انسان کامل کسی است که همه ارزش‌های انسانی را در خود به‌صورت هماهنگ پرورش داده باشد. آقای رئیسی چنین شخصیتی بودند. دو ویژگی برجسته ایشان، جامعیت و ولایت‌مداری بود. ایشان در همه عرصه‌ها، از سیاست و فرهنگ گرفته تا علم و معنویت، حضوری مؤثر داشتند.
برای نگاهی دقیق‌تر به سیره حکمرانی و نقش بی‌بدیل شهید آیت‌الله رئیسی در ایجاد وحدت در جبهه انقلاب، با حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالله حاجی‌صادقی، نماینده ولی‌فقیه در سپاه، به گفت‌وگو نشستیم. این گفت‌وگو، که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید، نه‌تنها ادای احترام به شهیدی است که با اخلاص، ولایت‌مداری و جامعیت، خود را به الگویی برجسته در حکمرانی دینی بدل ساخت؛ بلکه چراغ راهی برای آینده نیز هست.
با تشکر از حضور شما در این گفت‌وگو. برای آغاز، مایلم از اولین دیدار و آشنایی شما با شهید آیت‌الله رئیسی بپرسم. چه زمانی و در چه موقعیتی برای نخستین بار با ایشان آشنا شدید؟
ابتدا از شما بابت فراهم کردن این فرصت ارزشمند و توجه به تبیین ابعاد شخصیتی شهید آیت‌الله رئیسی تشکر می‌کنم. این کار نه‌تنها تجلیل از مقام شامخ شهداست، بلکه تلاشی ژرف برای بهره‌گیری از حیات معنوی و تربیتی آن‌ها نیز به شمار می‌رود. همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید، شهدا زنده‌اند و زنده‌کننده. شهید رئیسی، به‌عنوان الگویی برجسته در حکمرانی دینی، می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد. این اقدام صرفاً بزرگداشت یک شهید نیست؛ بلکه تلاشی است برای استفاده از ظرفیت تربیتی و سازندگی شهدا، به‌ویژه شخصیتی همچون آقای رئیسی که تجلی‌گاه مکتب حکمرانی دینی بود.
در پاسخ به سؤال شما باید بگویم نخستین دیدار من با شهید رئیسی به اوایل دوران ریاست آقای لاریجانی بر قوه قضائیه بازمی‌گردد، زمانی که آقای رئیسی دادستان کل انقلاب اسلامی بودند. آن روز، روز قدس بود و ایشان قصد سفر به یکی از استان‌ها را داشتند. من که آن زمان جانشین نماینده ولی‌فقیه در سپاه بودم، به همراه جمعی در فرودگاه حاضر شدم. به‌دلیل تأخیر پرواز، فرصت کوتاهی برای گفت‌وگو پیش آمد. پیش‌تر، بسیار از آقای رئیسی شنیده بودم، اما این نخستین دیدار حضوری ما بود. هنگامی که خدمتشان رسیدم، با همان تواضع و محبت همیشگی برخورد کردند. جالب اینجاست که فرمودند: «من هم ذکر خیر شما را شنیده بودم و دوست داشتم ببینمتان.» این برخورد صمیمانه و متواضعانه از شخصیتی در آن جایگاه، حقیقتاً مرا مجذوب کرد. نوع تعامل ایشان با یک طلبه‌ای که پیش‌تر نمی‌شناختند، گواهی بر عمق اخلاق و معنویتشان بود.
این دیدار چه تأثیری بر نگاه شما به شخصیت ایشان گذاشت؟
ایشان با وجود مسئولیت‌های سنگین، همواره با صمیمیت و تواضع با دیگران برخورد می‌کردند. این ویژگی در تمام مراحل زندگی‌شان، از دوران دادستانی تا تولیت آستان قدس رضوی، ریاست قوه قضائیه و سپس ریاست‌جمهوری، کاملاً مشهود بود. آن دیدار در فرودگاه، آغاز ارادت و ارتباط نزدیک‌تر ما شد. نوع برخورد آقای رئیسی، مرا متقاعد کرد که با شخصیتی روبه‌رو هستم که نه‌تنها در مسئولیت‌هایش موفق است، بلکه از نظر اخلاقی و معنوی نیز الگویی واقعی به شمار می‌رود.
فرمودید که این دیدار آغاز ارتباطی نزدیک‌تر بود. این ارتباط چگونه ادامه پیدا کرد و چه موقعیت‌هایی باعث شد بیشتر با شخصیت آیت‌الله شهید رئیسی آشنا شوید؟
پس از آن دیدار، ارتباط ما در موقعیت‌های مختلف عمق بیشتری یافت. یکی از نقاط عطف، مأموریت رهبر معظم انقلاب به آقای رئیسی برای بررسی وضعیت دادگاه ویژه روحانیت بود. ایشان پس از انجام بررسی‌ها، با حفظ سمت دادستانی کل انقلاب، به سمت دادستان دادگاه ویژه روحانیت نیز منصوب شدند. این مسئولیت تحولی در آن مجموعه ایجاد کرد. از آنجا که من در قم فعالیت‌هایی داشتم، فرصت‌های بیشتری برای دیدار و تعامل فراهم شد. در این دوره، جلسات متعددی برگزار شد که موجب شد با دقت و عمق بیشتری با نگاه ایشان به مسائل قضایی، اجتماعی و فرهنگی آشنا شوم. ایشان نه‌تنها مدیری کارآمد بودند، بلکه با رویکردی اخلاق‌محور و مردم‌مدار، تحولات شایانی را رقم زدند.
