(روزنامه اطلاعات – 1396/06/29 – شماره 26823 – صفحه 12)
هنگامي که دونالد ترامپ وارد کاخ سفيد شد براساس نظرسنجي‌هاي رسمي يکي از نامحبوب‌ترين روساي جمهوري اين کشور بود. اکنون با گذشت بيش از 7 ماه از دوره رياست جمهوري وي شرايط به هيچ عنوان بهتر نشده است. نظرسنجي‌ها نشان مي دهند وي در زمينه کمترين ميزان محبوبيت يک رئيس جمهوري در ايالات متحده رکورد را به نام خود ثبت کرده است.
نامحبوب ترين رئيس‌جمهوري آمريکا
در مورد ميزان محبوبيت اندک ترامپ گفتن همين نکته کفايت مي کند که وي حتي در ميان هم حزبي‌هاي خود نيز از حمايت کامل برخوردار نيست. تنها حدود 65 درصد از جمهوريخواهان از ترامپ طرفداري مي کنند. همچنين براي نخستين بار ميزان محبوبيت يک رئيس جمهوري در سال نخست رياست جمهوري در آمريکا به 34 درصد رسيده است.
به نوشته روزنامه «اينديپندنت» انگليس دلايل اين امر در حوزه گسترده‌اي از عوامل داخلي و خارجي و در حوزه‌هاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي نهفته است. آمار موسسه نظرسنجي گالوپ نيز نشان داده است که تنها 37 درصد مردم آمريکا نسبت به ترامپ نظر مثبتي دارند.
چند روز بعد نيز اين موسسه پس از تکرار پژوهش، به عدد 34 درصد دست پيدا کرد.تارنماي «هافينگتون پست» در گزارشي در بررسي حساسيت شرايط براي ترامپ عنوان کرد حزب جمهوريخواه آمريکا در موقعيت سياسي تعيين کننده‌اي قرار گرفت و بايد تصميم بگيرد آيا دوست دارد به طور رسمي حزبي باشد که برتري سفيدپوستان را تاييد مي کند؟
پس از کشته شدن يک زن به وسيله نژادپرستان، واکنشي که رئيس جمهوري آمريکا در قبال اتفاقات شارلوتزويل اتخاذ کرد نوعي اضطرار را در زمينه رفتار ترامپ نشان داده است. اين نشريه آمريکايي نوشت: نمي توان منتظر بود تا نتايج تحقيقات مشاور ويژه «رابرت مولر» در زمينه اتهام‌هاي گذشته عليه ترامپ مشخص شود. مردم بايد به مجلس آمريکا فشار بياورند تا لايحه استيضاح ترامپ را به خاطر سوءاستفاده از قدرت هرچه زودتر آماده کند. بايد جلوي دونالد ترامپ را پيش از آنکه باعث شروع يک جنگ داخلي يا يک بحران اتمي در جهان شود، گرفت.
روزنامه «واشنگتن پست» نيز آورد سه شنبه چند هفته پيش روز بزرگي براي نژادپرست‌ها بود زيرا رئيس جمهوري اعلام کرد پشتيبان آن‌ها است. اين در حالي است که مقام‌هاي ارشد سياسي و نظامي آمريکا به شدت رفتار نئونازي‌ها را محکوم کردند زيرا آن را مخالف ارزش‌هاي موجود در اين کشور دانسته‌اند.
نگراني از پيامدهاي وخيم استيضاح
در مورد استيضاح يا برکناري احتمالي دونالد ترامپ، تحليل‌هاي گوناگوني وجود دارد. در هر صورت کارشناسان اين اقدام را از يک سو پيچيده و سخت و از طرف ديگر براي ايالات متحده خطرناک تفسير مي کنند .تارنماي نشريه «پلتيکو» در گزارش خود به واکنش‌ها و پيامدهاي احتمالي استيضاح ترامپ پرداخت و نوشت «روگر استون» پشتيبان مهم دونالد ترامپ اعتقاد دارد اگر رئيس جمهوري آمريکا به وسيله کنگره استيضاح شود ايالات متحده با موج فزاينده اي از خشونت‌ها و حتي جنگ داخلي روبه رو مي شود.
