رئیس‌جمهور اوکراین در پاره‌خطی که به دو نقطه "دیپلماسی" و "جنگ" ختم می‌شود، سردرگم باقی مانده است! ترامپ قرار است بیستم ژانویه رسما در مسند قدرت قرار گیرد و این قطعا خبر خوبی برای زلنسکی محسوب نمی‌شود. اظهارات اخیر رئیس‌جمهور غربگرای اوکراین نشان می‌دهد که او نه تنها در آینده‌نگاری صحنه جنگ، بلکه در درک و توصیف آنچه اخیرا در متن و فرامتن میدان جنگ می‌گذرد نیز عاجز و ناتوان مانده است. ولودیمیر زلنسکی می‌گوید که ارتش اوکراین به یکی از قدرتمندترین نیرو‌های نظامی جهان تبدیل شده است، ارتشی که با کمک میلیون‌ها یورو و دلار متحدان غربی و کمک‌های نظامی آنان قادر به ایستادگی در برابر ارتش روسیه بوده است. زلنسکی در عین حال مدعی شده که امیدوار است جنگ کشورش با روسیه در سال جدید ۲۰۲۵ میلادی با توسل به راه‌حل‌های دیپلماتیک به پایان برسد!
زلنسکی تا چه اندازه‌ای میدان‌دار است؟!
نخستین سوالی که زلنسکی اساسا از پاسخدهی به آن طفره می‌رود، معطوف به قدرت تاثیرگذاری وی بر صحنه پایانی (پایان جنگ) در اوکراین است. بدون شک رئیس جمهور اوکراین در این معادله، کمترین محلی از اعراب ندارد! به عبارتی گویاتر، اساسا زلنسکی اختیار و حتی قدرتی حداقلی جهت ارائه طرح آتش بس یا تغییر در توافق پشت پرده صورت گرفته میان ترامپ و پوتین ندارد! حتی در این معادله، حامیان اروپایی زلنسکی در ناتو که وی را در خصوص تشدید حملات به عمق راهبردی خاک روسیه ترغیب می‌کنند، قدرت صیانت از کی یف را در صورت صدور فرمان آتش بس مطلق از آن سوی آتلانتیک (آمریکا) ندارند. در اینجا، زلنسکی صرفا باید نقش خود را به مثابه یک "قربانی"درست ایفا کند و بس!
رئیس‌جمهور اوکراین از دیپلماسی و اصالت آن برای پایان دادن به جنگ سخن گفته است. در غین حال زلنسکی از جزییات راه حل دیپلماتیک مد نظر خود در دستیابی به صلح و پایان دادن به جنگ با روسیه پرده برنداشته و مشخص نکرده که برای نیل به این هدف کی‌یف حاضر به دادن چه امتیازاتی به مسکو است. روسیه می‌گوید پیش شرط آغاز مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس و صلح به رسمیت شناختن حاکمیت مسکو بر مناطقی از اوکراین از جمله دونتسک و شبه جزیره کریمه است که در تصرف خود دارد. روسیه، کریمه اوکراین را پس از برگزاری رفراندومی در سال ۲۰۱۴ میلادی، ضمیمه خاک خود کرد. اوکراین هم می‌گوید پیش شرط کی‌یف برای دستیابی به صلح، عقب‌نشینی روسیه از مناطقی است که روس‌ها به اشغال خود درآورده‌اند. نکته اساسی اینکه پس از گذشت چند ماه از جنگ اوکراین، میز مذاکرات دیپلماتیک میان مسکو و کی یف در حال چینش بود، اما آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه به زلنسکی دستور دادند به جای استمرار مذاکرات و رسیدن به راه حلی دوجانبه با مسکو، بر روی صحنه جنگ متمرکز شود! بنابراین، زلنسکی نمی‌تواند نقش خود را در برهم زدن روند مذاکره با روس‌ها نادیده انگارد!
کمک‌هایی که دیگر کفاف نمی‌دهد!
