(روزنامه جوان ـ 1395/01/29 ـ شماره 4790 ـ صفحه 4)
سيف نه در داخل كه در گفت‌وگو با يك رسانه غربي و در خارج از كشور چندين تعارض گفته‌هاي رئيس دولت را برملا كرد كه پيشتر از سوي برخي دولتمردان و رسانه‌ها عنوان شده بود!
«وجود 100 ميليارد دلار پول بلوكه‌شده به جاي 23 ميليارد دلار و نداشتن هيچ دستاوردي» براي برجام پيام‌هايي نبود كه به اين سادگي مخابره شود مگر آنكه مجموع دولت به اين نتيجه رسيده باشد كه موقعيت سياسي دولت يازدهم در خطر است و آن را در پازلي ديده كه نقطه آغاز آن سخنان نوبخت بوده؛ «اگر كاري نكنيم زحمات ما بر باد مي‌رود!» آيا دولت همچنان اميد به برجام غرب خواهد داشت يا به اقتصاد مقاومتي رجوع خواهد كرد؟
سخنان سيف در مورد پوچ بودن برجام، ناكامي ايران در دستيابي به 100ميليارد دلار بلوكه شده‌اش در بانك‌هاي غربي به‌رغم عمل به تعهداتش و محروميت ايران از مبادلات دلاري سوئيفت بازتاب وسيعي در رسانه‌هاي داخلي و خارجي داشته و اين در حالي است كه تاكنون هر آنچه منتقدان برجام مي‌گفتند و دولت تكذيب مي‌كرد را سيف با سخنان اخيرش تأييد كرد و در يك كلام دستاورد اقتصادي برجام براي ايران را هيچ و پوچ خواند.
آقاي روحاني! «سيف» هم حرف صالحي را تأييد کرد
تقریباً هیچ!چند ماه بعـد ازاجراي برجام و اصرار رئيس‌جمهور بر تأييد لغو تحريم‌ها، سرانجام رئيس‌کل بانک مرکزي هم در امريکا اعلام کرد که برجام هيچ توفيقي براي ايران نداشته و غرب به تعهدات خود عمل نکرده است تا مهر تأييد ديگري براي حرف‌هاي سال گذشته صالحي باشد. طي چند ماهي که از اجراي برجام مي‌گذرد بارها و بارها از سوي بخش خصوصی اعلام شد که با وجود اجراي برجام فعالان اقتصادي قادر به انتقال پول در خارج از کشور نيستند ولي باز از سوي دولتمردان پاسخ آمد که سوئيفت باز است و مشکلي وجود ندارد. اين کشمکش لفظي بين تجار و مسئولان دولتي چند ماه طول کشيد ولي در اين مدت باز هم دولت و بانک مرکزي کوتاه نيامدند و مدام تأکيد مي‌کردند که سوئيفت باز است! جالب است که براي اثبات گفته‌شان تور بازديدي از اتاق سوئيفت هم براي خبرنگاران برگزار کردند.
اما با وجود اينکه باز بودن سوئيفت در ظاهر نشانه‌اي از اجرايي شدن برجام تلقي مي‌شود ولي در عمل سوئيفت کارايي براي ايران ندارد، چراکه اين شبکه فقط حکم پيام‌رسان را دارد و زماني که پيامي از اين سمت(ايران) به‌سمت ديگر(خارج از ايران) فرستاده مي‌شود بايد کسي باشد که به اين پيام پاسخ دهد، ولي پاسخي از آن‌سوي خط دريافت نمي‌شود، البته رئيس‌جمهور محترم و ساير اعضاي کابينه‌شان اصرار دارند مشکلي در اين زمينه هم وجود ندارد و هزاران ال‌سي در روز نخست اجراي برجام گشايش يافته است، ولي آنچه طي اين مدت از سوي منتقدان دولت مطرح مي‌شد اين بود که چرا دولت سريع و با عجله صنعتي را که برايش شهيد داديم و ثروت کشور را به پايش ريختيم، نابود کرد و 20 هزار سانتريفيوژ الکي از کار افتاد، درصد غني‌سازي به 3/5 درصد رسيد، 11 تن اورانيوم از کشور خارج شد، آب سنگين از کشور خارج شد، قلب رآکتور اراک خارج شد، دانشمندان هسته‌اي تعديل و خانه‌نشين شدند شديدترين نظارت‌ها پذيرفته شد و... و چراي مهم‌تر اينکه چرا ايران به تعهداتش عمل کرد و غرب به‌راحتي از عمل به تعهدات خود امتناع کرد؟ چرا رئيس‌جمهور محترم که روزي آب خوردن مردم را هم به برجام نسبت مي‌داد، امروز مي‌گويد بعضي‌ها مي‌گويند دولت بعد از برجام بايد همه مشکلات را حل کند، مگر ما برجام را آورديم، برجام را خدا آورد. به بهانه اظهارات تازه و البته متفاوت ولي‌الله سيف، رئيس کل بانک مرکزي در امريکا قصد مرور اظهارات رئيس‌جمهور محترم و تعدادي از مردان دولتي را در ارتباط با برجام و لغو تحريم‌ها دارد.
