* چند ماه بیشتر تا انتخابات ریاست جمهوری زمان باقی نمانده است، علت اینکه اصلاح‌طلبان تاکید زیادی برحمایت مجدد از روحانی دارند چیست؟
** ببینید! آقای روحانی در مدت حضور خود در پست ریاست جمهوری توانسته تا حدود زیادی به رغم فشارها و برخی کارشکنی‌ها و سنگ‌اندازی‌های محافل تندرو وضعیت کشور را در عرصه‌های متنوع داخلی و خارجی به حالت ثبات و نرمالی درآورد. رئیس‌جمهور به رغم اینکه در مساله سیاست داخلی به‌دلایل گوناگونی نتوانسته آن‌چنان‌که انتظار می‌رفت موفق باشد، اما توانسته فرایند نرمالیزاسیون را تا حد قابل قبولی پیش ببرد و در صحنه بین‌المللی نیز به‌خوبی پروژه برجام را مدیریت کرده که به کاهش فشارها منجر شد. علاوه بر اینکه در حوزه اقتصادی و کاهش تورم گام‌های خوبی برداشته شده است. به نظر می‌رسد اگر دولت روحانی یک فرصت چهار ساله دیگری داشته باشد می‌تواند گام‌های مکمل را بردارد.
* رئیس‌جمهور تا چه اندازه در سه سال گذشته توانسته فضا سیاسی را برای رشد اندیشه اصلاح‌طلبی بگشاید؟
** آقای روحانی بستر خوبی را در عرصه داخلی برای نیروهای سیاسی اعم از اصولگرا و معتدل و اصلاح‌طلب به‌وجود آورده تا به‌طور نسبی و در مقایسه با گذشته وضعیت بهتری در جامعه حاکم شود، اما وجود برخی دستگاه‌ها که با دولت هماهنگ نیستند کما بیش نسبت به حرکت اصلاحات حساس بوده و موجب شده جریان اصلاحی در حیطه عمل در حوزه سیاسی نتوانند با فراغ بال فعالیت کند. متاسفانه برخی ناهماهنگی‌های موجود در استانداری‌ها و عدم صدور مجوز برای سخنرانان در شهرها و دانشگاه‌ها، دغدغه‌های مهمی است که اصلاح‌طلبان با آن مواجهند که ان شاءا... با پیگیری تیم رسانه‌ای ریاست جمهوری و وزارت کشور امیدواریم حل خواهد شد.
* دولت بر ایجاد گفتمان اعتدالی در جامعه تاکید دارد. این گفتمان در ایجاد آرامش در فضای سیاسی تا چه اندازه اثرگذار بوده و فضای سیاسی فعلی تا چه میزان اندیشه اصلاح‌طلبی را تعدیل کرده است؟
** به نظر می‌رسد فضا در دولت اعتدال برای فعالیت اصلاح‌طلبان و به تعبیری همه جریانات سیاسی بهبود نسبی پیدا کرده است. هرچند تا فضای مطلوب فاصله داریم و مسائل و مشکلاتی در عرصه فعالیت‌های سیاسی کماکان وجود دارد، اما این امر به‌طور نسبی و درمقایسه با فضای گذشته ترمیم شده است. اینکه چقدر اندیشه اصلاح‌طلبی در شرایط فعلی با تعدیل مواجه شده، اگر مراد از تعدیل این باشد که اصلاح‌طلبان اصول و آرمان‌های خود را تعدیل کنند، سخن درستی نیست. بلکه با توجه به اقتضائات و شرایطی که در آن به سر می‌بریم اصلاحات این فضا را به شکلی نسبی برای فعالیت‌های خود مناسب می‌داند و مطلوب ما حفظ نفع عمومی و برنامه‌های کلان و ملی است. از این نظر می‌توان گام‌های خوبی را برای اعتلای منافع ملی و نجات کشور از شرایط سختی که در آن به سر می‌برد تعریف کرد، چنان‌که هم اکنون نیز به همین شکل عمل می‌شود.
* یگانه مسیر برای ایجاد توسعه سیاسی و اقتصادی مسیر اعتدالی فعلی است؟ آیا اصلاح‌طلبان، قدرت تغییر زمین بازی به نفع خود در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس آینده را ندارند؟ و آیا تنها در زمین بازی فعلی می‌توان بازی کرد؟
** البته هیچ‌گاه از نظر یک جریان سیاسی وضع موجود، وضع ایده‌آلی نیست. بلکه باید برای وضع مطلوب‌تر تلاش کرد و این امر وظیفه تمامی جریان‌های سیاسی است که به حقوق آحاد ملت و منافع آنان می‌اندیشند. بنابراین، مسیر اعتدالی کنونی مسیر خوبی‌است، اصلاح‌طلبان به‌صورت شفاف و علنی از کاندیداتوری آقای روحانی در دولت آینده حمایت می‌کنند و در صورت قدرت نیز درصدد تغییر زمین بازی نیستند. البته نسبت به مجلس و شوراها از همه توان خود برای اینکه نیروهای توانمند و متعهد و متخصص را به مجلس یا شوراها بفرستند استفاده خواهند کرد، اما در مورد رئیس‌جمهوری آینده، زمین بازی ما معلوم است.
