(روزنامه شرق ـ 1396/07/19 ـ شماره 2983 ـ صفحه 7)
اما مقامات آمريکايي همچنان به مواضع ترامپ عليه ايران انتقاد دارند؛ به‌ويژه مقامات سابق اين کشور.
«جان کري»، وزير خارجه سابق آمريکا که در مذاکرات برجام از افراد تأثيرگذار بود، در بيانيه‌اي به تصميم رئيس‌جمهور کشورش براي اعلام عدم پايبندي ايران به برجام واکنش نشان داد و از ساير طرف‌ها در اين توافق خواست آن را اجرا کنند. به گزارش «تسنيم»، «جان کري»، بعد از نطق ضدايراني «دونالد ترامپ»، رئيس‌جمهور آمريکا، به آن واکنش نشان داد و از ساير اعضاي گروه ١+٥ خواست توافق هسته‌اي برجام را اجرا کنند. او در اين بيانيه نوشته است: «تصميم امروز رئيس‌جمهور ترامپ، خطرناک است. او در حال ايجاد يک بحران بين‌المللي است. اين تصميم، منافع آمريکا و متحدانش در زمينه امنيت ملي را به خطر مي‌اندازد».
جان کري اضافه کرده است: «اين تصميم، ناديده‌انگاشتن خطرناک حقايق براي جانبداري از خودمحوري و ايدئولوژي رئيس‌جمهوري است که انجام بازي‌هاي خطرناک با کنگره و ايران را به اعتراف به کارآمدبودن اين توافق ترجيح مي‌دهد». وزير خارجه سابق آمريکا تصريح کرده است: «عميقا اميدوارم که شش طرف ديگر در توافق هسته‌اي به دنيا رفتار مسئولانه را نشان دهند و صرف‌نظر از اتهامات واهي و اقدامات تحريک‌آميز ساختگي به اين توافق پايبند بمانند». وي اضافه کرده است: «نمي‌توانم دليل اينکه چرا رئيس‌جمهور نمي‌تواند به آنچه آژانس، متحدان ما و افراد بالغ در کابينه خود او و همه صحت آن را باور دارند، اعتراف کند: ايران به تمامي تعهداتش در توافق هسته‌اي پايبند بوده است». وي همچنين نوشته است: «اما دلايل او هرآنچه که باشند، واقعيت اين است که رئيس‌جمهور با بي‌ثبات‌کردن اين توافق، ما را تضعيف کرده و ما را از متحدانمان جدا مي‌کند».
جان کري نوشته است: «متحدان ما و کنگره، اکنون بايد به‌عنوان تنها افراد بالغي که اختيار محافظت از منافع ملي ما را دارند، عمل کنند». وزير خارجه سابق آمريکا در ادامه اين متن، از نمايندگان کنگره آمريکا خواسته از تمامي تلاش‌هايي که منجر به خاتمه توافق هسته‌اي با ايران مي‌شود، خودداري کنند».
هيلاري کلينتون: بي‌اعتمادي ترامپ به برجام مخرب است
هيلاري کلينتون، وزير امور خارجه سابق آمريکا و رقيب ترامپ در انتخابات اخير، به شبکه خبري سي‌ان‌ان گفت: بي‌اعتمادي دونالد ترامپ به توافق هسته‌اي ايران مخرب و پايان اعتماد و اعتبار آمريکا در نزد جهانيان بود.
به گزارش «ايرنا»، کلينتون در گفت‌وگو با فريد زکريا، خبرنگار بخش عربي شبکه تلويزيوني سي‌ان‌ان، افزود: «به نظر من کارهاي ترامپ خطرناک است و بي‌اعتمادي به توافق هسته‌اي با وجود سفارش و نصيحت افراد به وي، به دلايل مختلف ارسال پيام اشتباه است». او با اشاره به سخنان جمعه‌شب ترامپ درمورد توافق هسته‌اي ايران، گفت: «حتي اگر دليلي نباشد که ايران به توافق هسته‌اي پايبند است فرستادن چنين پيامي اشتباه است، درحالي‌که رئيس‌جمهوري آمريکا اين مسئله را بيان کرد و اين سخنان نه‌تنها خطاست، بلکه اين پيام را به جهان مي‌رساند که سخنان آمريکا مورد اعتماد نيست».
