(روزنامه اطلاعات - 1396/05/19 - شماره 26789 - صفحه 12)
بررسي قوانين بين‌الملل در رابطه با نحوه تعامل با زندانيان و اسراي جنگي، ابعاد جنايات رژيم صهيونيستي در مورد اسراي فلسطيني را بيش از پيش روشن تر مي‌کند.به گزارش گروه بين‌الملل خبرگزاري تسنيم، مرکز مطالعاتي الزيتونه در کتابي که اخيرا در سايت اينترنتي خود منتشر کرده به بررسي تفصيلي سختي‌هاي زندانيان فلسطيني در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي و ابعاد مشکلات و مصيبت‌هاي آنها پرداخته و شرايط نابرابر و نژادپرستانه بازداشت و محاکمه و اسارت آنها را بررسي کرده است. اين گزارش همچنين به بررسي شکنجه‌ها و تجاوزات حقوقي صورت گرفته ضد اسراي فلسطيني پرداخته است.
اسارت در نزد اشغالگران رژيم صهيونيستي سياستي سيستماتيک است که تفاوتي بين زن و مرد، کوچک و بزرگ، سالم و بيمار قائل نيست و بخش گسترده‌اي از ملت فلسطين را مورد تجاوز قرار داده است. حتي کساني که خود، اسير زندان‌هاي رژيم صهيونيستي نشده‌اند، نزديکان خود را در اين زندان‌ها دارند يا کساني که تمام جواني خود را در زندان‌هاي تاريک اسرائيل به سر نبرده اند، بخشي از کودکي يا جواني و پيري خود را در گوشه و کنار زندان‌ها پشت سر گذاشته اند.اين گزارش در بخش‌هاي مختلف به ابعاد حقوقي اقدامات غير قانوني و نژادپرستانه رژيم صهيونيستي در زندان‌ها و بررسي شرايط ظالمانه و مصيبت بار بازداشت، محاکمه، اسارت و انواع مختلف شکنجه‌هاي صورت گرفته و مصيبت‌هاي اسراي زن، کودک و خانواده‌هاي اسرا پرداخته است. آمارهاي اشاره شده در اين کتاب گرچه مربوط به دهه اول هزار سوم ميلادي است، اما موضوعات مطرح شده در آن، نشان دهنده سياست‌هاي کلي رژيم صهيونيستي مبني بر جنايت و اقدامات غير قانوني بر ضد اسراي فلسطيني است که همچنان نيز اين شرايط در ابعادي وسيع تر در زندان‌هاي اين رژيم دنبال مي شود.
مقدمه:
اسراي فلسطيني تنها يک آمار از ميان افراد زيادي که در ساختمان‌هاي زندان‌ها هستند، نيست، بلکه صحنه‌اي است که نشان دهنده ابعاد نژادپرستي و توهين و تجاوز و شکنجه و اقدامات غيرانساني رژيم صهيونيستي به عنوان يکي از مدعيان تمدن و پيشرفت عليه ملت فلسطين است. رژيم صهيونيستي در عين حال تلاش دارد بر سر موضوع اسراي فلسطيني سرپوش بگذارد و تجاوزات و جنايت‌هاي غير انساني خود که مغاير تمامي قوانين و اصول و مباني بين‌المللي است را ناديده بگيرد. موضوع دردناک‌تر اين است که اين اقدامات در شرايطي دنبال مي‌شود که جهان مدعي رعايت حقوق بشر و حفظ کرامت و آزادي انساني است.
اظهارات بني کنياک مدير کل زندان‌هاي رژيم صهيونيستي در برابر آوي ديختر وزير امور داخلي اين رژيم مبني بر اينکه زندان‌هاي اسرائيل همواره مملو از زندانيان بوده و ازدحام روزافزوني در آن وجود دارد، اظهاراتي غافلگيرکننده يا حتي جنجالي نيست، چرا که اسارت در نزد اشغالگران سياستي مانند تمام سياست‌هاي ديگر اين رژيم است بخش گسترده‌اي از ملت فلسطين را هدف قرار داده است. در حال حاضر بالغ بر 10 هزار فلسطيني در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي اسير هستند و تعداد کل بازداشت شده‌هاي فلسطيني از سال 1967 تاکنون به بيش از 750 هزار نفر يعني حدود يک چهارم تعداد کل فلسطيني‌ها ساکن در سرزمين‌هاي اشغالي است.رژيم اشغالگر قدس در شکنجه اسرا و توهين به آنها از تمامي ابزارها و راهکارها استفاده مي‌کند، البته اين اقدامات در از بين بردن اراده اسراي فلسطيني و پايداري آنها موفقيتي کسب نکرده است. اظهارات سعيد العتبة دويکات رهبر سابق اسراي فلسطيني در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي که بيش از 31 سال در اين زندان‌ها بود و نهايتاً در اواخر آگوست 2008 آزاد شد را مي توان نشانه‌اي روشن از اين موضوع دانست.
