▼ حرف روز
توهم نتیجه‌بخشی تناقض‌های مذاکراتی
استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی، در گفت‌وگو با شبکه ای‌بی‌سی نیوز مدعی شد: «ما یک خط قرمز بسیار واضح داریم و آن غنی‌سازی است. حتی اجازه یک درصد قابلیت غنی‌سازی را هم نمی‌دهیم.» این سخنان با واکنش صریح دکتر عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، مواجه شد. وی این اظهارات را کاملاً دور از واقعیت مذاکرات دانست و تأکید کرد که «غنی‌سازی در ایران ادامه خواهد داشت».تناقض‌گویی در مواضع مقامات آمریکایی از ویتکاف تا ترامپ، در هفته‌های اخیر بخشی از نوسانات سیاست هسته‌ای واشنگتن بوده است. گاهی برخی اظهارات، آمادگی برای پذیرش حداقلی غنی‌سازی را القا کرده‌اند و گاهی دیگر، چهره‌هایی چون مارکو روبیو یا مایکل والتز، خواستار برچیدن کامل زیرساخت‌های هسته‌ای ایران شده‌اند.تحلیلگران این تناقضات را ناشی از چند عامل می‌دانند:
۱. اختلاف داخلی در آمریکا: تندروهایی همچون والتز و روبیو خواهان فشار حداکثری و حتی اقدام نظامی‌اند، در حالی که میانه‌روها بر توافق محدود با نظارت شدید تأکید دارند.
۲. نبود راهبرد مشخص: واشنگتن‌پست گزارش داده که هنوز مطالبات دقیق آمریکا از ایران مشخص نشده و تصمیم نهایی بر عهده ترامپ گذاشته شده است.
۳. فشار لابی‌ها: دولت آمریکا تحت تأثیر فشارهای لابی‌های قدرتمند صهیونیستی و برخی کشورهای عربی قرار دارد. این فشارها به‌ویژه در کنگره بسیار محسوس است. اخیراً گروهی از نمایندگان جمهوری‌خواه در حال تهیه نامه‌ای به ترامپ هستند تا «برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران» را پیش‌شرط هر توافقی قرار دهند.
۴. رفتار متزلزل یا تاکتیکی ترامپ: برخی این نوسانات را ناشی از سردرگمی رئیس‌جمهور می‌دانند و برخی آن را بخشی از یک استراتژی حساب‌شده تلقی می‌کنند.
۵. مصرف داخلی مواضع متناقض: سخنان سخت‌گیرانه برای جلب حمایت جمهوری‌خواهان تندرو بیان می‌شود و اشارات دیپلماتیک برای راضی نگه‌داشتن دموکرات‌ها و افکار عمومی.در این میان، مردم ایران با این الگوی رفتاری آشنا هستند. ترکیب تهدید نظامی، فشار اقتصادی، جنگ نرم شناختی و دیپلماسی مبهم، سال‌هاست بخشی از سبک گفت‌وگوهای آمریکایی با ایران است. روند مذاکرات، فقط بخشی از امور کشور را در بر می‌گیرد و مردم ایران دیگر از تهدید به شکست مذاکرات نمی‌هراسند؛ چرا که به اذعان بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی، آمریکا هیچ گزینه نظامی معتبر و عملیاتی علیه ایران ندارد.
