(روزنامه اطلاعات ـ 1396/05/25 ـ شماره 26794 ـ صفحه 12)
محمد مهدي مظاهري در ايرنا نوشت: در نتيجه چنين اقداماتي، سرزمينهاي اشغالي و بويژه مسجد الاقصي، صحنه خشم و اعتراضات گسترده مسلمانان ضد اسرائيل در اعتراض به اعمال محدوديت‌هاي بي سابقه عليه فلسطينيان در قدس بوده است. البته اعتراضات تنها به سرزمينهاي اشغالي محدود نشده و تظاهرات مسلمانان در برخي کشورهاي اسلامي از جمله مالزي، اردن، يمن و ترکيه را نيز در پي داشته است. ميزان اعتراضات در کشور اردن که از سال 1994 ميلادي، توليت رسمي مجموعه مسجدالاقصي را بر عهده گرفته است، بالاتر بوده و هزاران نفر پس از نماز جمعه در خيابان‌هاي امان و شهرهاي ديگر اردن تظاهرات و به اقدامات اسرائيل در مسجدالاقصي اعتراض کردند و فراخوان جهاد دادند. حال با بروز تنشها و بحراني جديد در مناسبات فلسطينيان و رژيم صهيونيستي، نگاهي به عملکرد هر يک از طرفهاي بحران و کشورهاي حامي آنها، به خوبي پرده از وضعيت جديد خاورميانه بر مي دارد. وضعيت رژيم صهيونيستي که کاملا مشخص است.
اين رژيم همچون هميشه از حملاتي که عليه نيروهايش مي شود، نهايت استفاده تبليغاتي را مي برد و با مظلوم‌نمايي و طرح خطرات امنيتي که آن را تهديد مي کند، به تقويت توان نظامي، خريدهاي تسليحاتي بيشتر و افزايش تدابير امنيتي در مکانهاي مقدس مسلمان مي پردازد. در مورد اخير نيز مقامات اين رژيم افرادي که از طرف اداره اوقاف اردن مسئول نگهداري مسجد الاقصي بودند را براي اولين بار از مسئوليتشان خلع و سربازان خود را جايگزين آنان کردند.آنها همچنين اقدام به نصب دوربين‌هاي مداربسته در ورودي مسجدالاقصي در بخش قديمي بيت‌المقدس و نصب معبر و فلزياب امنيتي در مسجد الاقصي نيز کرد ؛ فعاليتهايي که باعث خشم فلسطينيان و درگيري با نيروهاي اسرائيلي شده و در روزهاي گذشته به کشته شدن دست‌کم چهار فلسطيني انجاميده است.البته صهيونيست‌ها دست آخر تسليم اراده فلسطيني‌ها شدند و اين گيت‌هاي بازرسي را جمع‌آوري کردند.اما در سمت کشورهاي اسلامي نيز همچون هميشه تنها حربه موجود «محکوم کردن» اقدامات رژيم صهيونيستي بود؛ آنهم محکوميتي که بر خلاف گذشته ديگر جديت و قاطعيتي در آن به چشم نمي خورد و سياست «يکي به نعل و يکي به ميخ زدن» برخي کشورهاي عربي، هر گونه نگراني اسرائيل را از اين گونه محکوميتها از بين برده است. «سازمان همکاري اسلامي» در واکنش به اقدامات رژيم صهيونيستي، در روزهاي 29 و 30 تيرماه (20و 21 ژوئيه) با مشارکت سازمان ملل متحد، کنفرانسي بين‌المللي درباره بيت المقدس در باکو، پايتخت جمهوري آذربايجان برگزار کرد و در آن از جامعه جهاني خواست به تعهدات خود براي پايان دادن به اشغال گري‌هاي رژيم صهيونيستي، حل مشکل آوارگان فلسطيني و کمک به راه حل دو دولت در فلسطين عمل کند. با اين وجود از سازماني که از يکسو اعضاي آن از اختلافات عميق سياسي با يکديگر رنج مي‌برند و برخي از آنها همچون عربستان و حاميانش در پي تحريم و بحران سازي براي ساير کشورهاي اسلامي هستند و از سوي ديگر ميزبان آن يعني جمهوري آذربايجان نيز مناسبات تنگاتنگ سياسي و نظامي با اسرائيل دارد؛ نمي‌توان انتظار داشت نشست آن دستاوردهاي بزرگي براي رهايي مردم فلسطين و پايان بحران خاورميانه داشته باشد .
