«اصلاح‌طلبان و حسن روحاني». اين شايد يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي سياسي انتخاباتي باشد كه قرار است ٢٩ ارديبهشت ماه ٩٦ برگزار و طي آن رييس‌جمهور دوازدهمين دوره ايران مشخص شود. حسن روحاني در حالي قرار است پا به اين انتخابات بگذارد كه سه سال قبل با حمايت يكپارچه و همه‌جانبه اصلاح‌طلبان راهي پاستور شد و توانست طي اين سه سال نقاط درخشان بسياري در كارنامه دولتش ثبت كند. دور كردن سايه جنگ و تحريم از سر كشور، بازگشت ايران به عرصه بين‌المللي و خروج از انزواي سياسي و اقتصادي در جامعه جهاني مهم‌ترين دستاوردهاي دولت او در حوزه ديپلماسي بود كه بار عمده آن بر دوش محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه خستگي ناپذير و پركار روحاني قرار گرفت.
برخي فعالان سياسي اصلاح‌طلب مي‌گويند كه اگر روحاني تنها همين دستاورد را هم براي كشور به ارمغان آورده است براي حمايت مجدد از او دليل لازم و كافي را دارند. با اين حال در حوزه اقتصاد نيز دولت يازدهم توانست با مهار تورم افسار گسيخته در دولت قبل، احياي نظام برنامه‌ريزي و بستن حفره‌هاي بزرگ فساد چند صد ميليون دلاري گام‌هاي مهمي بردارد. او در حوزه سياست داخلي اگرچه كمتر توفيق يافت و كاميابي چنداني نصيبش نشد اما با اين حال توانست كمي از فضاي امنيتي سابق بكاهد و فضا را به سمت سياسي شدن سوق دهد. با وجود انتقاداتي كه به روحاني و دولتش وارد است اما مجموعه عملكرد دولت روحاني از سوي اصلاح‌طلبان مثبت ارزيابي مي‌شود. آنها در اظهارنظرهاي گوناگون به اين نكته اذعان دارند كه حسن روحاني شايستگي رياست‌جمهوري مجدد را دارد و بنابراين قصدشان حمايت مجدد از اوست.
اما نقطه اختلاف در ميان چهره‌هاي سياسي از همين جا و با طرح چند سوال آغاز مي‌شود. آيا بايد بدون چون و چرا از روحاني حمايت كرد؟ آيا رويكرد مذاكره و حمايت مشروط بايد از او در دستور كار قرار بگيرد؟ اگر صحنه انتخابات ٩٦ به هر دليلي بدون حضور روحاني رقم خورد جريان اصلاحات چه استراتژي‌اي در پيش خواهد گرفت؟ آيا مي‌توان آلترناتيوي براي روز مبادا در نظر گرفت يا اساسا ورود به اين موضوع كار جريان مخالف روحاني را براي حذف او تسهيل مي‌كند؟ چگونگي ارايه پاسخ به هر كدام از اين سوالات منجر به شكل‌گيري گروه‌هاي مختلف فكري در ميان اصلاح‌طلبان مي‌شود. آنها در هفته‌ها و ماه‌هاي گذشته به صورت مكرر اعلام كرده‌اند به ضوابط و شرايط ائتلاف ٩٢ پايبند خواهند بود و بنا ندارند زير ميز هم‌پيماني با روحاني بزنند.
بنابراين موضوع را از طريق شوراي عالي سياستگذاري و در سطوح مختلف مطرح مي‌كنند و براي چگونگي حمايت از روحاني به يك جمع‌بندي واحد خواهند رسيد. جريان اصلاحات ستيز در طول ماه‌هاي اخير تلاش گسترده‌اي به كار برد تا القا كند پروژه عبور از روحاني در ميان اصلاح‌طلبان كليد خورده است. اما هوشمندي سياسيون اصلاح‌طلب آنها را در جا انداختن اين پروژه ناكام گذاشت. اصلاح‌طلبان با صراحت اعلام كرده‌اند هرگز قصد عبور از روحاني را ندارند و او كماكان كانديداي اصلي انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده و مورد حمايت جريان اصيل اصلاح‌طلب خواهد بود. برخي اصلاح‌طلبان معتقدند در عين اينكه روحاني را بايد اصلي‌ترين كانديداي مورد حمايت خود معرفي كنند و براي راي آوري مجدد او تمام همت و ظرفيت خود را به كار گيرند اما نبايد از وقوع شرايط استثنايي حتي با احتمال نزديك به صفر نيز غفلت كنند.
