حسن روحانی رئیس‌جمهوری در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک و در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «ان‌بی‌سی» آمریکا گفت: «بحران‌ها و مشکلات بین‌المللی و منطقه‌ای می‌تواند با الگوبرداری از برجام از طریق مسائل سیاسی و مذاکره حلوفصل شود، بنابراین شکست برجام، شکست ثبات و امنیت جهانی و فعالیت‌های دیپلماسی و بین‌المللی است. کسی از این شکست نفع نمی‌برد و همه باید تلاش کنیم برجام پایدار بماند».
روحانی با بیان اینکه ایران طبق گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به همه تعهدات خودش عمل کرده است، گفت: «فکر می‌کنم این یک آزمایش بزرگ تاریخی برای همه طرفین است که چگونه به قولمان پایبندیم و آیا در عمل تعهداتی را که اعلام کرده‌ایم، اجرا می‌کنیم یا نه؟ طبق اذعان آژانس و کشورهای ١+٥، ایران به طور کامل به تعهدات خودش عمل کرده، اما در طرف مقابل متأسفانه آمریکا در برخی از موارد اهمال‌ها، عقب‌ماندگی یا حتی تخلفاتی دارد».
رئیس‌جمهوری اضافه کرد: «در برجام آمده که کشورها باید همه شرایط لازم را برای فعالیت اقتصادی ایران آماده کنند و بنابراین همه موانعی که در روابط بانکی، بیمه و امثال آنها بوده، باید به طور کامل رفع شود. خزانه‌داری آمریکا به جای اینکه بانک‌های جهان را به اجرای برجام تشویق کند، جملاتی را ادا می‌کند که آنها را می‌ترساند و این باعث شده برخی از بانک‌های بزرگ به خاطر اینکه می‌ترسند مورد تحریم خزانه‌داری آمریکا قرار گیرند، درباره همکاری با ایران دچار تردید شوند و این یک تخلف بزرگ از طرف آمریکاست که باید این را رفع کند و همان‌طور که همه مردم می‌دانند، در تعهدات بین‌المللی اگر یک طرف به تعهد خود عمل نکند، به این معناست که آن تعهد نمی‌تواند دوام داشته باشد».
آمریکا تخلف کرده
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سؤال دیگری درباره سوءتفاهم برخی از تداوم تحریم‌های غیرهسته‌ای و ارتباط آن با برجام گفت: «برای این منظور و برای تعیین کالاهای دومنظوره، کمیسیون خاصی پیش‌بینی شده تا مشکلات و موانعی که در آن زمینه وجود دارد، رفع شود، اما بحث این است که بانک‌های بزرگ می‌خواهند در مواردی نظیر بندر و راه‌آهن و خرید هواپیما همکاری کنند و با مشکلاتی مواجه هستند. این موضوع طبق متن برجام تفسیر دیگری ندارد، آمریکایی‌ها به جای اینکه بانک‌ها را تشویق کنند، با کلمات دوپهلو آنها را می‌ترسانند و این ترساندن بانک‌ها باعث شده همکاری آنها با ایران به طور کامل نباشد و برخی از بانک‌ها ترجیح دهند این همکاری‌ها را انجام ندهند».
رئیس‌جمهوری افزود: «مورد دیگری که آمریکا تخلف کرده، اینکه در برجام به‌صراحت آمده باید اجازه داده شود هواپیماهای مسافربری و غیرنظامی به ایران به فروش برسد و امروز هشت ماه از برجام گذشته و بعد از این هشت ماه هنوز هم آمریکا برای دادن مجوز برای هواپیماهای مسافربری امروز و فردا می‌کند. تازه خبرهایی هست که دیروز در برخی از موارد موافقت کرده‌اند؛ بنابراین در این هشت ماه تأخیری که آمریکا دارد، یک نوع تخلف هست، حتی اگر امروز مجوز لازم را به طور کامل صادر کند».
