويم بايد به اوضاع اين کميته‌ها هم رسيدگي کنيم، اين عزيزان شهدا در اين راه تقديم کردند و جانفشاني‌ها کرده اند، بايد فکري به حال آنها کنيم، بايد تکليف آنها را روشن کنيم، آيا به ارتش مي پيوندند، يا به نيروي پليس يا به نيروهاي گارد ملي مي پيوندند، بايد به حال و روز و آينده اين عزيزاني که جانفشاني کردند و شهيد دادند فکر چاره اي کرد.
* باز مي گرديم به مساله موصل گفته مي شود زماني ارتش ترکيه تصميم گرفت وارد موصل و خاک عراق شود، که اين نيروها حضور خود را در سوريه از دست داده بودند، لذا اکنون ترکيه قصد دارد موصل را به دست آورد و اين گوهر را از آن خود سازد، آيا فکر مي کنيد ارتش عراق يا پيشمرگه‌ها يا کميته‌هاي مردمي در آزاد سازي آن نقش خواهند داشت ؟
** من خيلي به اين تحليل‌ها توجهي نمي‌کنم، من اطلاع دقيقي در اين باره ندارم، من حتي نمي دانم دولت ترکيه واقعا چه سياستي را در اين باره دنبال مي کند، چون من در تصميم گيري‌هاي آنها شرکت ندارم و از آن بي خبر هستم، اما مي دانم ترکيه حضوري نظامي در منطقه بامرلي داشته است، يک منطقه تابستاني است، حضور اين نظاميان ترکيه در خاک عراق از زمان صدام حسين بوده است، ما با حضور آنها با هر تعدادي که باشد، مخالف هستيم، اما باز مي‌گويم شمار اين نظاميان ترکيه به آن ميزاني نيست که بخواهند با اين تعداد موازنه قدرت و معادلات را تغيير دهند.
* اما بايد بگويم که استاندار سابق نينوا اثير النجيفي که مسئول کميته‌هاي مردمي در موصل هم هست، گفته ارتش ترکيه که در اين منطقه حاضر است در آزاد سازي اين منطقه نقشي اساسي را ايفا خواهد کرد؟
** فکر نمي کنم چنين باشد.
* آقاي رئيس جمهور آيا معتقد هستيد در نبرد براي آزاد سازي موصل همه شرکت خواهند داشت، همانگونه که همه در آزاد سازي بخش‌هاي ديگر عراق مشارکت داشتند، يا اين منطقه هم حساسيت برانگيز است ؟
** در خصوص موصل بايد تمام حساسيت‌ها مورد توجه قرار گيرد، حتي بخش کُردي تصميم گرفت در آزاد سازي موصل شرکت کند، اما اين تصميم آنها ورود به داخل موصل را در بر نگرفته است، چرا؟ چون وقتي که به موصل حمله‌ور مي‌شوي حتما نبردي هم در مي‌گيرد، در آن صورت مي‌توانند همه مدعي شوند که اين اقدامات با انگيزه‌هاي قوميتي و نژادي صورت گرفته است، و در اين حمله چنين و چنان شده است، خير در اين عمليات هم بايد به تمام حساسيت‌هاي موجود توجه شود.
* يعني نيروهاي پيشمرگه وارد موصل نمي شوند؟
** در داخل شهر خير گمان نمي‌کنم، اما در نبرد اطراف موصل مشارکت خواهند داشت و حتي براي تقويت برخي از جبهه‌هاي نبرد حضور خواهند داشت، اما يورش به داخل شهر موصل خير اين اقدام بايد به تنهايي توسط اهالي اين شهر صورت گيرد، تا اگر خداي ناکرده اتفاقي در اين شهر افتاد بعدش گفته نشود اين اقدامات با انگيزه‌هاي مذهبي و نژادي صورت گرفته است.از اين رو اين تنها فرزندان شهر موصل و تنها ارتش عراق هستند که در اين عمليات حضور و مشارکت خواهند داشت.
* آيا فکر نمي کنيد با ورود نيروهاي ترکيه به داخل خاک عراق اشتهاي ديگر کشورهاي هم کمي تحريک شده باشدو ديگر کشورهاي منطقه هم قصد دارند در عراق رقابت کنند، حتي گفته مي شود برخي از کشورهاي عربي اعلام کرده اند مي خواهند ارتشي عربي را وارد عراق کنند تا در مناطق عرب نشين مستقر باشد ؟
** خير چنين نيست، تاکنون موضع و نقش کشورهاي عربي در ارسال کمک‌هاي بشردوستانه به عراق خلاصه شده است و اين کشورها مواضع سياسي داشته اند و عراق از هيچ کشور نخواسته تا نيروهاي زميني خود را به عراق اعزام کنند، چرا که عراق نيازي به نيروي زميني خارجي ندارد، خواه از آمريکا و خواه از اتحاديه اروپا يا ديگر کشورها عراق هيچ نيازي ندارد، يعني به نيروي زميني از ايران يا ترکيه هم نيازي نيست.
* يعني به آمريکايي‌ها نيازي نداريد اما در الانبار يا صلاح الدين يا نينوا حضور دارند ؟
** حضور آمريکايي‌ها مثل حضور ديگران است، مثل حضور مستشاران ايراني و مستشاران ترکيه و مستشاران انگليسي و مستشاراني از بيشتر کشورهاي اروپايي حضور دارند، اما وظيفه حمايت از همين مستشاران نظامي هم برعهده ارتش عراق است، اين جا بود که اختلاف با ترکيه آغاز شد.
* اشتون کارتر وزير دفاع آمريکا گفته است که يک يگان از نيروي آمريکا از نيروي 101 هلي برن آمريکا در عراق حاضر خواهد شد، قرار است در مبارزه با داعش و قطع کردن مسيرهاي امداد رساني و لجستيک داعش نقش داشته باشند، شخص حيدر العبادي نخست وزير عراق هم در جريان يک کنفرانس مطبوعاتي اعلام کرده بود مرزهاي سوريه و عراق به زودي با مشکلاتي مواجه خواهند شد، از اين رو به حمايت و حضور نيروهاي ائتلاف نياز داريم ؟
** بله اين حمايت به منزله حضور نيروهاي زميني نيست، عراق به حضور نيروي زميني هيچ کشوري نيازي ندارد، ارتش عراق قادر به تامين و حمايت از کشور خود است، زماني هم که داعش در موصل و ديگر مناطق عراق سرکوب مي شود، نبرد به سوريه منتقل خواهد شد، در آن زمان ما بايد به فکر تامين امنيت مرزهاي کشور خودمان باشيم و اجازه ندهيم گروه‌هايي از داعش به داخل خاک عراق رخنه کنند، درباره اوضاع سوريه وضع فرق مي کند، در آن کشور ائتلاف روسي، ايراني و سوري وجود دارد که با داعش مي جنگد و عراق تنها اتاق عمليات مشترک در سوريه دارد، اين اتاق تنها براي هماهنگي ايجاد شده است، مشارکت در جنگ و نبرد با داعش در سوريه خير اين وظيفه ما نيست، ما در اين ائتلاف نيستيم چرا که اين ائتلاف بين روسيه و سوريه و ايران است، در ضمن اتاق هماهنگي عمليات مشترک ما در عراق است نه در سوريه.
ش.د9405779