تاریخ انتشار : ۲۴ مهر ۱۳۹۶ - ۰۹:۲۱  ، 
شناسه خبر : ۳۰۵۳۳۴
دو جریان سیاسی سرزمین‌های اشغالی برای شکل‌گیری جبهه‌ای واحد گام برداشته‌اند
پایگاه بصیرت / محسن حسینی/ خبرنگار

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/07/16 ـ شماره 81 ـ صفحه 12)

سه سال دوری و جدایی دو جریان سیاسی فتح و حماس در روز دوم اکتبر سال ۲۰۱۷ به پایان رسید. رامی حمدالله، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین، در رأس هیئتی بلندپایه، پس از سه سال وارد نوار غزه شد و برای نخستین‌بار پس از بالاگرفتن اختلافات میان فتح و حماس جلسه هیئت دولت را در نوار غزه تشکیل داد؛ اقدام نمادینی که امیدواری برای ایجاد مصالحه‌ای پایدار میان دو طرف را افزایش داده است، اما این خوش‌بینی و امیدواری مختص همه جریان‌های درگیر در میدان سیاسی فلسطین نبود. رژیم‌صهیونیستی مخالف سرسخت آشتی میان فتح و حماس است. هرچند این‌بار در سال ۲۰۱۷ میلادی، مقامات این رژیم از سیاست‌های متفاوت از سال ۲۰۱۴ پیروی می‌کنند. در سال ۲۰۱۴ سران رژیم اشغالگر، درباره احتمال مصالحه میان فتح و حماس واکنش تندی نشان دادند تا جایی که بنیامین نتانیاهو، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان، را تهدید کرد در صورتی که با نیروهای حماس بر سر میز مذاکره بنشیند، روند صلح میان رژیم‌صهیونیستی و فلسطین را متوقف خواهد کرد؛ روند صلحی که در آن زمان هم نتیجه‌ای در بر نداشت.

دغدغه اشغالگران

از زمانی‌که موضوع مصالحه میان دو جریان اصلی در فلسطین مطرح شد، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی در تل‌آویو ابراز ناخرسندی کردند و آشتی میان این دو گروه را اقدامی به زیان رژیم‌صهیونیستی خواندند. سازمان اطلاعاتی رژیم‌صهیونیستی، موساد، مصالحه میان اداره‌کنندگان نوار غزه و کرانه غربی رود اردن را صلحی شکننده خواند و اعلام کرد که هر اقدام در راستای صلح میان این دو گروه، بی‌نتیجه خواهد ماند.

شین بت، رئیس پیشین موساد، در این‌باره به وب‌سایت «المانیتور» گفت: «مدت کوتاهی پس از امضای قرارداد اسلو در سال ۱۹۹۳ رژیم‌صهیونیستی گذرگاه میان غزه و کرانه غربی را گشود، اما پس از مدتی مقام‌های ساکن در رام‌الله از ما خواستند که باردیگر گذرگاه را به‌روی غزه ببندیم.»

مقام‌های رژیم‌صهیونیستی هراس دارند که حماس پس از اتحاد با فتح، شاخه نظامی خود را تقویت کرده و به‌نوعی نقش ارتش فلسطین را بر عهده بگیرد. صهیونیست‌ها در این‌باره معتقدند که حماس با این تصمیم همچنان در صحنه سیاسی باقی خواهد ماند. این در حالی است که سران بلندپایه حماس، رهبرانی چون اسماعیل هنیه، خالد مشعل و یحیی سینوار از روند ایجاد آشتی در سرزمین‌های اشغالی استقبال کرده‌اند.

در شرایطی که سران دو گروه فتح و حماس مسیر ایجاد صلح و آشتی را طی می‌کنند، واکنش مقامات رژیم‌صهیونیستی برخلاف شرایط مشابه در سال ۲۰۱۴ است. در آن سال صهیونیست‌ها تلاش کردند تا با تکیه بر اهرمی در مسیر تحقق صلح سنگ‌اندازی کنند، اما در هفته‌های اخیر نافتالی بنت، وزیر آموزش رژیم‌صهیونیستی، سه شرط را برای به‌رسمیت‌شناختن این توافق اعلام کرده است. او در مصاحبه با روزنامه «واشنگتن‌پست» گفت: «ابتدا حماس باید رژیم‌صهیونیستی را به رسمیت بشناسد.» این پیش‌شرط در حالی مطرح شد که جنبش مقاومت اسلامی حتی زمانی‌که در برخی از مواضعش تغییراتی داد، از شناسایی رژیم‌صهیونیستی خودداری کرد. وزیر آموزش رژیم‌صهیونیستی همچنین اعلام کرد که حماس باید عملیات نظامی علیه این رژیم را متوقف کرده و در گام سوم دو سرباز صهیونیست زندانی در نوار غزه را آزاد کند. لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، نیز شروط جداگانه‌ای را اعلام کرد و خواستار قطع رابطه حماس با ایران شد.

