(روزنامه وقايع اتفاقيه – 1396/11/04 – شماره 534 – صفحه 3)
* فکر می‌کنید آمریکا در قبولاندن مواضع خود به اروپا در باره برجام چقدر موفق خواهد بود؟
** اولا توجه داشته باشید آنچه در صحنه تبلیغات و رسانه انجام می‌شود و آنچه واقعی است الزاما منطبق با هم نیستند. الان این تبلیغات و آنچه در رسانه‌ها مطرح می‌شود همچون آتش تهیه است که در زمان جنگ دشمن اول آن را بر سر ما می‌ریخت تا خط را ملتهب کند و بعد نیروهای عمل‌کننده شروع به حرکت به‌سمت اهداف خود و حمله می‌کردند، این موضوعاتی که در رسانه‌های غربی مطرح می‌شود، نه اینکه دروغ باشد اما همچون آتش تهیه زمینه‌سازی می‌کنند تا بعدا بتوانند بهره‌برداری خودشان را داشته باشند. برجام ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ قرار گرفته و توافق بین‌المللی است و به‌قدری محکم و دارای چارچوب است که ترامپ در این یک سال نتوانسته آن را از بین ببرد و بر‌این‌اساس، یک‌سری واقعیت‌ها تنظیم شده تا حداقل خواسته‌ها را تامین کند، آنچه ترامپ به‌عنوان چهار شرط مطرح می‌کند چیزی نیست که اوباما به‌دنبال آن نبوده باشد.
اوباما هم دوست داشت به اینها برسد اما نتوانست، چه اینکه خود او هم اعتراف کرد اگر دست ما بود کل تجهیزات هسته‌ای ایران را جمع می‌کردیم اما نمی‌توانیم. خواست ایران هم این بوده است که هیچ محدودیتی در غنی‌سازی نداشته باشد و بازرسی فقط در چارچوب «ان.پی.تی» باشد نه بیشتر؛ بنابراین میبینیم خواسته‌های ایران و دیگر کشورهای درگیر مذاکرات، به حداقل رسیده تا بتوانند به توافق برسند و یک توافق چارچوب‌دار و محکم شکل گرفته است که به‌همین راحتی نمی‌توان اینها را نادیده گرفت. حالا مشاوران ترامپ در تلاش هستند از زیر برجام تونل بزنند. وقتی دیدند این ستون پایه محکم و استواری دارد که به این راحتی قابل از میان بردن نیست، در‌تلاش هستند به بهانه اینکه ایران با حضور در عراق، یمن و سوریه عامل بی‌ثبات‌سازی در منطقه است، بتوانند به‌وسیله آن، تحریم‌هایی را وضع کنند، یا بر‌اساس ادعای حمایت از تروریسم و نقض حقوق‌بشر، به ایران فشار وارد آورند. با تکیه بر این مجموعه موارد، تحریم‌های جدیدی وضع کنند تا برجام بی‌خاصیت شود، یعنی خود برجام را نمی‌توانند تغییر دهند، نه اینکه نخواهند بلکه با‌توجه به مجموعه‌ای از عوامل نمی‌توانند.
از طرفی اروپایی‌ها در مسائل برجامی با آمریکا همسو نیستند و معتقدند که باید کامل اجرا شود. اما در مسائل غیربرجامی، همچون بحث ادعای دفاع موشکی ایران یا حقوق بشر، با آمریکا اشتراک‌نظر دارند، نقشه ترامپ و تیمش هم این است که به‌گونه‌ای با اروپا همکاری کنند تا تحریم‌های جدیدی وضع شود تا عملا برجام برای ایران بی‌خاصیت شود. این نقشه‌هایی است که ترامپ و تیمش دنبال می‌کنند. جمهوری‌اسلامی هم مراقب است. همان‌طور که در برجام بهانه را از دست آمریکا گرفت و دیگر آنها نمی‌توانند ادعا کنند که ایران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است و این ادعای غربی‌هاست که چهار مسیر تولید سلاح هسته‌ای طی برجام برای ایران بسته شده است؛ آژانس هم اجرای این توافق را تایید کرده است.