* دولت همواره با آمارهای اقتصادی سخن می‌گوید و رئیس‌جمهور خبر از کاهش تورم می‌دهد، اما برخی قبول ندارند و مدام دولت را زیر سوال می‌برند.
** البته شاید در نظر عامه مردم حرف درستی است. آنها چندان گشایشی در معیشت خود حس نمی‌کنند، اما واقعیت امر این است که کاهش نرخ تورم به گواهی دو مرکز بانک مرکزی و سازمان آمار و اطلاعات کشور اتفاق افتاده و نمی‌توان آن را کتمان کرد و اختلاف آمارها نیز در این زمینه معنا‌دار نیست، اما اینکه کاهش نرخ رشد تورم را چگونه می‌شود در میان توده‌های محروم جامعه مفهوم کرد، جز با گشایش معیشتی امکان‌پذیر نیست. دولت باید از بودجه‌های دستگاه‌های متنوع دولتی و نیمه‌دولتی که برخی ضرورت چندانی ندارد بکاهد و آن را به بخش تولید و اشتغال اختصاص دهد. باید مراکز فرهنگی متعدد که بودجه‌هایی را برای کارهای فرهنگی دریافت می‌کنند، تجمیع کرده و الباقی را در جهت تجهیز کارگاه‌های کوچک و تعاونی‌های تولید و بیکاران اختصاص دهد و برای اینکار طرح‌های کارشناسی شده و آماده‌ای را با نظارت مستقیم دستگاه‌های مربوطه راه‌اندازی کند باید با تقویت بخش خصوصی و برداشتن دستورالعمل‌های گوناگون و زمانبر و رفع موانع بتواند به تولید تحرک بیشتری بدهد.
نکته آخر اینکه باید نسبت به توجیه ملت و آگاه‌سازی آنان از شرایط حاکم بر اقتصاد و عرضه اوراق قرضه و سرمایه‌گذاری برای تحرک‌بخشی بیشتر، اقدام عاجل کند. دولت باید بتواند پول‌های سرگردان را با کمک بخش خصوصی به چرخه تولید برگرداند و نسبت به سرمایه‌گذاری خارجی نهایت سعی خود را مبذول دارد. البته بدون شک این وضعیت کنونی بر آرای ایشان تاثیر منفی دارد.چنان‌که گفتم دولت و دستگاه رسانه‌ای وی و رسانه ملی باید نسبت به آگاه‌سازی مردم اقدام کنند.
* در قدرت قرارگرفتن مجدد روحانی در انتخابات سال آتی چه منفعتی برای اصلاح‌طلبان و رشد اندیشه اصلاح‌طلبی دارد و اقبال بالای مردم به روحانی موجب نخواهد شد درآینده هم، روحانی دولت‌ساز شود، نه اصلاح‌طلبان؟
** اصلاح‌طلبان به جریان اصلاح می‌اندیشند و افراد باید بتوانند در این جریان تاثیر مثبت و رو به رشد بگذارند. ما به اعتلای ملی حقوق ملت و منافع کلان ملی می‌اندیشیم. بنابراین منافع ملی نفع همه جریانات سیاسی اجتماعی و اقتصادی است و منحصر به جریان اصلاحی نیست. هرچه به نفع ملت است همان مطلوب اصلاح‌طلبان نیز هست. بنابراین اقبال بالای مردم به آقای روحانی موجب تقویت روند اصلاح در کشور خواهد شد و نه تضعیف آن. از این نظر چه روحانی بتواند گامی کشور را به جلو ببرد و چه اصلاح‌طلبان، فرقی ندارد، مهم پیشرفت ایران اسلامی است.
* حمایت نیروهای تحولخواه از آقای روحانی موجب پیروزی او در انتخابات ۹۲ شد. ایشان تا چه اندازه در این سال‌ها توانسته غیر از بدنه اجتماعی و سیاسی اصلاح‌طلبان، آرای مخصوص به خود را از میان طیف‌های مختلف درجامعه کسب کند؟
** در حال حاضر همه نیروهای سیاسی که به تغییر گام به گام وضعیت موجود می‌اندیشند تقویت جریان اعتدال را در این مقطع زمانی مد نظر دارند. بنابراین فکر نمی‌کنم از این ناحیه رای ایشان تغییری کرده باشد. اگر افزایش نداشته باشد ریزش هم نداشته است، زیرا ارزیابی آن است که نیروهای سیاسی ملی نیز اعتقاد دارند که با روش اعتدالی می‌توان گام‌های مثبتی را در آینده رقم زد.
