(روزنامه جوان - 1395/01/21 - شماره 4783 - صفحه 5)
23 تيرماه 94 بود كه محمد جواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان و فدريكا موگريني با حضور در بين خبرنگاران از تفاهم ايران و 5+1 بر سر متن نهايي برجام سخن گفته و تأكيد كردند تمامي اختلافات ميان دوطرف مرتفع شده است. در همان اوان، مقامات دولت يازدهم از جمله رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه و معاونان وي يكي از دستاوردهاي مهم برجام را «برداشته شدن و تعليق تحريم ها» عنوان كرده و از آغاز «پايان يافتن مخاصمات ميان ايران و نظام سلطه» سخن به ميان آوردند.
از آن روز تاكنون نزديك به 9 ماه مي‌گذرد و با نيم‌نگاهي به مجموع رفتار و اقدامات دولتمردان غربي به ويژه امريكايي‌ها مي‌توان به خوبي دريافت كه آيا دو هدف مذكور تحقق يافته يا خير؟ آيا ايالات متحده امريكا به‌واسطه برجام از دشمني ديرينه خود با ملت ايران دست برداشته يا حداقل از شدت و حدت آن كاسته است يا آنكه رويه گذشته را همچنان دنبال كرده و به‌دنبال پياده‌سازي طرح هايي همچون تضعيف و تحديد قدرت جمهوري اسلامي ايران در عرصه‌هاي مختلف است.
آنگونه كه در ادامه اشاره خواهد شد «نگاه» دولتمردان امريكايي به برجام با برخي از سياستمداران داخلي تا حدودي مشترك بوده اما «هدف» طرف غربي از پديده بين‌المللي به نام برجام كاملاً متفاوت و متناقض با آن چيزي است كه برخي در داخل براي آن متصور هستند چراكه جماعت داخلي اگر چه مانند امريكايي‌ها برجام را يك مدل مناسب براي رفع گام به گام منازعات متنوع ميان دو كشور مي‌دانند و خواهان آن هستند كه موضوعات اختلاف‌برانگيزي مانند وضعيت حقوق بشر در ايران يا نقش منطقه‌اي ايران در تروريسم منطقه‌اي در پرتو اين مدل رفع و رجوع شوند و دو كشور از اين پس از در آشتي وصلح درآيند اما آنچه مشخص است آن است كه نيت و اهداف امريكايي‌ها از دستور كار قرار گرفتن اين موارد كاملاً متفاوت‌تر از آن چيزي است كه در ذهن دولتمردان يازدهم است چراكه برخي از دولتمردان يازدهم به همراه برخي از طيف‌ها و گروه‌هاي سياسي معتقدند دشمني امريكايي‌ها به واسطه الگو قرار دادن برجام در موضوعات مورد مناقشه، قابل تخفيف و حتي امحا شدن است در حالي كه طرف مقابل چنين تصوري از مسئله نداشته و پايان دشمني خود را تنها در يك حالت امكانپذير مي‌داند و آن «تغيير ماهيت حقيقي نظام جمهوري اسلامي ايران» و بازيچه قرار گرفتن ايران در تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي است.
مقامات آمريكايي: ايران دشمن هميشگي ماست
باراك اوباما تنها پس از يك هفته از رسانه‌اي شدن متن برجام با حضور در برنامه «ديلي شو» و نشستن پاي صحبت «جان استوارت» يكي از معروف‌ترين كمدين‌ها و مجريان طنز امريكا بيان مي‌كند: «ايران همچنان دشمن امريكا باقي مي‌ماند وهنوز اختلافات زيادي با ايراني‌ها داريم. اوباما مدعي شد: ايراني‌ها ضدامريكا، ضداسرائيل و يهودستيز هستند و از تروريست‌ها حمايت مي‌كنند.»
«جان كري» وزير خارجه امريكا در گفت‌وگو با برنامه «Morning Joe» شبكه «ام‌اس‌ان‌بي‌سي» خاتمه يافتن دشمني ايالات متحده امريكا با ايران را مشروط به ايجاد تغييرات بنیادين در رفتارو رويكرد كشورمان مي‌داند و بيان مي‌كند: «من نمي‌توانم پيش‌بيني كنم كه رفتار آنها (در آينده) چگونه خواهد شد. ايران بايد تصميمات روشني درباره نقشي كه قرار است در منطقه و جهان داشته باشد، اتخاذ كند.»