به همين دليل آنها پيشنهاد مي‌دهند براي تمامي حالات مختلف صحنه انتخابات ٩٦ بايد برنامه داشت. يكي از اين حالات تصور شرايطي است كه در آن حسن روحاني در رقابت حضور نداشته باشد. آنها به مواردي نظير گفته‌هاي مسيح مهاجري اشاره مي‌كنند كه چندي پيش اعلام كرده بود روحاني در حضور مجدد به عنوان كانديداي رياست‌جمهوري دچار ترديد شده بود اما بالاخره تصميم گرفت براي انتخابات حاضر شود. اگر چنين اتفاقي در ماه‌هاي باقيمانده دوباره رخ دهد چه بايد كرد؟ پيشنهاد اين گروه در نظر گرفتن يك آلترناتيو براي حسن روحاني است. «اعتماد» در نظرخواهي از بيش از ٢٠ فعال سياسي اصلاح‌طلب اين سوال را از آنان پرسيده است: «آيا اصلاح‌طلبان بايد به گزينه‌اي غير از روحاني نيز فكر كنند يا خير؟»
روحاني، تنها گزينه
مجيد فراهاني
اقتدارگرايان تمام تلاش خود را انجام داده‌اند كه دولت آقاي روحاني را دولتي ناكارآمد جلوه دهند اما اين جريان حتي هنوز هيچ گزينه قابل اعتنايي نتوانسته به افكار عمومي ارايه كند. مساله‌اي كه باعث شد اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٤ با وجود تعداد بالاي ردصلاحيت‌ها باز هم بيشترين تاثير را داشته باشد داشتن برنامه براي شرايط حساس بود.
همين روش و رويكرد اصلاح‌طلبان در تمام ادوار انتخاباتي آتي نيز ادامه پيدا خواهد كرد. وحدت اصلاح‌طلبان بايد حفظ شود تا بتوانند در هر شرايطي بيشترين تاثير را داشته باشند. طبيعي است مهم‌ترين و تنها گزينه اصلاح‌طلبان در انتخابات آتي آقاي روحاني است. در صورت حفظ اتحاد اصلاح‌طلبان مي‌توانند بهترين كنشگري را در هر شرايطي داشته باشند.
حمايت تمام‌قد از روحاني
حميدرضا جلايي‌پور
تمام لايه‌هاي اصلاح‌طلبي براي حمايت از شخص آقاي روحاني انسجام كامل دارند. با نيم‌نگاهي به انتخابات ٩٢ نيز خواهيم ديد كه با وجود اينكه آقاي هاشمي در كمال ناباوري ردصلاحيت شد اما توانست رييس‌جمهورساز باشد. مهم اين است كه اصلاح‌طلبان وحدت و انسجام خود را تا زمان انتخابات ٩٦ حفظ كنند و آقاي روحاني را به عنوان كانديداي اصلي خود معرفي كنند. بايد توجه داشت كه تا روز و ساعت آخر تنها كانديداي اصلاح‌طلبان آقاي روحاني است. دودوره‌اي بودن رييس‌جمهور براي به سرانجام رساندن برنامه‌ها و سياست‌هاي آن يك امر متعارف و جا افتاده است. خصوصا دولت روحاني كه با خرابي‌هاي بسياري مواجه بود ولي كارنامه قابل دفاعي دارد. در حال حاضر انسجام كامل براي حمايت از آقاي روحاني در سال ٩٦ بين اصلاح‌طلبان و تقريبا اصولگرايان ميانه‌رو وجود دارد و اين انسجام حتي از سال ٩٢ بيشتر است.