در ماه‌هاي پاياني سال گذشته علی‌اکبر صالحی در يک گفت‌وگوي خبري به‌عنوان يکي از اصلي‌ترين اعضاي تيم مذاکره‌کننده پرده از واقعيتي برداشت که پيشتر دولت خلاف آن را مطرح مي‌کرد. صالحي چند ماه بعد از اجراي برجام رسماً اعلام کرد که تحريم‌ها لغو نشده است. رئيس سازمان انرژي اتمي در گفت‌وگو با وبگاه «العربي الجديد» بر ادامه فعاليت هسته‌اي ايران تأکيد و اعلام کرد که غرب در اجراي تعهدات خود براساس برجام تأخير دارد و هنوز برخي تحريم‌ها برداشته نشده است.
صالحي در ادامه «رفع تحريم به موجب توافق» را از مصاديق اين تأخير برشمرد و گفت: تا الان برخي بانک‌هاي بزرگ اروپايي تحريم‌هايشان را به‌طور کامل پايان نداده‌اند چراکه قبلاً تعهد داده‌اند که با ايران مراوده تجاري نداشته باشند. ما هنوز منتظر هستيم که وزارت خارجه ايران با اتحاديه اروپا تماس بگيرد و اين بحران را حل کند.
پاسخ تند رئيس‌جمهوري به صالحی
16تقریباً هیچ! اسفند سال قبل رئيـس‌جمـهوري در نشست خبـري خود در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه «40 روز از اجرايي شدن برجام مي‌گذرد و اخيراً علي‌اکبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي اعلام کرده که طرف غربي نسبت به برخي از تعهدات خود در برداشتن تحريم‌ها از جمله تحريم‌هاي بانکي، تأخير داشته است، آيا شما تأييد مي‌کنيد يا خير؟» گفت: از خود آقاي صالحي اين موضوع را بپرسيد. در زمينه مسائل اتمي آقاي صالحي هرچه بگويد درست است و ايشان وزير اقتصاد و رئيس کل بانک مرکزي نيست، الان هم وزير خارجه نيست، ايشان مسئول سازمان انرژي اتمي است. وي ادامه داد: به نظر بنده مسير درستي را طي مي‌کنيم و ممکن است مشکلات جزئي داشته باشيم که بايد رفع شود و مرجع اظهارنظر درباره مسائل هسته‌اي آقاي عراقچي است.
عراقچي هم به صالحي پيوست
اما بعد از گذشت يک ماه از پاسخ تند روحاني به صالحي، عباس عراقچي عضـو ارشـد تيـم مذاکره‌کننده هسته‌اي، 14 فــرورديـن در گفت‌وگوي ويژه خبري همان سخنان علي‌اکبر صالحي را تکرار کرد. عراقچي گفته است: آنها (طرف غربي) طبق برجام تعهداتي را که بايد انجام مي‌دادند، روي کاغذ انجام دادند، البته نبايد کار آنها روي کاغذ را بي‌ارزش بدانيم و بايد گفت که زيرساخت تحريم‌هاي هسته‌اي متزلزل شد. همه زيرساخت‌هاي تحريم برداشته شد، اينکه گفته مي‌شود که روي کاغذ تحريم‌ها برداشته شده بي‌اهميت نيست. وي اضافه کرده: دو دسته مشکل اصلي وجود دارد؛ يکي بازگشت به شرايط اقتصادي قبل از تحريم و دوم کارشکني‌ها و بدعهدي‌هاي طرف مقابل به‌خصوص امريکاست. اينکه آثار برداشته‌شدن تحريم‌ها طول مي‌کشد تا خود را نشان دهد اين منطقي است. وي گفت: درباره مسائل ما در خارج از کشور، مبالغي که در خارج از کشور داريم از جنس‌هاي مختلف بوده و صاحبان مختلفي دارد که اگر همه اين پول‌ها را جمع کنيم بالاي 100 ميليارد دلار مي‌شود. در مذاکرات وارد اين موضوعات نشديم. ما فقط درباره آزاد شدن اين پول‌ها بحث کرديم. تمام پول‌هاي ايران آزاد شده اما در نقل و انتقال پول‌ها مشکلاتي وجود دارد. اختيار اين پول‌ها نزد بانک مرکزي است. يکي از مشکلات برقراري مجدد شبکه بانکي است. در طول 10 الي 12 سال گذشته تمامي ارتباط بانک‌هاي ما با بانک‌هاي مقابل قطع شده و بايد بار ديگر روابط کارگزاري ايجاد کنند که اين منوط به مذاکرات است. عضو ارشد تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي گفته است: يک مشکل ديگر اين است که امريکا کارشکني مي‌کند. يک مشکل زمانبر بودن از لحاظ فني است. تا الان بانک‌هاي ما نزديک به 300 کارگزاري با بانک‌هاي خارجي ايجاد کرده است اما بانک‌هاي ديگر بانک‌هاي خصوصي هستند و آنها هستند که تصميم مي‌گيرند که با بانک‌هاي ايران کار کنند.