موافقان آشتی میان فتح و حماس

نوار غزه بیش از سه سال است که در محاصره شدید قرار دارد. رژیم‌صهیونیستی و مصر از دو سو این منطقه را محاصره کرده و تشکیلات خودگردان نیز تحریم‌هایی را علیه نوار غزه اعمال می‌کند. در چنین شرایطی، عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، به‌دلیل مخالفت با اخوان‌المسلمین، نگران حکومت مستقل حماس (شاخه فلسطینی اخوان‌المسلمین) در نزدیکی مرزهای مصر است؛ از این رو، السیسی از هرگونه مصالحه میان فتح و حماس استقبال می‌کند.

علاوه بر مصر، ایالات‌متحده نیز روند مصالحه را با امیدواری دنبال می‌کند. بن کسبیت، تحلیلگر روزنامه «نیویورک‌تایمز»، در مقاله‌ای نوشت: «آمریکا در دوران ریا‌ست جمهوری باراک اوباما با رژیم‌صهیونیستی اختلافات عمیقی پیدا کرد. اوباما از مخالفان سرسخت گسترش شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی بود؛ موضوعی که با بی‌تفاوتی نتانیاهو روبه‌رو شد. پس از انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا، این خوش‌بینی در مقام‌های رژیم‌صهیونیستی ایجاد شد که بار دیگر از حمایت کامل آمریکا برخوردار خواهند شد، اما با وجود حضور ترامپ در کاخ سفید، آمریکا نیز از حاکمیت یکپارچه در سرزمین‌های اشغالی استقبال می‌کند.» در چنین شرایطی می‌توان گفت که رهبران تل‌آویو در تنگنای بدی قرار گرفتند، توافق میان دو جریان اصلی فلسطین می‌تواند همه رؤیاهای آن‌ها را نقش بر آب کرده و مواضع‌شان در منطقه پرآشوب خاورمیانه را بیش از گذشته تضعیف کند.

انتظار ناامیدانه افکار عمومی

یحیی سینوار، مقام بلندپایه گروه حماس، شرایط حاکم بر نوار غزه در دوران محاصره را دور از تصور خواند و به موضوع بی‌برقی در این منطقه اشاره کرد. تشکیلات خودگردان فلسطین برای فشارآوردن به گروه حماس، هزینه‌های برق را به نیروگاه‌های مستقر در بخش صهیونیستی پرداخت نکرد و مردم نوار غزه در روز تنها چهار تا پنج ساعت برق داشتند؛ از این رو، نشست روز سه‌شنبه این هفته که قرار است در قاهره مصر با حضور نمایندگان فتح و حماس برگزار شود به‌عنوان «نشست سرنوشت‌ساز» شناخته می‌شود.

حماس در هفته‌های جاری کمیته اداری خود را در نوار غزه منحل کرد. این انحلال گامی عملی برای ایجاد آشتی با تشکیلات خودگردان شناخته شده است. ابراهیم مدهون، تحلیلگر فلسطینی، در مقاله‌ای در روزنامه «شرق الاوسط» نوشت: «در شرایط فعلی دو گروه اصلی سیاسی در فلسطین بیش از هر زمانی به آشتی و اتحاد نزدیک هستند، اما افکار عمومی تا این مصالحه به نتیجه نرسد آن را باور نمی‌کنند.» مخمیر ابوسعاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه الازهر، نیز بر این باور است که مردم ساکن در کرانه باختری رود اردن و نوار غزه تلاش‌های سمبولیک و نمادین در راستای آشتی را باور نمی‌کنند. آن‌ها امیدوارند تا نتایج عینی و عملی هرگونه آشتی و مصالحه را در زندگی روزمره خود مشاهده کنند.

https://asemandaily.ir/post/3901

ش.د9602529