(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/10/05 ـ شماره 143 ـ صفحه 8)
این روند چهارسال ادامه داشت و با پیروزی حسن روحانی در انتخابات سال 92، فضا برای بازگشت احزاب اصلاح‌طلب به فضای سیاسی کشور مهیا شد. عده‌ای از فعالان دانشجویی گذشته یا وقت دانشگاه شروع به احیای انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های مختلف در سراسر ایران کردند، هرچند هنوز به آن‌ها اجازه داده نشده تا بتوانند مانند آنچه از تحکیم در خاطر داریم، این انجمن‌ها را ذیل یک اتحادیه واحد سازماندهی کنند. برخی از جوانان حزب مشارکت و تعدادی از جوانان چند مجموعه دیگر مانند حزب اسلامی کار، ابتدا با نام جمعی از جوانان اصلاح‌طلب دور هم جمع شدند و سپس با محوریت صادق خرازی و با نقد عملکرد اسلاف خود حزب ندای ایرانیان را تشکیل دادند. دیگران اما پروژه‌ای عظیم‌تر در سر داشتند. تشکیل حزبی بزرگ‌تر با عنوان «حزب اتحاد ملت»، متشکل از بزرگان و جوانان برخی احزاب منحل شده، عده‌ای از اعضای سابق دفتر تحکیم و برخی فعالان سیاسی دیگر با تشکیلاتی در ابعاد ملی. حزب کارگزاران با بازنگری در ساختار خود، درهای خود را باز کرد و با جذب تعدادی نیروی چابک با قوت بیشتر فعالیت خود را از سر گرفت. اعتماد ملی هم در غیاب دبیرکل خود، به فعالیت‌هایش ادامه داد. بخشی از اعضای ادوار تحکیم وحدت در سایر احزاب فعال شدند و احزاب دیگری مانند حزب عدالت و آزادی و چندین سازمان دیگر آغاز به فعالیت کردند. در این بین متفاوت‌ترین مجموعه از نظر ساختار، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران بود، اما این سازمان هم درنهایت خود را در دو مجموعه جدید بازسازی کرد؛ «مجمع ایثارگران» و «حزب توسعه ملی».
از مجاهدین انقلاب تا مجاهدین انقلاب
چند صباحی بعد از وقوع انقلاب اسلامی و در ۱۶ فروردین ۱۳۵۸، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی با به هم پیوستن ۷ گروه اسلام‌گرای مخالف نظام پیشین شکل گرفت، هفت‌گروهی که دشمنی با منافقین مهم‌ترین وجه اشتراک آن‌ها بود، اشتراکی که حتی در نام سازمان نیز تجلی پیدا کرد و اصلی‌ترین هدف از تشکیل این سازمان نیز بود. در سال 61، اعضای چپ این سازمان از مجاهدین انقلاب اسلامی جدا شدند و در سال 65 نیز با عدم ارسال نماینده توسط امام خمینی(ره) به این سازمان، این سازمان منحل شد. در مهرسال 70، با گرد هم آمدن نیروهای دست چپی و اولیه سازمان مجاهدین انقلاب و با اضافه کردن کلمه ایران به نام این سازمان، سازمانی جدید به نام سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت. پس از خرداد 76 و رویش جنبش اصلاحات، سازمان به یکی از محورهای اصلی جریان اصلاحات بدل شد. سازمان و حزب مشارکت به‌عنوان دو نهاد هم‌پا و تاثیرگذار در دوران اصلاحات، نقش بسزایی در مدیریت قوه‌مجریه و قوه‌‌مقننه، بهار مطبوعات، برکشیدن رخت رخوت از فضای سیاسی و تثبیت جریان اصلاح‌طلبی داشتند. پس از وقایع 88 فعالیت سازمان و حزب مشارکت غیرقانونی اعلام شد. هردو مجموعه به این حکم اعتراض کردند، با وجود این اما در عمل، تا سال 92 توان فعالیت رسمی از این دو مجموعه سلب شد.