* اصلاح‌طلبان با توده‌های مختلف مردم در چه سطحی ارتباط دارند؟
** ارتباط اصلاح‌طلبان با توده‌های مختلف مردم بسیار کم است و این عدم ارتباط هم به دلیل نداشتن تریبون است ضمن اینکه برای این جریان سیاسی محدودیت‌هایی وجود دارد. در حال حاضر فضای مجازی مثل تلگرام بیشترین پل ارتباطی با توده‌های مردم است که چندان فراگیر نیست. سطح ارتباط اصلاح‌طلبان با توده‌های مردم باید ارتقا پیدا کند و باید بیش از پیش در انتشار و بسط اندیشه و گفتمان اصلاح‌طلبی، به ادبیات و حساسیت‌های مردم نزدیک شوند و به صورت معقول و ساده بتوانند اهداف و برنامه‌های سیاسی و اجتماعی خود را در میان این قشر بسط دهند و این به دلیل برخی محدودیت‌هایی است که در مسیر فعالیت احزاب اصلاح‌طلب وجود دارد که امید است روشی که دولت محترم برای بسط برخی آزادی‌ها پیشه نموده، توسعه یابد.
* اصلاح‌طلبان تنها به بازتاب اندیشه اصلاح‌طلبی و گسترش این اندیشه درمیان اقشار مختلف مردم توجه دارند؟
** اصلاح‌طلبان دارای گفتمانی هستند که دال مرکزی آن مردم و حقوق انسانی است و در جامعه و حکومت بر دموکراسی و مردمسالاری دینی تکیه می‌کنند، اما چنان‌که گفته شد ضعف عمده آنان نداشتن تریبون‌های عمومی برای ارتباط با اقشار فرودست و آسیب پذیر جامعه است و این را نمی‌توان جبران کرد. البته اصلاح‌طلبان تنها به بازتاب اندیشه اصلاح‌طلبی بسنده نمی‌کنند، آنها در عمل سیاسی نیز وارد فعالیت‌هایی همچون انتخابات می‌شوند و البته برخی نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم نهاد با هدف خدمت به مردم و کشور وجود دارند که اصلاح‌طلبان هم در این نوع مجامع مشارکت دارند.
* اصلاح‌طلبان به نوع خواست مردم در برنامه‌های سیاسی در ادوار انتخاباتی مختلف توجه دارند؟
** تجلی اصلی حرکت اصلاحی در احزاب اصلاح‌طلب، شخصیت‌ها، نخبگان، فرهیختگان و استادان دانشگاه هستند. این گرانیگاه اصلاحات است و در انتخابات‌ها نیز این دسته از افراد برنامه‌های پیشنهادی را بررسی، تدوین و اعلام می‌کنند و مردم به این برنامه‌ها و کاندیداهای معرفی شده رای می‌دهند. عموما در هر انتخاباتی اعم از ریاست جمهوری و مجلس و شورای شهر این برنامه توسط ستاد انتخاباتی جبهه اصلاح‌طلبان ارائه می‌شود و در این برنامه‌ها نوعا و در درجه اول منافع ملی پیشرفت و توسعه کشور و خواست مردم و اقشار آسیب‌پذیر جامعه مورد توجه بوده و هست.
* شما یک فعال سیاسی دارای گرایش سیاسی مشخص هستید. اصلاح‌طلبان چه راهکاری برای مبارزه با فساد در گسترده اقتصادی فعلی دارند؟
** اقتصاددانان می‌گویند که ریشه مفاسد اقتصادی درچند چیز است. اول ساختارهای معیوب اقتصادی و مدیریت این بخش با روشی علمی و کارآمد است. دوم، اقتصاد مبتنی بر رانت است. اقتصاد رانتی عیبی ساختاری نیز هست. سوم، تعدد دولت‌های اقتصادی و نهادهای اقتصادی دولتی و عمومی و غیرپاسخگوست که موجب تعدد مراکز تصمیم‌گیری فرار از مالیات، صادرات و واردات غیر رسمی و قاچاق کالاست. چهارم، وجه مصرفی و اقتصاد وابسته به کالاهای خارجی است. البته عوامل دیگری نیز وجود دارد که اصلاح‌طلبان نسبت به آن برنامه و راه‌حل دارند در مواردی نیز این اطلاعات کارشناسی و راههای برون رفت از آن توسط متخصصان و کارشناسان این جریان در اختیار دستگاه‌هایی که تقاضا داشته‌اند قرار داده شده است. اصلاح‌طلبان در این زمینه دو سه سال پیش سندی را به صورت محدود منتشر و در اختیار برخی دولتمردان قرار داده‌اند که امیدواریم در تدوین برنامه از آن استفاده شده باشد.
* تا چه اندازه دولت ضد فساد در ایران قابلیت عملیات دارد و دولت فعلی تا چه اندازه در مسیر مبارزه با فساد که خواست لایه‌های مختلف جامعه است، گام برداشته است؟
** البته به اعتقاد من اصلاح این امر و جلوگیری از فساد ساختاری به‌وسیله یک دستگاه یا یک قوه امکان‌پذیر نیست. باید در این رابطه نگاه ملی باشد تا با مشارکت تمامی دستگاه‌ها به صورت کارشناسانه و عملیاتی و در سطح ملی، این مشکل حل شود. البته دولت به سهم خود باید با شفاف‌سازی در اقتصاد به این روند کمک کند که کم و بیش خوشبختانه دولت عمل می‌کند، اما چنان‌که گفتم باید این اراده در سطح تمام قوا و نهادها شکل بگیرد.
http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/177339
ش.د9503858