نکته ديگر آنکه به جز جمهوري اسلامي ايران که همواره صادقانه و تمام و کمال در کنار ملت فلسطين ايستاده و در بحران اخير نيز حمايت قاطعانه خود را از آنها اعلام کرده است، در ساير کشورهاي اسلامي حمايت‌هاي واقعي تنها از جانب ملتها بوده است نه دولتها! البته هر چند دولتهاي عربستان، قطر، تونس، لبنان، اردن و مصر در ظاهر اقدامات رژيم صهيونيستي در مسجدالاقصي را محکوم کرده‌اند؛ اما مناسبات پنهان و آشکار آنها با رژيم صهيونيستي تيغ آنها را در مقابل اين رژيم کند ساخته و کوس رسوايي آنها را به صدا درآورده است.
در واقع به همين دليل است که درست در زماني که کشورهاي عربي ظاهرا در مقابل اسرائيل موضع گرفته‌اند، روزنامه اسرائيلي «معاريو» در مطلبي رژيم صهيونيستي را معشوقه پنهان عربستان معرفي کرده، از سياست کابينه اسرائيل در پنهان کردن روابط محرمانه خود با عربستان انتقاد كرده و خواستار آن شده است که مقامات اسرائيلي ديگر ديدارهاي محرمانه با مقامات سعودي را انکار نکنند و با علني کردن روابط خود با عربستان، منافع کشورشان را بهتر و جدي‌تر پيگيري کنند! در چنين شرايطي به نظر مي رسد بحران فلسطين که يک سمت آن دولتي جعلي، با نيروهاي تبليغاتي وسيع و جهاني و حامياني پايدار قرار دارد و سمت ديگر آن ملتي مظلوم بدون دولت داراي حاکميت و مردم‌گرا و حاميان عرب منطقه اي اين چنين متزلزل و دو رو، چشم‌انداز و دورنماي روشني از صلح و ثبات را براي منطقه خاورميانه به نمايش نمي گذارد.
فقدان توازن موجود در نيروها و امکانات دو طرف از يکسو و حقانيت تاريخي و مذهبي مردم فلسطين در سرزمينهاي مقدس از سويي ديگر سبب مي شود که بحران خاورميانه در سال‌هاي آتي نيز همچون استخواني لاي زخم باقي بماند؛ مگر اينکه کشورهاي عربي در نهايت به اين جمع بندي برسند که دشمني با خودي‌ها و بازي در زمين اسرائيل، رنگ آرامش، صلح و ثبات را از همه کشورهاي منطقه خواهد گرفت.
تدابير امنيتي در مسجدالاقصي؛ انتفاضه‌اي ديگر
درگيري‌هاي اخير در خاورميانه گرچه به بهانه استقرار برخي تجهيزات امنيتي در مسجد الاقصي شروع شد اما با شعله ور کردن خشم فلسطيني‌ها، دور جديدي از مقاومت را پديد آورد.
به گزارش ايرنا ، اوضاع تا چند هفته قبل در سرزمينهاي اشغالي آرام به نظر مي رسيد اما به يکباره در چند روز ورق با شدتي برگشت که چند شهرک نشين و مامور امنيتي کشته شدند و اعتراض‌ها به يکباره سراسري شد. در واقع بايد وضعيت به نسبت آرام دوره اخير در اراضي اشغالي را به آتش زير خاکستري تشبيه کرد که با کوچکترين بهانه اي شلعه‌هاي آن پايه‌هاي رژيم اشغالگر را سست تر کرد. اين بار جرقه درگيري‌ها با استقرار موانع امنيتي در ورودي‌هاي مسجد الاقصي آغاز شد و البته پيش از آن هم برخي صهيونيست‌ها با بي احترامي مراسم ديني خود را در اين مسجد برگزار کردند که موجب نارضايتي مسلمانان شد. به‌کارگيري دوربين‌هاي مداربسته جديد در کنار دستگاه‌هاي فلزياب باعث شد تا نارضايتي‌هاي نهفته فلسطيني‌ها سرباز کرد و به يک باره بر سر صهيونيست‌ها آوار شد. گرچه تنش‌هاي دو طرف از جمعه 14 ژوئيه و با اقدامات جديد امنيتي در بيت‌المقدس شروع شد اما يک هفته بعد و در کمتر از يک روز 6 نفر از هر دو طرف درگيري کشته شدند. روزنامه ايندپندنت نوشت تنها در يک جمعه 193 فلسطيني در درگيري‌ها در سراسر کرانه باختري مجروح شدند. از صبح پس از يورش صهيونيست‌ها نيز اعلام شد که فلسطيني‌هاي زير 50 سال حق ورود به بيت‌المقدس را ندارند. هزاران نفر مجبور شدند نماز جمعه را در خيابان‌هاي اطراف اين مکان مقدس برپا کنند.