جان كري همچنين بعد از ديدار با اعضاي شوراي همكاري خليج فارس با بيان اينكه امريكا با كشورهاي خليج فارس عليه آزمايش‌هاي موشكي ايران متحد است تلاش مي‌كند يكي از مصاديق و پيش‌زمينه‌هاي رفتاري ايران براي پايان يافتن مخاصمات ميان ايران با امريكا را اينگونه بيان كند: امريكا و شركايش به ايران مي‌گويند كه آماده همكاري براساس ترتيبات جديد براي حل و فصل مسالمت‌آميز موضوع آزمايش‌هاي موشكي ايران هستيم.
جان كري همچنين بدون اينكه جزئيات بيشتري ارائه كند اضافه مي‌كند كه ايران بايد اول از همه روشن كند كه آماده كاهش چنين فعاليت‌هايي است و نيات و اهداف خود را از اين موضوع مشخص كند. اين در حالي است كه امريكا و كشورهاي فرانسه، انگليس و آلمان اخيراً طي نامه‌اي به شوراي امنيت سازمان ملل آزمايش‌هاي موشكي اخير ايران را نقض قطعنامه 2231 خوانده و خواستار اتخاذ اقدامات لازم در اين زمينه شدند. جان كري همچنين روز پنج‌شنبه در يكي ديگر از اتهامات خود عليه كشورمان كه در ادامه دشمني‌هاي اين كشور بايد تفسير شود، ايران را عامل جنگافروزي در يمن دانسته و بيان مي‌كند: «ايران بايد به جاي جنگافروزي در يمن، نقش مثبت (در اين كشور) ايفا كند.» «جاش ارنست» سخنگوي كاخ سفيد نيز به خبر توقيف يك كشتي حامل تسليحات كه ادعا مي‌شود از سوي ايران به سمت يمن مي‌رفته، واكنش نشان مي‌دهد و دشمني با ايران را پايان‌ناپذير مي‌خواند.
ارنست به گزارش‌هاي منتشر شده در خصوص توقيف يك كشتي حامل سلاح كه ادعا مي‌شود از ايران به سمت يمن مي‌رفته، اينگونه واكنش نشان مي‌دهد: «امريكا متعهد به تقابل با فعاليت‌هاي ثبات‌زدايانه ايران در منطقه است.»
وي ادامه داد: «رئيس‌جمهور (باراك اوباما) در نشست ماه آينده با رهبران كشورهاي شوراي همكاري خليج (فارس)، تشديد اقدامات در راستاي تقابل با ايران را با اين افراد به بحث خواهد گذاشت.» سخنگوي كاخ سفيد در خصوص نحوه مقابله با ايران بر سر اين دستاويز جديد گفت: «كارشناسان امنيت ملي ما اين بحث را بررسي خواهند كرد و در صورتي كه نياز ببينند، آن را در شوراي امنيت سازمان ملل با ديگر كشورها بررسي خواهيم كرد.»
برخي از سياستمداران داخلي: دشمني با آمريكا زيانبار است!
اما مواجهه برخي از سياستمداران داخلي با رويكرد امريكايي‌ها هم طي سه سال اخير جالب توجه بوده است به گونه‌اي كه برخي از سياستمداران داخلي با دشمني‌شناسي ناقص به تطهير رويكرد امريكايي‌ها در مقابل كشورمان پرداخته و با تفسير غلط از متون ديني دشمني را به اختلافات ميان دوكشور تقليل داده‌اند كه قابل حل و فصل شدن است.
به عنوان نمونه طيفي از اين سياستمداران با تحريف برخي از مؤلفه‌هاي ديني تلاش مي‌كنند دشمني با امريكايي‌ها را خاتمه يافته و قابل مذاكره عنوان كنند، مجيد انصاري، معاون پارلماني رئيس‌جمهور روحاني در بخشي از گفت‌وگوي تفصيلي خود با روزنامه اعتماد ضمن اينكه استكبارستيزي را مسئله كلامي و اخلاقي در اعتقاد عنوان كرده! بيان مي‌كند كه خودبزرگ‌بيني، انحصارطلبي، دنياپرستي، قدرت‌طلبي و حسادت از مصاديق روحيه استكباري هستند، بنابراين مبارزه با استكبار بايد از درون خود ما آغاز شود! وي در ادامه صحبت‌هاي خود از عبارت موهوم «اسلام رحماني» نيز استفاده مي‌كند: جمهوري اسلامي ايران بايد به عنوان مدار و محور كانون امنيت، آنچه از كشور صادر مي‌شود پيام صلح، برادري، عقلانيت و اسلام رحماني باشد تا هم بتواند شر گروه‌هاي دست‌نشانده استكبار مثل داعش و امثال آن را از كشورهاي اسلامي دور كند و هم زمينه همبستگي امت اسلامي را بيشتر فراهم كند.