اوکراین در حالی که جنگ با روسیه وارد سومین سال خود می‌شود تقریباً ۱۲۰ میلیارد یورو کمک نظامی دریافت کرده است که بیشتر از طرف متحدان غربی کی‌یف بوده است. چهل و یک درصد از این کمک‌ها را ایالات متحده آمریکا کرده است. آلمان، دانمارک، بریتانیا و هلند نیز جزو پنج کشوری هستند که بیشترین کمک مالی و نظامی را به کی‌یف کرده‌اند. زلنسکی می‌گوید که اوکراین در تولید تسلیحات از جمله موشک، شپهپاد و نیز سیستم‌های جنگ الکترونیکی پیشرفت‌های شایانی داشته است. با این حال، ترامپ قصد ندارد این کمک‌ها را ادامه دهد و فراتر از آن، تزریق و پمپاژ میلیارد‌ها دلار پول از سوی غرب به کی یف، نتوانسته منجر به تغییر موازنه نبرد در منطقه دونباس (منطقه اصلی محل منازعه روسیه و اوکراین) شود. خرسون، ژاپورژیا، دونتسک و لوهانسک جملگی تبدیل به نقاط مهم در معادله آتش بس شده اند.
جملات قابل تامل زلنسکی
زلنسکی می‌گوید که بدنبال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا، گفتگوی تلفنی‌اش با رئیس‌جمهوری منتخب «سازنده» بوده است و مطمئن است که با ورود ترامپ به کاخ سفید در ماه ژانویه جنگ «زودتر» پایان خواهد یافت. با این حال، اخیرا رئیس جمهور اوکراین نتوانسته خشم خود را از ترامپ و همراهان وی در حزب جمهوریخواه کنترل کند! او (زلنسکی) در تازه‌ترین مواضع خود به مقامات آمریکایی هشدار داده که یک جنگ سه ساله نمی‌تواند با نشستن بر سر میز مذاکره و امضای یک قرارداد (قراردادی که کی یف نیز در تنظیم آن نقشی ندارد) پایان یابد. منظور زلنسکی، آن است که ترامپ از وی خواسته در ازای الحاق بخشی از خاک کشورش به روسیه، جنگ را پایان دهد. این همان ایده و گزاره‌ای بود که هنری کسینجر استراتژیست مشهور آمریکایی قبل از مرگ، بر روی آن تاکید کرده بود. کسینجر نیز معتقد بود اوکراین باید بخشی از خاک خود را به روس‌ها داده و در ازای آن، از روسیه بخواهد به جنگ پایان دهد. با این حال، دولت بایدن اساسا اعتقادی به این استراتژی نداشت و مداخله گرایی حداکثری در محیط پیرامونی روسیه را با هیچ گزینه دیگری (از جمله حل دیپلماتیک منازعه اوکراین) جایگزین نکرد!
این بازی به نفع زلنسکی نیست!
ترامپ مدتهاست که منتقد کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین بوده است. رویکرد او در قبال جنگ اوکراین سؤالاتی بنیادین را مطرح کرده است، از جمله این که آیا حمایت واشنگتن از کی‌یف پس از آغاز ریاست جمهوری ترامپ همچنان به قوت خود باقی خواهد بود و ادامه خواهد داشت یا خیر. رویکرد هفته‌های اخیر ترامپ نشان می‌دهد پاسخ این سوال هر چه باشد، به سود منافع اوکراین و زلنسکی نیست. ایالات متحده آمریکا بزرگترین تامین کننده تسلیحات اوکراین است. به گزارش «موسسه اقتصاد جهانی کیل» واشنگتن تا پایان ماه ژوئن گذشته، بسته‌های نظامی به ارزش بیش از ۵۵ میلیارد دلار را یا به کی‌یف تحویل داده یا متعهد به تحویل و پرداخت آن شده است. دونالد ترامپ بار‌ها در کمپین‌های انتخاباتی خود، بدون پرداختن به جزئیات و چگونگی طرح خود، بار‌ها گفته بود که «در عرض یک روز» به جنگ اوکراین پایان خواهد داد. منظور وی نیز ازپایان دادن یکروزه به جنگ نیز مشخص است! در این معادله، زلنسکی قطعا نقشی به جز یک امضا کننده پیمان نهایی آتش بس نخواهد داشت. رئیس جمهور اوکراین دقیقا زمانی شکست خورد که تصمیم گرفت به عنوان مهره بازی ناتو وارد معادلات حوزه روابط بین الملل شود و به زمین جنگ غرب و روسیه تبدیل شود....