تجهيزات فلزياب عامل فوران آتش خشم
رسانه‌هاي غربي مدعي شدند درگيري اصلي ميان فلسطينيان و صهيونيست‌ها در بيت المقدس تنها بر سر استقرار دستگاه‌هاي اشعه ايکس و دوربين‌هاي پيشرفته بود. اگرچه پس از چند روز درگيري هنوز اين تنش وجود دارد اما تعجب آور اين است که آتش خشم به ديگر مناطق فلسطين و حتي خارج از آن کشيده شد. تارنماي روزنامه گاردين هم در گزارشي نوشت با وجود تشديد خشونت‌ها و افزايش تعداد تلفات درگيري‌ها، ابتدا مقام‌هاي رژيم صهيونيستي اعلام کردند از برداشتن دستگاه‌هاي فلزياب در ورودي‌هاي بيت المقدس خودداري مي کنند اما بعد مجبور شدند در اين گفته تجديدنظر کنند. کشورهاي مصر، فرانسه و سوئد هم خواستار اقدام بين المللي شدند و به همين علت برگزاري جلسه اضطراري غيرعلني اعضاي شوراي امنيت جهت بررسي شرايط در بيت المقدس در دستور کار قرار گرفت. اين روزنامه انگليسي افزود: پاپ فرانسيس نيز در مراسم دعا در ميدان سنت پيتر روم در سخنان خود با ابراز نگراني از تشديد تنش و خشونت در سرزمين مقدس، از همه طرف‌ها خواست با گفت وگو و اعتدال رفتار کنند. حتي «محمود عباس» رئيس تشکيلات خودگردان فلسطين از «جرارد کوشنر» داماد رئيس جمهوري آمريکا که نقش ميانجيگري صلح را از سوي ترامپ بر عهده گرفته است خواست تا ايالات متحده فشار بيشتري را بر اين رژيم وارد کند تا تجهيزات امنيتي جديد را بردارد.
تارنماي روزنامه لس آنجلس تايمز در گزارشي با بيان اين که در مورد وقوع تنش پيش از اين به مقام‌هاي اين رژيم هشدار داده شده بود نوشت: کابينه نتانياهو به شدت مورد انتقاد قرار گرفت زيرا به هشدارها در مورد درگيري‌هاي مذهبي پيش از اقدام‌هاي امنيتي توجه نکرد. کشته شدن سه فلسطيني با شليک نيروهاي پليس در شرق بيت المقدس و در پي آن کشته شدن سه اسرائيلي در کرانه باختري به دست يک جوان 19 ساله فلسطيني از پيامدهاي اين امر بوده است.چند روز بعد نيز «محمود عباس» روابط و همکاري امنيتي با تا آويو را متوقف کرد و اين توقف همکاري، پس از سال‌ها موجب ناامني در کرانه باختري شد.
