تمامي مسيرهاي تنفسي مناطق تحت كنترل تروريست‌ها در شرق حلب با تسلط نيروهاي مقاومت بر منطقه بني زيد بسته شد و غرب همانند گذشته ابراز نگراني «بشردوستانه» كرد و همزمان تلاش‌هاي روسيه و سوريه براي نجات غيرنظاميان را «فريبكارانه» خواند و درست در همان زمان، جبهه النصره به اميد اينكه از ليست گروه‌هاي تروريستي خارج و توسط غرب «ميانه‌رو» شناخته شود، اعلام كرد ارتباط خود را با القاعده به صورت رسمي قطع مي‌كند اما اين اقدام جبهه النصره آنچنان نمايشي و صوري بود كه نه تنها كسي آن را باور نكرد بلكه با تمسخر ناظران مواجه شد.
روز پنج‌شنبه واحدهاي ارتش سوريه به همراه متحدان خود منطقه بني زيد را در شرق حلب به كنترل خود درآوردند تا بدين طريق مناطق تحت كنترل تروريست‌ها را به صورت كامل در محاصره قرار دهند. حلب بزرگ‌ترين شهر سوريه و پايتخت تجاري اين كشور قبل از آغاز بحران محسوب مي‌شود و از اهميت حياتي براي هر دو طرف جنگ برخوردار است و به همين دليل نبرد بر سر آن به «جنگ مادرها» معروف شده است. تحليلگران تسلط نيروهاي دولتي بر بني زيد را ضربه سنگيني به مخالفان سوري توصيف كردند. جوشا لنديس رئيس «مركز مطالعات خاورميانه» و استاد دانشگاه اوكلاهماي امريكا در وب‌سايت تخصصي خود با اشاره به اينكه «محاصره حلب يك فصل مهم در نبرد جاري است» نوشت كه شورشيان سوريه در طول يك سال گذشته به‌شدت تضعيف شدند.
بعضي تحليلگران اهميت محاصره حلب را فراتر مي‌دانند و معتقدند اين تحول مي‌تواند اين باور را در ميان شورشيان ايجاد كند كه آنها جنگ را باخته‌اند. آرون لوند كارشناس مسائل سوريه در مؤسسه كارنگي در وب سايت تخصصي جوشا لنديس نوشت: «اگر اسد نشان دهد در حال بردن جنگ سوريه است ـ همچنين او هم اكنون در حال پيشروي در دمشق است ـ مي‌تواند منجر به يك تغيير بزرگ شود، از طريق متقاعد شدن گروه شورشي مبني بر اينكه در جنگ شكست خورده‌اند.» اين تحليلگر سرشناس كه به حمايت از شورشيان سوريه معروف است، در ادامه آورده: «خيلي از آنها (گروه‌هاي مسلح) احتمالاً بدون توجه به شرايط و بنابر دلايل ايدئولوژيكي به جنگ ادامه خواهند داد اما عده‌اي ديگر ممكن است تصميم به ترك جنگ يا فرار از سوريه بگيرند يا وارد مذاكرات صلح با دولت شوند.» در همان روزي كه نيروهاي مقاومت بر منطقه بني‌زيد مسلط شدند، تلويزيون رسمي سوريه اعلام كرد كه برخي عناصر مسلح در مناطق شرقي حلب، تسليم ارتش سوريه شدند.
بازي هميشگي غرب
هر بار كه نيروهاي دولتي سوريه و متحدانش موفق مي‌شوند پيشروي بزرگي عليه تروريست‌ها در مناطق مختلف اين كشور به‌ويژه در حلب به دست آورند، غرب بنا به دلايلي كه آنها را «انسان‌دوستانه» توصيف مي‌كند، واكنش نشان مي‌دهد. اريك شولتز سخنگوي كاخ سفيد روز جمعه در يك كنفرانس خبري تأكيد كرد: واشنگتن به شدت نگران اوضاع در شهر حلب است؛ جايي كه نيروهاي روسيه و دولت سوريه، دسترسي به مناطق تحت كنترل مخالفان را قطع كرده‌اند. اين نگراني غربي‌ها در حالي است كه سوريه و روسيه اعلام كرده‌اند ضمن باز گذاشتن مسيرهايي براي خروج غيرنظاميان از منطقه شرق حلب، عمليات گسترده بشردوستانه‌اي را آغاز كرده‌اند.
باوجود اين، غربي‌ها ضمن رد اقدامات روسيه و سوريه براي حفظ جان غيرنظاميان، اين دو كشور را متهم به فريب كرده‌اند. جان كري، وزير خارجه امريكا در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران در آغاز نشست با همتاي اماراتي خود گفت: «ما عميقاً نگران تعريف اين عمليات انساني هستيم و من ظرف ۲۴ ساعت گذشته دو بار با روسيه در مورد اين مسئله صحبت كرده‌ام.» از سوي ديگر جان كربي، سخنگوي وزارت خارجه امريكا اعلام كرد واشنگتن نسبت به گشودن گذرگاه انساني در حلب نگران است. در همين حال، وزارت خارجه فرانسه اعلام كرد: «طرح مسكو براي راهگذرهاي انساني كه به شهروندان حلب اجازه فرار از اين شهر را مي‌دهد، يك پاسخ و واكنش معتبر نخواهد بود.»