صالحي: هنوز تمام تحريم‌ها برداشته نشده است
علي‌اکبر صالحي همچنين 14 فروردين امسال دوباره تأکيد کرده است که «هنوز شرايط رفع تحريم انجام نشده است، هنوز بانک‌هاي بزرگ پا پيش نگذاشته‌اند، دليلش اين است که در زمان تحريم مجازات‌هاي سنگيني شده‌اند و هنوز از ارتباط با ايران ترس دارند. الان هم بخشي از اقداماتي که آنها بايد انجام مي‌دادند براساس برداشت ما همه قدم‌ها را برنداشته‌اند.» عراقچي هم در اين باره تأکيد کرده است: عدم همراهي کامل طرف امريکايي وجود دارد. هر کسي که شک دارد که سوئيفت برداشته شده يا نشده از جمله رئيس‌جمهور اتريش، به اتاق سوئيفت بانک مرکزي برود و ببيند که تمامي بانک‌هاي ما به سوئيفت وصل شده‌اند. هر کسي که شک دارد مي‌تواند به اتاق سوئيفت بانک مرکزي برود و اين موضوع را ببيند اما موضوعاتي که آقاي صالحي گفته، «درست است.» موضوعي که هست هنوز برخي از تحريم‌ها باقي مانده که ربطي به برجام و موضوع هسته‌اي ندارد. برخي از تحريم‌ها هنوز باقي مانده که مربوط به تروريسم و حقوق بشر و تحريم‌هاي اوليه امريکاست.
حال بعد از اين کشمکش‌هاي لفظي ميان فعالان اقتصادي و مسئولان دولتي براي عدم لغو تحريم‌ها، مرد شماره اول نظام بانکي در امريكا اذعان کرد که برجام توفيقي براي ايران نداشته است.
رئيس کل بانک مرکزي ايران در جريان سفر به امريکا براي شرکت در اجلاس بهاره بانک جهاني و صندوق بين‌المللي پول در مصاحبه با المانيتور گفت: ايران انتظار دارد دولت امريکا امکان دسترسي محدود کشورش به دلار را براي تسهيل مبادلات مالي با کشورهاي ديگر فراهم کند و به اجراي کامل توافق هسته‌اي پايبند باشد. ولي‌الله سيف گفت: برجام همه تحريم‌هاي هسته‌اي عليه ايران را برداشته است و برداشته شدن عملي همه تحريم‌هاي هسته‌اي مستلزم برخورداري ايران از سازوکار مبادلاتي UTurn است. رئيس کل بانک مرکزي ايران افزود: اين چيزي است که ما انتظار داريم توافق هسته‌اي به آن منجر شود. وي پيشتر در نشست شوراي روابط خارجي امريکا گفته بود ايران نتايج مورد انتظار از اجراي برجام را مشاهده نکرده است. وي با بيان اينکه امريکايي‌ها به تعهدات خود پايبند نبوده‌اند، تأکيد کرد: تقريباً هيچ چيز اتفاق نيفتاده است. به‌طور کلي ما قادر نيستيم از پول‌هاي خود در خارج استفاده کنيم.
سيف خواستار تلاش‌هاي جدي‌تر دولت امريکا براي عمل به تعهداتش و کمک به دولت ايران براي ورود به نظام مالي جهان شد. سيف همچنين در مصاحبه با تلويزيون بلومبرگ گفت: تا به اينجا، ايران «تقريباً هيچ چيز» از اجراي توافق به دست نياورده است. «يکي از چيزهايي که ما به صورت قطع به آن نياز داريم تبديل ارزها براي پرداخت پول کالايي است که خريداري مي‌کنيم، اين امر مستلزم دسترسي به سيستم مالي امريکاست.» اما جدا از اينکه اظهارات سيف رسماً مهر تأييدي بر اظهارات فعالان اقتصادي و منتقدان دولت و برجام مبني بر عدم لغو تحريم‌ها و بي‌اثر بودن برجام است مي‌توان گفت که وي اظهارات چند ماه قبل علي‌اکبر صالحي را هم تأييد کرده است. بنابراين بايد ديد؛ حال که رئيس کل بانک مرکزي هم به بي‌اثر بودن برجام و عدم لغو تحريم‌هاي بانکي با وجود عمل ايران به تعهداتش در برجام اذعان کرده رئيس‌جمهور محترم چه پاسخي به منتقدان برجام و مردم خواهند داد؟!
ش.د9504992