▼ حرف روز
تنوع‌بخشی به شرکای تجاری
سفر ریاست‌جمهوری به مسقط نقطه‌عطفی در دیپلماسی اقتصادی ایران است که با امضای سه سند کلیدی (همکاری‌های گمرکی، حمایت از سرمایه‌گذاری و ترجیحات تجاری)، چارچوبی منسجم برای همکاری‌های دوجانبه ایجاد کرد. این توافق‌ها در راستای استراتژی «اقتصاد مقاومتی» و تنوع‌بخشی به شرکای تجاری طراحی شده‌اند. در بهبوهه میانجی‌گری عمان در خلال مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا، ارتقاء سطح تراز تجاری و بازرگانی و همکاری‌های اقتصادی تهران و مسقط منجر به دست بالاتر داشتن جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات و نزدیکی هرچه بیشتر روابط فی‌مابین ایران و عمان می‌شود.از سوی دیگر، موافقت‌نامه همکاری‌های گمرکی با ساده‌سازی فرآیند ترخیص کالا، کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌های تجاری و ایجاد «کریدور سبز گمرکی»، امکان اتصال بنادر جنوبی ایران به بازارهای شرق آفریقا و هند را از مسیر عمان فراهم می‌کند. این سازوکار، ضمن افزایش شفافیت، زمان توقف محموله‌ها در مرزها را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.همچنین موافقت‌نامه حمایت از سرمایه‌گذاری با تضمین حقوقی انتقال سود، مصونیت در برابر مصادره و داوری بین‌المللی، امنیت سرمایه‌گذاران عمانی در پروژه‌های عمرانی و صنعتی ایران را تقویت می‌کند. این چارچوب، زمینه‌ساز ایجاد صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری و مناطق صنعتی دوطرفه در حوزه‌های فنی-مهندسی و صنایع غذایی می‌شود. مضافاً اینکه موافقت‌نامه ترجیحات تجاری با کاهش تدریجی تعرفه‌ها بر کالاهای منتخب (مانند مواد غذایی، مصالح ساختمانی و دارو)، رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی در بازار عمان را افزایش داده و صادرات غیرنفتی را تا ۴۰ درصد ارتقا می‌دهد. همچنین با بهره‌برداری از قواعد «مبدأ ترجیحی»، دروازه‌ای برای حضور کالاهای ایرانی در بازار کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ایجاد می‌کند.علاوه بر این، هم‌افزایی سه‌گانه توافق‌ها زیرساختی پویا برای رشد پایدار تجارت دوجانبه فراهم می‌کند. ترکیب تسهیل گمرکی، ترجیحات تعرفه‌ای و تضمین سرمایه‌گذاری، الگویی موفق برای تعامل با دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس ایجاد کرده و توان مقاومت و مقابله تأثیرگذار با تحریم‌ها را افزایش می‌دهد.گفتنی است پیاده‌سازی عملی توافق‌ها مستلزم تشکیل کمیته‌های مشترک اجرایی، اعزام هیئت‌های تجاری، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و تأسیس دفاتر بازرگانی در خاک دو کشور است. این اقدامات بستر لازم برای افزایش مبادلات دوجانبه تا سطح ۲ میلیارد دلار در افق ۱۴۰۸ را مهیا می‌سازد.
در نهایت باید گفت دستاورد راهبردی این توافق‌ها تبدیل عمان به «دروازه اقتصادی ایران» در منطقه است. این همکاری‌ها نه‌تنها روابط تاریخی دو کشور را به همکاری‌های پایدار اقتصادی تبدیل می‌کند، بلکه احیای الگوی همکاری‌های جنوب-جنوب در جهان اسلام را محقق می‌سازد. این توافق نشان‌دهنده عزم راسخ دو کشور برای توسعه مناسبات اقتصادی است و اجرای دقیق این اسناد، موقعیت ایران را در جغرافیای اقتصادی منطقه ارتقا داده و تنوع‌بخشی به شرکای تجاری را به‌عنوان راهبرد کلیدی اقتصاد مقاومتی تثبیت می‌کند.(رامین نصیری)
▼ گزارش روز
گزارش گروسی؛ فنی یا سیاسی؟
با انتشار گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان، موجی تازه از واکنش‌ها و تحلیل‌ها پیرامون آینده گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن شکل گرفته است. گزارش گروسی که به‌ویژه بر سطح بالای ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تمرکز دارد، بلافاصله با استقبال مقامات رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای غربی روبه‌رو شد؛ مسئله‌ای که از دید بسیاری از ناظران، ماهیت سیاسی این گزارش را پررنگ‌تر از ابعاد فنی آن کرده است.دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واکنشی رسمی، این گزارش را «هشداردهنده» خوانده و مدعی شد که ایران «مصمم به دستیابی به سلاح هسته‌ای» است؛ ادعایی که در طول دو دهه اخیر به یکی از محورهای ثابت تبلیغات این رژیم علیه کشورمان تبدیل شده است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران همواره تأکید کرده که سیاستش در حوزه هسته‌ای مبتنی بر تولید انرژی، فناوری پزشکی و مصارف صلح‌آمیز است و ساخت سلاح هسته‌ای نه‌تنها در دکترین دفاعی ایران جایگاهی ندارد، بلکه در اسناد شرعی و رسمی کشور نیز مردود شمرده شده است.در بخشی از گزارش جدید آژانس، اشاره شده که میزان اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص ۶۰ درصد به بیش از ۴۰۸ کیلوگرم رسیده است. خبرگزاری «رویترز» با استناد به این عدد، ادعا کرده که چنین ذخایری در صورت غنی‌سازی بیشتر، می‌تواند در سناریوهای خاص مورد استفاده قرار گیرد. این در حالی است که سیاست رسمی ایران همواره بر استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای تأکید داشته و برنامه هسته‌ای کشور نیز در همین چارچوب دنبال شده است.