وي اعتقاد دارد ادامه روند استيضاحي که اکنون در کنگره دنبال مي شود و برخي از دموکرات‌هاي مجلس آمريکا هم آن را پيگيري مي کنند طغيان و شورشي بزرگ را در پي خواهد داشت. استون تاکيد کرد سخنان وي در حمايت از خشونت نيست و تنها وقوع آن را پيش بيني کرده است. استون که در دولت نيکسون در زمان رسوايي واترگيت و استعفاي رئيس جمهوري هم در دولت بود هشدار داد که اکنون زمان تغيير کرده است. بايد به موضوع انباشت سلاح در ميان مردم آمريکا به عنوان يک امر تعيين کننده توجه داشت. اکنون هر دو طرف اين مناقشه در آمريکا به شدت مسلح هستند و اين بار مردم مانند سال 1974 منتظر نتيجه استيضاح نمي مانند.
وي تاکيد دارد حتي سياستمداراني که وارد اين عرصه شوند هم جان خود را به مخاطره مي اندازند. در همين راستا «ديويد اکسلرود» مشاور باراک اوباما نيز سخن گفتن از استيضاح ترامپ را خطرناک توصيف کرده است.
نشريه «نيوزويک» نوشت: نظرسنجي‌ها نشان مي دهند ميزان حمايت از ترامپ در ميان شهروندان آمريکايي به کمتر از 40درصد رسيده است. در همين حال «استيو کوهن» نماينده ايالت تنسي اعلام کرد به دنبال تهيه و ارائه لايحه استيضاح است. «جکي اسپير» نماينده دموکرات ايالت کاليفورنيا نيز در توييتي رئيس جمهوري آمريکا را فردي دانست که رفتاري ناپايدار دارد و از بي ثباتي ذهني رنج مي‌برد بنابراين بر اساس متمم 25 قانون اساسي، معاون رئيس جمهوري بايد قدرت را در دست بگيرد و وظايف وي را انجام دهد. «برد شرمن» ديگر نماينده دموکرات نيز در ماه جولاي فرم استيضاح ترامپ را پر و اعلام کرد ترامپ در تلاش بود تا در مراحل تحقيقات «جيمز کومي» رئيس اف.بي.آي مداخله کند زيرا وي به موضوع ارتباط کارزار انتخاباتي ترامپ با روس‌ها مي پرداخت.
به رغم همه اين مسائل ديويد اکسلرود سخن گفتن از برکناري ترامپ را خطر آفرين مي داند. وي تاکيد دارد: بايد در اين زمينه بسيار دقت کرد زيرا در آمريکا سيستمي قانوني وجود دارد. يک سوم مردم کشور از دونالد ترامپ طرفداري مي‌کنند. برکناري وي مي تواند بسيار خطرناک باشد زيرا ممکن است همچون جعبه پاندورايي باشد که هيچ گاه پايان نمي پذيرد.البته برخي سياستمداران در حزب دموکرات هستند که چندان اشتياقي را براي استضاح ترامپ ندارند.
«نانسي پلوسي» رئيس اقليت مجلس آمريکا نيز چندي پيش گفت صحبت کردن از استيضاح يک معامله و اتفاق بزرگ است. براي اينکه ترامپ از قدرت کنار گذاشته شود اکثريت مجلس نمايندگان که اکنون در کنترل حزب جمهوريخواه است بايد به استيضاح راي دهند. همچنين دو سوم سنا که آن هم در دست جمهويخواهان قرار دارد بايد در راي گيري ترامپ را محکوم کنند.