كانديداي ويژه براي شرايط ويژه
ابراهيم اميني
در سياست ورزي بايد همه احتمالات و جوانب را در نظر گرفت. در انتخابات رياست‌جمهوري سال ٩٢ در كمال ناباوري شاهد بوديم كه آقاي هاشمي ردصلاحيت شد و وجود اشخاص ديگري به عنوان كانديدا باعث شد تا جريان اصلاح‌طلب به بن بست نرسد و آن زمان اصلاح‌طلبان توانستند تهديد را تبديل به فرصت كنند.
بنابراين خوب است اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٦ نيز حساب احتمالات را بكنند و با گزينه‌هاي متعددي وارد عرصه انتخابات شوند. اصلاح‌طلبان نبايد همه تخم مرغ‌ها را در يك سبد بگذارند. ليكن در صورتي كه براي آقاي روحاني مشكلي پيش نيايد گزينه‌هاي ديگر به نفع او كنار خواهند رفت. خروجي كانديداي اصلاح‌طلبان بايد يك نفر باشد اما اين نكته به اين معنا نيست كه ورودي كانديداها هم بايد يك نفر باشد.
حمايت دوباره از روحاني
رسول منتجب‌نيا
در شرايطي كه كشور تا حدي از بحران‌هاي به وجود آمده از دولت پيشين عبور كرده است و توانسته‌ايم تا حدودي رشد اقتصادي مثبت در عرصه اقتصادي را شاهد باشيم. بايد تلاش كرد كه با ادامه رويكرد اعتدالي و معقولانه در امور اجرايي هر چه بيشتر به سمت رشد و توسعه حركت كنيم. دولت آقاي روحاني ثابت كرده كه با حاكميت منطق مي‌تواند در راستاي منافع ملي حركت كند. از اين رو بايد به او فرصت داده شود تا بتواند نتايج برنامه‌هاي بلندمدت خود را نيز به مردم نشان دهد. مشخص است كه ايجاد تحولي بنيادين در حوزه‌هاي مختلف كشور و حل ريشه‌اي مشكلات كشور نيازمند زمان و طرح‌ريزي برنامه‌هاي بلندمدت است. دولت آقاي روحاني توفيقات زيادي در زمينه‌هاي مختلف كشور داشته است و بايد در مدت باقي مانده دستاوردهاي خود را به خصوص در عرصه اقتصادي تثبيت كند.
روحاني بهترين كانديدا
صادق زيباكلام
اصلاح‌طلبان در اصول نبايد به نامزد ديگري غير از آقاي روحاني فكر كنند. او تنها و بهترين نامزد اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٦ خواهد بود. البته اين حمايت به معناي اين نيست كه كاملا از عملكرد او ضايت داريم. رهبري اصلاحات اعلام كرده كه از او حمايت مي‌كنيم و روحاني تنها نامزد اصلاح‌طلبان است. ليكن مخالفين ما نشان دادند كه براي قانون ارزشي قايل نيستند و حتي آقاي هاشمي را رد صلاحيت كردند. بنابراين ممكن است آقاي روحاني را در دقيقه ٩٠ ردصلاحيت كنند تا نگذارند ميانه روها و اصلاح‌طلبان مجددا قوه مجريه را به دست گيرند. ما بايد خود را براي اين شرايط آماده كنيم و بايد نامزد ديگري را به عنوان ذخيره داشته باشيم كه اگر اصولگرايان روحاني را ردصلاحيت كردند غافلگير نشويم. براي نامزد دوم و ذخيره بايد رهبري اصلاحات بين آقايان ظريف و عارف يك فرد را انتخاب كند.
