واکنش غرب و تلاش برای مقابله
با وجود تلاشهای غرب، مانند اعلامیه شرکت «لاکهید مارتین» مبنی بر توسعه طرح دفاع موشکی «گنبد طلایی»، این اقدامات تأثیر چندانی بر کاهش وحشت ناشی از قدرت بازدارندگی ایران نداشته است. بر اساس گزارشها، شرکت مارتین قصد دارد تا سال ۲۰۲۸ اولین نمونه عملیاتی از رهگیری موشکی را برای مقابله با موشکهای بالستیک دوربرد و تسلیحات مافوق صوت رقبایی مانند ایران، آزمایش کند. این در حالی است که در جریان عملیاتهای «وعده صادق» و در طول جنگ دوازده روزه، موشکهای ایرانی به راحتی توانستند از چیدمان دهلایه سامانههای دفاعی اسرائیل عبور کنند. این سامانهها شامل:
• گنبد آهنین: برای موشکهای کوتاهبرد (۴ تا ۷۰ کیلومتر).
• فلاخن داوود: برای رهگیری موشکهایی با برد ۴۰ تا ۳۰۰ کیلومتر.
• تاد و آرو ۳:برای مقابله با موشکهای بالستیک
این نفوذ موفق، منجر به اصابت موشکهای ایرانی به اهداف حیاتی در تلآویو و حیفا و نمایش تصویری از ویرانی شد.
ارزیابی تحلیلگران صهیونیستی از قدرت مستمر ایران
توان موشکی ایران که در جنگ دوازده روزه اسرائیل را به شدت غافلگیر کرد، پس از جنگ نیز به نگرانی اصلی آنها تبدیل شده است. رژیم صهیونیستی با هراس، توانایی تولید موشکی ایران را رصد میکند.
دنی سیترینوویچ، رئیس اسبق میز ایران در اطلاعات ارتش اسرائیل و استاد فعلی دانشگاه رایشمن، در تحلیلی در یک ماه گذشته برای شورای آتلانتیک اظهار داشت: «ایران اخیراً بازسازی گستردهای در ظرفیتهای موشکی خود آغاز کرده است؛ از جمله مجموعهای از آزمایشها که ظاهراً با هدف بهبود قابلیت پرتاب در جنگی آتی با اسرائیل صورت میگیرد. ایران همچنین مشغول احیای جدی سیستمهای دفاع هوایی خود است. این اقدامات، دستاوردهای اسرائیل در جنگ اخیر را تضعیف کرده و فراتر از آن، نشاندهنده ناتوانی در ممانعت از بازسازی ظرفیتهای متعارف توسط ایران است.»
وی اخیراً نیز با اذعان به قدرت ایران افزود: «دانش و زیرساخت فنی تهران از بین رفتنی نیست و برنامه غنیسازی و توسعه موشکی همچنان پابرجا است. هرگونه حمله جدید به برنامه موشکی ایران بهای سنگینی خواهد داشت و اسرائیل میداند که ورود به جنگ فرسایشی برایش پرهزینه خواهد بود. مردم ما دوست دارند فکر کنند ایران دروغ میگوید، اما باید پذیرفت که تهران توان شلیک موشک را تا روز آخر جنگ حفظ کرد و ساختار سیاسیاش نیز پابرجا ماند.»
شبکه ۱۳ اسرائیل نیز همسو با این تحلیل اعلام کرد که «قدرت موشکی و نظامی ایران پس از جنگ در حال بازیابی سریع است. اسرائیلیها نگرانی خود را از داشتن بیش از ۲۰۰۰ موشک ایرانی با قدرت نفوذ به اسرائیل ابراز کرده و همچنان از تصاویری که ایران از موشکهای ذخیرهشده در تونلها (که در جنگ آسیب ندیدند) منتشر میکند، ابراز نگرانی میکنند.»
نشریه عبریزبان «اسرائیل هیوم» نیز هشدار داده است که تداوم مقابله با ایران بدون توافق هستهای، میتواند اقتصاد، خدمات عمومی و توان دفاعی داخلی اسرائیل را به شدت تحت فشار قرار دهد.
