(روزنامه جوان – 1396/09/07 – شماره 5246 – صفحه 5)
«تعديل مواضع ضد ايراني كشورهاي اروپايي» از دستاوردهاي افزايش تعاملات دولت با كشورهاي غربي عنوان مي‌شود به ويژه پس از آنكه دولتمردان از مساعدت ايالات متحده در حيطه توافق هسته‌اي بعد از نزديك به 50 ماه قطع اميد كردند.
پشت كردن ايالات متحده به تعهدات صريح در متن توافق هسته‌اي و نقض كردن چندين باره برجام و اتخاذ بدون نتيجه تاكتيك‌هايي مانند «توجيه‌گري نقض برجام توسط امريكايي‌ها و سرپوش گذاشتن بر نقص‌هاي عديده متن برجام» نهايتاً منجر به چرخش «خوش‌بيني از سمت امريكا» به سوي «اروپايي‌ها» شد.
چرخش مورد اشاره در حالي است كه كشورهاي عضو اتحاديه اروپا به صورت گسترده با سياست‌هاي ضد ايراني امريكايي‌ها قبل و بعد از اجراي برجام نيز همراهي كرده و مهم‌تر آنكه تعهدات تصريح شده كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در متن توافق هسته‌اي هيچ گاه به مرز اجرا نرسيده و كماكان كشورهاي عضو اين اتحاديه اصرار دارند تا با گروكشي به‌واسطه عدم اجراي تعهدات خود در برجام ايران را وادار به گفت‌وگو در باب صنعت موشكي نمايند.
سفر روز يك‌شنبه هيئت اروپايي به رياست يانوش لواندفسكي، نماينده و رئيس هيئت روابط با ايران در پارلمان اتحاديه اروپا و ديدار با علي لاريجاني، رئيس مجلس شوراي اسلامي كشورمان و پروانه سلحشوري، رئيس و اعضاي فراكسيون زنان مجلس از جمله آخرين سفرهايي است كه طي آن مقام‌هاي اروپايي تلاش كرده‌اند تنها در تريبون، منافع جمهوري اسلامي ايران را به رسميت شناخته و از حقوق مردم ايران سخن به ميان آورند در حالي كه كشورهاي اين اتحاديه از هيچ كوششي جهت ضربه زدن به منافع مردم ايران دريغ نكرده‌اند.
به عنوان نمونه در حالي يانوش لواندفسكي نماينده پارلمان اروپايي و رئيس هيئت روابط با ايران در پارلمان اروپايي، مي‌گويد: «اتحاديه اروپا به طور كامل از توافق هسته‌اي دفاع مي‌كند، هر تحولي كه در سطح ايالات متحده انجام شود، اين توافق پابرجاست و قابل مذاكره مجدد هم نخواهد بود، اروپا بسيار مشتاق روابط متقابل ايران با اروپاست» كه در پيوست 2 توافق هسته‌اي، اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو پذيرفته‌اند تا تعهدات ده‌گانه‌اي را عملياتي كنند. تعهدات ده‌گانه‌اي كه تقريباً هيچ كدام از آنها رنگ تحقق به خود نگرفته است و بيم آن مي‌رود « اعلام و ابراز رضايت كنوني دولت از عملكرد اروپايي‌ها» بتواند رويه كنوني اروپايي‌ها را استمرار بخشيده و همچنان اروپايي‌ها مانند امريكا از اجراي تعهدات مشخص و مبرهن خود صرفنظر كنند.
