(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1396/05/17 ـ شماره 471 ـ صفحه 1)
ظريف با اشاره به اهميت رسانه و توليد محتوا به سياست‌هاي بعضی مواقع اشتباه رسانه‌ها رسيد و با ذکر مثالي از خود، اين مسئله را به شکلي ديپلماتيک متذکر شد که چطور پرداختن جنجالي به رويدادها مي‌تواند واقعيت قدرت ديپلماسي کشور را ناديده بگيرد. او به تلاش 12 رئيس مجلس سراسر دنيا براي عکس‌گرفتن با خود گفت و تأکيد کرد که رسانه‌ها موضوع ديگري را ديدند.
وزير امورخارجه يادآور شد: دوستان ما در جامعه رسانه بايد به قدرت خود ايمان بياورند، چرا؟ چون هر قدرتي مسئوليتي ايجاد مي‌کند و هيچ قدرت بدون مسئوليتي نداريم.
ظريف با بيان اينکه اين واقعيت يکي از دستاورد‌هاي جامعه جهاني است که توانسته در دوران کنوني با ابزار مصنوعي ايجاد نفوذ و قدرت کند، عنوان کرد: مهم‌تر از آن، دستاورد کشورهاي در حال توسعه و کشورهايي مانند جمهوري اسلامي ایران است که حرفي براي گفتن دارند و امروز يک خبر مي‌تواند ايجاد قدرت کند. در مراسم تحليف رئيس‌جمهوري دوستاني که از طبقه بالا نظاره‌گر بودند، ديدند چند رئيس مجلس از کشورهاي مهم صنعتي دنيا به دنبال گرفتن سلفي با بنده بودند، آن تصاوير يک پيام را منتقل مي‌کرد و تصاوير ديگر، پيام ديگري. انتخاب، انتخاب است تصميم اينکه کدام پيام منتقل شود، با ماست.
محمدجواد ظريف در مراسم بزرگداشت روز خبرنگار گفت: گراميداشت شهداي مزارشريف، يک نکته را به ما يادآوري مي‌کند و آن حضور خبرنگاران و ديپلمات‌ها در يک سنگر براي رساندن پيام ايران است؛ البته در مزارشريف در کنار ۱۱ شهيد ديپلمات، خبرنگار هم بود و اين قدرت امروز شماست که به‌جاي آنکه امروز، روز ديپلمات نام‌گذاري شود، روز خبرنگار ناميده شد.
يک توئيت اشتباه مي‌تواند در ايجاد جنگ مؤثر باشد
رئيس دستگاه ديپلماسي با بيان اينکه هم هدف و هم مسير مشترک شرايط ويژه‌اي را براي ارتباط نزديک‌تر ميان وزارت امورخارجه و جامعه رسانه‌اي ايجاب مي‌کند، اظهار کرد: توازن ميان اين دو وظيفه، کار دشواري است. در جهان امروز ما، پيام ارزش واقعي پيدا کرده است. يک توئيت ۱۴۷ کلمه‌اي مي‌تواند تأثير عميقي در سياست‌گذاري‌ها داشته باشد و يک توئيت اشتباه مي‌تواند در ايجاد جنگ مؤثر باشد.
ظريف افزود: به خاطر تحولات در ابزار قدرت، هم دارندگان قدرت متنوع شده و هم ابزارهاي انتقال و ايجاد قدرت متنوع شده‌اند و همين مسئله موجب شده هر خبرنگاري در دنيا قدرتمند باشد.
او با بيان اينکه گفتمان مي‌تواند قدرت‌آفرين يا قدرت‌زدا و هم مي‌تواند در دفع يا ايجاد تهديد مؤثر باشد، تصريح کرد: رسانه، عامل انتخاب و انتقال گفتمان است. مهم اين است که چه گفتمان و چه تصويري انتخاب شود.
اين ديپلمات عالي‌رتبه کشورمان افزود: در کل علوم انساني، انتخاب پژوهشگر، تحليلگر و کنشگر يک واقعيت است. در ميان خبرهاي مختلف مي‌توانيد يک يا چند خبر را براي انعکاس انتخاب کنيد و اين انتخاب شما مي‌تواند فاصله عزت ملي و شرمساري باشد.