بايد آماده باشيم
حسن رسولي
طرح كانديدا در مقابل آقاي روحاني به مصلحت كشور و اصلاح‌طلبان نيست. ليكن اگر اصلاح‌طلبان چهره‌هايي را در طول آقاي روحاني به جامعه معرفي كنند مي‌تواند مفيد باشد. اصلاح‌طلبان به ائتلاف با آقاي روحاني در سال‌هاي ٩٤ و ٩٢ همچنان پايبند هستند و آقاي روحاني مي‌تواند از پايگاه اجتماعي و سازمان راي اصلاح‌طلبان استفاده كند. همچنين اصلاح‌طلبان براي مواجهه با هر نوع شرايط احتمالي حتي ناچيز آماده خواهند بود. معادلات سياسي در كشور ما پيچيده است و بايد اصلاح‌طلبان براي هر شرايطي خود را آماده كنند. اين نظر شخصي بنده است. شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان نظر جمعي خود را اعلام خواهد كرد.
روحاني، گزينه مطلوب
حسين كمالي
محتمل‌ترين گزينه اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٦ آقاي روحاني خواهد بود. طبيعتا اصلاح‌طلبان به اين مساله فكر خواهند كرد در صورتي كه اتفاقات پيش بيني نشده‌اي رخ دهد چه بايد انجام دهند. البته بعيد است كه اتفاق غير منتظره‌اي در مورد بررسي صلاحيت‌ها در دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري رخ دهد.
آقاي روحاني مطلوب‌ترين گزينه نظام براي رياست‌جمهوري در ٤ سال آينده نيز هست. سياست‌هاي آقاي روحاني در اين مدت بسيار كارآمد بوده و حتي برخي چهره‌هاي اصولگرا نيز از احتمال حمايت از آقاي روحاني حرف زده‌اند.
قحط‌الرجال نداريم
شهربانو اماني
در جريان اصلاحات پتانسيل معرفي گزينه‌هاي توانمند و متعدد همواره وجود دارد. در جريان اصلاح‌طلب قحط‌الرجال نيست. ليكن همانطور كه اصلاح‌طلبان در سال ٩٢ از آقاي روحاني حمايت كردند، در سال ٩٦ هم براي ادامه مسير شروع شده و ريل‌گذاري شده در دوره اول دولت آقاي روحاني از او حمايت خواهند كرد. حمايت اصلاح‌طلبان بدون هيچ سهم‌خواهي بوده و همه اصلاح‌طلبان از آقاي روحاني حمايت خواهند كرد. آقاي روحاني با وجود موانع بسيار زيادي كه بر سر راه خود داشت پيگير مطالبات جامعه است. اصلاح‌طلبان انديشه‌اي را كه آقاي روحاني دنبال مي‌كند براي كشور لازم مي‌بينند.
احتياط لازم را در نظر داريم
محمود ميرلوحي
اصلاح‌طلبان اعلام كرده‌اند كه انتخابات ٩٦ گام سوم آنها است. جريان دلواپس تمام تلاش خود را كرد تا با ايجاد ياس دولت را منفعل كند و مردم را از دولت نااميد كند. برخي چهره‌هاي جريان اصولگرا صحبت‌هايي مبني بر احتمال ردصلاحيت آقاي روحاني مطرح كرده‌اند كه تنها براي جوسازي و تخريب آقاي روحاني بوده است. با اين حال شكي نيست كه اصلاح‌طلبان هميشه احتياط‌هاي لازم را در نظر دارند. در اين زمان جاي طرح گزينه‌اي غير آقاي روحاني نيست و اصلاح‌طلبان با قدرت و تمام توان براي ادامه دولت آقاي روحاني تلاش مي‌كنند. عقلاني و منطقي و قرين مصلحت سياسي كشور مي‌دانيم كه دولت آقاي روحاني ادامه يابد.