در تهران ايران‌دوستي در اروپا ايران‌ستيزي
در حالي يانوش لواندفسكي در گفت‌وگو با علي لاريجاني بيان مي‌كند: «ايجاد ثبات در منطقه براي ما حائز اهميت است و ايران در اين ميان نقش بسزايي دارد، چراكه ايران در مبارزه با داعش بسيار تلاش ارزنده‌اي داشت كه بر كسي پوشيده نيست» كه رؤساي جمهور فرانسه، آلمان و انگليس بارها ايران را متهم به تروريست‌پروري در منطقه كرده و خواهان تشديد مجازاتي از قبيل تحريم در مواجهه با ايران شده‌اند؛ از سوي ديگر اتحاديه اروپا تاكنون بارها اشخاص حقوقي و حقيقي ايراني را به بهانه واهي كه ذيل ادعاي تكراري «حمايت از تروريسم در منطقه» بوده تحريم كرده است يا در حمله موشكي اخير يمن به فرودگاه رياض بسياري از مقامات ارشد اروپايي ايران را حامي اصلي تروريسم در منطقه تعيين كرده و موشك پرتاب شده به سمت رياض را ايراني خوانده و خواهان ارجاع پرونده كشورمان به شوراي امنيت سازمان ملل شده‌اند.
به عنوان نمونه جانسون، وزير امور خارجه انگليس همگام با اتهام‌زني ماكرون رئيس‌جمهور فرانسه عليه ايران درباره اصابت موشك يمني به فرودگاه رياض در همراهي با عربستان اعلام مي‌كند: «اعمال تحريم مي‌تواند گزينه‌اي براي پاسخ به برنامه موشكي ايران باشد؛ به نظر مي‌رسد موشكي كه از يمن به عربستان شليك شد، ايراني باشد.» يا در موضعي مشابه بيان مي‌كند: «حمايت از توافق هسته‌اي به معني اين نيست كه ما نبايد عليه رفتارهاي مخرب ايران در حوزه‌هاي ديگر، از جمله برنامه موشك بالستيك و بازداشت ناعادلانه شهروندان دوتابعيتي بريتانيا انتقاد كنيم.»
ادعاي مقامات اروپايي در محترم شمردن توافق هسته‌اي با ايران و همچنين ابراز رضايت دولت از اجراي برجام توسط اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در حالي است كه اروپايي‌ها تقريباً هيچ كدام از تعهدات خود در متن برجام را به مرحله اجرا نگذاشته و موازي با سياست‌هاي ضد ايراني امريكا گام برداشته‌اند. توضيح قابل تأمل آنكه اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو مكلف به اجراي تعهدات ده‌گانه هستند كه چنانچه اين تعهدات تاكنون از سوي اروپايي‌ها اجرا مي‌شد بسياري از مشكلات ايران در حوزه بانكي و تجاري قابل رفع بود. «برداشته شدن تحريم‌ها»، «رفع موانع بانكي‌ـ اقتصادي جهت سرمايه‌گذاري اشخاص حقيقي و حقوقي اروپايي در ايران»، «رفع حل و فصل اختلافات در نظام حقوقي برجام» و «حسن اجراي تعهدات دو طرف بر اساس اصل حسن نيت» از جمله تعهدات مهمي است كه اروپايي‌ها ملزم به اجراي آن هستند و مهم‌تر آنكه بخش‌هاي اساسي تعهدات ده‌گانه اروپا در پيوست شماره 2 توافق هسته‌اي و در قبال ايران از اين قرار است: «تدابير مربوط به امور مالي، بانكي و بيمه»، «بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي»، «طلا، ساير فلزات گرانبها، اسكناس و سكه»، «بخش‌هاي كشتيراني، كشتي‌سازي و حمل و نقل» و «تدابير مرتبط با اشاعه هسته‌اي» .