عقب‌نشيني کابينه افراطي
در پي اين حوادث کابينه امنيتي رژيم صهيونيستي براي بازبيني در اقدام‌هاي امنيتي جديد در بيت المقدس تشکيل جلسه داد. روزنامه «لس آنجلس تايمز» در گزارش خود آورد نتانياهو و وزيران آن در مورد استفاده از تجهيزات اشعه ايکس و فلزياب‌ها که موجب ناآرامي‌هاي شديدي شده است اقدامي انجام مي دهند. با اين حال براساس گزارش نخست وزير رژيم صهيونيستي از سوي ائتلاف تندرو و راستگرا تحت فشار قرار گرفته است تا در مورد اقدام‌هاي امنيتي در بيت‌المقدس عقب نشيني نکند. به نوشته اين روزنامه آمريکايي حتي اين تنشها به پادشاهي همسايه يعني اردن نيز کشيده شد. اردن مديريت مذهبي بيت المقدس را از سوي کشورهاي مسلمان برعهده دارد. دو فرد مسلح اردني تبار به سفارت رژيم صهيونيستي در امان پايتخت اردن حمله و تيراندازي کردند. شدت تنشها و انتقاد از رژيم صهونيستي به اندازه اي بود که تل آويو را مجبور کرد در تدابير امنيتي خود بازبيني کند. بي.بي.سي نوشت:کابينه امنيتي اسرائيل به برداشتن و جايگزيني اين تجهيزات با امکانات امنيتي ديگر موافقت کرد. بنابراين براساس توصيه کارشناسان امنيتي تجهيزات اشعه ايکس با ديگر ملزومات امنيتي با فناوري پيشرفته جابجا مي شوند. به گفته اين بنگاه خبري تهيه تجهيزات امنيتي 28 ميليون دلار هزينه دارد و تا 6 ماه ديگر انجام مي شود.
تعدي به حاکميت فلسطيني‌ها
گرچه بر اساس توافق‌هاي بين المللي موضوع امنيت بيت‌المقدس به ويژه مسجد الاقصي به رژيم صهيونيستي سپرده شد اما اهميت اين مسجد از سوي فلسطيني‌ها، ملي و حاکميتي تفسير مي شود. به نوشته گاردين هنگامي اين شرايط مخاطره آميزتر شد که محمود عباس رئيس تشکيلات فلسطين تهديد کرد همکاري‌هاي امنيتي با تل‌آويو را متوقف مي کند. وي در اين راستا يک ديدار امنيتي با طرف مقابل را نيز لغو کرد. گاردين دليل اين تنشها را در دو موضوع دانسته است. نخست سياست‌هاي راست تندرو و ائتلاف آنها با بنيامين نتانياهو است که برخلاف بسياري از هشدارها، تصميم گرفت موانع امنيتي فلزياب را مستقر کند. نکته دوم نيز ويژگي‌هاي ملي، ديني و فرهنگي فلسطينيان است که به شدت نسبت به برخي مسائل حساسيت دارند. در واقع به اعتقاد تحليلگران، هسته اصلي اين درگيري‌ها اشتباه محاسباتي دولت نتانياهو بوده است که موجب شد هر دو موضوع بايکديگر تداخل پيدا کنند و اين منازعه ايجاد شود. فلسطيني‌ها دليل حساسيت خود نسبت به تغييرات امنيتي در بيت المقدس را شبيه اقدامات پيشيني مي دانند که در شهر الخليل در شمال کرانه باختري و در مقبره حضرت ابراهيم اتفاق افتاد. آنها مي گويند اسرائيل اين اقدامات را در همان مکان‌ها براي دسترسي بهتر و کسب اطلاعات انجام داد. به گفته تحليلگران خشونت‌ها به تدريج بدتر مي شود زيرا يک سياست تعديلي مناسب وجود ندارد. اين اشتباه نتانياهو بود که ويژگي اجبارکنندگي اين اقدامات بيشتر از جنبه‌هاي امنيت بوده و همين امر آن را غيرقابل پذيرش کرده است. تارنماي نشريه «آتلانتيک» در مورد علت چالش برانگيز شدن تجهيزات فلزياب نوشت: استقرار اين امکانات از سوي رهبران فلسطيني تجاوز به حاکميت فلسطيني‌ها تعبير شد و نه بحث امنيتي. حتي محمود عباس تاکيد کرد: آنها حق نداشتند تجهيزات فلزياب را در مسجد الاقصي قرار دهند زيرا اينجا حق فلسطيني‌ها است. با هر هدف امنيتي يا غيره اين کار انجام شده باشد بايد متوقف شود. ادامه دارد...
ش.د9602325