همچنین «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در این گزارش مدعی شد که سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران فراتر از استانداردهای رایج برای کشورهای غیرهسته‌ای است و خواستار «همکاری کامل‌تر» از سوی تهران شد!. وی همچنین بار دیگر مسئله موسوم به «مکان‌های اعلام‌نشده» را مطرح کرد؛ موضوعی که پیش‌تر در قالب تعاملات فنی میان ایران و آژانس بارها مورد بررسی قرار گرفته و تهران نیز توضیحات مستند و فنی خود را در این زمینه ارائه کرده است.
با این حال، به نظر می‌رسد طرح دوباره این موارد، آن‌هم در شرایطی که زمزمه‌هایی از تحرکات جدید در مسیر مذاکرات هسته‌ای شنیده می‌شود، واجد پیام‌هایی فراتر از چارچوب فنی صرف است. تکرار موضوعاتی که پیش‌تر در روند تعاملات دوجانبه مطرح و بررسی شده‌اند، می‌تواند این تصور را ایجاد کند که بخشی از جهت‌گیری آژانس تحت تأثیر اراده و فشارهای سیاسی قدرت‌های مشخصی قرار گرفته است؛ روندی که در صورت استمرار، بیش از پیش به جایگاه این نهاد بین المللی آسیب وارد می کند.
در مجموع، گزارش اخیر آژانس را نمی‌توان صرفاً یک ارزیابی فنی دانست؛ بلکه باید آن را بخشی از فرآیند چندلایه‌ای ارزیابی کرد که در آن، منافع قدرت‌های غربی، تحرکات منطقه‌ای رژیم صهیونیستی و مواضع مستقل ایران به شکل هم‌زمان در حال تقابل و تلاقی هستند. اینکه این گزارش به تقویت فضای گفت‌وگو کمک خواهد کرد یا به پیچیده‌تر شدن آن منجر می‌شود، بستگی مستقیم به واکنش طرف‌های مقابل دارد. برای تهران، حفظ حقوق مشروع در چارچوب توافقات بین‌المللی، همواره اصل تغییرناپذیر مذاکرات بوده است.(علیرضا سلیمانی نژاد)
▼ حدیث دیگران
امام خمینی(ره)؛ سمبل مبارزه با مادی‌گرایی غرب
«دکتر دیمتری کیت سیکس» متفکر مسیحی ارتدکس و استاد تاریخ روابط بین‌الملل یونان، درباره امام خمینی(ره) گفت: «برای ما مسیحیان ارتدکس یونان که تفوق‌جویی شیطانی ارزش‌های مادی غرب را رد می‌کنیم، امام خمینی (ره) سمبل مبارزه جهانی برای استقرار حق به جای ارزش‌های مادی بود.» او تأکید کرد: «تبلیغات جهانی غرب تلاش کردند تصویری فناتیک از ایشان بسازند، اما ما می‌دانیم که وجود امام مملو از مهر و محبت نسبت به تمام مللی بود که در مسیر خدا حرکت می‌کردند و ارزش‌های مادی را رد می‌کردند.» دکتر کیت سیکس افزود: «شخصیت امام خمینی فراتر از آن تصویر رسانه‌ای بود که غرب ارائه داد و ایشان الهام‌بخش مبارزه علیه سلطه‌جویی و مادی‌گرایی غرب بود.»
