(روزنامه اطلاعات ـ 1396/01/26 ـ شماره 26694 ـ صفحه 12)
پس از ایالات متحده آمریکا، متحدان غربی این کشور از جمله فرانسه و انگلیس نیز وارد میدان شده تا از سناریوی از پیش نگاشته شده معارضان سوری به عنوان اهرم فشاری بر دولت قانونی بشار اسد، نهایت بهره‌برداری را داشته باشند. طبق اعلام منابع رسانه‌ای، آمریکا، انگلیس و فرانسه پیشنویس یک طرح «ضد سوری» را تدارک دیدند تا در نشست امروز اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به رأی بگذارند. ناگفته پیداست که این حجم از فشارهای خارجی علیه دولت دمشق در حالی که تحقیقات پیرامون این حادثه به تازگی آغاز شده، با اهداف دیگری صورت می پذیرد و سناریوی استفاده دولت دمشق از تسلیحات شیمیایی تنها دستاویزی برای بسیج جامعه جهانی علیه آن است. پیشنویس ارائه شده از سوی آمریکا و متحدانش، دولت دمشق را ملزم به ارائه گزارش کاملی از پروازهای انجام گرفته می کند حال آنکه نام فرماندهان اسکادران بالگردها و دسترسی به پایگاهای نظامی که ممکن است حمله شیمیایی از آنها هدایت شده باشد را نیز خواستار می شود. این پیشنویس در عین حال، «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل را نیز به ارائه گزارشی ماهانه ملزم می کند که در آن میزان تبعیت دولت دمشق از همراهی با تحقیقات بین المللی پیرامون حملات شیمیایی انجام گرفته در سوریه، سنجیده خواهد شد.
ایالات متحده آمریکا و همپیمانان غربی آن تلاش می کنند تا با مقصر جلوه دادن نیروهای ارتش سوریه در حمله شیمیایی به شهرک «خان شیخون» واقع در حومه ادلب، به نوعی همپیمانان اصلی دولت دمشق از جمله ایران و روسیه را نیز تحت فشار قرار داده تا بدین ترتیب، انگشت اتهام را به صورت تلویحی به سمت تهران و مسکو نیز نشانه رفته باشند. آمریکایی‌ها هرچند به خوبی از عدم قطع روابط استراتژیک میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه واقف هستند اما در این میان، به قطع حمایت‌های روسیه از دولت دمشق بسیار چشم دوخته‌اند و از همین روی، تلاش می‌کنند تا از طریق متوسل شدن به اسم رمز «تسلیحات شیمیایی»، دولت روسیه را از بیم تحریک افکار عمومی منطقه و جهان علیه مسکو، به قطع همکاری‌های سیاسی و نظامی با دولت دمشق متقاعد سازند. از سوی دیگر آمریکایی‌ها در تلاش هستند تا از طریق نسبت دادن حمله شیمیایی به دولت بشار اسد، جامعه جهانی را بیش از پیش علیه دولت دمشق به اجماع برساند.
همانگونه که پیشتر گفته شد، به نظر می رسد که متهم ساختن دمشق به استفاده از تسلیحات شیمیایی در شهرک «خان شیخون» ادلب نقشه‌ای از پیش طراحی شده باشد. در همین ارتباط، یک روز پیش از به وقوع پیوستن این حمله، خبرنگار وابسته به تروریست‌ها در صفحه منتسب به خود در «توئیتر» نوشت: فردا یک موج خبری برای پوشش حملات هوایی در حومه حما و استفاده از کلر علیه غیرنظامیان آغاز می‌شود. از آنجایی که «خان شیخون» در مرز دو استان «حماه» و «ادلب» واقع شده، می‌توان عوامل اصلی ارتکاب این جنایت غیرانسانی را شناسایی کرد.