دومينوي برکناري‌ها در کاخ سفيد
دومينوي استعفا و برکناري‌ها در هيات حاکمه آمريکا از حرکت باز نايستاده است تا جايي که «استيو بنن» تئوريسين افراط گراي کاخ سفيد چند روز پيش آخرين قرباني دولت هفت ماهه ترامپ شد و اين پرسش را ايجاد کرد که آيا اين دومينو همچنان ادامه مي يابد يا اينکه متوقف خواهد شد؟به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، تغيير و تحولات در کابينه «دونالد ترامپ» رييس جمهوري آمريکا همواره از روزهاي آغاز اين دولت وجود داشته و اينک با گذشت بيش از نيمسال از رياست ترامپ بر دستگاه اجرايي آمريکا ادامه دارد. در اين مدت کاخ سفيد از ثبات لازم برخوردار نشده و هنوز به ترکيب اصلي خود دست نيافته است. در روزهاي گذشته نيز خبرهايي مبني بر اخراج استيو بنن راستگراي افراطي و استراتژيست کاخ سفيد خبرساز شد؛ خبري که روز جمعه بيست و هفتم مرداد ماه مورد تاييد مقامات کاخ سفيد قرار گرفت. اينکه چرا بنن و چندين نفر از چهره‌هاي برجسته کاخ سفيد در عمر چند ماهه ترامپ اخراج يا مجبور به کناره گيري شده اند، جاي بحث و بررسي دارد.
قربانيان کاخ سفيد در هفت ماه
قرباني شدن استيو بنن را مي‌توان نتيجه درگيري‌هاي خشونت بار از طرف جريان‌هاي تندرو در روزهاي گذشته دانست؛ حادثه‌اي ناشي از اقدام نژادپرستان در شهر شارلوتزويل ايالت ويرجينياي آمريکا که به کشته شدن يک زن و مجروح شدن 19 نفر ديگر انجاميد. مواضع نسنجيده ترامپ در قبال اين رويداد مهم، موجي از اعتراض‌ها را روانه کاخ سفيد کرد و ترامپ ناگزير در پيامي اقدام ملي گرايان تندرو را محکوم نمود. تاثيرپذيري رييس جمهوري آمريکا از استيو بنن مغز متفکر و استراتژيست تندرو کاخ سفيد بر کسي پوشيده نيست و بسياري از کارشناسان، دستورهاي صريح و بي پرواي ترامپ را تحت تاثير انديشه‌هاي بنن مي دانستند.گفته مي شود اين استراتژيست برکنار شده، پيشتر مديريت سايت راست افراطي «برايت بارت نيوز» را عهده دار بوده و در زمان رقابت‌هاي انتخاباتي با انتشار مطالب پوپوليستي و راست گرايانه کمک چشمگيري به پيروزي ترامپ کرده است.
از طرفي، ترامپ با قرباني کردن بنن تلاش کرد تا بخشي از فشارهاي وارد شده بر خود را تعديل کند، ضمن آن که برکناري اين تئوريسين مناقشه برانگيز از سطح تنش‌ها در هيات حاکمه خواهد کاست چرا که او از همان زمان ورود به کاخ سفيد به اخراج برخي از نيروها اقدام کرد. همچنين شماري از چهره‌هاي مطرح به سبب اختلاف با بنن و انديشه‌هاي او از کار کنار گذاشته شدند. جدا از نقش مشاوران ترامپ، ويژگي‌هاي شخص رييس جمهوري و اتهام‌هاي مطرح شده عليه دولت جديد آمريکا، تاثير فزاينده اي بر تزلزل در هيات حاکمه گذاشته است که نگاهي کوتاه به تغيير و تحولات از اين موضوع پرده برمي دارد.
«مايکل فلين» مشاور امنيت ملي دولت، نخستين قربان کاخ سفيد و مهره آغاز دومينوي برکناري‌ها بود که سه هفته پس از روي کار آمدن به خاطر افشاي تماس‌هاي او با سفير روسيه در واشنگتن کنار گذاشته شد.پس از وي، «جيمز کومي» رييس پليس فدرال نيز با دستور مستقيم ترامپ از کار برکنار شد. اخراج «راينس پريبس» رييس دفتر کارکنان و شاغلان کاخ سفيد، کناره گيري «والتر شاب» مدير دفتر ملاحظات اخلاقي دولت آمريکا و «مايکل دوبکه» مدير پيشين ارتباطات کاخ سفيد از ديگر تحولات در هيات حاکمه آمريکا در ماه‌هاي گذشته بود .
