(روزنامه اعتماد ـ 1395/05/14 ـ شماره 3591 ـ صفحه 10)
آيا كر و كور هستيد؟
انتقادهاي غربي‌ها از اقدام‌هاي اردوغان هم با واكنش تند و تيز وي روبه‌رو شد و وي در اين خصوص گفت: «متاسفانه، غرب از ترور حمايت مي‌كند و در كنار طراحان اين كودتا ايستاده است.» اردوغان در اين سخنراني كه در كاخ رياست‌جمهوري وي صورت گرفت از كساني انتقاد كرد كه تركيه را دوست خود و تركيه نيز آنها را دوست خود مي‌خواند. وي در بخش‌هايي از سخنانش آلمان را به صراحت و مستقيم مورد حمله قرار داد و از اينكه آلماني‌ها اجازه ندادند وي با ويدئو كنفرانس با هواداران خود در كلن صحبت كند به‌شدت انتقاد كرد و گفت: «برلين پيش از اين امكان استفاده از چنين امكاناتي را به رهبران پ.ك.ك داده بود. اين كودتا تنها برنامه‌اي نبود كه در داخل طرح‌ريزي شده باشد بلكه بازيگران اين سناريو در حقيقت نسخه‌اي را كه بيرون نوشته شده بود، بازي كردند.» اردوغان در ادامه سخنانش واشنگتن را هدف انتقادهاي خود قرار داد و افزود: چگونه ممكن است كه ما شريك استراتژيك باشيم و شما همچنان گولن را پناه داده و مخفي كنيد؟ اردوغان همچنين به حاميان گولن هشدار داد اگر از اين به بعد كسي از حرف‌هاي گولن پيروي كند، هزينه آن را خواهد پرداخت و با عواقبش مواجه خواهد شد. وي همچنين افزود: من خودم كسي بودم كه در گذشته به گولنيست‌ها كمك كردم. از خدا و مردم به خاطر اينكه خطر پيش‌رو را نديدم، طلب بخشش دارم. اردوغان در مصاحبه ديگري با يك شبكه مكزيكي نيز درخواست واشنگتن براي ارايه مدارك دخالت گولن در كودتا را بي‌دليل خواند و افزود: بايد كر و كور باشيد كه نفهميد گولن پشت سر اين ماجراهاست. وقتي ما درخواست استرداد يك تروريست را مي‌كنيم شما بايد اين خواهش را اجابت كنيد. اگر معطل كنيد و دايما درخواست اسناد بيشتر را تكرار كنيد در حقيقت مانعي بر سر راه مبارزه با تروريسم ترسيم مي‌كنيد.
همه‌چيز وابسته به استرداد گولن است
تركيه روز گذشته دومين سري از اسناد
دست داشتن گولن در كودتاي اخير و درخواست براي استرداد وي را تسليم امريكايي‌ها
كرد. وزير دادگستري تركيه در اين خصوص گفت: «ما به سوال آنها در اين خصوص كه چرا
دستگيري گولن يك ضرورت است با ارايه اوليه اسناد پاسخ داديم. بيانيه‌ها و اسناد
بسيار جدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد گولن در كودتا دست داشته است. به همين دليل
فورا بايد وي را دستگير كرد چرا كه ما اطلاعاتي داريم كه مي‌گويد وي در حال تلاش
براي رفتن به كشور ثالثي است.» اين مقام ترك تاكيد كرده است كه دوستي ميان تركيه و
امريكا به مساله استرداد گولن وابسته است. وي همچنين تاكيد كرد كه بر اساس
تحقيقاتي كه دولت تركيه انجام داده گولن نمي‌تواند بدون اجازه و تاييد امريكا خاك
اين كشور را به مقصد كشور سومي ترك كند. اين اظهارات مقام‌هاي تركيه به منزله
هشداري به امريكا مبني بر اين است كه اگر گولن از اين كشور برود قطعا دولت امريكا
به وي كمك كرده است. در شرايطي كه تركيه تلاش مي‌كند حمايت‌هاي خارجي بيشتري را
عليه گولن و فعاليت موسسه‌هاي وابسته به وي جلب كند، وزير امور خارجه تركيه مي‌گويد
كه پاكستان به آنكارا اطمينان داده كه درباره مساله مدارس، كالج‌ها و نهادهاي
تجاري مرتبط با گولن با تركيه همكاري كامل خواهد داشت.
