اولین تصویری که دورنمای یک انتخابات پرشور را در ذهن مردم ترسیم می‌کند، رقم داوطلبانی است که برای رقابت نام‌نویسی می‌کنند[...]
اولین تصویری که دورنمای یک انتخابات پرشور را در ذهن مردم ترسیم می‌کند، رقم داوطلبانی است که برای رقابت نام‌نویسی می‌کنند.
در انتخاباتی که گذشت، تعداد داوطلبان این دوره، بالاترین عدد در بین تمامی ادوار انتخابات مجلس را به خود اختصاص داده است. عدد ۱۶ هزار و ۳۳ نفر داوطلبی که برای انتخابات دوره یازدهم مجلس نام‌نویسی کرده بودند، اکنون با جهشی بیش از ۵۰ درصد به عدد ۲۴ هزار و ۸۲۶ نفر در این دوره رسید.
چنین اشتیاقی به خودی خود ظرفیت دارد رقابتی فشرده با مشارکتی بالا را رقم بزند. رقابتی که با حضور جناح‌ها و گروه‌ها و طیف‌های مختلف سیاسی از اصلاحات تا اصولگرا و عدالتخواه و مستقل فضا و جو انتخابات را رقابتی کرده بود.
از حضور جناح‌ها تا اراده متولیان
اما آنچه اهمیت پیروزی را دو چندان می‌کند، اراده نهادهای متولی احراز صلاحیت (چه در هیئت‌های اجرایی و چه در هیئت‌های نظارت) در مواجهه با داوطلبان است. شکی نیست که این نهادها شیوه عمل خود را در چارچوب ضوابط قانونی معرفی کرده و شاید برای آنها میزان مشارکت مردم، اولویت اصلی نبود؛ چراکه احتمالاً گفته‌اند ما متولی «سلامت» انتخابات هستیم، نه مسئول «مشارکت».
با این حال هیئت‌های اجرایی از ارکان اساسی برگزاری انتخابات بودند که توانستند نقش مهمی در رقابت بین جناح‌ها و سیاسسیون و جذب مشارکت بالای مردم و حضور در میدان و عرصه نهایی ایفا کرده و دشمن را با حضور گسترده مردم ناامید کنند.
وظیفه حساس مجریان در مشارکت
تلاش هیئت‌های اجرایی و نظارت در مسیر اقناع افکار عمومی، امری بایسته بود و لازم بود ذهن جمعی را نسبت به دلایل رد صلاحیت ثبت‌نام‌کنندگان، متقاعد کند. هر تصمیمی در این سطح می‌توانست تأثیر مستقیم و جدی بر پدیده مشارکت انتخاباتی مردم داشته باشد.
اما تصویر سوم انتخابات را چهره‌های سیاسی یا صاحبان تریبون ساختند، وقتی برخی فعالان سیاسی، با پیش‌داوری‌های نادرست و طرح شبهه‌های مختلف افکار عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دادند و زمانی که بعضی دیگر، آگاهانه یا ناآگاهانه انتخابات را به میدانی برای مخاصمات یا تسویه‌های جناحی یا افشاگری‌های سیاسی تبدیل کردند تا رغبت شهروندان برای مشارکت را تضعیف کنند! لذا نقش رسانه‌ها و شخصیت‌های فعال، به ویژه صدا وسیما در این میان بسیار اهمیت داشت.
شاخصی برای مقبولیت نظام سیاسی
باید تأکید داشت، مهم‌ترین شاخص مقبولیت یک نظام سیاسی، مشارکت‌پذیر بودن آن نظام است؛ شاخصی که دشمن تمام تلاشش را در راستای کاهش این شاخص به کار گرفت تا مقبولیت سیاسی نظام جمهوری اسلامی را چه در داخل و چه در سطح بین‌الملل کاهش دهد، اما موفق نشد؛ چرا که عیار مردمی بودن یک ساختار حکومتی وقتی اوج می‌گیرد که میزان مشارکت شهروندان به نحو معناداری افزایش پیدا کند؛ مانند اتفاقی که در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی روی داد.
از اقتدار ملی تا ایران قوی
مشارکت بالا به جز تقویت پایه‌های مشروعیت و مقبولیت یک نظام سیاسی، شاخصی برای افزایش اقتدار ملی است. به این ترتیب، هر رفتار و رویکردی که میزان مشارکت واقعی شهروندان در انتخابات را بالا ببرد، عملاً رفتاری در مسیر تقویت مشروعیت و مقبولیت و اقتدار ملی است؛ بنابراین، انتخابات مجلس دوازدهم یکی از مظاهر قدرت ملی و صلابت بین‌المللی ایران اسلامی به شمار می‌آید.
از سوی دیگر، باید تأکید داشت هر اقدامی که ضد مشارکت باشد، در نهایت با ایده «ایران قوی» مغایرت دارد. چنانکه اقدامات بسیاری از سوی دشمنان و عوامل آنها انجام شد تا جلوی حضور و مشارکت مردم گرفته شود، اما پاسخ کوبنده مردم با حضور گسترده در انتخابات مجلس دوازدهم بار دیگر معنای «ایران قوی» را به منصه ظهور رسانید.
رقابت سالم رکنی برای پیروزی
به باور کارشناسان، رکن اصلی در افزایش مشارکت عمومی، تأمین عنصر «رقابت»، البته با حضور رقابت‌کنندگان واقعی و اصلی است. در این باره باید با دقت و قاطعیت به حضور و رقابت جناح‌های گوناگون و گروه‌های سیاسی اشاره کرد. چنانکه در ابتدا اصلاح‌طلبان انتخابات را تحریم کردند؛ چرا که تعداد بسیاری از آنها به دلیل سوابقی نه چندان درخشان در امنیت ملی رد صلاحیت شدند، اما در ادامه با رهنمودهای رهبری مبنی بر مشارکت و حضور حداکثری و رقابتی سالم وارد عرصه شده و رقابت خوب و سالمی در کنار جناح‌های رقیب رقم زدند.
رهبر معظم انقلاب چهار اصل «امنیت، مشارکت، سلامت و رقابت» را از ارکان یک انتخابات مطلوب عنوان کرده و متولیان را به تأمین این اصول و ارکان فراخوانده بودند. با توجه به اعلام نظرات اندیشمندان سیاسی در راستای موفقیت ایران در عرصه انتخابات مجلس دوازدهم این اصول در کنار راهبرد «جذب حداکثری، دفع حداقلی»، توانست یک انتخابات پرشور، سالم، رقابت‌آمیز، امن و ایمن، سالم و قابل اعتماد را رقم بزند.