جمهوری اسلامی ایران با ابتکار و دست پر در مذاکرات عمان پای می‌گذارد. قدری به هجمه سنگین رسانه‌های غربی در روزهای گذشته که در مواردی شخص رئیس‌جمهور آمریکا نیز وسط میدان آمد، بنگرید. ایران اسلامی نخست اسیر هیچ یک از این فضاسازی‌های تبلیغاتی نشد. بالا نگه داشتن سایه جنگ از سوی مقامات غربی و شبکه رسانه‌ای وابسته به آنان حنایی است که دیگر رنگی ندارد. از آن سو پیش‌شرط‌های آمریکایی‌ها را در نظر بیاورید. ایران کمترین وقعی به خواسته‌های غیرقانونی و خلاف منافع ملی آنان ننهاد. از این منظر موضوع مذاکرات عمان صرفاً در بخش هسته‌ای و رفع تحریم‌های ظالمانه خلاصه می‌شود. آمریکایی‌ها هر چه توان داشتند، به کار بستند تا مذاکرات را به صورت مستقیم پیش ببرند؛ اما چگونگی انجام مذاکرات همان شد که ایران اسلامی خواسته بود. پیش از همه اینها، ایران برخلاف نظر آمریکا، کشور واسطه و مکان مذاکرات را از امارات متحده عربی، به سمت عمان سوق داده بود. بگذارید به یک نکته سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده دیگری نیز اشاره کنیم. حتی شرایط و زمان مذاکرات نیز با دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ تغییرات بنیادین کرده است. جمهوری اسلامی در آن دوره بر اساس تکاليف معین شده در برجام، در بخش هسته‌ای در کمترین سطح فنی خود را نگه داشته بود. برای نمونه، غنی‌سازی ۳/۶۷ و دستگاه‌های سانتریفیوژ نسل قدیمی مبنای عمل ایران بود. از طرف دیگر، بيشترين همکاری را با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از خود نشان داده بود؛ اما ایران بر اساس بیانیه ۱۸ اردیبهشت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به صورت تدریجی تعهدات برجامی خود را کنار گذاشت. اکنون جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی ۶۰ درصد، هزاران دستگاه سانتریفیوژ، افزایش ذخایر مواد هسته‌ای و موارد متعدد فنی دیگری را در اختیار دارد. موقعیت و قدرت صنعت هسته‌ای ایران حتی با سال انعقاد برجام نیز به طرز چشمگیری تفاوت پیدا کرده است.
ایران اسلامی تجربه گران‌قیمت دیگری نیز در اختیار دارد و آن، بی‌اعتمادی به طرف آمریکایی است. هنوز زمان زیادی سپری نشده که بشود آن را از خاطر برد؛ دوره‌ای که رئیس‌جمهور وقت آمریکا با طرح خواسته‌های غیرقانونی دنبال اضافه کردن محدوديت‌های موشکی و منطقه‌ای به توافق هسته‌ای بود و چون ایران این درخواست‌ها را علیه امنیت و اقتدار مردم ایران تشخیص داد و نپذیرفت، از توافق هسته‌ای خارج شد و به وضع تحریم‌های بیشتر علیه ایران دست زد. از این منظر سربازان عرصه دیپلماسی کشور با بی‌اعتمادی به طرف آمریکایی به دنبال مذاکرات سودمند و انتفاع اقتصادی ملت ایران هستند. جدای از این، تیم مذاکره‌کننده ایران با اختیار کامل و البته ابتکارات روشن و منطقی مذاکرات روز شنبه را مدیریت خواهد کرد.
(عزیز غضنفری)
▼ گزارش روز
خطابه‌ای به رسانه‌ها: دوقطبی نسازید...