از این رو، طرف آمریکایی باید توجه داشته باشد که ادامه این شیوه‌ی مبهم و متناقض، تنها به افزایش بی‌اعتمادی و در نهایت، شکست مذاکرات خواهد انجامید.(فتح‌الله پریشان)
▼ گزارش روز
فرصتی برای آتش‌بس یا مانور دیپلماتیک؟
مذاکرات جدید روسیه و اوکراین در استانبول، با حضور مقامات ارشد دو طرف آغاز شده است. این دور از گفت‌وگوها که با میانجیگری ترکیه برگزار می‌شود، بر آتش‌بس موقت و مسائل انسانی متمرکز است. این نخستین بار در سه سال اخیر است که روسیه و اوکراین در قالب مذاکرات مستقیم با میانجیگری ترکیه شرکت می‌کنند. روسیه توسط ولادیمیر میدینسکی (مشاور پوتین) و اوکراین توسط رستم عمروف (وزیر دفاع) نمایندگی می‌شود.حضور مقامات آمریکایی مانند مارکو روبیو و نقش ترکیه به‌عنوان میزبان، ابعاد پیچیده‌ای به گفت‌وگوها افزوده است. ترکیه با حفظ روابط اقتصادی و نظامی با اوکراین و همزمان همکاری با روسیه در حوزه انرژی، سعی دارد خود را به‌عنوان میانجی بی‌طرف اما تأثیرگذار معرفی کند.عدم حضور پوتین در این مذاکرات نشانگر آن است که روسیه ممکن است نخواهد با حضور رهبر خود، اهمیت ویژه‌ای به این مذاکرات بدهد تا در صورت شکست، هزینه سیاسی کمتری پرداخت کند. ضمن آن‌که احتمال دارد مسکو ترجیح دهد با ادامه فشار نظامی، اوکراین را به پذیرش شرایط خود وادار کند و مذاکرات صرفاً ابزاری برای کاهش محکومیت‌های بین‌المللی باشد.محورهای اصلی این گفت‌وگوها عبارت‌اند از:آتش‌بس ۳۰ روزه: در صورت توافق، می‌تواند زمینه‌ساز تبادل اسرا، تخلیه غیرنظامیان و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه باشد.مسائل انسانی: اوکراین بر آزادی شهرهای محاصره‌شده مانند ماریوپل تأکید دارد، اما روسیه ممکن است از این موضوع به‌عنوان اهرم فشار استفاده کند.موضوعات فنی: شامل خطوط ارتباطی، بازگشت آوارگان و امنیت نیروهاست.البته اختلافات اساسی حل‌نشده همچنان وجود دارد. روسیه خواهان به‌رسمیت‌شناختن حاکمیت خود بر کریمه و خودمختاری دونباس است، در حالی که اوکراین این خواسته‌ها را نقض تمامیت ارضی خود می‌داند. اوکراین خواستار تضمین‌های بین‌المللی برای جلوگیری از تکرار تهاجم است، اما روسیه مخالف عضویت اوکراین در ناتو است.آمریکا با حضور غیرمستقیم در مذاکرات، به‌دنبال جلوگیری از امتیازات یک‌جانبه به روسیه است. اردوغان هم با میزبانی این گفت‌وگوها، در پی تقویت جایگاه خود به‌عنوان قدرت دیپلماتیک منطقه‌ای و متعادل‌سازی روابط با غرب و روسیه است.در کوتاه‌مدت، احتمال توافق بر سر آتش‌بس وجود دارد، زیرا روسیه ممکن است بخواهد با کاهش شدت جنگ، نیروهای خود را تجدید سازمان کند یا فشار تحریم‌ها را کاهش دهد. اوکراین هم نیازمند زمان برای تقویت دفاع و جلب حمایت بیشتر غرب است.اما در بلندمدت، تا زمانی که اختلافات اساسی بر سر حاکمیت ارضی و امنیت حل نشود، دستیابی به صلح پایدار بعید به نظر می‌رسد. مذاکرات استانبول می‌تواند گامی کوچک به‌سوی کاهش خشونت‌ها باشد، اما با عدم حضور پوتین و اختلافات عمیق دو طرف، بعید است به راه‌حلی نهایی منجر شود. نقش ترکیه و آمریکا نیز، اگرچه مهم است، اما تا زمانی که روسیه به‌دنبال تغییر مرزهای اوکراین و اوکراین مصمم به بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی است، چشم‌انداز روشنی برای صلح وجود ندارد.(مصطفی علیجان‌زاده)
▼ خبر ویژه
موساد، اسناد جاسوس اعدام‌شده را ربود!
دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی از اجرای یک عملیات محرمانه توسط موساد در سوریه خبر داد که طی آن ۲۵۰۰ سند و تصویر مرتبط با «الی کوهن»، جاسوس مشهور این رژیم، به اراضی اشغالی منتقل شده است. به گزارش «الجزیره»، موساد اعلام کرد این عملیات پیچیده با همکاری یک «سرویس شریک راهبردی» انجام شده، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد. منابع عبری زبان نیز گزارش دادند این اسناد که نزد نیروهای امنیتی سوریه نگهداری می‌شد، شامل وصیت‌نامه کوهن پیش از بازداشت نیز هست. الی کوهن در دهه ۱۹۶۰ با هویت جعلی و به عنوان یک تاجر سوری وارد دمشق شد و موفق به نفوذ در سطوح بالای سیاسی و نظامی شد. او در سال ۱۹۶۵ در میدان المرجه دمشق اعدام شد. این عملیات جدید موساد بار دیگر پرونده فعالیت‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی در کشورهای عربی را به صدر رسانه‌ها بازگردانده است.
▼ اخبار
چهار صفر در آستانه حذف
«محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی، از هدف‌گذاری این نهاد برای حذف چهار صفر از پول ملی در سال ۱۴۰۴ خبر داد. وی در همایش سالانه «سیاست‌های پولی و ارزی»، اصلاح نظام پولی کشور را یکی از اولویت‌های سال جاری دانست. به گفته فرزین، تصویری که ریال در اقتصاد جهانی دارد، نیازمند بازنگری و اصلاح است و حذف صفرها می‌تواند اعتماد عمومی به پول ملی را افزایش داده و روند تسویه مبادلات را تسهیل کند. این طرح که نخستین‌بار در دولت دوازدهم مطرح شد، اکنون در نوبت بررسی کمیسیون اقتصادی مجلس قرار دارد. کارشناسان تأکید دارند که این اقدام در صورت اجرای صحیح و همزمان با سایر اصلاحات پولی، می‌تواند به کاهش تورم و ارتقای کارایی نظام پولی منجر شود.
امارات به دنبال مصادره خط نستعلیق!
در پی فراخوان اخیر جشنواره بین‌المللی «خط و تذهیب فجیره»، دولت امارات متحده عربی خط نستعلیق را به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از «خط عربی» معرفی کرده است؛ اقدامی که با واکنش تند کارشناسان و هنرمندان ایرانی مواجه شده است. در متن این فراخوان که به سه زبان منتشر شده، خطوطی مانند محقق، نسخ، مغربی و نستعلیق تحت عنوان «خط عربی» طبقه‌بندی شده‌اند؛ در حالی که مستندات تاریخی گواه آن است که نستعلیق در قرون هشتم و نهم هجری توسط «میرعلی تبریزی»، خوشنویس ایرانی، خلق شده و اساساً خطی برای نگارش فارسی است. کارشناسان فرهنگی این اقدام را تحریفی آشکار در هویت بصری ایران و مصادره فرهنگی می‌دانند. بسیاری از پژوهشگران برجسته خوشنویسی نیز در آثار مکتوب خود تأکید کرده‌اند که نستعلیق نه‌تنها عربی نیست، بلکه از مهم‌ترین نمادهای هنری ایرانی در جهان اسلام به‌شمار می‌رود.
خیز سعودی ها برای هسته ای شدن!