تصميم ما يک تصميم مؤثر در قدرت‌سازي و انتقال خبر است
ظريف با بيان اينکه همه دوست دارند بي‌طرفانه خبر را انتقال دهند ولي اين تصور که به طور عيني با واقعيات برخورد کنيد، کم‌لطفي به پژوهشگر است، خاطرنشان کرد: خبرنگاران در ميان اخبار و تصاوير، اخبار و تصاويري را انتخاب مي‌کنند که بهتر خبر را انتقال دهد و همين تصميم ما يک تصميم مؤثر در قدرت‌سازي و انتقال خبر است.
او با بيان اينکه باید بپذيريم که قدرت معنايي، قدرتي که اتفاقا در جهان باعث شده کشورهايي که در گذشته انحصار داشتند، آن را از دست بدهند، ابراز کرد: قدرت امروز دست شماست. اگر قدرت منحصر به قدرت مادي و اقتصادي يا نظامي بود، دارندگان اين نوع از قدرت مشخص بودند اما چون قدرت علاوه‌براين ابزار‌ها، ساير ابزار‌ها را هم دارد، کساني که مي‌توانند توليد فکر و گفتمان و تصويرسازي کنند، مي‌توانند در دنيا نقشی اساسي داشته باشند.
او با تأکيد بر اينکه ابزار قدرت متنوع شده و هر کسي امروز مي‌تواند قدرتمند‌ترين آدم روي زمين باشد، بيان کرد: يک نفر که خبر توليد مي‌کند، کسي که عکس توليد مي‌کند، کسي که يک خط مطلب مي‌نويسد، نيازي نيست قدرتمند و معروف باشد. امروز هر انساني موج‌آفرين است. شما نيازي به امپراتوري‌هاي رسانه‌اي نداريد. باور کنيد اگر پيام درست توليد شود، يک خبرنگار حتي يک خبرنگار غيرحرفه‌اي (شهروند رسانه) هم مي‌تواند موج عظيمي ايجاد کند.
اين ديپلمات عالي‌رتبه کشورمان اضافه کرد: شما ديديد خبرهايي که در ورودي فيسبوک يا توئيتر با اينستاگرام وايرال مي‌شود، مانند تصوير آن بچه سوري در سواحل اروپا، چقدر موج در دنيا ايجاد کرد. هيچ لزومي ندارد اين تصوير را رويترز منتشر کند. همين که يک انسان عادي اين تصوير را روي صفحه بگذارد، موجي از احساسات ايجاد مي‌کند.
ظريف با بيان اينکه احساسات جهاني شده است و در‌برابر جهاني‌شدن احساسات خيلي کم مي‌توان مقابله کرد، گفت: در حمله آمريکا به کويت مي‌گفتند ما به‌دنبال حرکت برق‌آسا هستيم. جنگ‌هاي طولاني به‌دليل برانگيخته‌شدن احساسات قابل دوام نيست، نه به خاطر مشکلات نظامي بلکه به‌دليل فشار احساسات عمومي. اينها مزاياي مسئوليت‌آفرين دنياي ماست.
نمي‌توانيد مخاطب خود را انتخاب کنيد
او با بيان اينکه واقعيت بعدي اين است که نمي‌توانيد مخاطب خود را انتخاب کنيد، اظهار کرد: هيچ‌کس نمي‌تواند امروز مخاطب خود را انتخاب کند. شما ممکن است روابط عمومي خوانده باشيد. اولين چيز مخاطب‌شناسي است. امروز مخاطب‌شناسي به مفهومي بسيار سختي تبديل شده چون شما در هر زمان که مطلبي مي‌گوييد، به‌عنوان يک کنشگر عرصه عمومي، ديگر نمي‌توانيد بگوييد که اين مطلب را براي مسجد، بانک جهاني، مجمع عمومي، تلويزيون آمريکا، تلويزيون محلي يا حتي محيط بسته گفتم.