وي که پدرش را نيز پس از ملاقات در زندان و مشاهده مصيبت‌هاي فرزندش در اثر سکته قلبي از دست داد، اظهاراتي را مطرح مي‌کند که نشان دهنده پايداري و اراده و صبر وي پس از 29 سال اسارت در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي است.وي در اين زمينه مي‌گويد: اين مسير طولاني من را خسته نکرد، اين در حالي است که خستگي يکي از مشخصه‌هاي انسان است. البته خستگي موضوعي نسبي است، حتي اگر من از زندان خسته شده باشم از دنبال کردن آرمان فلسطين و ديدگاه‌ها و رويکردهاي خود که باعث زنداني شدنم بود، خسته نشدم. من همچنان پتانسيل و انرژي تکميل کردن اين مسير را دارم. ما ملتي هستيم که گزينه‌هاي زيادي در اختيار نداريم. موضوع مربوط به بودن يا نبودن است.
سعيد مي افزايد: کساني که تجربه زندان را پشت سر گذاشته اند، مي‌دانند که زندان چقدر طولاني و سخت است، اما مي‌دانند که هيچ جايي براي تسليم شدن وجود ندارد. سکه موجود در نزد زندانيان تنها دو رو دارد. روي اول وحشيگري و ساديسم و سرکوبگري زندانبانان و روي دوم پايداري و قهرماني اسراي فلسطيني است که کرامت خود را به عنوان يک انسان و هويت خود را به عنوان يک مبارز حفظ کردند و با اين شرايط مقابله مي‌کنند و آن را به يک مکتب انقلابي واقعي تبديل کردند.اسراي فلسطيني پايداري قهرمانانه و صلابت بالايي از خود نشان مي‌دهند. آنها انسان‌هايي با تمام ويژگي‌هاي انساني هستند و اقدامات و تجاوزهايي که اشغالگران عليه آنها انجام مي‌دهند ، تنها نقض منشور‌ها و قوانين بين‌المللي نيست، بلکه اقدامات، جنايت‌ها و سخت گيري‌هايي فراتر از تخيل بشريت است. به تمام اين موارد بايد سکوت جامعه عربي و بين‌المللي را نيز اضافه کنيم.
در همين رابطه آويگدور ليبرمن وزير حمل و نقل وقت رژيم صهيونيستي [که بعدها پست‌هاي مهم‌تري از جمله وزارت امور خارجه و وزارت جنگ اين رژيم را نيز برعهده گرفت] در اظهاراتي نژادپرستانه در سال 2007 گفته است: بهتر بود که اين اسرا را مي‌توانستيم در بحر الميت غرق کنيم يا اگر جاي عميق تري از آنجا وجود دارد، آنجا غرق مي‌کرديم. مرکز مطالعاتي الزيتونه تأکيد مي‌کند که اين مطلب را براساس گزارش‌هاي حقوقي بين‌المللي و عربي و شهادت و استنادات زندانيان تهيه کرده است، چرا که رژيم اشغالگر قدس به شدت هر نوع اطلاعات در اين رابطه را سرپوش مي‌گذارد و اجازه افشا شدن تجاوزهاي غيرانساني و جنايت‌هاي خود در نقض قوانين و حقوق بشر را نمي‌دهد.
اول: اطلاعات آماري
براساس گزارش آماري که وزارت امور زندانيان و آزادگان فلسطيني در آوريل 2008 منتشر کرده است، رژيم صهيونيستي از سال 1967 تا آوريل 2008 بالغ بر 750 هزار فلسطيني يعني نزديک به 25درصد از مجموع تعداد ساکنان مقيم کرانه باختري و نوار غزه را بازداشت کرده است. حدود 65 هزار نفر از اين افراد در زمان آغاز انتفاضه الاقصي در سال 2000 بازداشت شدند. اين گزارش مي‌افزايد که ميانگين بازداشت‌ها طي سالهاي اخير (2008) افزايش قابل توجهي داشته و روند نگران‌کننده‌اي به خود ديده است، اين افزايش طي سالهاي 2005 و 2006 ميلادي 62 درصد بوده و در سالهاي 2006 و 2007 ميلادي 34 درصد ارزيابي شده است. براساس آمار وزارت امور اسراي فلسطيني شمار افراد بازداشت‌شده فلسطيني در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي تا آوريل 2008 بالغ بر 9750 فلسطيني بوده است که در بيش از 25 زندان و بازداشتگاه و مرکز توقيف توزيع شده اند.