تیم سیاست خارجه ایران به نمایندگی از نظام جمهوری اسلامی، امروز را در حالی برای مذاکرات غیر مستقیم در عمان به سر میبرد که به اذعان بسیاری از کارشناسان، تهران زمین بازی را در خارج از ارادهای که طرف مقابل در حال تحمیل آن بود، طرحریزی کرده است. پیشبرد این مذاکرات(غیرمستقیم) برای تحقق انتفاع از آن، یا دست کم اثبات چندباره خوی استکباری و بدعهدی طرف مقابل، به جنبههای متعددی بستگی دارد که در اصل و ضمن این مذاکرات مترتب شده است. یکی از مهمترین این جنبهها، ثبات و پایداری محیط امنیت داخلی کشور، وحدت و انسجام افکار عمومی ایرانیان است. شاید بتوان گفت در هیچ دوره‌ای به اندازه برهه کنونی، نیازمند ثبات و آرامش در کشور نبودهایم و در نقطه مقابل در هیچ برههای دشمن به اندازه زمان کنونی دنبال بی ثباتی و تسخیر افکار عمومی کشور نبوده است. اکنون و در این شرایط که حتی خود رئیس جمهور ایالات متحده نیز در زمینه روایتسازی به میدان ورود کرده و حساب ویژهای بر گروگانگیری افکار عمومی باز کرده، رسالت و مسئوليت بازوهای رسانه‌ای جریان‌های سیاسی در کشور اهمیتی مضاعف یافته است و آنها خط مقدم آفند و پدافند در جنگ روایتهایی هستند که طرف مقابل در پی تحمیل آن بر ملت ایران است. هیچ گامی از این مهم‌تر نیست که برای ایران و اسلام، منافع حزبی و عصبیتهای غیر ضرور کنار گذاشته شود و همگی با لحاظ منافع ملی برای تقويت و حمایت از تیم مذاکره‌کننده موضع‌گیری کنند. اینکه جریانی در داخل کشور با رسانه‌های مکتوب و غیر مکتوب خود، میخواهد از این تنورِ مذاکرات آبی برای مقبولیت حزبی خود گرم کند، هم خیانت به منافع ملی است و هم آب ریختن در آسیاب دشمن. هیچ کسی مخالف با اصل مذاکره نیست، بلکه منتقدان، مذاکره با آمریکا را به لحاظ تجربیات گذشته و دلایل متعدد، حائز نگرانیهایی میدانند. سخن این است که تندروهای جریان اصلاحات چه اصراری دارند که بدعهدی‌ها و تحریم‌های اخیر آمریکا را نادیده بگیرند و بی‌اعتمادی منتقدان به آمریکا را، مخالفت با مذاکره جلوه کنند؟ پیگیری این خط در رسانه‌ها، ایجاد دوقطبی در جامعه ایرانی است، همانی که از منظر دیگر، ترامپ و تیمش در پی تحقق آنند. در آن سو جریانی نیز اصرار دارد که تصمیم به مذاکره غیر مستقیم را خارج از قوه عاقله، عقلانیت و محاسبه نظام القا کنند. این نیز نادرست است. اعتماد به مسئولان سیاسی و نظامی کشور لازمه وحدت و انسجام داخلی و شکست طرحهای آمریکا در خارج از میز مذاکرات است. سخن این است، رسانه‌های جریان اصلاحطلب و اصولگرا باید از پیگیری هر خط رسانه‌ای مبتنی بر افراط و تفریط که به تقابل افکار عمومی با هم منجر شود و در نهایت تصویرسازی و محاسبات مد نظر دشمن را تقویت کند، شدیداً پرهیز کنند.
(علی محمدی)
▼ خبر ویژه
مذاکرات به صورت مکتوب خواهد بود!
امروز شهر «مسقط» پایتخت عمان میزبان هیئت‌های ایران و آمریکا به ریاست «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و «استیو ویتکاف» نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه است تا مذاکراتی غیرمستقیم را آغاز کنند. مذاکراتی که پیش از این «اسماعیل بقائی» آن را پیشنهادی سخاوتمندانه از سوی ایران خوانده بود و البته نماینده آمریکا در حالی به مسقط میرود که شروط ایران برای غیرمستقیم بودن مذاکرات و محل برگزاری آن (عمان) را پذیرفته است. این مذاکرات که قرار است با وساطت «بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان آغاز شود، به صورت غیرمستقیم و از طریق تبادل متن مکتوب انجام خواهد شد. ایران با پذیرش مذاکره غیرمستقیم با آمریکا آن هم با هدف راستی‌آزمایی نیات طرف آمریکایی این فرصت را به دیپلماسی داد و آنگونه هم که عراقچی پیشتر گفته، این دیدار به همان اندازه که یک فرصت است، یک آزمون نیز هست. مدل مذاکراتی غیرمستقیم روز شنبه در عمان مسبوق به سابقه است و پیش از این هم در برخی موضوعات استفاده شده که نمونه اخیرش در موضوع اوکراین است که آمریکا به کار گرفت.
▼ اخبار
نتوانستیم حماس را شکست دهیم!
مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با انتشار یک تحقیق، اذعان کرد، تداوم وضعیت کنونی در غزه و تعویق تصمیم‌گیری‌های رژیم صهیونیستی در خصوص آن، یک گزینه بسیار منفی برای صهیونیستها به شمار میرود. شبکه خبری «الجزیره» ضمن نقل این تحقیق، گزارش داد، شکست کابینه رژیم صهیونیستی برای یافتن جایگزینی درباره آینده غزه، سبب خواهد شد همچنان حکومت حماس در این منطقه ادامه یابد. در این سند آمده است: «تزلزل راهبردی که رژیم صهیونیستی با آن مواجه شده، معلول سیاست‌های اشتباهی است که این رژیم از آغاز جنگ علیه غزه در پیش گرفته است. همزمان با تشدید فشارهای آمریکا برای تسلط بر غزه و کوچاندن اجباری فلسطینیان، وزیر خارجه دولت دونالد ترامپ، مارکو روبیو خواستار کنار زدن حماس شد.» مرکز مطالعات امنیتی اسرائیل همچنین بر این باور است که تشویق مهاجرت از غزه می‌تواند جایگزین مفیدی برای این رژیم باشد؛ ولی مخاطرات آن بسیار بالاست.
مذاکرات عمان خارج از اشراف و اطلاع حضرت آقا صورت نمی‌پذیرد
«حسین شریعتمداری» در یادداشتی مهم با موضوع مذاکرات عمان نوشت: «مذاکره غیرمستقیم با آمریکا بیرون و خارج از اشراف و اطلاع حضرت آقا صورت نمی‌پذیرد. از این رو چنانچه با آن موافق نبودند، از انجام آن جلوگیری می‌فرمودند و بدیهی است که این موافقت ــ یا عدم مخالفت ــ با ابلاغ دستورالعمل درباره چندوچون مذاکره و ترسیم خطوط قرمز آن نیز همراه بوده است. اما اینکه دستورالعمل مورد اشاره و خطوط قرمز یاد شده از سوی تیم ایران رعایت بشود یا نه، موضوع دیگری است.… مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا از یک سو تحقیر آمریکا و ترامپ است که او را شایسته مذاکره مستقیم ندانسته‌ایم و از سوی دیگر، به قول آقای عراقچی، وزیر محترم امور خارجه کشورمان باهدف آزمون آمریکا صورت می‌پذیرد؛ بنابراین اگر ترامپ بر خواسته‌های باج‌خواهانه خود تأکید داشته باشد و به شرایط ایران تن ندهد، مذاکرات ادامه نخواهد یافت. نیم‌نگاهی به اظهارات این روزهای ترامپ و مقامات آمریکایی درباره مذاکرات غیرمستقیم به‌وضوح از عصبانیت ناشی از این تحقیر حکایت میکند.»
تهدید ایران ترامپ را به اهدافش نمی‌رساند
یک پژوهشگر ارشد در برنامه مطالعات امنیتی مؤسسه فناوری ماساچوست درباره مذاکرات ایران و آمریکا گفت، واضح است مذاکرات تحت تهدید به حمله «جواب نمی‌دهد». «نیویورک‌تایمز» با اشاره به این موارد، شرایط و اوضاع مذاکرات با ایران در دوران اوباما و ترامپ را مقایسه کرد و نوشت: «محیط مذاکرات از دوران اوباما پیچیده‌تر است. برنامه هسته‌ای ایران از زمانی که ترامپ توافق قبلی را کنار گذاشت، پیشرفت کرده است؛ امروز ایران اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی‌سازی میکند، که فقط یک قدم تا درجه بمب است. دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که ایران در حال بررسی رویکردی سر‌یع‌تر برای توسعه سلاح هسته‌ای است و در صورتی که رهبر ایران تصمیم برای صدور فرمان به منظور ساخت سلاح اتمی بگیرد، تهران تنها چند ماه و نه یک یا دو سال برای این کار به زمان نیاز دارد.»
معترضان علف هرز هستند!
