(روزنامه ايران ـ 1396/07/05 ـ شماره 6605 ـ صفحه 21)
* آقای عارف چندی پیش عنوان کردند که احتمالاً برای انتخابات سال 98 ائتلافی مانند فهرست امید وجود نداشته باشد و اصلاح‌طلبان به صورت مستقل وارد عرصه انتخابات شوند. طیف شما به‌عنوان اعتدالگرایان، اصولگرایان معتدل و مستقلین که مؤتلف و طرف دیگر ائتلاف اصلاح‌طلبان بودید، در مورد این حرف چه نظری دارید؟
** اشتباه بودن این استراتژی اظهرمن المشس است و اینقدر واضح است که همه ظرفیت ائتلاف از این موضوع متضرر خواهند شد که شاید نیاز به توضیح بیشتر نباشد. هر تفکر و گرایش سیاسی به‌صورت طبیعی دوست دارد این توانمندی را داشته باشد که تا جای ممکن به‌صورت مستقل عمل کند. به هر حال ائتلاف کردن دردسرهایی دارد و باید کسانی را بپذیرید که در مواردی با شما هم‌نظر نیستند یا اتفاق نظر کمتری دارید.
باید در روند ائتلاف امتیازهایی به مؤتلفین داد. باید با کسانی هماهنگ شد که شاید به صورت طبیعی خیلی با ما هماهنگ نباشند. قطعاً در یک شرایط عادی هیچ عقل سلیمی ائتلاف را نمی‌پذیرد. به عبارتی ائتلاف‌ها تحت تأثیر ضرورت شرایط ایجاد می‌شوند و به نظر من هنوز ضرورت ائتلاف میان اصلاح‌طلبان با مستقلین و اصولگرایان معتدل صددرصد وجود دارد. مهم‌ترین ضرورت هم این است که به دلایل مختلفی نه اصلاح‌طلبان و نه اعتدالیون به صورت مستقل در رقابت سیاسی نمی‌توانند موفق شوند و متأسفانه فعلاً شرایط ما این است.
* با این اوصاف آیا فکر می‌کنید که موضع آقای عارف نمی‌تواند زمینه ائتلاف را تضعیف کند؟
** نه. شما به موضع‌گیری خود اصلاح‌طلبان بعد از این سخنان توجه کنید. حتی خود آنها هم در بسیاری از موارد تأکید کرده‌اند که چنین کاری اشتباه است و نباید به‌عنوان یک استراتژی در دستور کار ما قرار بگیرد. خب این یعنی اینکه حرف‌های آقای عارف بیشتر نظر شخصی بوده که البته خودشان هم به این موضوع اشاره کرده بودند. لذا من فکر می‌کنم آن صحبت‌ها باعث از بین رفتن ائتلاف نخواهد شد.
* اصلاً آیا الان ائتلافی وجود دارد که بخواهد از بین برود؟
** بله، وجود دارد. مگر در همین 29 اردیبهشت همه ائتلاف بین این جریان‌ها را ندیدند؟
* ولی به هر حال گلایه‌ها هم زیاد است. شما یک جاهایی همکاری‌هایی داشته‌اید اما مهم تر این است که جاهای بیشتری به اختلاف خورده‌اید.
** گلایه که هست، هم ما از اصلاح‌طلبان گلایه داریم و هم آنها از ما. خودمان هم می‌دانیم اما این گلایه‌ها باید رفع شوند. ما اختلافات را منکر نمی‌شویم. حتی اذعان می‌کنم جاهایی هم مقابل هم ایستادیم اما من به‌عنوان یک نفر از گروه مستقلین و اعتدالیون و اصولگرایان معتدل می‌گویم که در هر قدمی حواسمان بود که اگر با اصلاح‌طلبان هم رقابت می‌کنیم، این رقابت نتیجه‌اش به نفع تندروها نشود. بر سر موضوع ریاست آقای لاریجانی یا هیأت رئیسه مجلس و برخی مقاطع دیگر، همیشه این‌طور بود.
* اما در همان بحث هیأت رئیسه اتفاقاتی که افتاد نهایتاً به نفع طیف مخالفان دولت تمام شد و آنها نفرات بیشتری را راهی هیأت رئیسه کردند.