از سوی دیگر، متوسل شدن معارضان سوری و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آنها به سناریوی از پیش طراحی شده استفاده دولت دمشق از تسلیحات شیمیایی در حومه ادلب با هدف سرپوش نهادن آن بر شکست‌های سنگین و پی در پی معارضان مسلح و تروریست‌های تکفیری در جبهه‌های مختلف نبرد با نیروهای مقاومت، صورت می پذیرد. اکنون آمریکا و همپیمانانش به هر ریسمانی چنگ می‌زنند تا اذهان عمومی را از شکست‌های سنگین تکفیری‌های دست پرورده خود و همچنین معارضان مسلح، منحرف ساخته و به افکار عمومی منطقه و جهان آدرس غلط بدهند. در حال حاضر تکفیری‌های تحت الحمایه آمریکا و غرب هیچ حرفی برای گفتن در عرصه میدانی سوریه ندارند. بسیاری از مناطق استراتژیک تحت سیطره آنها تا به امروز به کنترل نیروهای مقاومت درآمده و آنها به شدت در موقعیت ضعف قرار گرفته‌اند.
در همین حال، در عرصه سیاسی نیز وضعیت معارضان سوری بهتر از وضعیت میدانی آنها نیست. معارضان سوری به خوبی به این واقعیت آشکار واقف هستند که در عرصه سیاسی نیز توانایی رویارویی با نمایندگان دولت سوریه را ندارند، چرا که در شرایط کنونی هیچ برگ برنده‌ای برای به کرسی نشاندن خواسته‌های خود در هرگونه مذاکرات سیاسی با دمشق، در اختیار ندارند. نکته دیگر در خصوص ضعف آشکار معارضان سوری در عرصه سیاسی، وجود اختلافات داخلی گسترده در صفوف آنهاست. اکنون معارضان سوری به چند دسته تقسیم شده اند؛ گروهی از آنها تحت‌الحمایه ریاض هستند و دستورات خود را از مقامات سعودی می گیرند و گروهی دیگر که موسوم به «گروه قاهره» هستند، تحت رهبری دولت مصر فعالیت و مواضع مستقل خود را اتخاذ می‌کنند. بر اساس آنچه که گفته شد، سرپوش نهادن بر شکست‌های میدانی معارضان مسلح و تروریست‌های تکفیری در عرصه میدانی و دست خالی معارضان در عرصه سیاسی از یک سوی، و منحرف کردن افکار عمومی از دستاوردهای میدانی محور مقاومت در سوریه از سوی دیگر، از جمله مهمترین اهداف سناریوی از پیش طراحی شده استفاده دولت دمشق از تسلیحات شیمیایی، است؛ سناریویی قطع به یقین محکوم به شکست خواهد بود.
حمله آمریکا موجب سقوط اسد نمی‌شود
نگاهی به حمله اخیر آمریکا به یک پایگاه هوایی در سوریه نشان می‌دهد این حمله از پیش تعیین شده بود و موضوع جنایت در خان شیخون تنها به عنوان پوششی برای آن مورد استفاده قرار گرفت.به گزارش تسنیم به نقل از روزنامه رای‌الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در مقاله خود با اشاره به حمله موشکی آمریکا به پایگاه الشعیرات نوشت: این حمله از پیش طراحی شده بود. به گفته وی، حمله هوایی آمریکا به فرودگاه نظامی الشعیرات با استفاده از موشک‌های تام‌هاوک غیرمنتظره نبود؛ زیرا غلو و صف آرایی و اقدامات تحریک آمیز دو روز پیش از این حمله با محور قرار دادن جنایت خان شیخون حاکی از این بود که این حمله در راه است. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز گفته بود که گزینه‌های انتقام جویانه از جمله گزینه نظامی را بررسی می‌کند. در این میان دولت آمریکا حکم خود را صادر کرد و از همان لحظات نخست حمله خان شیخون دولت سوریه را به ارتکاب جنایت شیمیایی متهم کرد بدون اینکه منتظر تحقیق بین‌المللی شفاف و بی طرفانه شود که این مهر تاییدی بر این نظریه است که نقشه‌های دشمن پیش از جنایت خان شیخون طراحی شده بود و این جنایت به عنوان پوششی برای حمله به الشعیرات بهره برداری شد.