به گزارش ايسنا به نقل از پايگاه خبري ورلد بولتن، مولود چاووش‌اوغلو، وزير خارجه تركيه گفت، اسلام‌آباد قول داده تا با تركيه همكاري كامل داشته باشد و از تلاش‌هاي دولت آنكارا در زمينه مقابله با مدارس مربوط به فتح‌الله گولن، روحاني در تبعيد و مخالف دولت تركيه حمايت كند. وي در جمع خبرنگاران در اسلام‌آباد گفت: سازمان تروريستي فتح‌الله در حال اداره مدارس، كالج‌ها و نهادهاي تجارتي در پاكستان و ساير نقاط جهان است. اين گروه و رهبرش كه در امريكاست، مسوول اصلي كودتاي نافرجام تركيه است. پاكستان به ما تضمين داده تا با ما همكاري لازم را داشته باشد. ما در ابتداي امر از اين گروه حمايت مي‌كرديم اما ديگر نمي‌توانيم چنين كاري را انجام دهيم. مطمئن هستيم كه اقدامات لازم براي اين مساله در نظر گرفته مي‌شود. وزير خارجه تركيه در كنار سرتاج عزيز، معاون نخست وزير پاكستان در امور خارجه از وضعيت فوق‌العاده در تركيه كه در پي كودتاي نافرجام در اين كشور اعمال شده، دفاع كرد و با رد انتقادهاي اروپا از اعمال وضع فوق‌العاده، به اعمال حالت اضطراري در فرانسه در پي حملات تروريستي در پاريس در نوامبر اشاره كرد و گفت: تركيه پيش از اعمال اين اقدامات دست كم هفت حمله تروريستي را از سر گذرانده بود. اما اين‌بار اوضاع كاملا متفاوت است.
نخستين سفر يك مقام عالي‌رتبه اروپايي به تركيه
رييس شوراي اروپايي كه عالي‌ترين نهاد حقوق بشري قاره سبز است روز چهارشنبه براي گفت‌وگو با مقام‌هاي دولتي و همچنين چهره‌هاي اپوزيسيون در تركيه وارد خاك اين كشور شد. اين نخستين ديدار يك مقام اروپايي در اين سطح از تركيه پساكودتا است. گفته مي‌شود كه اين مقام اروپايي با رييس‌جمهور، نخست وزير، وزراي امور خارجه و دادگستري ديدار خواهد كرد و همزمان با چهره‌هاي ارشد اپوزيسيون در تركيه هم رايزني‌هايي خواهد داشت. دولت‌هاي غربي پس از اتفاق‌هاي نيمه جولاي در تركيه هم كودتا در اين كشور را محكوم كردند و هم چندين بار نگراني‌هاي خود در خصوص سركوب چهره‌هاي اپوزيسيون را مطرح كردند. همزمان با سفر اين مقام اروپايي به تركيه، عفو بين‌الملل در گزارشي اعلام كرد كه مسوولان تركيه‌اي دو هفته بعد از كودتاي نافرجام، تعدادي از افراد را در مكان‌هاي نامشخص بازداشت كرده‌اند كه اين امر به دليل پر شدن گنجايش زندان‌هاست و افراد مظنون در اقصي‌نقاط كشور در تاسيسات ورزشي يا مكان‌هاي پرورش حيوانات در شرايط غيرانساني نگهداري مي‌شوند. عفو بين‌الملل تاكيد كرد كه بايد به بازداشت‌شدگان اجازه داده شود تا با خانواده‌هاي‌شان در تماس باشند و به آنها اين امكان داده شود تا وكيل بگيرند.
سرانجام صداي اپوزيسيون بلند شد
قريب به ٢٠ روز از كودتاي تركيه مي‌گذرد و اندك اندك اتحاد روزهاي ١٥ و ١٦ جولاي در ماه آگوست جاي خود را به بازگشت اختلاف‌هاي سياسي ميان دولت و احزاب اپوزيسيون مي‌دهد. رجب طيب اردوغان ساعات طلايي براي بازگرداندن اتحاد و مدارا ميان احزاب مختلف را با تندروي‌هاي خود از دست داده است. در همين راستا از صبح روز گذشته نشانه شكاف‌ها اندك اندك هويداتر از قبل شده است. بهانه يك گروه، سكوت دولت در برابر جريان فتح‌الله گولن پيش از شكل‌گيري كودتا است و بهانه گروه ديگر رفتار عصبي دولت با كساني كه اردوغان مي‌گويد در كودتا دست داشته‌اند و البته تعداد آنها نيز به يك تا چندنفر محدود نمي‌شود بلكه دايره‌اي چندهزارنفري را دربرمي‌گيرد. به گزارش روزنامه حريت، كمال قليچدار اوغلو، رهبر اصلي‌ترين حزب اپوزيسيون تركيه – جمهوري خلق - در راهپيمايي‌اي كه توسط رييس‌جمهور اين كشور براي بزرگداشت قربانيان كودتاي نافرجام ١٥ جولاي سازماندهي شده، شركت نخواهد كرد و هياتي از نمايندگان حزبش را براي شركت در «راهپيمايي دموكراسي و شهدا» كه قرار است هفتم آگوست سال جاري ميلادي (١٧ مرداد) در استانبول برگزار شود، اعزام مي‌كند. اين در حالي است كه رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه قليچدار اوغلو و دولت باغچلي، رهبرحزب «جنبش ملي» را دعوت كرده تا در اين راهپيمايي شركت كنند از آنها خواسته تا سخنراني‌هاي فردي خود را ايراد كنند.
