تا کنون مصوبات قانونی گوناگونی درباره عفاف و حجاب از سوی مراجع مختلف صادر شده است، مانند مصوب جلسه 427 شورای فرهنگ عمومی، مورخ 13 دی 1384 و مصوب جلسه 413 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 14 بهمن 1376 و مصوب دیگر آن شورا در مرداد 1384 و... . همچنین ماده 638 قانون مجازات اسلامی و تبصره ذیل آن به رعایت حجاب اسلامی مربوط است[...]
تا کنون مصوبات قانونی گوناگونی درباره عفاف و حجاب از سوی مراجع مختلف صادر شده است، مانند مصوب جلسه 427 شورای فرهنگ عمومی، مورخ 13 دی 1384 و مصوب جلسه 413 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 14 بهمن 1376 و مصوب دیگر آن شورا در مرداد 1384 و... . همچنین ماده 638 قانون مجازات اسلامی و تبصره ذیل آن به رعایت حجاب اسلامی مربوط است؛ اما هم مایه تأسف و هم موجب شگفتی است که کاستیها، ابهامات و ایرادات حقوقی وارد بر این مصوبات، ادوار گذشته مجلس شورای اسلامی را بر آن نداشت تا قانونی روشن و قابل اجرا تصویب کند که مقبولیت و مشروعیت را توأمان داشته باشد. تنها پس از رخدادهای پر هزینه 1401 مجلس لایحهای از دولت با عنوان «لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» را بررسی کرد، لایحهای که با گذشت نزدیک یک سال از ارائه آن به مجلس در اواخر اردیبهشت 1402، هنوز به تصویب نهایی نرسیده است.
قصه پرغصهای است. اصل سوم قانون اساسی مترقی ما، دولت را موظف میداند همه امکانات خود را برای رسیدن به 16 هدف بسیج کند که اولین آنها «ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی و مبارزه با كلیه مظاهر فساد و تباهی» است و اصل چهارم بر لزوم رعایت موازین اسلامی در همه قوانین و حاکمیت آن بر دیگر اصول قانون اساسی و همه قوانین و مقررات دیگر کشور تأکید میکند. همین دو اصل برای روشن شدن قصور و تقصیر ادوار گذشته مجلس در مسئله قانونگذاری برای حجاب و عفاف کافی است.
تقصیر نهادهایی که مسئولیت فرهنگی و اجتماعی درباره حجاب و پوشش بر عهده دارند و کوتاهیهای آنها را باید در کنار اقدامات باندهای تبهکار سازمانیافته شناسایی شدهاند که در زمینه فساد و فحشا، تجارت جنسی، و مانند آن فعالیت دارند مورد بررسی قرار داد و اثرات این غفلت را بررسی کرد، اما با این وجود و میان سکون نهادهای مسئول، «طرح نور» از سوی فرماندهی انتظامی کشور ابلاغ و اجرا شد. همه نیروهای فراجا که در این زمینه فعالیت دارند و فرماندهانشان و در رأس آنها سردار «احمدرضا رادان» فرمانده کل انتظامی، شایان قدردانی و تمجیدند.
اول به دلیل اینکه به «تعظیم شعائر الهی» توجه داشتهاند. بزرگداشت شعائر الهی در قرآن کریم با تقوای قلبی ارتباط داده شده است. مردم در جامعهای که زیست میکنند، هرچه بیشتر با نمادهای دینی مواجه باشند، گرایش بیشتری به دینداری و پرهیز از گناهان خواهند داشت. بنابراین، باید سپاسگزار همه کسانی بود که مروج احکام دین و شعائر دینی هستند.
دوم به دلیل آنکه رعایت حجاب و عفاف، ضامن منافع بسیاری در جامعه است. هر گونه فعالیت چه از نوع فرهنگی و چه از نوع انتظامی که در راستای ترویج حجاب باشد، در واقع، تلاشی برای استحکام خانواده است که به نوبه خود، موجب سلامت اخلاق و روان نسل آینده است، از بسیاری بزهکاریهای اجتماعی میکاهد، سطح امنیت و اعتماد را در جامعه ارتقا میدهد و بر سرمایه اجتماعی میافزاید.
سوم از آن رو که به مبارزه با تهاجم فرهنگ سکولار غرب، همت کردهاند. رشد ظواهر غرب سکولار در زیست جمعی ما، بر بینش، گرایش و کنش ما به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه تأثیر میگذارد که زمینه مساعدی برای عملکرد نهادهای فرهنگی باقی نمیماند.