همه باید تلاش کنیم تا برجام دوام داشته باشد
روحانی در پاسخ به سؤال مجری این شبکه تلویزیونی مبنی بر اینکه «شاید یکی از دلایلی که بانک‌های بین‌المللی در همکاری با ایران تردید دارند، نقش سپاه در اقتصاد ایران و توسعه موشک‌های دوربرد است، آیا راهی هست که نقش سپاه را در اقتصاد کم‌رنگ‌تر کند که باعث راحتی بیشتر بانک‌های بین‌المللی شود؟»
تصریح کرد: «شرکت‌هایی در ایران هستند که ممکن است بخشی از سهامشان به شرکت‌هایی تعلق داشته باشد که آن شرکت‌ها وابسته به نیروهای نظامی باشند، اما در عین حال آن شرکت‌ها فعالیت‌های اقتصادی می‌کنند. امروز در ایران برخی از بزرگراه‌ها از سوی همان شرکت‌ها ساخته می‌شود، برخی بنادر از سوی همان شرکت‌ها ساخته می‌شود، حتی در زمینه نفت و گاز، گاهی برخی از همان شرکت‌ها فعالیت دارند و فعالیت‌های عادی اقتصادی، مثل ساخت بندر، بخش‌های نفت، گاز و همچنین در زمینه اتوبان‌ها. این ربطی به مسئله نظامی ندارد. هر شرکتی می‌تواند وابسته به هر دستگاهی باشد و کار عمرانی انجام دهد، بنابراین، فشار به بانک‌ها در زمینه کار با ایران به این بهانه، قطعا تخلف از برجام است».
رئیس‌جمهوری در پاسخ به اینکه آیا هنوز امید دارید که برجام دوام داشته باشد، تأکید کرد: «همه باید تلاش کنیم تا برجام دوام داشته باشد، به دلیل این همه تلاشی که هفت کشور در این سال‌ها انجام دادند و ماه‌ها مذاکرات بسیار سخت و طولانی را پشت سر گذاشتند. اگر برجام پایداری نداشته باشد، به این مفهوم است که فعالیت سیاسی ناکام است و این به ضرر همه خواهد بود».
همیشه به تعهداتمان پایبند بودیم
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سؤالی درباره استقرار سیستم دفاع هوایی اس-٣٠٠ خریداری‌شده از روسیه در فردو، گفت: «همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تحت نظر آژانس است و فردو هم جزء مراکز هسته‌ای است که آژانس بر آن نظارت می‌کند. ما دشمنانی در منطقه داریم که ممکن است سوءنیتی به ما داشته باشند بنابراین ما همواره باید برای دفاع خودمان را آماده کنیم. نباید یادمان برود ما کشوری هستیم که صدام حسین هشت سال جنگ را بر ما تحمیل کرد. بنابراین ما در جنگ هشت‌ساله به‌خوبی یاد گرفتیم که باید از کشور خودمان دفاع کنیم، چون در آن هشت سال هیچ کشوری به ما کمک نکرد اما همه به صدام کمک کردند».
روحانی در پاسخ به این سؤال که «آیا امنیت اضافه در فردو به این معنا نیست که ایران هدفش از این دفاع فوق‌العاده این است که در آینده سلاح‌های هسته‌ای در آنجا تولید کند»، تصریح کرد: «ایران در طول تاریخ هر وقت تعهدی کرده به تعهدش پایبند بوده است. شما پیدا نمی‌کنید در موردی که دولت جمهوری اسلامی ایران در این ٣٨ سال یک تعهد بین‌المللی داشته باشد یا تعهد دوجانبه که تخلف کرده باشد؛ بنابراین ایران دارای سابقه بسیار خوبی در تعهدات خودش است. ضمن اینکه هرگز جمهوری اسلامی ایران دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و به‌همین‌دلیل آن چیزی که ما را سال‌ها متهم می‌کردند تحت عنوان ابعاد احتمالی نظامی، آژانس در نهایت به این نتیجه رسید که پرونده را به طور کامل ببندد و اعلام کند که فعالیت ایران همواره در مسیر صلح‌آمیز بوده است».
دولت و معارضین در آینده سوریه نقش داشته باشند
روحانی در پاسخ به اینکه «رئیس‌جمهور اوباما، پوتین و جناب‌عالی و دیگران گفته‌اید که باید یک روند سیاسی به وجود بیاید تا بحران سوریه تمام شود. آیا ایران می‌تواند آینده‌ای بدون اسد را قبول کند؟»، گفت: «مشکل سوریه راه‌حل نظامی ندارد و حتما باید مسائل سوریه، از راه‌حل‌های سیاسی در نهایت حلوفصل شود. برای ما در سوریه مهم این است که تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و سوریه تجزیه نشود، برای ما مهم است که تروریست‌ها از سوریه بیرون رانده شوند و با آنها جنگ ادامه پیدا کند. برای ما مهم است که در آینده حکومت سوریه همه گروه‌ها و احزاب حضور داشته باشند، چه دولت سوریه و چه معارضین در آینده حکومت سوریه نقش داشته باشند. اما اینکه در آینده سوریه چه کسی رئیس‌جمهور باشد و چه کسی حاکم باشد یا چه کسی نماینده مجلس باشد، کاملا باید با رأی مردم و در اختیار مردم باشد. مردم هر کس را انتخاب کردند، باید مورد تأیید باشد، بنابراین مردم‌سالاری و حاکمیت صندوق آرا بر آینده سوریه یکی از اصولی است که مورد تأکید ماست».