مهم‌ترين اين مراکز نفحة، ريمون، بئر السبع، ايشل، عسقلان، هداريم، شطه، الرمله، جلبوع،هشارون، النقب، مجدو و عوفر است. اين در حالي است که از اين تعداد اسرا تنها 46 درصد حتي بر اساس قوانين نژادپرستانه رژيم صهيونيستي محکوم شده اند و 42 درصد از آنها بدون محکوم شدن ، دوران بازداشت خود را پشت سر مي‌گذرانند و حدود 11 درصد از آنها نيز زندانيان اداري هستند. زندانيان براساس شاخص‌هاي مختلفي نظير جنسيت، منطقه ، شرايط اجتماعي و نوع حکم در زندان‌هاي مختلف توزيع مي‌شوند. بر اساس گزارش وزارت اسراي فلسطيني 99 درصد از اسرا مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار مي گيرند.اسراي فلسطيني تنها منحصر به مردان عناصر مقاومت نيستند، بلکه در ميان آنها زنان و کودکان و افراد بيمار و حتي نمايندگان پارلمان و وزرا و کارگران و دانشجويان دختر و پسر و مادران و حتي زنان خانه‌دار نيز وجود دارد.
سياست بازداشت کورکورانه باعث شده است که تمامي توافق‌نامه‌هاي آزادسازي اسراي فلسطيني به توافق‌نامه‌هايي صوري تبديل شود. واقعيت آشکار و دردناک اين است که رژيم صهيونيستي هر اندازه که اسراي فلسطيني را آزاد کند ، همچنان آنها تحت اشغالگري ظالمانه اراضي فلسطيني هستند و رژيم اسرائيل بر آنها مسلط است و هيچ حق و عرف و قانوني نمي‌تواند عامل بازدارنده‌اي در اقدامات رژيم صهيونيستي براي بازداشت صدها و هزاران فلسطيني از منازل و دفاتر کار يا حتي مسير عزيمت به مدرسه و دانشگاه ايجاد کند.آنها براي مدت‌هاي طولاني و بدون اين که در معرض محاکمه بين‌المللي و بازرسي و حتي انتقاد قرار گيرند، به اقدامات خود ادامه مي‌دهند.اين در حالي است که وقتي عناصر مقاومت به عنوان حق قانوني و شرعي خود يک نظامي صهيونيست را در زمان حضور در اراضي اشغالي بازداشت مي کند، تمامي دنيا واکنش نشان داد و اين اقدام را محکوم کرده و خواستار آزادي او مي شود.
دوم: مباني حقوقي
اعلاميه جهاني حقوق بشر صادر شده در سال 1948 که 5 ماده اساسي دارد، تأکيد مي‌کند که برخي مباني انساني عمومي وجود دارد که در نحوه تعامل با اسرا تحت هر شرايطي نبايد ناديده گرفته شود. اين مباني عبارتند از:هيچ انساني نبايد مورد شکنجه و تحريم و بدرفتاري و وحشيگري يا اقداماتي در نقض کرامت انساني قرار بگيرد. (ماده 5)
همه انسان‌ها در برابر قانون برابر هستند و حق استفاده از حمايت مساوي و بدون تبعيض را دارند. (ماده 7)هيچ انساني نبايد به صورت غيرقانوني مورد بازداشت يا زندان يا تبعيد قرار گيرد. (ماده 9)همه انسان‌ها حق کاملاً مساوي با ديگران در بررسي شکايت‌هاي خود در دادگاه مستقل و بي‌طرف و عادل و علني را دارند. (ماده 10)هر کسي که متهم به انجام جنايت شده، بي‌گناه است مگر اينکه محکوميت وي از لحاظ حقوقي اثبات شود.(ماده 11)معاهده بين‌المللي ويژه حقوق مدني و سياسي در سال 1966 در مواد 7 و 9 و 10 و 26 بر اين حقوق تاکيد کرده و مي‌افزايد که بايد سن پايين نوجوانان مورد توجه قرار گيرد. (ماده 14 و مواد 37 و 40 از توافق حقوق کودکان)
حقوق اسرا و نحوه رفتار با او و جنايت دانستن شکنجه و بازداشت‌هاي غيرقانوني يا گروگانگيري حتي در زمان جنگ موضوعي است که بسياري از توافقنامهها و معاهدات و منشور‌هاي بين‌المللي بر روي آن تأکيد دارند. مهم‌ترين اين توافقنامهها، توافق سوم ژنو در رابطه با نحوه رفتار با اسراي جنگي و توافق چهارم ژنو در رابطه با حمايت از غيرنظاميان در زمان جنگ و توافق مبارزه با شکنجه و ديگر بدرفتاري‌هاي جنگي مصوب در سال 1984 و سيستم حداقلي اقدامات لازم براي اسرا (1955) و مباني رفتار با اسرا (1990) هستند. رژيم صهيونيستي در تمامي اين توافقنامهها ملزم به رعايت اين بندها شده است، چرا که يا آن را امضا کرده يا به علت تصويب شدن اين توافقنامهها از سوي مجمع عمومي سازمان ملل متحد بايد آن را اجرايي کند.