در ادامه حرکت اين دومينو، «شان اسپايسر» سخنگوي کاخ سفيد چند روز پيش از منصب خود کناره گيري کرد و به فاصله چند روز از اين رويداد، «آنتوني اسکاراموچي» مدير ارتباطات کاخ سفيد در حالي که فقط 10 روز در اين سمت قرار داشت اخراج شد و استيو بنن هم آخرين قرباني کاخ سفيد تا اين لحظه است اما بايد ديد که اختلاف نظرهاي ترامپ و «رکس تيلرسون» وزير امور خارجه وي به برکناري تيلرسون ختم خواهد شد يا خير.
تزلزل در هيات حاکمه آمريکا؛ چرايي و احتمال تداوم
با نگاهي به تغييرات زودهنگام و متوالي در ترکيب هيات حاکمه و اتهام‌هاي پرتنش و دامنه دار عليه کابينه ترامپ انتظار مي رود که اين روند دست کم در ماه‌هاي آتي ادامه يابد و استيو بنن آخرين مهره سوخته کاخ سفيد نباشد.
تاکنون موضوع‌هاي مختلفي بسترساز استعفاي اخراج چهره‌هاي شناخته شده دولت جمهوريخواه ترامپ بوده اند. ارتباط با روسيه، اختلاف نظر با رييس جمهوري و مشاوران ارشد وي پيرامون مسائل داخلي و بين المللي، تنش‌هاي داخلي بين اعضاي هيات حاکمه و ... از اين موضوع‌ها محسوب مي‌شوند. درک اندک رييس جمهوري تازه وارد از تحولات منطقه اي و جهاني باعث شده که بر دامنه اختلاف‌ها در کابينه او افزوده شود همان گونه که مدتي است نگاه متفاوت او به برجام با تيلرسون بر جامعه جهاني آشکار شده است. قضيه آنجا پيچيده تر مي شود که ترامپ در مقام کارشناس در تمام حوزه‌ها ورود پيدا کرده و در صدد تحميل نقطه نظرات خود به مسوولان و وزيران مربوطه برمي‌آيد .
در همين ارتباط بود که تارنماي آمريکايي «سالون» چندي پيش در گزارشي به برخي ويژگي‌هاي شخصي ترامپ در حوزه سياستگذاري خارجي اشاره کرد و نوشت که مقام‌هاي عاليرتبه سياست خارجي در وزارت امور خارجه آمريکا از ترامپ ناراضي و معتقدند که رييس جمهوري آمريکا اجازه نمي دهد آنان به طور مستقل کار تخصصي خود را انجام دهند.علاوه بر آن، ترامپ با مهره چيني خانوادگي و گماردن نزديک ترين وابستگان خود به پست‌هاي کليدي به نارضايتي‌ها دامن زده به ويژه اينکه افرادي چون داماد، پسر و دختر ترامپ به عنوان شخصيت‌هاي تاثيرگذار بر رفتار و تصميمات وي، از تخصص و تجربه لازم بي بهره‌اند. در مجموع، عوامل مذکور دست به دست هم داده تا آن طور که نظرسنجي‌ها نشان مي دهند ترامپ به عنوان نامحبوب ترين رييس جمهوري آمريکا شناخته شود.
هنوز چند ماه از رياست جمهوري او نمي گذرد که موضوع استيضاح و برکناري شخص ترامپ به صورت جدي مطرح و پيگيري مي شود. ضمن اين که با ادامه اين روند حتي در صورت ماندگاري ترامپ تا سال 2020 ميلادي، در انتخابات دور بعدي او با چالش‌هاي عميقي مواجه خواهد شد.
ش.د9602396