هیچ ارتباط مستقیمی بین ایران و آمریکا در جنگ با داعش وجود ندارد
رئیس‌جمهور در پاسخ به اینکه آیا تماس خوب و رضایت‌بخشی بین ایالات متحده و ایران در زمان حمله به داعش وجود داشته یا خیر؟ گفت: «هیچ ارتباط مستقیمی بین ایران و ایالات متحده در جنگ با داعش وجود ندارد؛ البته ممکن است این ارتباطات بین دولت عراق و آمریکا یا بین روسیه و آمریکا وجود داشته باشد. ما هم در سوریه و هم در عراق، کمک‌هایی که می‌کنیم به دولت مستقر در آن کشور است و اگر کمکی انجام می‌دهیم با درخواست دولت‌های عراق و سوریه است. یکی از اصولی که ما بر آن اصرار داریم این است که مبنا و محور همکاری‌ها در منطقه یا خارج از منطقه دولتی باشد که در آن کشور استقرار دارد حالا چه در عراق و چه در سوریه».
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سؤالی درباره بازداشت بعضی از اشخاص دارای دو تابعیت در ایران گفت: «اولا که در قانون ایران، دو تابعیت به رسمیت شناخته نشده است و بنابراین آنهایی که دارای دو تابعیت هستند، از دید قانون ایران، ایرانی هستند و محاکم ایران هم بر مبنای ایرانی‌بودن آنها، آنها را مورد محاکمه قرار می‌دهد. به‌طورکلی تلاش دولت، برای همه آنهایی که در دادگاه‌ها مورد محاکمه قرار می‌گیرند یا در زندان هستند بر این است که قوانین ما دقیقا اجرا شود و رئیس‌جمهور مسئولیتش این است که نظارت بکند تا قانون اساسی، اجرا شود و نقض نشود. این مسئولیت کلی است و مسئولیت اجرای قانون اساسی به عهده رئیس‌جمهور است».
آمریکا باید پول‌های ایران را پس دهد
روحانی در پاسخ به اینکه «ایران مبالغ مختلفی را از ایالات متحده ایران دریافت کرده و برخی از منتقدین در سنای آمریکا گفتند که این باجی بوده برای آزادی چهار آمریکایی که در ماه ژانویه آزاد شدند، آیا چنین بود؟ و آیا ایران این عده را در زندان نگه داشت تا پول‌های خودش را از ایالات متحده پس بگیرد؟»، گفت: «دو مسئله بود. یکی پول‌هایی که از ایران در آمریکا باقی مانده بود که هنوز هم البته مبالغ دیگری از پول‌های ایران در ایالات متحده است و دراین‌زمینه مذاکرات ادامه دارد برای اینکه این پول‌ها بازگشت داده شود. برخی از مواردی که به توافق نمی‌رسد، می‌دانید که در داوری بین‌المللی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. موضوع دیگر کمک برای آزادی افرادی بود که زندانی هستند، ایرانی‌هایی در آمریکا زندانی هستند یا مورد تعقیب آمریکایی‌ها هستند یا افرادی دارای دو تابعیت هستند و در ایران زندانی هستند. این هم تلاش شد که این دو گروه در برابر هم آزاد شوند؛ یعنی هم ایرانی‌ها آزاد شوند و از تعقیب معاف شوند و هم آن افرادی که دوتابعیتی بودند و بخشی از زندانشان را گذرانده بودند و بخشی از زندانشان باقی مانده بود، مورد عفو قرار بگیرند؛ بنابراین دو تا مسئله بود که در کنار هم دنبال می‌شد، الان هم ممکن است راجع به مسئله بدهی‌ها این مذاکرات ادامه پیدا کند برای اینکه پول‌هایی که در اختیار آمریکا بوده به ما برگردانده شود. در واقع این پول ایران است که در این ٣٨ سال در اختیار آمریکا بوده و باید اینها را به ایران پس دهد».
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری
http://www.sharghdaily.ir/News/103716
ش.د9501996