کسانی که به جد، منتقد مراکز مسئول در عرصه فرهنگ هستند و آنها را به کمکاری و تعلل متهم میکنند، در عین اینکه میتوان با بخشی از انتقاداتشان همدل شد، اما باید بدانند که فعالیتهای فرهنگی بسیاری در جامعه ما در حال انجام است چه از سوی نهادهای دولتی و چه از سوی نهادهای مردمی و اندک بودن تأثیر آن همه یا کمتر از حد انتظار بودنش تا حدی مربوط به سبک زندگی غربی است که جانها را آنچنان کر و کور میکند که از شنیدن حق و صدق و پیروی از راستی و نیکی محروم میکند. عملکرد فراجا، تا حدود قابل توجهی، زمینهساز عملکرد فرهنگی است.
چهارم از آن رو که حجاب یک حرام سیاسی است و بنابراین، پاک کردن جامعه از پدیده بد پوششی، کنشی سیاسی خواهد بود. این کنش سیاسی، در واقع، تقویت نظام اسلامی و تضعیف دخالتهای دول معاند و مستکبر است. هرچند باید اذعان کرد بسیاری از بانوان بدحجاب، نه به منظور مخالفت با نظام، بلکه از روی غفلت، تقلید، تنبلی و مانند آن به این عمل مبادرت میکنند، اما دشمنان نظام، آن را به نفع خود مصادره میکنند.
پنجم به دلیل آنکه اقدامشان، به نوعی احترام و گرامیداشت خانواده بازمانده از بزرگمردانی است که با شهادت یا جانبازی خود، حق عظیم بر گردن ملت ایران دارند.
رفتار هنجارشکن بد پوششان، اهانت به آحاد بیشمار مؤمنانی است که جامعهای اخلاقی و پاک میطلبند و بیحرمتی به خونها و مجاهداتی است که برای نیل به چنین جامعهای مبذول شد. اقدامات فراجا در این زمینه، دلهایی را شاد کرده است که به واقع، شایسته شاد شدن است.
قدرشناسی و سپاسگزاری از سختکوشی نیروهای فداکار و مشفق فراجا در «طرح نور» بر همه ما لازم است، در عین حال، نگران مشکلاتی هستیم که ادامه این طرح را تهدید میکنند. استمرار این طرح، خواستی فراگیر است، پس باید به دقت، آسیبشناسی و مانعزدایی شود. ماجرای اغتشاشات سال 1401 نشان میدهد این طرح برای تحکیم پایههای خود به شدت نیازمند شفافیت است، شفافیت دست کم در چند زمینه زیر:
۱ـ شفافیت در نوع برخورد با متخلفان. فراجا باید برای مواجهه خود، شیوهنامه تنظیم و آن را به افکار عمومی اعلام کند. اکنون نیازمند چنین شفافیتی هستیم. نیروی انتظامی در برخورد اول به فرد متخلف چه میگوید و چگونه رفتار میکند؟ در صورت اعتنا نکردن به این تذکر، چه واکنشی دارد؟ و اگر فرد متخلف، فراجا را مورد توهین، ناسزا یا رفتار خشن قرار داد، چه باید کرد؟ نیروهای خدوم فراجا در چه صورت و تا چه اندازه مجاز به رفتار خشن هستند؟
2ـ شفافیت در برخورد با تخلفات پلیس. فراجا باید اطمینان دهد که به شکایات مردمی به سرعت و شفاف رسیدگی میکند و با رفتارهای خارج از شیوهنامه و برخوردهای خودسری که احیانا از نیروهای خود صادر شود، قاطعانه برخورد و به شاکیان، اطلاعرسانی خواهد کرد.
3ـ شفافیت در نظارت مردم بر فراجا. هرچند باید از تصویربرداریهای مغرضانه و تقطیع شده این و آن و انتشار وسیع آن در فضای مجازی جلوگیری شود، اما خود فراجا باید فعالیتهای نیروهایش را به طور حداکثری فیلمبرداری کند و به محض انتشار یک شایعه، سریعاً با در اختیار عموم قرار دادن فیلمها و تصاویر، از نیروهای پلیس رفع اتهام کند. حتی شایسته است به برخی نیروها و سازمانهای مردم نهاد قابل اعتماد، اجازه داده شود از عملکرد نیروهای انتظامی، گزارش و مستند تهیه کنند تا با پخش عمومی آن در صدا و سیما، اعتماد عمومی نسبت به این عملکرد افزایش یابد.
در پایان نباید از دیده دور داشت که فراجا مدام در پی ارتقای کیفیت این طرح از طریق کشف کاستیها و زدودن آنهاست. در اطلاعیه شماره 4 فرماندهی انتظامی کشور درباره «طرح نور» مورخ 4 اردیبهشت 1403 تصریح شده است پلیس در پی حفظ «شأن، حریم، حرمت و کرامت بانوی ایرانی» است و به شهروندان عزیز این نوید داده شده است که در نهایت، «طرح نور به سمت هوشمندسازی پیش خواهد رفت». توفیقاتشان مزید باد.