ناظران اين واكنش غرب به تلاش‌هاي روسيه و سوريه براي حفظ جان غيرنظاميان را «رياكارانه» توصيف كرده و مي‌گويند، غرب از طريق مخالفت با اين اقدام مسكو و دمشق درصدد افزايش تلفات غيرنظاميان است تا از اين طريق دولت سوريه را تحت فشار قرار دهد. از سوي ديگر، منابع محلي در داخل محله‌هاي شرقي حلب به رسانه‌ها گفتند: «گروه‌هاي مسلح اجازه خروج افراد 18 تا 50 سال از اين محله‌ها را نمي‌دهند. اين امر در سايه تهديد گروه‌هاي تروريستي عليه غيرنظاميان است كه اگر براي عزيمت به مناطق تحت كنترل دولت سوريه وارد گذرگاه بستان القصر شوند، آنها را مجازات و بازداشت خواهند كرد.» در همين حال، آناتولي آنتونوف، معاون وزير دفاع روسيه با اعلام اينكه عمليات حلب صرفاً انساني است، نسبت به موضع برخي از سياستمداراني كه معتقدند اهداف پنهاني در پشت گام‌هاي روسيه وجود داشته باشد، اظهار تعجب كرد.
وي افزود: «ما آماده‌ايم تمام تلاش خود را براي كمك به شهروندان مسالمت‌جو و حتي افراد مسلحي بكنيم كه مي‌خواهند سلاح خود را زمين بگذارند.» از سوي ديگر در همان روزي كه نيروهاي مقاومت موفق شدند پيشروي بزرگي در شرق حلب داشته باشند، جبهه النصره اعلام كرد از القاعده جدا مي‌شود. ابومحمد جولاني رهبر اين گروه در يك پيام ويدئويي كه از شبكه الجزيره پخش شد، ضمن اعلام جدايي از شبكه القاعده، گفت كه نام گروه خود را به «جبهه فتح الشام» تغيير مي‌دهد. قبل از اينكه پيام ويدئويي جولاني منتشر شود، رهبر دوم القاعده در پيام صوتي براي راضي كردن بعضي فرماندهان جبهه النصره، اعلام كرد: «اگر جدايي جبهه نصرت از القاعده به تقويت وحدت نيروهاي درگير در سوريه عليه دشمن مشترك منجر شود، جبهه نصرت بايد از شبكه القاعده جدا شود.»
روزنامه«جوان» سه‌شنبه گذشته با بررسي عوامل و دلايل تصميم احتمالي جبهه النصره براي جدايي از القاعده گزارش داد كه اين اقدام جبهه النصره صوري و نمايشي است و براي فريب جامعه جهت خروج از ليست سازمان تروريستي صورت مي‌گيرد تا بتواند به صورت علني از حمايت غرب و بعضي دولت‌هاي منطقه برخوردار شود. اقدام جبهه النصره در جدا شدن از القاعده با واكنش جالب ناظران مواجه شده؛ ماكس آبراهام كارشناس مسائل تروريسم و استاد دانشگاه نورث وسترن امريكا با لحني طنزگونه در صفحه توئيتر خود نوشت: « اسد اسم خود را به صورت رسمي به بونو تغيير خواهد داد تا حاميان بين‌المللي به دست آورد.» آبراهام همچنين نوشت: «شما مي‌توانيد جبهه النصره را از القاعده جدا كنيد اما نمي‌توانيد القاعده را از جبهه النصره جدا كنيد.»
در همين حال وزارت خارجه روسيه در بيانيه‌اي اعلام كرد: «جبهه النصره به هر نامي كه خود را صدا بزند، يك سازمان تروريستي غيرقانوني باقي خواهد ماند و تنها هدف از تشكيل آن ايجاد به‌اصطلاح خلافت اسلامي به‌شيوه‌هاي وحشيانه بوده است.» وزارت خارجه سوريه هم در نامه‌اي به سازمان ملل و شوراي امنيت اين سازمان نوشت: تغيير نام گروه تروريستي النصره، تلاشي نااميدانه براي محو كردن آثار جرم و جنايات آن است.
در اين نامه آمده است: «ادامه حمايت‌هاي همه‌جانبه فرانسه، امريكا، انگليس، تركيه، عربستان و قطر از گروه‌هاي تروريستي كه اين كشورها نام آن را معتدل ناميده‌اند و تغيير نام اين گروه‌ها حمايت آشكار از تروريسم نه تنها در سوريه بلكه در كل كشورهاي دنياست.» دروغين بودن جدايي النصره از القاعده آنچنان محرز بود كه حتي امريكايي‌ها نيز مواضع محتاطانه‌اي اتخاذ كردند. كاخ سفيد روز جمعه اعلام كرد جدايي جبهه النصره از القاعده تغييري در ارزيابي امريكا از ماهيت اين گروه نمي‌دهد و از نظر واشنگتن اين گروه همچنان تهديدي براي امريكا و متحدانش است.
http://javanonline.ir/fa/news/800740
ش.د9501611