** این ناشی از خواست ما نبود بلکه ناشی از این می‌شد که احتمالاً هر دو طرفمان در معادلاتی که ریختیم اشتباه کردیم. اما تهدید گروه‌های تندرو یک موضوع عینی و اساسی است که باعث می‌شود ما زمینه ائتلاف را از دست ندهیم. هنوز مشکلات زیادی هست که اجازه نمی‌دهند اصلاح‌طلبان به تنهایی یا اعتدالیون و اصولگرایان معتدل به تنهایی موفق شوند. وضعیت هم طوری نیست که بگوییم امکان دارد در یک بازی یک طرف موفق و طرف دیگر ناموفق باشد، این دو گروه و گرایش یا با هم موفق می‌شوند یا نمی‌شوند. راه سوم نیست. پس باید به درک بیشتر همدیگر برسیم و بر سر اختلافاتمان حرف بزنیم. باید گلایه‌هایمان را مطرح کنیم و حتی به طرف مقابل در این ائتلاف اعتراض داشته باشیم اما هیچ‌کدام از اینها دلیل نمی‌شود که چشم بر ضرورت‌های موجود برای ادامه ائتلاف ببندیم.
* به هر حال قسمتی از اصلاح‌طلبان الان بر این نظر هستند که شما، یعنی اعتدالیون و اصولگرایان معتدل از پایگاه رأی آنها استفاده می‌کنید و سپس بعد از پیروزی حرکت دیگری انجام می‌دهید. نمونه مهمش هم بحث فهرست امید و فراکسیون امید است که دومی نسبت به اولی یک ریزش بزرگ داشت.
** خب این برداشت اشتباهی است. در همین موضوع فهرست امید مگر ما آمده بودیم که ائتلاف کنیم تا بعداً در مجلس فراکسیون واحد تشکیل دهیم؟
* اما به‌هر حال خیلی زود از اصلاح‌طلبان جدا شدید.
** خب شما در این نگاه زیرساخت عملی آن ائتلاف و اولویت اصلی آن یعنی تلاش برای عدم ورود تندروها به مجلس را نادیده می‌گیرید. آن ائتلاف نخستین اولویتش این بود نه اینکه مجلسی الزاماً اصلاح‌طلب یا اعتدالی تشکیل شود.
ما آمده بودیم با هم کار کنیم که تندروها و افراطیون نیایند. اما در برخی جاها پیروزی آنچنان چشمگیر بود که خیلی زود واقعیت بازی یادمان رفت. من متوجه هستم از این دست گلایه‌ها زیاد است. ما هم گلایه‌هایی جدی از اصلاح‌طلبان داریم. مثلاً اینکه بدون هماهنگی و همفکری با ما در جلسات خودشان تصمیم گرفتند که آقای عارف را برای ریاست جلو بفرستند. اما جای طرح این گلایه‌ها فضای عمومی نیست. هم ما می‌توانیم فهرست بلندی از گلایه‌ها را ردیف کنیم و هم می‌دانیم که اصلاح‌طلبان می‌توانند. چاره کار در گفت‌و‌گو است.
* چرا گفت‌و‌گو تا الان انجام نشده؟ در همین روزها خیلی‌ها از ضرورت چنین گفت‌و‌گویی گفته‌اند.
** به هر حال شرایطش نبوده و برخی سوءبرداشت‌ها مانع شده‌اند. اما ما نیاز داریم تا برای قدم‌های بعدی خود و برای حفظ ائتلافی که تا الان نتیجه‌اش پیروزی در سه انتخابات مهم بوده، گفت‌و‌گوهایی جدی داشته باشیم. هر چه این گفت‌و‌گو را به تعویق بیندازیم، فضا را برای قدرت گرفتن دوباره تندروها باز کرده‌ایم. البته تا الان یکسری گفت‌و‌گوهای غیر رسمی بوده اما عمق زیادی نداشته که بتواند مؤثر باشد. اصلاح‌طلبان و اعتدالیون نیازمند گفت‌و‌گویی منسجم و جدی هستند تا برای سال 98 از طرف مقابل رو دست نخوریم.
* طیف شما چقدر برای این گفت‌و‌گویی که مدنظر دارید آماده است؟
** ما آماده هستیم، ولی هنوز پیشنهادی نداشتیم که خیلی جدی باشد. اما من معتقدم حرف‌هایی مانند حرف‌های آقای عارف در این شرایط می‌تواند کار را خراب‌تر کند. شما ببینید که تندروها بعد از این صحبت‌ها چقدر خوشحال بودند. این نشان می‌دهد که چنین استراتژی آب به آسیاب چه کسانی می‌ریزد.
http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/201675
ش.د9603584