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اظهاراتی تند نسبت به موج اعتراضات گسترده درون ارتش این رژیم علیه ادامه جنگ در نوار غزه، مدعی شد نامه‌های منتشرشده با امضای افسران و سربازان معترض، «نوشته آنها نیست»؛ بلکه «اکاذیبی است که از سوی نهادهای تأمین‌شده از خارج نوشته شده است.» وی در ادامه تهدید کرد: «هر شخصی که به نافرمانی از خدمت نظامی تشویق کند، بی‌درنگ از ارتش اخراج خواهد شد.» نتانیاهو در ادامه با ادبیاتی تند، معترضان را «علف‌های هرز» توصیف کرد و گفت: «این افراد تلاش دارند اسرائیل و ارتش آن را تضعیف کنند و با این کار، دشمن ما را برای ضربه‌زدن به ما دلگرم می‌کنند.» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همچنین افزود: «معترضان پیشتر با اقدام خود، یک‌بار پیام ضعف به دشمن فرستاده‌اند و اکنون اجازه نخواهند یافت که بار دیگر چنین کاری انجام دهند.» اظهارات نتانیاهو در حالی بیان شده که طی روزهای اخیر، صدها نظامی ذخیره، افسر، پزشک و عضو جامعه دانشگاهی در سرزمین‌های اشغالی با امضای طومارهایی خواستار پایان فوری جنگ در غزه شده‌اند.
▼ اخبار کوتاه
◄ «علی شمخانی» مشاور سیاسی رهبر معظم انقلاب در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «وزیر خارجه ایران با اختیارات کامل برای مذاکره غیرمستقیم با آمریکا راهی عمان است.» وی در ادامه این مطلب آورده است: «تهران به دور از نمایش و لفاظی مقابل دوربین‌ها به دنبال توافق واقعی و عادلانه است، پیشنهادات مهم و قابل اجرا آماده است؛ اگر واشنگتن با صداقت و اراده توافق وارد شود، مسیر توافق روشن و هموار خواهد بود.»
◄ «مصطفی رجبی مشهدی» مدیرعامل توانیر اظهار داشت: «برآورد شده که تغییر ساعت حدود یک درصد و یا بیشتر از آن در اوج بار شبانه تأثیرگذار است و شرکت مدیریت شبکه برق ایران برآورد کرده که معادل نیروگاه هزار مگاواتی اتمی بوشهر از محل تغییر ساعت رسمی کشور صرفهجویی شود.» مدیرعامل توانیر اضافه کرد: «با توجه به اینکه در شرایط ناترازی هستیم، هیئت محترم وزیران لایحه دوفوریتی را به تصویب رساند که با توجه به آن درخواست کرده که این اختیار مجدداً به دولت بازگردد تا هیئت وزیران بتواند در خصوص تغییر ساعت رسمی کشور تصمیم‌گیری کند.»
◄ «وال استریل ژورنال» به نقل از «استیو ویتکاف» نماینده ویژه ترامپ در آستانه مذاکرات غیر مستقیم در مسقط، پایتخت سلطاننشینان عمان نوشت: «هدف از اولین نشست، اعتمادسازی و تشریح اهمیت دستیابی به توافق است، نه بررسی شروط دقیق توافق.» بر اساس گزارش این رسانه آمریکایی، ویتکاف مدعی شده است موضع آمریکا با این شروع می‌شود که برنامه هسته‌ای ایران به طور کامل برچیده شود و این موضع امروز ماست. ویتکاف افزود: «درخواست از ایران برای برچیدن برنامه هسته‌ای خود، به این معنا نیست که ما هرگز راههایی را در مذاکرات برای دستیابی به راه حل پیدا نخواهیم کرد.»
◄ «فیصلبنفرحان» در نشست مجمع دیپلماسی آنتالیا در ترکیه خواستار آتش‌بس در نوار غزه شد و افزود: «باید فوراً آتش‌بس به نوار غزه بازگردد.» وزیر خارجه عربستان تأکید کرد: «ارسال کمک‌ها به غزه نباید به آتش‌بس مرتبط باشد.» فیصلبنفرحان همچنین خواستار فشار به رژیم اسرائیل شد تا اطمینان حاصل شود که کمک‌ها به شهروندان غزه می‌رسد.
◄ کانادا اعلام کرد، اعمال تعرفه 25 درصدی روی برخی از خودروهای وارداتی از آمریکا را آغاز کرده و در پاسخ به اقدام مشابه همسایه خود، واکنش متقابل نشان داده است. این تعرفه‌ها یا مالیات‌های وارداتی از سوی کانادایی‌هایی پرداخت خواهد شد که برخی خودروها یا قطعات آنها را از آمریکا خریداری می‌کنند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که «مارک کارنی» نخست‌وزیر جدید کانادا که درگیر رقابت‌های انتخابات پارلمانی است، وعده واکنشی قاطع به تعرفه‌های ترامپ را داده بود.