او گفت: «ما رئيس‌جمهوري‌هاي مختلفي داشتيم، ولي معتقدم که اين رئيس‌جمهور (دونالد ترامپ) اعتماد و اعتبار آمريکا را با سخنانش در رابطه با مهم‌ترين مذاکراتي که بايد آن را حفظ مي‌کرد، به پايان رسانده است». او افزود: «همچنين اين امر موجب اهميت‌دادن به ايران مي‌شود و اگر ايران به توافق هسته‌اي پايبند باشد که همه نشانه‌ها حاکي از اين مسئله (پايبندي) است، در اين صورت ما به‌جاي اينکه ايران را منزوي کنيم، اين کشور را در معرض ديد قرار خواهيم داد و در نتيجه ما کوچک و احمقانه به نظر مي‌آييم و اين همان چيزي است که به نفع ايران خواهد شد».
وزير دفاع پيشين آمريکا: ترامپ با لغو برجام الگويي خطرناک برجاي مي‌گذارد
وزير دفاع پيشين آمريکا هم با اعلام اينکه ترامپ دوست دارد توافق با ايران را به‌هم بزند، گفت: «او با لغو برجام يک الگوي بسيار خطرناک به‌جا مي‌گذارد». به گزارش ايسنا، به نقل از هيل، «لئون پانتا»، وزير دفاع پيشين آمريکا، نسبت به نبود استراتژي از سوي ترامپ در برابر ايران ابراز نگراني کرد. او افزود: «اين موضوع باعث تنهايي آمريکا در جامعه بين‌المللي می‌شود و تلاش براي همکاري با متحدان خود براي پاسخ به اقدامات ايران را به چالش مي‌کشد. من فکر مي‌کنم که رد پايبندي ايران به برجام باعث ايجاد يک نمونه از مردي خشمگين خواهد شد که خواستار ازبين‌بردن توافق‌هاي بين‌المللي است، اما استراتژي مناسبي را در اختيار ندارد». پانتا ادامه داد: «ترامپ در مسيري حرکت مي‌کند که نتيجه آن خشونت بيشتر و تهديد جدي‌تر از سوي ايران خواهد بود».
هم‌نوايي کشورهاي عرب منطقه با ترامپ عليه ايران
از سوي ديگر درحالي‌که تقريبا اغلب کشورهاي دنيا اظهارات ضدايراني ترامپ را رد کردند، اما در اين ميان برخي کشورهاي عربي حوزه خليج‌فارس بيش از کشورهاي ديگر در نقاط جهان از اين سخنان استقبال کردند. به گزارش ايسنا، در پي اظهارات ترامپ عليه ايران، عربستان‌سعودي اعلام کرد که لغو تحريم‌ها عليه اين کشور ضمن بهبود و توسعه برنامه موشکي بالستيک ايران، باعث ارتقاي حمايت ايران از گروه‌هاي نظامي شده است. اين کشور همچنين مدعي شد که ايران از درآمدهاي مالي به‌دست‌آمده از لغو تحريم‌ها براي حمايت از حزب‌الله لبنان و حوثي‌ها در يمن استفاده کرده است. همچنين، وزارت خارجه امارات در بيانيه‌اي مدعي شد: «ايران تلاش مي‌کند در منطقه هرج‌ومرج و بي‌ثباتي ايجاد کند و توافق هسته‌اي اين فرصت را به ايران داد تا با جامعه بين‌المللي همکاري و تعامل داشته باشد اما ايران از اين توافق براي گسترش سياست توسعه‌طلبانه خود بهره برد». امارات تأکيد کرده از استراتژي جديد آمريکا حمايت مي‌کند و با آمريکا و هم‌پيمانانش براي مقابله با فعاليت‌هاي ايران همکاري مي‌کند. بحرين نيز از ديگر کشورهاي حوزه خليج فارس از استراتژي جديد آمريکا که از سوي دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا اعلام شد، استقبال کرد و مدعي شد: «ما از تمام تلاش‌هايي که هدف آنها منع دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي و منع ايران از کمک به شبه‌نظاميان افراطي است، حمايت مي‌کنيم». همچنين دولت مستعفي يمن در بيانيه‌اي مدعي شد: «ايران به منظور ايجاد ناامني و بي‌ثباتي در کشورهاي همسايه‌اش در منطقه تلاش مي‌کند و اين جزء سياست‌هاي توسعه‌طلبانه ايران است». اما در اين ميان سعد حريري، نخست‌وزير لبنان، در واکنش به اظهارات اخير دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا عليه ايران موضع نه جنگ، نه صلح يعني بي‌تفاوتي را اتخاذ کرد. حريري با اشاره به اينکه بايد از ثبات و رسيدن به اتفاق نظر در منطقه حفاظت کرد، گفت: استراتژي جديد آمريکا ميان آمريکا و ايران است و به لبنان مربوط نمي‌شود. او در ادامه با اشاره به اينکه براي ايجاد ثبات، کشورها بايد به توافق برسند، گفت: موضع آمريکا در قبال ايران واضح و آشکار است و اين امر به ما مربوط نمي‌شود، ما بايد منتظر بمانيم و ببينيم در روزهاي آينده چه چيزي به دست خواهد آمد.
واكنش چهره‌هاي سياسي داخلي به سخنان ترامپ
در همين حال دقايقي پس از اتمام سخنان رئيس‌جمهور آمريکا، سه هشتگ ترامپ، خليج فارس و سپاه، در توييتر داغ شد. چهره‌هاي سياسي در صفحات توييتر، کانالهاي تلگرامي يا گفت‌وگو با رسانه‌ها به سخنان ترامپ واكنش نشان دادند. به گزارش ايرنا رحماني‌فضلي، وزير کشور با اشاره به سخنان جمعه‌شب ترامپ درمورد برجام و ملت بزرگ ايران گفت: «اين سخنان مواضع جوامع بين‌المللي نيست و نشانه ضعف و عدم شناخت رئيس‌جمهوري آمريکا از برجام و کشورمان است، البته ما از قلدران بين‌المللي انتظاري غير از اين نداريم». اسحاق جهانگيري هم در توييتي نوشت: «تاريخ آمريكا قدمتي كوتاه و غيرقابل‌مقايسه با تاريخ و تمدن ايران دارد و خليج‌فارس پيش از اينكه آمريكايي وجود داشته باشد خليج فارس بوده است». وزارت كشور، هم در بيانيه‌اي در همين ارتباط نوشت: «تحليل محتواي اظهارات ترامپ حاکي از اين است که به رغم لفاظي‌ها و اظهارات خصمانه عليه جمهوري اسلامي ايران وي قادر نيست خللي در توافق هسته‌اي بردارد کمااينکه در نهايت وي بررسي درباره توافق هسته‌اي را به کنگره احاله کرد تا ظرف بازه زماني ٦٠ روز درباره آن تصميم‌گيري کنند. اين در حالي است که حتي جمهوري‌خواهان حاکم بر کنگره توافق هسته‌اي را توافقي کارآمد تلقي مي‌کنند و بر اين باورند کنارکشيدن از اين توافق زمينه‌ساز انزواي جهاني آمريکا خواهد بود». محمدباقر قاليباف در اينستاگرام خود نوشت: «ترامپ دشمن ناداني است که مردم ايران را با هر گرايش سياسي متحد کرد و خيلي زود خواهد ديد که هنگامي که ايراني‌ها متحد شوند، تمام دنيا نيز نمي‌تواند در برابرشان بايستد.
