دونالد ترامپ رییس جمهوری جدید ایالات متحده آمریکا، دو روز پس از مراسم تحلیف، یک فرمان اجرایی را صادر کرد که به موجب آن گروه انصارالله یمن در فهرست سازمانهای تروریستی قرار میگیرد. البته گروه انصارالله در دولت اول ترامپ هم در لیست تروریسم قرار گرفته بود، اما در دروه ریاست جمهوری جو بایدن به دلیل تسهیل کمکهای انسانی به مردم یمن از این لیست خارج شد. اینک در دولت دوم ترامپ بار دیگر انصارالله در لیست سازمانهای ترویستی قرار گرفته است.
مفاد فرمان
طبق فرمان اجرایی ترامپ، جنبش انصار الله به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی موسوم به (FTO) مطابق با بخش ۲۱۹ قانون مهاجرت و تابعیت آمریکا معرفی میشود؛ زیرا این گروه از سال ۲۰۲۳ دهها بار به سمت کشتیهای جنگی نیروی دریایی آمریکا شلیک کرده و نیروهای آمریکایی را در معرض خطر قرار داده است. همچنین فعالیتهای انصارالله امنیت غیرنظامیان و پرسنل آمریکایی در خاورمیانه، امنیت نزدیکترین شرکای منطقهای (عربستان سعودی، امارات، اسرائیل) و ثبات تجارت دریایی جهانی را تهدید میکند و به همین دلیل آمریکا از طریق همکاری با شرکای منطقهای خود برای از بین بردن تواناییها و عملیات انصارالله و محروم کردن آن از منابع پشتیبانی اقدام خواهد کرد.
فهرست سازمان تروریستی خارجی که در سال ۱۹۹۷ ایجاد شد، شامل توقیف دارایی ها، ممنوعیت معاملات و مواردی است که شبیه تحریم اقتصادی است و مجازاتهای شدیدی را برای کسانی که تلاش میکنند این تحریمها را دور بزنند، اعمال میکند و معمولاً توسط وزارت امور خارجه آمریکا صادر و پیگیری میشود.
اهداف و انگیزههای ترامپ
تحریم انصارالله در دولت بایدن به منظور یک ابزار بازدارنده علیه حملات انصارالله به کشتیهای آمریکایی در دریای سرخ بود؛ اما موضوع هنوز در دولت ترامپ کاملا روشن نیست که آیا تصمیم ترامپ یک برگه فشار علیه انصارالله است یا بخشی از یک طرح کلان برای از بین بردن قدرت این گروه در یمن و دریای سرخ به عنوان بخشی از یک برنامه بزرگتر است که در راهبرد مقابله با ایران و متحدانش در منطقه خلاصه میشود.
به نظر میرسد تصمیم دولت جدید آمریکا در راستای زمینه کلی سیاست آمریکا در قبال منطقه و به ویژه علیه محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران قابل ارزیابی است. به عبارتی ترامپ در ادامه ادعای ایجاد نظم نوین منطقهای که از جنگ اسرائیل علیه حماس و حزب الله و نهایتا سقوط نظام سیاسی سوریه شکل گرفت، اینک نوبت به انصارالله رسیده تا به زعم خود آخرین سنگر نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران را در هم بکوبند.
در این راستا، تحلیلهایی وجود دارد که نشان میدهد انصارالله با این موضوع بهعنوان اعلان جنگ برخورد میکند؛ بدین معنا که ممکن است هدف قرار دادن کشتیها و منافع آمریکاییها را افزایش دهند و نیز بعید نیست حملاتشان را علیه متحدان آمریکا شامل اسرائیل و امارات و عربستان سعودی از سر بگیرند.