گزينه‌هاي بالقوه اصلاح‌طلبان
عبدالله ناصري
در اينكه اصلاح‌طلبان گزينه‌هاي متعدد بالقوه‌اي را براي معرفي در انتخابات ٩٦ در اختيار دارند هيچ شكي نيست. ليكن به هيچ‌وجه براي معرفي انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم به جز آقاي روحاني به هيچ فرد ديگري فكر نمي‌كنند. استدلال اصلاح‌طلبان اين است كه شرايط ملي و بين‌المللي كشور به گونه‌اي است كه آقاي روحاني بايد سال ٩٦ هم سكان اجرايي كشور را به عهده بگيرد. براي شخص آقاي روحاني هم در اين مدت محرز شده است كه بايد براي دوره دوم رياست‌جمهوري‌اش تغيير و تحولات جدي در عرصه اجرايي كشور به وجود آورد.
حمايت تمام قد از روحاني
حسين كاشفي
با توجه به اينكه آقاي روحاني موفقيت نسبي در دوران مديريت خود در قوه مجريه داشته است اصلاح‌طلبان از او براي انتخابات ٩٦ حمايت خواهند كرد. كانديداي مجموعه اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان آقاي روحاني است. از الان نبايد گزينه ديگري را مطرح كرد. صرفا تمام تلاش و كوشش بايد اين باشد كه آقاي روحاني در سال ٩٦ پيروز شود. به صلاح نيست كه گزينه ديگري غير از آقاي روحاني مطرح شود. در اينكه اصلاح‌طلبان اگر لازم باشد مي‌توانند گزينه‌هاي كارآمدي را معرفي كنند شكي نيست اما در شرايط كنوني اين گزينه تنها آقاي روحاني است.
گزينه‌هاي دوم و سوم
حميد قزويني
در شرايط فعلي گزينه اول اصلاح‌طلبان آقاي روحاني است و او از بيشترين شانس راي آوري نيز برخوردار است. اصلاح‌طلبان بايد تلاش كنند تا او بتواند در انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم پيروز شود. ليكن اصلاح‌طلبان نيز مانند هر جريان سياسي ديگري بايد حرفه‌اي بينديشند و براي كنشگري و پيروزي در هر شرايطي آماده شوند. داشتن گزينه‌هاي دوم و سوم منافاتي با معرفي گزينه اول و تنها گزينه اصلاح‌طلبان يعني آقاي روحاني ندارد. همه احزاب و جريان‌هاي سياسي فردي را به عنوان گزينه اول مطح مي‌كنند اما نيم نگاهي به گزينه‌هاي ديگر نيز دارند.
اهميت كانديداي آلترناتيو
فياض زاهد
نفس داشتن پشتيبان و پيش‌بيني و تدبير يك جريان سياسي براي شرايط اضطراري بد نيست.
شوراي عالي سياستگذاري مي‌تواند به صورت چراغ خاموش فرمت داشتن آلترناتيو را پيش ببرد منوط به اينكه موجب تضعيف كمپين آقاي روحاني نشود.
تقويت كمپين آقاي روحاني از هر چيزي بيشتر اهميت دارد و اصلاح‌طلبان تنها گزينه خود در انتخابات ٩٦ را آقاي روحاني مي‌دانند. با اين حال تحت هيچ شرايطي بي‌عملي و انفعال از جريان اصلاح‌طلب سر نخواهد زد.
فقط روحاني
فاطمه راكعي
در حال حاضر آقاي روحاني بهترين گزينه براي پيروزي اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٦ است و گزينه‌اي راي آور‌تر از او در جريان اصلاحات در شرايط فعلي موجود نيست. اصلاح‌طلبان براي انتخابات ٩٦ با هم منسجم خواهند بود و با وحدت به برنامه‌ريزي در آينده خواهند پرداخت. مساله‌اي كه در سال ٩٢ باعث شد با وجود ردصلاحيت آقاي هاشمي اصلاح‌طلبان بازهم پيروزي را از آن خود كنند هماهنگي و وحدت و هوشمندي آنان بود. بنابراين مهم‌ترين راهبرد اصلاح‌طلبان در سال ٩٦ نيز همين خواهد بود.