اما اوج این ارتباط، دوران تولیت آستان قدس رضوی بود. در آن زمان، دوره‌های طرح بصیرت برای فرماندهان سپاه در مشهد برگزار می‌کردیم و آقای رئیسی از سخنرانان ثابت این جلسات بودند. با تسلط علمی و عمق تحلیلی، مباحث را به‌گونه‌ای ارائه می‌دادند که هم کاربردی و هم الهام‌بخش بود. خاطرم هست در یکی از دیدارها با شوخی به ایشان گفتم: «ما رئیس دفتر امام رضا (ع) را زیارت کردیم!» آقای رئیسی تا پایان عمرشان این خاطره را نقل می‌کردند و هر بار که مرا می‌دیدند، با لبخند می‌گفتند: «من هنوز رئیس دفتر امام رضا هستم!» این نشان از روحیه طناز، صمیمی و خاکی شهید رئیسی حتی در بالاترین جایگاه‌ها داشت.
اشاره کردید به جلسات طرح بصیرت. می‌توانید بیشتر درباره تأثیر آقای رئیسی در این جلسات و ویژگی‌های علمی و شخصیتی‌شان توضیح دهید؟
بله، حتماً. آقای رئیسی در جلسات طرح بصیرت، به‌دلیل جامعیت علمی و تجربه عملی، یکی از مؤثرترین سخنرانان بودند. توانایی عجیبی در تبیین مسائل کلان انقلاب داشتند. چه در مباحث فقهی و حقوقی، چه تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی، و چه در موضوعات فرهنگی، همواره سخنان‌شان پخته و دقیق بود. نکته جالب این بود که هیچ‌گاه به کلی‌گویی نمی‌پرداختند، بلکه با مثال‌های ملموس و راهکارهای عملی، مباحث را ارائه می‌دادند. این ویژگی باعث می‌شد مخاطبان، از فرماندهان ارشد تا جوان‌ترها، به‌راحتی با سخنان ایشان ارتباط برقرار کنند. مباحثی مانند ولایت‌مداری، مدیریت جهادی و ضرورت حفظ وحدت جبهه انقلاب را با چنان عمقی مطرح می‌کردند که اثرگذاری ماندگاری داشت.
علاوه بر این، جلسه‌ای بسیار مهم و محرمانه در مشهد برگزار می‌شد که در آن علمای برجسته‌ای همچون آیت‌الله علم‌الهدی، مرحوم آیت‌الله ایمانی، آیت‌الله شبستری، آیت‌الله جزایری، آقایان کعبی، خاتمی، تقوی، سعیدی و نیز آقای رئیسی حضور داشتند. بنده دبیر این جلسات بودم. در این نشست‌ها، مسائل کلان انقلاب، از سیاست داخلی و خارجی تا چالش‌های فرهنگی و اقتصادی، بررسی می‌شد. آقای رئیسی در این جلسات نقش محوری داشتند. تحلیل‌هایشان دقیق و پیشنهادهایشان راهگشا بود. ایشان با تسلط بر موضوعات، دیدگاه‌هایی ارائه می‌دادند که هم ریشه در مبانی دینی داشت و هم با واقعیات روز جامعه هماهنگ بود.
آیت‌الله رئیسی شخصیتی بود که مورد احترام تمامی جریان‌ها و نیروهای فعال در سپهر سیاسی کشور بود. به نظر شما چه ویژگی‌هایی موجب شد شهید رئیسی به چنین جایگاه کم‌نظیری در سیاست ایران دست یابد؟به قول استاد مطهری، انسان کامل کسی است که همه ارزش‌های انسانی را در خود به‌صورت هماهنگ پرورش داده باشد. آقای رئیسی چنین شخصیتی بودند. دو ویژگی برجسته ایشان، جامعیت و ولایت‌مداری بود. ایشان در همه عرصه‌ها، از سیاست و فرهنگ گرفته تا علم و معنویت، حضوری مؤثر داشتند. ولایت‌مداری‌شان مثال‌زدنی بود؛ نه‌تنها سرباز ولایت بودند، بلکه چونان چتری همه نیروهای انقلاب را زیر پر خود گرد می‌آوردند. امید، خستگی‌ناپذیری و استقامت در مسیر انقلاب، از دیگر ویژگی‌های بارز ایشان بود. همان‌طور که قرآن می‌فرماید، شکست واقعی تردید و ناامیدی است، نه شهادت. آقای رئیسی این درس را به‌خوبی به ما آموختند و با سعه‌صدر، تحمل فشارها و ایمان به آینده روشن انقلاب، نشان دادند که یک مدیر انقلابی چگونه می‌تواند تحول‌آفرین باشد.