از مجاهدین انقلاب تا دو حزب جدید
پیروزی در انتخابات 92، آغازی بود بر مسیر بازیابی تشکیلاتی اصلاح‌طلبان. این بازیابی برای مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب تا سال 94 ادامه پیدا کرد. طی این دو‌سال سران دو مجموعه امیدوار بودند که بتوانند مجددا مجموعه‌های سابق خود را فعال کنند، اما زمانی که با موانعی جدی روبه‌رو شدند مسیری مخالف آنچه نهضت آزادی در ابتدای انقلاب پیمود، طی کردند. با نزدیک شدن به انتخابات مجلس و خبرگان اسفند 94، فعالیت احزاب جایگزین آغاز شد تا بتوانند تاثیر مطلوب خود را در این دو انتخابات بگذارند. مجمع ایثارگران، متشکل از چند نیروی قدیمی سازمان مجاهدین انقلاب و چند نیروی جدید تاسیس شد. مهدی کیانی، غلامعلی رجایی، محمد مقدم، محسن رشید، حجت‌الاسلام محمد پروازی، حجت‌الاسلام پهلوانی، محمدتقی طباطبایی، فیض‌الله عرب‌سرخی، غلامرضا ظریفیان، جواد امام، نداف و بهمن‌زاده اعضای اولیه این حزب تازه‌تاسیس بودند. کمی بعد تعدادی دیگر از چهره‌های اصلاح‌طلب نیز به این مجموعه اضافه شدند، اعضایی کهنه‌کار و جوان و عموما نزدیک به سازمان مجاهدین انقلاب. درنهایت نیز ترکیب شورای مرکزی این حزب با حضور جوادامام، مهدی کیانی، غلامعلی رجایی، محمد پروازی، غلامرضا ظریفیان، محسن ترکاشوند، سعیدپورعزیزی، محسن عربی، مینوخالقی، علی شکوهی، محمدرضامرشدی، سیدمحمدتقی طباطبایی، محمدرضاجورکش، سعیدصادقی، علی اکبرصالحی نیک، علیرضاآفریدون، علی اسدی، حسین کلانی، حسین لقمانیان، حسین احمدی، عزیزمحمدی بسته شد. این اما پایان‌کار اعضای سازمان مجاهدین انقلاب نبود. برخی از چهره‌های قدیمی این سازمان خود را با ترکیب مجمع ایثارگران همخوان نمی‌دیدند.
کم‌کم خبر شکل‌گیری حزبی دیگر از بدنه سازمان مجاهدین انقلاب به گوش رسید. حزبی که به نظر قصد دارد تا مدرن‌تر از مجمع ایثارگران رفتار کند. علی باقری در راس این حزب قرار دارد و نیروهای عموما جوانی چون صادق نوروزی، مهدی مهاجرانی، محسن باستانی، محمود صارمی، احسان مجتهدی، مرضیه آذرافزا، علی مهرآبادی، احمد قدیانی، محسن احمدوند، علی اکبر جعفری، سارا مدنیان، محبت اسماعیلی، سیدحسن حسینی، علی اکبر عباسی در کنار او شورای مرکزی این حزب را تشکیل دادند. مجاهدین انقلاب در دو حزب دیگر متبلور شد تا بتواند کمافی‌السابق نقش خود را در فضای سیاسی ایران ایفا کند. نکته قابل‌توجه اما، تغییر ترکیب سنی این دو مجموعه نسبت به سازمان مجاهدین انقلاب است، گویا نسل‌سازی و بحث جایگزینی نیروها به یکی از دغدغه‌های اصلی اصلاح‌طلبان تبدیل شده‌است. حالا جوانان بخش عمده‌ای از مرکزیت احزاب مختلف اصلاحات را تشکیل می‌دهند، چه در اتحاد ملت و کارگزاران، چه در مجمع ایثارگران و توسعه ملی.
https://asemandaily.ir/post/10487
ش.د9604650