روحاني، تنها گزينه
محمد عطريانفر
اصلاح‌طلبان براي انتخابات ٩٦ به گزينه‌اي غير از روحاني نمي‌انديشند و شرايط‌شان نيز به گونه‌اي نيست كه بتوانند از فرد ديگري حمايت كنند. وضعيت ميان دوره‌اي انتخابات رياست‌جمهوري حكم مي‌كند كه اگر رييس‌جمهور مستقر در ماموريت چهارساله خود موفق بوده و منويات طرفداران خود را در حد بضاعت تامين كرده از او حمايت شود. لذا اصلاح‌طلبان از آقاي روحاني حمايت خواهند كرد و آلترناتيوي هم در برابر او نخواهند داشت.
اهميت نامزد در سايه
محمدرضا راه‌چمني
اصلاح‌طلبان هيچگاه گزينه عبور از آقاي روحاني را متصور نشده و نمي‌شوند. لذا بعيد است كه اصلاح‌طلبان كانديدي به غير آقاي روحاني در سال ٩٦ مطرح كنند. البته در عالم سياست در ايران غافلگيري جريان اصلاحات چندان بعيد نيست.
به همين خاطر است كه اصلاح‌طلبان براي شرايط ويژه بايد نامزدهايي را در نظر داشته باشند اما اين نامزدها هيچگاه رقيب آقاي روحاني نخواهند بود.
«نه» به كانديداي آلترناتيو
احمد شيرزاد
موافق اينكه به گزينه‌هاي ديگري از آقاي روحاني فكر شود، نيستم چرا كه طرح اين مسائل ايجاد ترديد و تزلزل مي‌كند. بيشترين ترديد‌ها را مخالفان دولت طرح مي‌كنند و به آن دامن مي‌زنند.
آقاي روحاني كانديداي اصلي اصلاح‌طلبان است و در دوره دوم مي‌تواند به روندي كه طي كرده ادامه دهد.
ترديدي نبايد داشت كه اصلاح‌طلبان پشت سر آقاي روحاني ايستاده‌اند.
گزينه‌هاي ديگر عاقلانه است
علي صوفي
اصلاح‌طلبان تحت اين عنوان كه از آقاي روحاني عبور كنند گزينه ديگري در انتخابات ٩٦ نخواهند داشت اما براي پيشگيري از خطراتي كه ممكن است به وجود آيد و آقاي روحاني را تهديد مي‌كند، بايد اصلاح‌طلبان به فكر گزينه‌هاي ديگر در كنار آقاي روحاني هم باشند و اين كار عاقلانه است اما تنها گزينه اصلاح‌طلبان تا زماني كه شرايط ويژه و بحراني به وجود نيامده، آقاي روحاني خواهد بود.
كانديداي شرايط بحراني
يد‌الله طاهرنژاد
به هر حال اصلاح‌طلبان بايد تدابيري بينديشند كه اگر به هر دليلي نتوانستند روحاني را به عنوان كانديداي خود معرفي كنند، عرصه خالي نباشد و اصلاح‌طلبان بتوانند نيروهاي خودشان را سازماندهي كنند. گزينه اصلي اصلاح‌طلبان براي ٩٦ قطعا روحاني خواهد بود و هيچ يك از اصلاح‌طلبان در اين مساله شكي ندارند. با اين حال سياست در ايران چندان قابل پيش‌بيني نيست و وقوع هر رخداد عجيبي نيز در آن غير ممكن نخواهد بود.
كانديداي رزرو داريم
احمد حكيمي‌پور
در سياست وقوع هر رخدادي محتمل است. از اين رو اصلاح‌طلبان خود را براي هر نوع موقعيتي آماده مي‌كنند.
اصلاح‌طلبان آقاي روحاني را به عنوان تنها گزينه مطرح خود در انتخابات ٩٦ مي‌دانند. ليكن افراد و اشخاص ديگري هم به عنوان كانديداي رزرو در نظر بگيرند از هوشمندي اصلاح‌طلبان خواهد بود.
نبايد تحت هيچ شرايطي غافلگير شويم.
http://www.etemadnewspaper.ir/Default.aspx?NPN_Id=531&PageNO=6
ش.د9502370