پاسخ يکپارچه ايراني به ترامپ همان جمله معروف شهيد بهشتي است: اي آمريکا از ما عصباني باش و از اين عصبانيت بمير». عبدالله رمضان‌زاده در واکنش به اظهارات ترامپ در توييتر نوشت: «هدف ترامپ ضربه‌زدن به دستاوردهاي اقتصادي ايران از برجام است، با ايجاد التهاب در اقتصاد در زمين جنگ رواني او بازي نکنيم». حميد ابوطالبي معاون سياسي دفتر رئيس‌جمهور در توييتر نوشت: «ترامپ اوج خصومت و کينه، ايراني‌ستيزي و حکام عرب‌دوستي حتي در اعماق خليج هميشه فارس، تهمت و ناسزا، عدم‌تعادل و سخنان سازمان ملل خويش را تکرار کرد؛ ترامپ دوباره ليست تکميل‌شده کشورهاي عربي در رقص شمشير را از حفظ خواند و نشان داد کاملا در آن سفر براي خصومت با ايران آماده شده است؛ تنش‌‌زدايي دوطرفه است و تنشزايي يکطرفه؛ آن‌گاه که هر دو طرف در ايران و آمريکا تنش‌‌زدا شدند، نتيجه شد رفع تحريم‌ها و تخريب‌ها و کاستن از خسارات؛ سپس نوبت ترامپ و باور تنش‌‌زاي او رسيد و دوباره يکطرفه همه چيز به سمت تحريم و تخريب و خسارت‌زايي رفت و صلح و ثبات و تعامل به مخاطره افتاد. اما اکنون اين امري ملي است؛ لذا شيپور تخاصم ترامپي ننوازيم و بر طبل تنشزايي دوطرفه اسرائيلي- عربي نکوبيم؛ عصر، عصر ديپلماسي است و ديپلماسي صبر و متانت و درايت مي‌طلبد و ديپلمات و سياست‌مدار صبور است؛ اما ترامپ گفت: برجام بايد با کنگره تغيير کند... برجام را تأييد نمي‌‌کنم و نخواهم کرد... ايران چند بار تخطي کرد... هر زمان لازم باشد برجام را لغو مي‌کنم؛ لذا يا کنگره بايد با تغيير برجام و فشار تحريم‌ها، ايران را مجبور به خروج نمايد؛ يا دولت آمريکا به بهانه عدم پايبندي ايران به قطع‌نامه ۲۲۳۱ متوسل شود. سال گذشته نوشته بودم ساختار برجام «يا همه يا هيچ»، «غيرقابل‌‌تغيير» و «غيرقابل‌تعليق» است؛ و چيزي به نام اعتماد و مذاکره بيهوده وجود ندارد». محسن رضايي، دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام، در دو توييت نوشت: «آقاي ترامپ، شما غلط کردي که به‌جاي خليج‌فارس، خليج عربي را به كار بردي». مصطفي ميرسليم از اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام و کانديداي دوازدهمين انتخابات رياست‌جمهوري در صفحه توييترش نوشت: «ترامپ گمان مى‌كند با بيان اراجيف خود مى‌تواند مردم دنيا را فريب دهد يا در اراده ما در مقابله با زياده‌خواهى او خلل وارد آورد. زهى خيال باطل». شهيندخت مولاوردي معاون رئيس‌جمهوري در اجراي حقوق شهروندي نيز در توييتي به زبان انگليسي نوشت: «Trump frankly showcases the US bloody history of invasion, militarism, destabilization of the Middle East & support for apartheid Zionism». محمود صادقي نماينده مردم تهران نيز در اعتراض به ترامپ براي استفاده از واژه جعلي براي خليج فارس عکس پروفايلش را به نقشه ايران تغيير داد و در دو توييت نوشت: «سخنراني ترامپ نشان داد به دولت آمريکا نمي‌توان اعتماد کرد، اما با ديپلماسي هوشمندانه مي‌توان پايبندي به تعهدات را به او تحميل کرد». آذري‌جهرمي وزير ارتباطات نيز در واکنش به اين سخنان نوشت: «نتيجه همفکري با نتانياهو چيزي جز سخنان امروز رئيس‌جمهور آمريکا نيست. آن‌قدر غرق اين همفکري شده بود که تاريخ خليج فارس را از ياد برد».
http://www.sharghdaily.ir/News/143512
ش.د9602985