صادق زيباكلام نيز در سخناني مشابه بيان مي‌كند كه برجام، آغازي بر پايان شعار «مرگ بر امريكا» است. محمد جواد ظريف هم در قسمتي از خاطرات خود ذکر می‌کند: «به‌طور كلي كار با نمايندگان كدام كشور براي شما جذاب‌تر يا آرامش‌بخش‌تر بود؟ اساساً پيش مي‌آمد كه با نماينده يك كشور رابطه دوستانه‌اي داشته باشيد؟ من نه‌تنها در آن مقطع بلكه هيچ‌گاه با نماينده كشوري رابطه‌اي كه بتوان آن را صميمانه ناميد نداشتم. كار ديپلماسي بسيار سخت است. در ديپلماسي بايد واقع‌بين باشيد و نبايد كسي را دوست قلمداد كنيد... من تلاش مي‌كنم هيچ‌گاه از واژه دشمن استفاده نكنم.» در بخش ديگري از خاطرات، آقاي ظريف درباره سياست تنش‌زدايي در دوره خاتمي بيان مي‌كند كه استفاده از واژه دشمن ابزاري است: «براي مثال، بنده اصولاً ورود بحث هسته‌اي به صحنه سياست بين‌الملل را به اين دليل مي‌دانم كه مي‌خواستند از اقتدار ايران جلوگيري كنند، زيرا احساس كردند كه سياست دشمنتراشي آنها در حال شكست خوردن است... ما توجه نمي‌كنيم كه دشمن به دنبال چيست. فقط واژه دشمن را به‌عنوان ابزار استفاده مي‌كنيم. اگر واقعاً ادعا مي‌كنيم كه گروهي با ما دشمن هستند، توجه كنيم كه چرا تا اين اندازه به بحث هولوكاست دامن زده‌اند؟ زيرا براي آنها منفعت داشت.»
از اين عبارات برداشت مي‌شود كه آقاي ظريف معتقدند ما نبايد به دنبال دشمنتراشي باشيم و بهانه را به دست دشمنان ندهيم تا روز به روز عليه ما حمله كنند. به نظر مي‌رسد اشاره ايشان به بحث هولوكاست، به‌نوعي نقد عملكرد دولت نهم در زمينه دشمنتراشي براي جمهوري اسلامي است و ايشان معتقدند دولت نهم از مطرح كردن بحث دشمني بيشتر به‌عنوان يك ابزار استفاده مي‌كرد.
در باب مسئله اسلام رحماني اگرچه تصور مي‌شد پس از انتقادات مقام معظم رهبري پيرامون اين عبارت موهوم، ديگر كسي از ميان اين جماعت به آن نپردازد اما به‌كارگيري اين ادبيات همچنان در بين اهالي اين جريان مرسوم است.
مقام معظم رهبري كه چندي قبل پيرامون مسئله اسلام رحماني آن را «اسلام فراشيعه»! معرفي كرده بود، اينگونه هشدار دادند: «اصطلاح اسلام رحماني كه اين روزها رايج شده است از تركيب دو كلمه زيبا به‌وجود آمده اما معناي واقعي آن چيست؟ آيا منظور اين است كه برخلاف قرآن كه انسان‌ها را به مؤمن، كافر، دشمن و دوست تقسيم مي‌كند بايد با همه انسان‌ها، صرفاً با رحمت برخورد كرد؟ و با كساني كه با اسلام و ملت ايران دشمني مي‌كنند، برخلاف فرمان پروردگار با محبت، مودّت و مَعدِلَت رفتار كرد؟... اگر اصطلاح اسلام رحماني به اينگونه مسائل اشاره دارد صددرصد غلط است و ربطي به اسلام واقعي ندارد.»
رهبر معظم انقلب بار ديگر امسال و در نخستين روزهاي فروردين ماه به پايان‌ناپذير بودن دشمني بين ايران و امريكا اشاره و بيان مي‌كنند: «اينكه مي‌بينيد من مسئله استكبار و امريكا را تكرار مي‌كنم از روي عادت نيست، احساس خطر مي‌كنم.» به هر روي آنچه مبرهن مي‌باشد اين نكته است كه دشمني امريكايي‌ها با جمهوري اسلامي ايران پايان‌ناپذير بوده و با تعديل مواضع انقلابي و اتخاذ مواضع منفعلانه نه تنها دشمني‌ها خاتمه نيافته بلكه راه براي تفوق امريكايي‌ها بر منافع ملي هموار‌تر خواهد شد، بنابراين با الگو قراردادن برجام هسته‌اي در موارد مورد مناقشه في مابين تنها به سمت تغيير ماهيت حقيقي انقلاب اسلامي حركت خواهيم كرد.
ش.د9504618