تاریخ انتشار : ۱۲ دی ۱۳۹۶ - ۰۸:۲۴  ، 
شناسه خبر : ۳۰۸۱۱۸
چرایی نفوذ نکردن داعش در استان سیستان‌وبلوچستان در گفت‌وگوی «آسمان آبی» با علی اوسط‌هاشمی
مقدمه: یکی از نکات برجسته در دوران مدیریت علی اوسط‌هاشمی استاندار پیشین سیستان‌وبلوچستان ، ارتباط، تعامل و به‌کارگیری افرادی از اهل سنت، بلوچستان و همچنین زنان در سمت‌های کلیدی بود. خیلی‌ها معتقدند امنیت نسبی ایجادشده در این استان، محصول این تصمیم راهبردی ایشان است. این در حالی است که نگاه بسیاری از مسئولان به استان‌های مرزی همیشه همراه با گسترش احتیاط و محدودیت بوده است. یکی از نمونه‌های موفق عملکرد دولت تدبیر و امید در حوزه امنیت ملی، بررسی چرایی نفوذنکردن و گسترش‌نیافتن گرایش به گروه‌های تکفیری ازجمله داعش در استان‌های مرزی و به‌طور خاص در استان سیستان‌وبلوچستان با توجه به ترکیب جمعیتی و قومیتی آن است که درباره آن با اوسط‌هاشمی، گفت‌وگو کرده‌ایم. در ادامه متن تفصیلی این مصاحبه را از نظر می‌گذرانید.
پایگاه بصیرت / مهرداد محمدی/ خبرنگار

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/08/22 ـ شماره 111 ـ صفحه 8)

* علت این‌که داعش و دیگر گروه‌های افراطی در استان سیستان‌وبلوچستان نتوانستند پایگاه قدرتمندی ایجاد کنند، چیست؟

** استان سیستان‌وبلوچستان مردمانی بسیار آگاه به زمان را در خود جای داده است. آن‌چه در این بین می‌توان به آن پی برد، تعمیق نگاه مردم است و برد و نفوذ مذهبی‌ها، روشنفکران، مولوی‌ها و روحانیونی که در سطح منطقه از پایگاه مردمی و مقبولیت بالایی هم برخوردار هستند. سیستان‌وبلوچستان استانی است که جریان‌های مردمی به‌خوبی از طریق همنشینی با بزرگانی که در حوزه دین و سیاست اهل غواصی و کشف هستند، سیراب می‌شوند؛ این مهم هم به‌خوبی در بستر استان جاری است. رصد آن‌چه در سطح مناطق می‌گذشت و خساراتی که برای مردم در پی داشت، برای تعمیق دید دقیق و انتخاب بهترین سبک و سیاق بسیار مؤثر بود. پیش از رویت داعش و قبل از برجستگی بحران‌زایی ازسوی این جریان در سطح منطقه، نگرش و رویکرد دولت برای مردم نمایان شد که اراده بر تغییر، فرصت‌دهی، اعطای موقعیت‌های برابر و توجه به انسانیت انسان است. ما یک کشور کثیرالقوم هستیم و ملت‌سازی شرطش بودن بر طریقت انسانیتِ انسان است و از این طریق این رویکرد به شایستگی‌ها و ارزش‌های انسانی برای آن‌ها به‌شکل جالبی نمایان شد. همزمان با این موارد، بحث تولید امنیت بود؛ اتکا بر مشارکت و حضور مسئولانه مردم و همگرایی و هم‌افزایی و توسعه ارتباط بین مردم و مسئولان قوی‌ترین پشتوانه در کنار نیروهای امنیتی، نظامی و انتظامی برای تولید امنیت شد. مردم هم محصول این تعاملات را دیدند. در زمانی‌که همه‌جا امنیت بود، درباره ناامنی‌های سیستان‌وبلوچستان صحبت می‌شد و اکنون که در منطقه و به‌ویژه کشورهای اسلامی، داعش تلاش می‌کند میان مردم گسست و شکاف ایجاد کند، در این استان شاهد امنیت، وحدت، هم‌افزایی و زیستن با هم بودیم.

به برکت سه عنصر آگاهی به زمان، اعطای مشارکت‌های منطبق با شایستگی انسان و تولید امنیت و برخورداری از احساس امنیت، بستر ساختن و ایجاد زمینه برای تغییر و تفاوت را به‌وجود آورد. این موضوع هم به نظر من خیلی خوب پیش رفت؛ به‌گونه‌‌ای‌که اگر کشورهای خارجی قبلا سفر به این استان را توأم با خطر و ریسک بالا میدانستند، امروز هم دانش آوردند، هم فناوری، هم سرمایه ارزی و هم خودشان در این استان حضور دارند. اکنون استان سیستان و بلوچستان، دومین یا سومین استان کشور از لحاظ برخورداری و جذب سرمایه خارجی است.تکریم و حرمت‌گذاری مردم در کنار رویکرد کلان مقام معظم رهبری و دولت آقای روحانی و سه‌بار سفر در ظرف یک دوره چهارساله با حضور کابینه و علاوه بر این حضور متناوب وزرا در این استان، موجی از امید و تفاوت مثبت را به‌خوبی جاری کرد. با این رویکردها دیگر برای کسانی که می‌خواستند بذر مسموم خود را در نگاه‌های نو و به‌هرحال رو به رشد برویانند، فرصتی باقی نگذاشت. من احساس کردم خود مردم در برابر هر حرکتی که منتج به سلب امنیت، فرصت‌ها و خدشه بر وحدت باشد، ایستاده‌‌اند. البته در مقابل این‌ها مصداق اصلی و بارز پاسخ مردم استان به این تحرکات، که حکایت از اراده و اختیار مردم می‌کرد، مشارکت گسترده در انتخابات بود؛ انتخاباتی که مردم استان بالاترین رأی ملی را به آقای روحانی دادند که خود این اتفاق، پیام است و نکته‌ها دارد برای کسی که می‌خواهد در عرصه مردم‌شناسی برای ایجاد یک اتفاق نقش داشته باشد؛ باید بداند مردم گرایش‌شان چگونه است؛ 75درصد مشارکت در انتخابات و بیش از 73درصد رأی به آقای روحانی. در کنار این، ما با توجه به این‌که فرصت‌هایی برای جامعه بانوان در استان ایجاد کرده بودیم، آن‌ها هم احساس هویت کرده و بیش از مردان در انتخابات مشارکت کردند با این‌که جمعیت‌شان کمتر است. همزمان با توجه ما به نقش زنان در راستای شایسته‌سالاری و بودن در موضع خدمت، در انتخابات شورای شهر و روستا در استان، بیش از هزارو400 نامزد زن داشتیم که از میان آنان 433نفر کرسی شورا را از آن خود کردند. این دیگر اراده ما نبود، بلکه اراده مردم بود. زیستن با مردم رمز ساختن و توسعه خواهد بود.