▼ اخبار
ایران؛ قدرت نوظهور در نظم چندقطبی
«نیکولاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا، با اشاره به جایگاه برجسته جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری، گفت: «ایران در حال حاضر یک نیروگاه علم، فناوری و نوآوری است.»وی در مراسم اختتامیه اولین کنگره بین‌المللی «همگرایی‌های علمی برای آینده‌ای مشترک» اظهار کرد: «ایران با سرعت در مسیر پیشرفت حرکت می‌کند و در آینده به یکی از قدرت‌های نوظهور جهان چندقطبی تبدیل خواهد شد.»مادورو همچنین با تأکید بر روابط راهبردی با تهران تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران، برادران و خواهران ما هستند.»
گام بلند در مسیر بومی‌سازی هوش مصنوعی
رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران اعلام کرد:«توسعه مدل زبانی بزرگ ملی با مشارکت چهار شرکت داخلی، گامی بزرگ در مسیر بومی‌سازی فناوری هوش مصنوعی و تقویت زیرساخت‌های زبان فارسی در زیست‌بوم دیجیتال کشور است.»او افزود: «کمیسیون هوش مصنوعی از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را شروع کرده و با هدف تثبیت مرجعیت، افزایش سهم بازار و مدیریت چالش‌های حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند.»
«محمدزاده ضیابری» درباره چالش‌ها گفت: «کمرنگی استفاده از توانمندی‌های بخش خصوصی، سخت‌گیری‌های مجوزها و مشکلات بیمه و مالیاتی از مهم‌ترین موانع پیش روی توسعه هوش مصنوعی است.»او همچنین تأکید کرد: «تشکیل میزهای تخصصی، حمایت از هاب‌های صنعتی و مانع‌زدایی در مجوزها و داده‌ها از راهکارهای کلیدی ما برای عبور از چالش‌هاست.»
۹۰ درصد پیشرفت پروژه انتقال گاز شمال‌غرب
«سعید توکلی» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، پروژه خط انتقال گاز «چلوند» به اردبیل را از پروژه‌های سخت و حساس دانست و گفت: «با وجود عبور از مناطق کوهستانی و جنگلی، این پروژه با نظارت دقیق در حال پیشرفت است و امیدواریم تا تیرماه به بهره‌برداری برسد.»او افزود: «پروژه ۵۵ کیلومتری با قطر ۳۰ اینچ، ظرفیت انتقال گاز را دو برابر کرده و نقش مهمی در پایداری شبکه گاز استان اردبیل و شمال‌غرب کشور ایفا می‌کند.»«بهنام میرزایی» مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، نیز بیان کرد: «این خط لوله روزانه ۱۵ میلیون مترمکعب گاز را به اردبیل منتقل می‌کند و زیرساخت لازم برای توسعه صنعت، کشاورزی و گردشگری در شمال غرب کشور را فراهم می‌کند.»وی در ادامه گفت: «پیشرفت پروژه به ۹۰ درصد رسیده و بهره‌برداری آن نویدبخش شکوفایی اقتصادی در این منطقه است.»
پایانه جاسک؛ کلید توسعه پایدار سواحل مکران
«تورج دهقانی» مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، درباره پیشرفت پایانه نفتی «جاسک» اظهار داشت: «پروژه در بخش فراساحلی از پیشرفت مناسبی برخوردار است و پیش‌بینی می‌شود با نصب و راه‌اندازی تأسیسات دریایی باقی‌مانده تا پایان امسال، به بهره‌برداری کامل برسد.»وی افزود: «برای تسریع در روند اجرای طرح، باید مسیرها و جبهه‌های کاری اولویت‌بندی شده و نظارت مستمر انجام شود تا چشم‌انداز دقیق‌تری از پیشرفت پروژه حاصل شود.»دهقانی همچنین درباره بخش خشکی پایانه گفت: «رفع گلوگاه‌های چهار ناحیه اصلی بخش خشکی، اجرای سایر مراحل را هموار خواهد کرد.»او در پابان گفت:«این پروژه مهم ملی، بخشی کلیدی از توسعه سواحل مکران به شمار می‌رود و با هدف تنوع‌بخشی به مبادی صادرات نفت خام کشور و افزایش ظرفیت صادراتی، شامل خطوط لوله خشکی و دریایی و سامانه‌های اندازه‌گیری است.»
رفیق معتاد ترامپ!