حالا تلاش دارند تا تحریم‌های جدیدی وضع شود و اروپایی‌ها را هم با خود همراه کنند تا بتوانند ایران را پای میز مذاکرات بکشانند. از آن‌جایی که طرف‌های اصلی تجارت، ایران، آلمان، فرانسه، کره جنوبی، ژاپن، هند، روسیه و چین است. اگر اینها با آمریکا همراهی نکنند، ایالات‌متحده به‌هیچ نتیجه‌ای نخواهد رسید اما اگر آنها متقاعد به همکاری شوند، اینکه به وضعیت قبل از سال ۹۱ برگردیم محتمل است. ایران به‌نظر من همان‌طور که توانست بهانه هسته‌ای را از غرب بگیرد باید با اقدامات هوشمندانه‌ای که انجام می‌دهد بهانه‌هایی که درباره بی‌ثبات‌سازی است را از آنها بگیرد، با موضع‌گیری‌های صحیح و رایزنی‌های دیپلماتیک در سطح عالی بین‌المللی می‌توان به این هدف رسید.
* ببینید میان پرونده هسته‌ای و توان دفاعی ایران تفاوت‌های جدی وجود دارد، پرونده هسته‌ای جزو اهداف ملی ما بود اما توان دفاعی مربوط به امنیت ملی ماست. فکر می‌کنید با درنظرگرفتن این توافق و اعلام رسمی مقامات ایرانی درباره مذاکره‌ناپذیر بودن مسائل دفاعی آیا گفت‌وگویی در زمینه موشکی شکل خواهد گرفت؟
** اولا توجه داشته باشید که آنها سعی خواهند کرد که بگویند ایران مجبور به مذاکره شد و یکی از ترفندها همین است. آن زمان آقای کری که وزیرخارجه وقت آمریکا بود، به‌خوبی توضیح داد که ما در دوره بوش پسر، مدام تاکید کردیم که ایران باید غنی‌سازی را متوقف کند، بعد پای میز مذاکرات رود، که به‌نتیجه نرسید؛ یک زمان ایران ۱۶۴سانتریفیوژ می‌خواست و ما با آن موافقت نکردیم اما آن زمان (سال ۲۰۱۳ که کری این مسائل را بیان کرد) ایران ۲۰۰۰۰سانتریفیوژ داشت و اگر ما این روند را ادامه دهیم بازهم سانتریفیوژ بیشتر خواهد داشت. پس این‌طور نبوده که ایران مجبور به مذاکره شده باشد، طرف مقابل هم به این دلیل که اگر این روند ادامه پیدا می‌کرد آنها توان کنترل قدرت هسته‌ای ایران را نداشتند مجبور به مذاکره شده بود.
نکته دوم اینکه، ایران از ابتدا چه قبل از برجام چه بعد از برجام گفته است در دکترین نظامی خود، اصولا سلاح هسته‌ای جایگاهی ندارد و این را از نظر شرعی هم رد کرده است بنابراین، ایران چیزی را از دست نداده است زیرا اصولا به‌دنبال سلاح هسته‌ای نبوده است که حالا امتیاز بزرگی به طرف مقابل داده باشد، نکته سوم که بسیار مهم است این است که ایران در بحث مربوط به مسائل موشکی، اصولا به‌دنبال موشک‌های متعارف است نه موشک‌های غیر‌متعارف که توانایی حمل کلاهک داشته باشد. زیرا موشک هسته‌ای مشخصاتی دارد که فقط در موضوع کلاهک نیست بلکه مشخصات مختلفی دارد که آنها خودشان هم می‌دانند که ایران به دنبال آن نیست، ایران در پی موشک متعارف برای دفاع است، اینکه آنها بخواهند ایران را محدود کنند، در‌این‌زمینه عملا به‌جایی نمی‌رسند زیرا بهانه‌ای ندارند،؛ قبلا توانسته بودند با پرونده‌سازی هسته‌ای علیه ایران به بهانه‌هایی دست پیدا کنند که به ۶قطعنامه فصل هفتی منجر شده بود. ولی امروزه خودشان هم اختلاف دارند.