ایالات متحده و عربستان سعودی با امضای توافقی در حاشیه مذاکرات انرژی در ریاض، همکاری در حوزه انرژی هسته‌ای را کلید زدند. این توافق شامل موضوعاتی چون ایمنی، امنیت و عدم اشاعه هسته‌ای، تبادل فناوری رآکتورهای پیشرفته و همکاری در اکتشاف اورانیوم است.بر اساس گزارش شبکه خبری« NucNet»، دو کشور همچنین بر آموزش نیروی انسانی و مدیریت پسماندهای هسته‌ای توافق کرده‌اند. این اقدام زمینه‌ساز توافق جامع‌تری خواهد بود که امکان مشارکت شرکت‌های آمریکایی در پروژه‌های هسته‌ای سعودی را فراهم می‌کند، اما منوط به انعقاد «توافقنامه ۱۲۳» بر پایه قانون انرژی اتمی آمریکاست.موانع اصلی این توافق، اختلاف بر سر غنی‌سازی اورانیوم و بازفرآوری سوخت مصرفی است که آمریکا آن را خط قرمز می‌داند. عربستان با هدف کاهش وابستگی به نفت و تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰، توسعه انرژی هسته‌ای را در دستور کار قرار داده است.
جاه‌طلبی‌های نظامی اروپا
«رادیو آلمان» گزارش داد که اروپا در حال تقویت توان نظامی خود است و کشورهای اروپایی با اختصاص بودجه‌های کلان به نوسازی نیروهای نظامی و افزایش تجهیزات پیشرفته، برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای دارند. صدراعظم جدید آلمان، «فردریش مرتس»، قصد دارد ارتش این کشور را به قدرتمندترین نیروی متعارف اروپا تبدیل کند و بودجه دفاعی آلمان به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است. در همین حال، لهستان تانک‌ها و سامانه‌های پدافندی خود را دو برابر کرده و فرانسه نیز نیروی هوایی و دریایی خود را ارتقا می‌دهد. انگلیس با تمرکز بر فناوری‌های نوین مانند پهپادها و سامانه‌های لیزری، هزینه‌های دفاعی خود را افزایش می‌دهد. ایتالیا نیز در تلاش برای تشکیل قوی‌ترین نیروی زرهی اروپا است. با این وجود، مشکلاتی مانند مسائل زنجیره تأمین و موانع اداری، سرعت پیشرفت این پروژه‌ها را کاهش داده است. این تحولات در پی افزایش تهدیدهای امنیتی، به‌ویژه پس از تهاجم روسیه به اوکراین، شکل گرفته‌اند.
فرشته مرگ، زیر تیغ انتقاد!
پس از ۲۰ ماه جنگ بی‌نتیجه در غزه، بنیامین نتانیاهو با انزوای گسترده در داخل و خارج از سرزمین‌های اشغالی روبه‌رو شده است. با وجود آغاز عملیات نظامی جدید برای آزادی اسرا و نابودی حماس، ارتش رژیم صهیونیستی و خانواده‌های اسرا، این اهداف را غیرواقعی و هزینه‌زا دانسته‌اند. نظرسنجی‌ها نیز از پیشتازی جناح مخالف حکایت دارند و تحلیلگران، ادامه جنگ را تلاشی برای نجات سیاسی نتانیاهو می‌دانند. در سطح بین‌المللی نیز وی با بی‌اعتباری مواجه شده؛ اختلاف با ترامپ، لغو سفر به واتیکان به دلیل احتمال بازداشت، انتقاد فرانسه و دیده‌بان حقوق بشر، و افشای جعل سند علیه مقاومت از جمله نشانه‌های سقوط جایگاه اوست. «فرشته مرگ»؛ لقبی است که خانواده‌های اسرای صهیونیست به نتانیاهو داده‌اند، کسی که به‌گفته تحلیلگران، بزرگترین مانع در برابر پایان جنگ غزه است، نه عامل مدعی پیروزی آن!
▼ اخبار کوتاه
◄ سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، از رفع ایراد هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نسبت به مصوبه تعطیلی پنجشنبه‌ها خبر داد. «عباس گودرزی» اعلام کرد که کمیسیون اجتماعی مجلس، با تغییر واژه «مکلف است» به «مجاز است»، مغایرت قانونی را اصلاح کرده است.در صورت تصویب نهایی این مصوبه در صحن علنی و تأیید شورای نگهبان، دولت مجاز خواهد بود روزهای کاری را از شش به پنج روز در هفته (شنبه تا چهارشنبه) کاهش دهد و مجموع ساعات کاری را به ۴۲.۵ ساعت در هفته محدود کند.