«گاردین» گزارش داد: «ایلان ماسک در دوران مشاوره به دونالد ترامپ به طور مداوم «کتامین» مصرف می‌کرد.» این رسانه ادامه داد: «وی روزانه حدود ۲۰ قرص کتامین مصرف می‌کرد که باعث بروز مشکلات مثانه در او شده است و تأثیرات جسمی جدی برای ماسک به همراه داشت.» این روزنامه در ادامه افزود: «منابع آگاه اعلام کردند ماسک علاوه بر کتامین، از اکستازی و قارچ روانگردان نیز استفاده می‌کرد و این روند در زمان کمک ۲۷۵ میلیون دلاری وی به کمپین ترامپ و نفوذش در وزارت کارآمدی دولت تشدید شده است.» گاردین در پایان گفت: «ماسک در مارس ۲۰۲۴ به خبرنگار گفته بود اگر فرد مقدار زیادی کتامین مصرف کند، نمی‌تواند واقعا کاری انجام دهد و من کارهای بسیاری دارم.»
▼ اخبار کوتاه
◄ کاخ سفید در بیانیه‌ای مدعی شد: «استیو ویتکاف پیشنهادی مفصل و قابل قبول درباره برنامه هسته‌ای به ایران ارائه کرده است و به نفع تهران است که آن را بپذیرد.»به گزارش «نیویورک‌تایمز»، این سند شامل درخواست توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم و تشکیل ائتلاف منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای است. همچنین در این راستا، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران، با اشاره به سفر وزیر خارجه عمان به تهران گفت: «عناصر پیشنهادی آمریکا توسط وزیر خارجه عمان به تهران ارائه شده و پاسخ بر اساس منافع ملی داده خواهد شد.»
◄«حامد عاملی» معاون صنایع وزارت صمت، اعلام کرد: «مسأله قیمت‌گذاری خودرو تا پایان خرداد ماه حل می‌شود.»وی افزود: «برای حل مشکلات ارزی، سهمیه ارزی زنجیره خودرو تا هشت ماه آینده باز شده و پیگیر رفع اختلالات سامانه هستیم.»عاملی تأکید کرد: «قیمت‌گذاری خودرو نیازمند هماهنگی بین ۲۹ نهاد است که مکاتبات در این زمینه ادامه دارد.»
◄سفیر ژاپن در ایران گفت: «روابط تهران و توکیو بسیار گرم و دوستانه است و مسیر روشنی برای توسعه همکاری‌ها در حوزه‌های انرژی، زیرساخت، فرهنگ و گردشگری داریم.»«تسوکادا تاماکی» افزود: «احترام عمیق دو کشور به فرهنگ یکدیگر پایه مستحکمی برای همکاری است.»سفیر ژاپن همچنین تاکید کرد: «شرکت‌های ژاپنی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بازسازی زیرساخت‌ها و توسعه فناوری‌های نوین در ایران هستند.»
◄وزارت راه و شهرسازی در گزارش خود به کمیسیون عمران مجلس اعلام کرد: «تأمین ۵۹ هزار هکتار زمین ملی و دولتی برای ساخت نزدیک به ۱.۹ میلیون واحد مسکونی، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای اجرای قانون جهش تولید مسکن است.» این وزارتخانه همچنین تاکید کرد که «زمین برای ۷۷۸ هزار واحد مسکونی به متقاضیان واجد شرایط واگذار شده و روند ساخت و واگذاری با جدیت دنبال می‌شود.» در بخش تامین مالی، اعلام شد: «انعقاد قرارداد تسهیلات بانکی برای بیش از یک میلیون واحد مسکونی گامی مهم در حمایت از تولید مسکن است.» وزارت راه و شهرسازی افزود: «بازنگری طرح جامع مسکن و ایجاد زیرساخت‌های لازم در اولویت کاری قرار دارد.»
◄معاونت علمی ریاست‌جمهوری اعلام کرد: «در سال ۱۴۰۳، همکاری صنعت و دانشگاه با استفاده از برنامه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، جهش ۶ برابری داشته است.»این معاونت افزود: «از ۱۰۳ شرکت، ۲۷۷ طرح ثبت شده با اختصاص اعتبار مالیاتی ۳۰۰ میلیارد تومانی، رشد قابل توجهی نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.»همچنین تاکید شد: «هدف این برنامه حمایت از شرکت‌های نوآور، کاهش هزینه‌های تحقیق و توسعه و افزایش توان تولید داخلی است.»در گزارش آمده است: «تشویق همکاری بین شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی و جذب نخبگان از مزایای این سیاست است.»معاونت علمی خاطرنشان کرد: «اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان، گامی موثر در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی است.»
◄«ابومحمد الجولانی» سرکرده تحریرالشام، در مصاحبه‌ای با نشریه «یهودیان لس‌آنجلس» اظهار داشت: «دوران بمباران‌های بی‌پایان باید پایان یابد. ما و اسرائیل دشمنان مشترکی داریم و می‌توانیم نقش مهمی در امنیت منطقه ایفا کنیم.» او تأکید کرد:«مهره کسی نیستمو به دنبال حکومتی مشروع در سوریه هستم!»