آمریکا، اروپا، چین و روسیه در نوع تعامل با ایران اختلاف دارند و ثانیا ایران هوشمندانه آن بهانه‌های قبلی را به آنها نمی‌دهد که بخواهند بر‌اساس آن پرونده‌سازی کنند و تحریم‌های جدید وضع شود، ایران باید در این قضیه این اصل را دنبال کند که اصولا دفاع مشروع از کشور هیچ‌نوع محدودیتی را نمی‌پذیرد، این طرف مقابل است که اگر واقعا دنبال ثبات در منطقه است باید به بیش از ۲۰۰کلاهک هسته‌ای اسراییل رسیدگی کند و این کشور را مجبور کند تا ان.پی.تی را بپذیرد، اسراییل اگرچه عضو آژانس است اما ان.پی.تی را که یکی از مهم‌ترین پیمان‌های منع اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی است نپذیرفته، اگر واقعا به‌دنبال ثبات در منطقه هستند باید اسراییل را محدود کنند. زیرا عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه اسراییل است. ایده خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای، باید برای ایجاد ثبات اجرا شود و جمهوری‌اسلامی از آن استقبال می‌کند. اگر اسراییل محدود شود مطمئنا ایران هم از خود انعطاف نشان خواهد داد.
* در‌واقع نوعی تضمین امنیتی به ایران بدهند؟
** بله تضمین امنیت عملی و نه به‌حرف که اگر رییس‌جمهور آمریکا عوض شود این هم تغییر کند، اولین گام این است که ان.پی.تی پذیرفته شود. پیمانی که ۱۹۰ کشور دنیا جز هند، پاکستان، اسراییل و چند کشور دیگر پذیرفته‌اند. اگر این کار اتفاق افتاد، گام مهمی خواهد بود، در مورد برد موشک، باید اسراییل را هم بررسی کنند، نمی‌شود ایران را دید اما دشمن ایران یعنی اسراییل را ندید. تکرار می‌کنم این تضمین‌ها باید عملی باشد و نه روی کاغذ. تا زمانی که اسراییل موجودیت ایران را تهدید کند، دولت آمریکا اعلام کند که دولت ایران باید سرنگون شود، جایی برای گفت‌وگو و مذاکره نمی‌ماند.
* این تصویر قدری ایده‌آل نیست؟ برای محقق‌شدن، نیاز به نیروی بسیار و اجماع قوی دارد. چقدر امکان جامع عمل پوشاندن به این ایده‌آل‌ها برای ما وجود دارد؟
** بله ماهم خواسته‌های خود را در‌برابر ایده‌آل‌های آنها مطرح می‌کنیم، ما اگر متکی به مردم باشیم و مشکلات داخلی خودمان را حل کنیم، اصولگرا و اصلاح‌طلب کنار هم بنشینند و به هشتاد‌میلیون ملت ایران تکیه کنند، مطمئن باشید می‌توانیم این مشکلات را حل کنیم، آنها به‌دنبال ضربه‌زدن از درون هستند، اگر ما در داخل بتوانیم متحد و یکپارچه عمل کنیم و جناح‌بازی و دعواها بر سر قدرت سیاسی را کنار بگذاریم، مطمئن باشید که با قدرت مردم و پشتیبانی خدا، حق ملت ایران را خواهیم گرفت، آنها تلاش دارند از درون به ما ضربه بزنند. وقتی یکی دیگری را به وادادگی و عامل آمریکا و اسراییل متهم می‌کند و دیگری هم طرف مقابل را به اقتدارگرایی و دیکتاتوری متهم می‌کند. اگر اختلافات داخلی را کنار بگذاریم و متحد و یکپارچه بایستیم و بدانیم که مردم در برابر زیاده‌خواهی‌ها مقاومت می‌کنند مطمئنا پیروز خواهیم شد.
http://www.vaghayedaily.ir/newspaper.aspx?NewspaperTextID=2522
ش.د9602522