از منظر رهبر معظم انقلاب، مصلحت به هیچ عنوان به معنای عقبگرد از اهداف و آرمانها نیست؛ بلکه به معنای انعطاف برایحل مشکل در راه رسیدن به این اهداف و آرمانهاست. مصلحت راهکاری است برای متوقف نماندن در مسیر حرکت. ایشان در تبیین این معنا تصریح میکنند: «مصلحت معنایش این است که اگر در راهى میرویم، به صخرهاى رسیدیم و دیدیم صخره را نمیشود حرکت و تکان داد، حرکتمان را متوقف نمیکنیم؛ میرویم آن طرف، از بغل صخره یک راه باز میکنیم و میرویم؛ این، معناى مصلحت است. یعنى علاججویانه با مسائل برخورد کردن.»
ایشان در دیدار اخیری که با سفرای جمهوری اسلامی ایران داشتند، به این نکته تصریح کردند: «مصلحت یعنی شناختن موارد انعطاف. یک جاهایی باید انعطاف داشت. انعطاف منافات با اصول ندارد. حفظ اصول با امکان انعطاف با هم میسازند، میتوان یک جاهایی انعطاف به خرج داد... انعطاف یک جاهایی لازم است، بایستی انجام بگیرد. همان معنایی که ما در تقیه معنا کردیم... تقیه یعنی وقتی شما در یک جایی دارید حرکت میکنید، به یک صخرهای میرسید که از آن عبور نمیتوانید، یک راهی پیدا کنید از کنار صخره و عبور کنید. انعطاف یعنی این. معنایش این نیست که ما از ادامه راه پرهیز کردیم و عقبنشینی کردیم، نه. به جنگ صخره نرفتیم، انعطاف پیدا کردیم، توانستیم راه دیگری را پیدا کنیم.»
با توجه به توضیحات فوق شاید ادعا شود مصلحت در منظومه فکری آیتاللهالعظمی خامنهای، همان تقیه است که به معنای انعطاف داشتن در برابر موانع به منظور گذشتن از آنها و رسیدن به هدف است و البته در این انعطاف، اصول هم باید حفظ شود؛ گاهی در شرایط غیر جنگ و هنگامی که تقابلی با دشمن نداریم هم مصلحت به معنای انعطاف در حل مشکل قابل تصور است که در ادامه به آن اشاره میشود. لذا اینکه رهبر معظم انقلاب در دیدار با سفرای جمهوری اسلامی از این سخن میگویند که مصلحت همان تقیه است؛ با توجه به مخاطبان که کارگزاران جمهوری اسلامی در عرصه نظام بینالملل هستند، معنا مییابد. در واقع، سفرای جمهوری اسلامی به منزله کسانی که در خط مقدم دیپلماسی در نظام بینالملل حضور دارند، باید مصلحت را در قالب تقیه فهم کنند؛ اما در عرصه مدیریت درونی کشور که مدیران با مشکلات و دوگانههای داخلی مواجه هستند، مصلحت به معنای تقیه نیست. البته در هر دو حالتـ چه دیپلماسی خارجی و چه مدیریت داخلیـ مصلحت از منظر رهبر معظم انقلاب در قالب بحث تزاحم و تقدیم اهم بر مهم تحلیل میشود.