قليچدار اوغلو درجريان نشست گروه پارلماني حزبش از حزب حاكم عدالت و توسعه به خاطر آنكه اجازه داده اعضاي سازمان تروريستي گولنيست كه آن را رهبر كودتاي نافرجام ١٥ جولاي مي‌داند در نهادهاي تركيه نفوذ كنند، انتقاد كرد. وي گفت: چرا چشم‌تان را بر اين مساله بستيد؟ چرا تا به امروز اقدامات لازم را انجام نداديد؟ همه بايد از كودتاي ناكام ١٥ جولاي درس بگيرند. اعمال سياست‌هاي مناقشه‌آميز براي مداخله مستقيم در تحولات ارتش يا هموار كردن راه براي اين هدف، تركيه را به فاجعه‌اي مي‌كشاند كه ما امروز به آن رسيديم. همه بايد بدانند كه سياست نمي‌تواند وارد مساجد، سربازخانه‌هاي ارتش و دادگاه‌ها شود. سياست نمي‌تواند وارد مساجد شود چرا كه عقايد و باورهاي مختلفي وجود دارد. سياست نبايد در زنجير فرماندهي هيچ كسي باشد. دين يك حوزه جدا است اگر شما در ارتش هستيد، بايد رابطه خود را با سياست قطع كنيد و اگر وارد سياست مي‌شويد، بايد رابطه خود را با ارتش قطع كنيد. انتقادها از اردوغان تنها به رهبر حزب جمهوري خلق محدود نشد و رهبر حزب جنبش ملي‌گراي تركيه نيز گفت كه تغييرات در نيروهاي مسلح تركيه پس از كودتاي نافرجام ١٥ جولاي توسط دولت عجولانه انجام شده است. به گزارش روزنامه ديلي صباح، دولت باغچلي، رهبر «جنبش ملي‌گراي تركيه» گفت: تغييرات مهمي در ساختار نيروهاي مسلح كشور انجام شده است. اين تغييرات اختياراتي را به رييس‌جمهور و نخست وزير مي‌دهد كه مي‌توانند به روساي نيروهاي زميني، هوايي و دريايي ارتش دستور دهند. اين تغييرات در بدنه اصلي نيروهاي مسلح عجولانه انجام گرفته است. ما بايد به جاي اينكه با سربازان تسويه حساب كنيم، عناصر و منابع اصلي راه‌اندازي كودتا در ارتش را بيرون اندازيم. ارتش تركيه يك ارگان ملي است و نمي‌توان ارتش را به‌طور كامل طرفدار كودتا تصور كرد. برهمين اساس تنها بايد كودتاچيان در ارتش حذف شوند. ارتش بايد در برابر تهديدات و بدنامي‌ها به‌طور ديناميكي بازسازي شود. تاكنون هيچ كودتايي به اندازه كودتاي اخير ظالمانه و غير انساني نبوده است. به لطف خدا، وحدت ملي توانست اين كودتا را متوقف كند. كردها نيز سكوت دو هفته‌اي خود در برابر رييس‌جمهور را شكستند و رهبر حزب دموكراتيك خلق تركيه اردوغان را به هدر دادن فرصت پيش آمده براي پايان دادن به تنش‌ها در مناطق كردنشين در روزهاي پس از كودتاي نافرجام اخير متهم كرد.
صلاح‌الدين دميرتاش، يكي از دو رهبر حزب دموكراتيك خلق در مصاحبه با بي. بي. سي گفت، اردوغان علاقه‌اي به احياي روند صلح با كردها ندارد؛ چرا كه نگران از دست دادن راي ملي‌گرايان است. دميرتاش همچنين برقراري آرامش و استحكام صلح داخلي را اقدامي مهم براي بازگرداندن ثبات در دوران كودتا در تركيه دانست و افزود، بازگشتن به ميز مذاكره با كردها به اردوغان در تغيير اوضاع كمك خواهد كرد. وي خاطرنشان كرد، از آن نگران است كه تنها كودتاگران هدف اقدامات گسترده امنيتي در روزهاي پس از كودتا نباشند. به گفته او، در حالي كه اقدام به كودتا جرم است، نبايد افراد را صرف عضويت در شبكه گولن مجرم دانست و تنبيه كرد.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=50630
ش.د9504465