اين ديپلمات عالي‌رتبه کشورمان با بيان اينکه هر مطلبي به محض اينکه منتشر شد، از آن لحظه به بعد تمام دنيا مخاطب شماست، تصريح کرد: نمي‌توانيد بگويد من اين را براي مخاطب خاص انتخاب کردم. هيچ مطلبي از امروز مخاطب خاص ندارد. نه مطلبي که من عرض مي‌کنم، نه مطلبي که شما توليد مي‌کنيد، نه فيلم، نه مستند و نه خبر. مخاطب‌هاي حرف‌هاي ما غيرقابل کنترل هستند؛ اگر اين دو کنار هم قرار بگيرد. سنگيني اين مسئوليت هم براي ما هم براي شما روشن است، يعني بدانيد حرف هوا نيست بلکه قدرت است.
ظريف با بيان اينکه باور کنيم کلام قدرت است و باور کنيم کلام محدوديت‌ناپذير است، خاطرنشان کرد: هيچ محدوديتي براي يک اظهارنظر يا اقدام يا سخنراني يا گفت‌وگو وجود ندارد. اين دو شرايط ويژه‌اي را ايجاد کرده‌اند که هزينه‌هاي گزافي براي شکل‌دادن يا تغيير آن وجود دارد.
او اضافه کرد: زماني روابط‌عمومي‌ها، سياستمداران را هدف مي‌گرفتند اما امروز بيشترين هزينه براي توليد پيام مصرف مي‌شود. بسياري از صحبت‌هايي که توسط رقبا يا بدخواهان ما مطرح مي‌شود، درواقع براي آنها هزينه‌هاي گزافي پرداخت مي‌شود.
رئيس دستگاه ديپلماسي با تأکيد بر اينکه بسياري از همسايگان ما پول‌هاي گزافي براي طرح يک يادداشت در روزنامه آمريکايي پرداخت مي‌کنند، بيان کرد: توجه کنيم پيام توليدشده چه محتوايي دارد. حتما طرف مقابل هزينه سنگين نمي‌پردازد که پيامي را توليد کند که در جهت منافع ما باشد، پس اينجا هوشياري ما را مي‌طلبد و اين توجه و حساسيت و رعايت منافع ملي در توليد پيام و گفتمان و ديدگاه توسط ما و شما ضرورتي اجتناب‌ناپذير است و اين موجب مي‌شود ما و شما به‌عنوان دو بال هماهنگ باشيم.
ظريف با بيان اينکه وظيفه ماست که شما را در جريان تحولات، نگراني و اقداماتمان قرار بدهيم، يادآوری کرد: اين مسئله با ملاحظاتي انجام مي‌شود که معتقدم اين ملاحظات بايد کاهش يابد. بايد چارچوبي براساس منافع ملي تعريف کنيم و اقداماتمان را در اين چارچوب سامان دهيم.
واقعيت منافع ملي فراتر از جناح، گروه و دسته است
او خطاب به خبرنگاران عنوان کرد: واقعيت جناحي در ايران يک واقعيت است ولي واقعيت منافع ملي فراتر از جناح، گروه و دسته است. باتوجه به منافع ملي ملاحظاتي که همه در آن شريک هستيم را پاس بداريم و ان‌شاءالله بتوانيم منافع کشور و مردم را تأمين کنيم.
اين ديپلمات عالي‌رتبه کشورمان با بيان اينکه ما همه چيزمان ازجمله اقتدار و پيشرفت کشور را مديون مردم هستيم و اقتدار و پيشرفت ما از مردم سرچشمه مي‌گيرد، گفت: در تمام منطقه تنها جايي هستيم که قدرتش را نه از حمايت و ائتلاف خارجي و نه چتر هسته‌اي خاصي گرفته بلکه باوجود همه فشارها، اين اقتدار را از هوشمندي، پايداري و هوشياري مردم مي‌گيريم و اميدوارم بتوانيم به اين مردم خدمت کنيم.
http://vaghayedaily.ir/fa/News/77242
ش.د9601988