پیامدهای اقدام ترامپ
یمن با جمعیت ۳۰ میلیونی به سازمان ملل هشدار داده است که بحران انسانی در این کشور در حال بدتر شدن است، زیرا در سال ۲۰۲۵ حداقل ۱۹.۵ میلیون نفر به کمکهای بشردوستانه به ویژه کودکانی که از سوء تغذیه رنج میبرند، نیاز خواهند داشت. جویس مسویا، معاون دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA) به شورای امنیت سازمان ملل گفت که بیش از ۱۷ میلیون یمنی قادر به تامین نیازهای اولیه غذایی خود نیستند.
لازم الاجرا شدن فرمان اجرایی ریاست جمهوری یک ماه پس از صدور آن، در ۲۲ فوریه ۲۰۲۵، که انصارالله را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی میکند، وضعیت وخیم انسانی را در این کشور تشدید نموده و روابط اقتصادی و مناسبات بین بانکها در مناطق تحت کنترل انصارالله را پیچیده میکند و به پول یمن آسیب میرساند و بر میلیونها یمنی که به حوالههای مالی اقوام خود در خارج وابسته هستند تأثیر منفی خواهد داشت.
همچنین تحریمهایی را علیه هر کشور یا نهادی که بخواهد از حوثیها حمایت مادی کند، اعمال خواهد کرد. این بدان معناست که اعضای گروه انصارالله از ورود به ایالات متحده منع میشوند و هر گونه سرمایه آنان که در موسسات مالی ایالات متحده نگهداری میشود مسدود خواهد شد.
واکنشها در یمن
محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله پس از اعلام تصمیم ترامپ، در خصوص حملات نظامی به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ، گفت که این نامگذاری بر عملیات این گروه برای جلوگیری از عبور کشتیهای اسرائیلی یا کشتیهای عازم اسرائیل از دریای سرخ و تنگه باب المندب و دریای عرب تأثیری نداشته و این گروه از موضع خود در حمایت از مردم فلسطین کوتاه نمیآید.
در مقابل، شورای رهبری ریاست جمهوری و دولت خودخوانده یمن از این تصمیم استقبال کردند و تعهد خود را به همکاری نزدیک با دولت آمریکا و جامعه بین المللی برای اجرای این تصمیم اعلام کردند و همچنین بر لزوم ارائه تضمینهای لازم برای این جریان و کمکهای بشردوستانه بدون هیچ مانعی تاکید کردند.
احمد عوض بن مبارک، نخست وزیر دولت خودخوانده یمن، تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را ستود و گفت که خطرناکترین مسئله در مورد طبقه بندی انصارالله در لیست ترویسم این است که هر گونه تلاش برای اثبات مشروعیت خود در یمن را از آنها میگیرد و تلاشهای سیاسی و دیپلماتیک آنها پس از تبدیل شدن به یک سازمان تروریست خارجی بیهوده میشود.
اما واقعیت نشان میدهد که گروه انصارالله کنترل و مدیریت واقعی مناطق وسیعی از کشور با بیشترین درصد جمعیت را در اختیار دارد و از این رو مشارکت آن در سازماندهی ارسال کمکهای بشردوستانه و مالی به بزرگترین بخش یمنیها اجتنابناپذیر است.
دورنما
نکته قابل توجه آن است که درج مجدد انصارالله در لیست تروریسم، با آنکه بر وضعیت اقتصادی و فاجعه انسانی در یمن تاثیرات منفی در برخواهد داشت، اما لزوما موجب تضعیف مقاومت یمن و به طور خاص گروه انصارالله نخواهد شد. این تجربهای است که انصارالله پیش از این آزموده و نشان داده است که فشارهای غرب، خللی در عزم و اراده آن در تداوم خط مقاومت ایجاد نخواهد کرد.
از طرفی، در ادامه کار ممکن است ترامپ در سایه هشدارهای سازمانهای بین المللی نسبت به وخامت وضعیت انسانی در یمن و نیز در صورت آرام شدن شرایط میدانی و از جمله تداوم آتش بس در نوار غزه، فرمان خود را پس بگیرد.