این تجاوز آمریکا یادآور موارد مشابه در عراق و لیبی و نیز یمن است که با دستاویزهایی صورت گرفت که بعدها مشخص شد ساختگی و دروغین بوده است و به هیچ مجوز بین المللی مستند نیست و هدف از آن بازیافتن «عظمت» آمریکا و قدرتنمایی رئیس جمهوری جدید این کشور از طریق حمله به یک کشور ضعیف است که جنگ آن را از هم پاشیده است.عطوان تاکید کرد، سخن از انسانیت و حقوق بشر از کشوری مانند آمریکا که دست کم به چهار کشور عربی حمله و آن را به کشورهای شکست خورده و از هم پاشیده و گرفتار جنگ خونین و تروریسم تبدیل کرده است، قابل قبول نیست، زیرا آمریکا کشوری است که مرتکب جنایتی شده است که جان بیش از یک میلیون عراقی و 100 هزار تبعه لیبی را گرفت و علاوه بر این با حمایت مالی و تسلیحاتی و نیز آموزش نظامی در کشتار بیش از 300 هزار سوری سهیم است از همین رو باید آخرین کشوری باشد که از انسانیت صحبت کند.تجاوز آمریکا به سوریه می‌تواند به «بهمنی» تبدیل شود که منطقه عربی را در جنگ‌های منطقه‌ای و یا حتی بین المللی غرق کند، این در حالی است که رئیس جمهوری روسیه قاطعانه این تجاوز را محکوم کرد و وزیر خارجه او نیز گفت، این حمله از قبل آماده شده بود و در راستای تقویت جایگاه گروههای تروریستی مسلح صورت گرفت. به عقیده عطوان، حمله آمریکا به پایگاه هوایی الشعیرات سوریه، تمامی برگه‌ها را به هم می زند و بحران سوریه را به خانه اول باز می‌گرداند و علاوه بر این همه تلاش‌های مرتبط با تحقق صلح و ابتکار عمل در این خصوص را نابود می سازد و احتمال جنگ و رویارویی‌های خونین و گسترده را افزایش می دهد.
در این میان باید گفت، این تجاوز آمریکا موجب سرنگونی نظام حاکم سوریه نمی شود و جای تاسف است که عربستان اولین کشوری بود که از این تجاوز استقبال کرد و سپس اسرائیل و ترکیه نیز به ریاض ملحق شدند که البته عجیب نیست زیرا هر سه یک نقطه مشترک دارند و آن تجاوز به همسایگان خود است به این ترتیب که عربستان یمن را هدف حمله قرار داده است و ترکیه نیز عملیات موسوم به سپر فرات را در عراق به راه انداخت و اسرائیل نیز به غزه و لبنان و سوریه حمله کرده است. منطقه عربی پس از تجاوز آمریکا به پایگاه الشعیرات در سوریه در دهانه آتشفشان قرار گرفته و در انتظار جرقه‌ای است که انفجاری بزرگ را رقم می زند و قربانیان آن عرب‌ها و مسلمانان و از بین رفتن امنیت و ثبات و نسل‌های آینده آن است؛ نسل‌هایی که چیزی جز خون و فقر و گرسنگی نخواهند دید. اکنون باید کسانی که در جبهه تجاوز و دشمنی قرار گرفته اند از کسانی که در جبهه رویارویی با آن قرار دارند، از هم جدا کرد و همانطور که در تجاوز علیه عراق و لیبی و یمن در کنار ملت‌های آنان قرار گرفتیم اکنون نیز در موضع گیری آشکار در کنار سوریه هستیم.
چرا ترامپ دستور حمله به سوریه را صادر کرد؟
نشانه‌هایی وجود دارد که انگیزه‌های احتمالی رئیس‌جمهوری آمریکا برای صدور دستور حمله به سوریه را روشن می‌کند و در عین حال نشان می‌دهد که دست کم فعلاً آمریکا به همین حمله بسنده می‌کند.صادق قربانی در خبرگزاری فارس نوشت: کشتی‌هاى جنگى آمریکا ده‌ها موشک به سمت پایگاه نظامى «الشعیرات» سوریه شلیک کردند. در یادداشت پیش رو نگاهی مختصر داریم به اینکه چرا آمریکا چنین اقدامی انجام داد و اینکه آیا این حملات همچنان ادامه خواهد یافت یا نه. نشانه‌هایى وجود دارد که مشخص مى‌کند چرا آمریکا در این برهه دست به اقدام نظامى زد:
١. حادثه مشکوک «خان شیخون» در اوج تنش‌هاى داخلى در آمریکا و آغاز تحقیقات در مورد روابط ترامپ و روسیه رخ داد. تحقیقاتى که به گفته یک عضو کنگره اگر ادامه یابد، ممکن است حتى به بازداشت نزدیکان ترامپ منجر شود. ترامپ چه در داخل و چه در خارج از کشور به عنوان بازیچه پوتین شناخته شده و به شدت نیاز به اقدامى داشت تا خود را مستقل از روسیه و حامى «منافع ملى ایالات متحده» نشان دهد.