* نقش خود اهل سنت برای برقراری امنیت در استان چگونه بوده است؟

** همه چیزهایی که گفتم درباره اهل سنت یا اهل تشیع تفاوتی نمی‌کند و همه با اشتیاق حضور داشتند.

* مدارس و حوزه‌های علمیه در استان سیستان‌وبلوچستان چه روش و مشئی دارند؟

** مدارس اهل سنت تابعی از افکار بلند بزرگان مذهب و دین ایرانی و بومی است. این‌ها فکر و استعداد خود را که از آن ایران است، بذرش را از ایران جست‌وجو کردند، نه بذر آلوده به تفکر بیگانه؛ البته این به معنای مطلق نیست. معاند مرزبندی ندارد، چه شیعه باشد، چه کرد و بلوچ یا در بین هر قوم و مذهب دیگر. ولی آیا درصد این‌ها به کل جمعیت به نیم درصد می‌رسد؟ ما با 5/99درصد مردم داریم زندگی می‌کنیم که این‌ها هم با رأی و با حضور خود در شعب اخذ رأی نظر و منش خود را نشان دادند. باید قدر این مشارکت‌ها را بدانیم. شما هم‌صدایی و همدلی مرکزنشین‌ها و مرزنشین‌ها را در انتخابات دیدید و این نشانه رشد و بلوغ است. این فقدان فاصله از نظر رشد و توسعه سیاسی و میزان علاقه به ایران و ایرانی‌بودن را می‌رساند و این‌که ایران محدود به یک قوم نیست.

* به نظر شما، در این میان نقش مولانا عبدالحمید به‌طورخاص چه بوده است؟

** ایشان هم یکی از چهره‌های متنفذ و موردوثوق قوم خودشان هستند. ایشان در کنار دیگر مولوی‌ها و علمای بزرگوار مانند مولوی عبدالرحمن، مولوی ساداتی، هریک در قلمرو و حوزه خودشان و مردمی که با آن‌ها زندگی می‌کنند، از یک موقعیت و جایگاه رفیعی برخوردار هستند. تنها مولوی‌ها نیستند، بلکه سران و بزرگان طوایف خودشان یک پای تولید امنیت هستند. این بزرگان با ترغیب اهل قوم خویش به این‌که با امنیت می‌توانند به حق خود برسند و ناامنی خود تضییع‌کننده حق، فرصتی برای دشمن و ایجاد شکاف و اختلال در مسیر توسعه خواهد بود، در راستای تولید امنیت بسیار مؤثر است.

* هرقدر تبعیض در یک منطقه بیشتر باشد، امکان رشد و گسترش گروه‌های تندرو و تکفیری بیشتر خواهد بود. دولت تدبیر و امید برای رفع تبعیض‌های موجود و شکاف‌هایی که در استان سیستان‌وبلوچستان وجود دارند، چه اقداماتی انجام داده است؟

** استفاده از زنان بخشی از عملکرد ما بود. ما 19 فرماندار در سطح استان داریم که 10فرماندار از برادران و خواهران بلوچ هستند. حتی رئیس سازمان برنامه‌وبودجه که خزانه‌دار استان هم هست از برادران بلوچ است و یک معاون استانداری هم همین‌طور. ما فرصت‌های زیادی برای بلوچ‌ها ایجاد کردیم و در زمینه اجتماعی هم همین‌گونه بود. الان بیش از 180 هزار بچه‌ای را که محق حضور در مدرسه بودند، اما بازمانده بودند، به مدرسه فراخواندیم؛ البته به ما هم ایراد وارد است که دید ما از حیث برنامه‌ای و برآورد نیازها منطبق با فاصله‌ها، محدودیت‌ها و عقب‌افتادگی‌ها نیست. نرخ سوادآموزی در اول انقلاب حدود 26 درصد بوده و امروز به 76 درصد رسیده است. امروز بیش از 40 مرکز آموزش عالی به تربیت نیروی انسانی در این منطقه مبادرت می‌ورزند؛ استان بیش از هزارو200 دانشجوی دوره دکتری در تخصص‌های مختلف دارد. خود این رشد و آگاهی و بودن در موضع دانش یک فرصت ناب برای کشور است.

https://asemandaily.ir/post/7252

ش.د9604070