توافق سوم ژنو در رابطه با رفتار با اسراي جنگي که در تاريخ 12 آگوست 1949 تصويت شده، منبع اصلي شرايطي است که حقوق بين‌الملل براي تضمين حقوق اسراي جنگي و تعيين نحوه رفتار کريمانه با آنها در شرايط انساني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بندهاي اين توافقنامه از شرايط اسرا و نوع ساختمان‌ها و شرايط غذا و خدمات پزشکي و حمايت و خدمات به زندانيان و انجام فعاليت‌هاي بدني و ذهني زندانيان صحبت مي‌کند. اين بندها همچنين شرايط مشخصي نظير زندانيان زن و کودک و روحانيون و افراد داراي درجه‌هاي نظامي را تبيين مي‌کند. توافقنامه مذکور همچنين از ملاقات‌ها و مکاتبات اسرا و درآمد مالي و روابط آنها با خارج از زندان و نحوه محاکمه آنها سخن به ميان آورده است.
اين توافقنامه حتي در رابطه با عناصر ارتش و گروه‌هاي مسلح که در دست دشمن اسير هستند نيز منطبق است و تأکيد دارد که اسراي جنگي حقوق متعددي دارند که تحت هيچ شرايطي نبايد ناديده گرفته شود: از جمله مهم‌ترين اين حقوق حق رفتار انساني و شايسته انسانيت و کرامت اسرا و حق ارتباط با نزديکان از طريق سازمان بين‌المللي صليب سرخ و حق دريافت نامه‌ها و بسته‌هاي مختلف و حق استفاده از لباس‌ها و ظروف ويژه غذا و ساير نيازمندي‌هاي ويژه زندانيان و حق دريافت مقدار کافي از غذا و لباس و خدمات بهداشتي بر اساس شرايط سلامت آنها است. آنها همچنين بايد در قبال هر کاري که انجام مي‌دهند، مزد دريافت کنند.
توافق مذکور تصريح مي‌کند که افراد بازداشت شده در سريع‌ترين زمان ممکن پس از توقف اقدامات خصمانه يا درگيري‌ها بايد آزاد شوند. همچنين دولت‌هايي که اسراي جنگي را به اسارت گرفته‌اند ، نبايد آنها را به ارائه اطلاعاتي غير از اسامي و سن و درجه نظامي و شماره خدمتي شان مجبور کنند يا آنها را از لوازم گران قيمت و پول‌هاي نقد خود محروم کنند يا بين اسرا تفاوت قائل شوند، يا اينکه آنها را به انجام اقدامات نظامي و کارهاي خطرناک و زشت و کارهايي که به سلامتي آنها آسيب مي‌زند، وادار کنند.
ماده شماره سه اين توافقنامه در تمامي زمان‌ها و مکان‌ها گروگانگيري يا تجاوز به آزادي‌ها و سلامت جسمي اسرا، از جمله شکنجه و بدرفتاري و تجاوز به کرامت شخصي انسان‌ها و صدور حکم و اجراي محکوميت آنها بدون انجام محاکمه قانوني داراي تمامي تضمين‌هاي حقوقي لازم براي کساني که مستقيماً در اقدامات خصمانه مشارکت نداشته‌اند را منع مي کند. اين افراد مي‌توانند از عناصر نيروهاي مسلح باشند که سلاح خود را کنار گذاشته و تسليم شده اند؛ يا افرادي باشند که به علت بيماري يا بازداشت يا هر علت ديگر قادر به مبارزه نبوده اند. ادامه دارد...
ش.د9601866