٢. در سه ماهى که از آغاز به کار ترامپ مى‌گذرد، تقریبا تمامی طرح‌هاى پیشنهادى او با شکست مواجه شده است؛ طرح ممنوعیت ورود مهاجرین، طرح لغو و جایگزینى خدمات درمانى اوباما و طرح اصلاحات مالیاتى. اما همانطور که انتظار مى‌رفت، یک اقدام نظامى توانست حتى اغلب سناتورهاى دموکرات را براى اولین بار با او همراه کند.
٣. محبوبیت ترامپ در نظرسنجى‌ها به پایین‌ترین سطح رسیده و او اکنون جزو نامحبوب‌ترین روساى جمهور تازه وارد به کاخ سفید در تاریخ آمریکاست. ترامپ اولین رییس جمهورى نیست که با یک اقدام نظامى ناگهانى و محدود تلاش مى‌کند آمریکایى‌ها را پشت سر خود متحد کند.
٤. بر اساس گزارش رسانه‌هاى وابسته به نومحافظه‌کاران، ترامپ که وعده داده بود سیاست‌هایى متفاوت از اوباما در پیش بگیرد، به شدت از سوى گروه‌هاى تندرو نزدیک به اسراییل تحت فشار است تا دستکم در ظاهر سیاست خارجى متفاوتى اتخاذ کند. حمله اخیر با استقبال گسترده این طیف همراه شده است. در عین حال نشانه‌هایى هست که مشخص مى‌کند اقدام نظامى ترامپ دستکم فعلا ادامه نخواهد یافت:
١. هرچند یک اقدام نظامى مقطعى مى‌تواند چهره‌اى مقتدر از ترامپ ترسیم کند، اما او در عین حال مى‌داند که با شعارهاى ضدجنگ سر کار آمده و یک اقدام نظامى طولانى و احتمالا فرسایشى، اثر معکوس دارد و محبوبیت او را از بین مى‌برد.
٢. مقامات پنتاگون گفته‌اند از چند ساعت قبل به روسیه اعلام کرده بودند که این پایگاه هدف قرار مى‌گیرد. روسیه هم این مسئله را به اطلاع سوریه رسانده است. همین امر موجب شد اغلب تجهیزات مهم از پایگاه خارج شده و خسارات محدود شود. اطلاع‌رسانى ترامپ به پوتین، نشان مى‌دهد که وى از درگیر شدن با روسیه و ورود به جنگ مستقیم در سوریه هراسان است.
٣. رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا چه قبل و چه بعد از حمله بار دیگر از لزوم یافتن راهکار سیاسى در سوریه سخن گفت. یک مقام پنتاگون هم به رسانه‌ها گفت این حمله، به معنى تغییر سیاست آمریکا در سوریه نیست.
٤. هرچند تمام متحدان آمریکا از اقدام نظامى امروز حمایت کردند، اما به جز ترکیه و عربستان، همگى تاکید کردند که از این حمله به عنوان یک اقدام مقطعى و هدفمند حمایت مى‌کنند و همچنان معتقدند که بحران سوریه راهکار نظامى ندارد. جنگ عراق، افغانستان و لیبى موجب شده تا اقدام نظامى گسترده در سوریه، دستکم فعلا از حمایت بین‌المللى برخوردار نباشد. نگاهى به وضعیت داخلى آمریکا، مواضع مقامات این کشور و اطلاعاتى که تا الان منتشر شده، نشان مى‌دهد این حمله بیش از هر چیز با هدف کسب پرستیژ، جلب حمایت داخلى و نمایش استقلال از روسیه، انجام گرفته و فعلا به همین حمله محدود مى‌ماند. ادامه دارد...
ش.د9600061