◄رئیس‌جمهور، در دیدار با نخست‌وزیر قطر، تأکید کرد که رسیدن به توافق با آمریکا ممکن است، اما تنها در صورت پرهیز از رویکرد زورگویی. وی این سخنان را در حاشیه نشست «مجمع گفت‌وگوی تهران 2025» بیان کرد و بر اهمیت همکاری‌های دوجانبه برای ثبات منطقه تأکید نمود.نخست‌وزیر قطر نیز ضمن حمایت از مواضع ایران، گفت فشار و تحمیل بر ایران نتیجه‌ای نداشته و تنها گفت‌وگو راه‌حل مسائل منطقه‌ای است. وی از روابط برادرانه دو کشور تمجید کرد.
◄رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست تخصصی «هوش مصنوعی» اعلام کرد تدوین قانون در این حوزه با بهره‌گیری از نظرات ذینفعان فناوری انجام خواهد شد. «محمدباقر قالیباف» با تأکید بر لزوم هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی، گفت: مجلس یازدهم با نقشه راه در حال تصویب قوانین جدید و تنقیح قوانین قدیمی است.او با اشاره به تصویب کلیات طرح ملی هوش مصنوعی در مجلس، افزود: سامانه «قانون‌یار» نیز برای دسترسی عمومی به قوانین فعال شده است. قالیباف تأکید کرد قانون‌گذاری باید مسئولانه و اجرایی باشد.
◄«موشه شاحال» رئیس سابق ستاد ارتش رژیم صهیونیستی و وزیر پیشین کابینه این رژیم، مدعی شده به دنبال بازپس‌گیری خانه پدری‌اش در بغداد است. به گزارش «نیوز وان»، شاحال که اکنون در «قیساریه» و در نزدیکی نتانیاهو زندگی می‌کند، ادعا کرده خانواده‌اش پیش از مهاجرت به فلسطین اشغالی، از ثروتمندان بغداد بودند. او می‌گوید پس از مهاجرت، در اردوگاهی در «عسقلان» اسکان یافتند. این اظهارات با واکنش‌هایی در رسانه‌های عبری همراه بوده و نشانه‌ای از طمع‌ورزی تاریخی صهیونیست‌ها نسبت به سرزمین‌های عربی تلقی شده است.
◄رژیم صهیونیستی با تصویب پیش‌نویس قانونی در کمیته وزارتی، قطر را «کشور دشمن» خود اعلام کرد. این قانون که در جریان مذاکرات غیرمستقیم آتش‌بس با حماس مطرح شده، شامل ممنوعیت کمک‌های مالی و تجاری و منع مشارکت قطر در مذاکرات سیاسی است. این اقدام می‌تواند روند میانجیگری دوحه در بحران غزه را تحت تأثیر قرار دهد. قطر در ماه‌های اخیر نقش مهمی در پیشبرد آتش‌بس و آزادی اسرا داشته است.
◄«محمد علی الحوثی» عضو شورای سیاسی انصارالله،اعلام کرد یمن با عملیات نظامی خود ابهت آمریکا در خاورمیانه را شکسته است. او تأکید کرد حملات آمریکا به خاطر «چشم و ابروی کسی» متوقف نشده، بلکه به دلیل هدف قرار گرفتن تجهیزات نظامی آمریکا توسط نیروهای یمنی بود. الحوثی همچنین گفت تبلیغات درباره ناوهای هواپیمابر آمریکا نقش بر آب شده و تاکتیک‌های غیرمعمول یمن، واشنگتن را غافلگیر کرد. وی حمایت از فلسطین را اولویت یمن دانست و مواضع کشورهای عربی در قبال غزه را بی‌اثر خواند.