جز هزينه چه داشته‌اند؟
به‌راستي در شرايطي كه اتحاديه اروپا در بحث رسيدگي به نقض برجام توسط امريكايي‌ها در كميسيون مشترك، عملكرد قابل قبولي نداشته و در بحث تعهدات ده‌گانه تحرك حداقلي را براي اجراي تعهدات مبرهن نداشته، چه ضرورت دارد هيئت‌هاي مختلفي از اين اتحاديه و كشورهاي عضو به ايران سفر كنند، در حالي كه سابقه چنين آمد و شدهاي ديپلماتيكي نشان مي‌دهد كه خروجي چنين سفرهايي «پرونده‌سازي حقوق بشري و سياسي» عليه جمهوري اسلامي ايران بوده است؛ آن هم در جايي كه سفر مقامات كشورهاي اروپايي از سال 92 (به بهانه‌هاي عمدتاً تجاري و اقتصادي به ايران) خروجي جز سندسازي‌هاي حقوقي جهت مقدمه‌سازي وضع تحريم‌هاي ضدايراني نداشته است. به عنوان نمونه ديدار هيئت اروپايي با نسرين ستوده و جعفر پناهي آغاز پروسه حمله به ايران با ابزار حقوق بشر بود.
سفر كاترين اشتون در اسفند‌ماه سال93 نيز از جمله سفرهاي مقامات كشورهاي غربي مي‌باشد كه با هدف پرونده‌سازي عليه كشورمان در مجامع بين‌المللي صورت گرفت كه براساس آن مسئول وقت سياست‌خارجه اتحاديه اروپا به ديدار نرگس محمدي يكي ديگر از فعالان فتنه رفت و پس از ديدار با اظهاراتي كه دخالت مستقيم در امور داخلي ايران بود، پس از بازگشت از ايران و در مصاحبه با BBC عنوان كرد: «ما از ابتدا در طرح موضعمان درخصوص حقوق بشر در ايران خيلي صريح بوده‌ايم.» اين رسانه وابسته به مراكز جاسوسي انگليسي بعد از انجام مصاحبه با اشتون مي‌نويسد: «خانم اشتون كه پنج فعال زن ديگر را نيز در ابتداي سفر خود به تهران ملاقات كرده است، گفت: «براي من به طور خاص خيلي مهم بود كه همزمان با روز جهاني زن از اين زنان بشنوم از نظر آنها چطور مي‌توان شرايط را تغيير داد.»
اشتون نيز بيانيه‌اي رسمي از ديدار خود با فعالان زن در ايران منتشر و چنين ادعا مي‌كند: «كسي نبايد تعجب كند كه در سفر من تمركز زيادي بر موضوع حقوق بشر بود، با فعالان زن درباره شرايط زنان در ايران گفت‌وگو كردم؛ فعاليت‌هايي كه از روزنامه‌نگاري تا كمك به پناهندگان افغان، بخش‌هاي مختلف جامعه مدني را در بر‌مي‌گيرد.»
مانع از سفرهاي فله‌اي و پرهزينه شويد
چرا تاكنون هيچ كدام از مقامات رسمي كشور حاضر نشده دستاوردهاي معين و ملموس سفر هيئت‌هاي اروپايي را به كشور به صورت مستدل بيان كند، آن هم در حالي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي از ماه‌ها پيش اصل سفر متراكم اروپايي‌ها را با پرسش مواجه مي‌سازد و در ديدار با نخست‌وزير سوئد ضمن انتقاد از رفتار اروپايي‌ها، سفر آنها به ايران را فاقد دستاورد مشخص دانسته و با اشاره به رفت‌وآمد و مذاكرات برخي دولت‌هاي اروپايي در تهران در طول 1/5 سال اخير و در عين حال عملي نشدن اغلب توافقات انجام‌گرفته، خطاب به نخست‌وزير سوئد گفتند: «با شناختي كه از جنابعالي وجود دارد، شما فردي اهل اقدام و عمل هستيد و انتظار مي‌رود به نحوي عمل كنيد كه توافقات صرفاً روي كاغذ باقي نماند.»
آنچه مهم مي‌نمايد اين است كه امروز پس از نزديك به پنج سال از رفت و آمدهاي متعدد اروپايي‌ها به تهران مقامات رسمي و دعوت‌كننده كشور بايد نسبت به «ضرورت» و «دستاوردهاي» اين سفرها توضيحات عقلايي داده و پس از آن تجديدنظر جدي در سفرهاي فله‌اي اروپايي به كشورمان را اجرايي كنند.
ش.د9603869