تغییر پارادایم قدرت و گسترش دامنه تهدیدات غرب
در ماههای گذشته، جهان شاهد تحولاتی مهم بود. تهدیدات و اقدامات ترامپ و نتانیاهو پیش از جنگ دوازده روزه برای به سرانجام رساندن پیمان ابراهیم و ایجاد نظم منطقهای جدید متمرکز بود، اما با پاسخ قاطع ایران دریافتند که نظم مورد نظر آنها وجود خارجی ندارد.
مؤلفه قدرت موشکی و نقش تعیینکننده آن در بازدارندگی، توجه آمریکا و متحدانش را برانگیخته و دایره خواستههای آنها را از حذف فعالیتهای هستهای به هستهای-موشکی گسترش داده است. به عنوان مثال، وزیر خارجه آمریکا مدعی شده که ایران نه تنها نباید موشک بالستیک داشته باشد، بلکه موشکهای کوتاهبرد و میانبرد را نیز باید کنار بگذارد. به همین دلیل، رسانهها و کارشناسان غربی تمرکز خود را بر مسئله ارتقا و بازسازی قدرت موشکی ایران در دوران پس از جنگ گذاشتهاند تا تهدید موشکی را همتراز با خطر فعالیتهای هستهای جلوه دهند. تلاشهای آمریکا برای محدود کردن برد موشکی ایران به زیر ۵۰۰ کیلومتر کارگر نیفتاد و آنها اکنون به دنبال مواجهه با روند توسعه ایران از طریق بررسی طرحهای خرابکارانه در اتاقهای فکر خود هستند.
پهپاد شاهد
در همین راستا، کشورهای غربی از جمله آمریکا، بریتانیا و فرانسه رسماً اعلام کردهاند که مشغول ساخت محصولاتی مشابه پهپاد «شاهد» ایران هستند. روزنامه «والاستریت ژورنال» با تیتر «تمام دولتها در پی کپی کردن پهپادهای مرگبار ایران (شاهد) هستند»، به جزئیات فنی این پهپاد ایرانی پرداخته و نشان داد که این سلاح چگونه تاکتیکهای نظامی دنیا را برای همیشه تغییر داده است. این در حالی است که زمانی دشمنان جمهوری اسلامی از این محصولات با عناوینی، چون «فتوشاپ» یاد میکردند، اما اکنون عالیترین مقامات اجرایی آمریکا از پهپادهای ایرانی تمجید میکنند.
تلاش برای نظامیسازی فضا
همزمان، آمریکا در حال آزمایش رهگیرهای موشکی مستقر در فضا است که ستون اصلی طرح دفاع موشکی «گنبد طلایی» محسوب میشود. این اقدام که یادآور پروژه جنجالی «جنگ ستارگان» دهه ۸۰ میلادی است، با هدف مقابله با موشکهای بالستیک دوربرد و تسلیحات مافوق صوت ایران صورت میگیرد؛ اما سؤالات جدی در مورد نظامیسازی فضا و افزایش تنشهای جهانی به همراه دارد.
استفاده از ابزار نظارت بینالمللی
این احتمال قوی وجود دارد که کاخ سفید برای کسب مشروعیت در عرصه بینالمللی، پیگیری پرونده موشکی را از طریق سازمانهای جهانی، بهویژه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیش ببرد. این اقدام با این هدف صورت میگیرد که نهادهای ناظر سوم به عنوان مبنای قانونی برای اعمال محدودیت وارد عمل شوند؛ زیرا گفتمان حاکم بر خطر هستهای ایران، به شکلی ناگزیر، توان موشکی این کشور را نیز در بر میگیرد.
قدرت مانور غرب در این بازی زمانی تقویت میشود که قابلیت حمل کلاهک هستهای توسط موشکهای ایران و همچنین اورانیومهای غنیشده به عنوان سکوی ساخت بمب اتم معرفی شوند. نگرانی اصلی غرب، که دائماً در مورد خطر سلاح هستهای ایران مطرح میشود، به طور ضمنی قابلیتهای موشکی را دخیل میداند؛ موضوعی که با کشف احتمالی محل اختفای اورانیوم غنیشده ۶۰ درصد، تشدید شده است.
به طور خلاصه، به نظر میرسد آمریکا در تلاش است تا از طریق اهرم موشکی، شکافهای ناشی از ناکامیهای متعدد خود در مسائل جنگ، برنامه هستهای و تحریمها را جبران کند. گزارشهای اخیر بنیاد دفاع از دموکراسیها نیز تأکید میکند که فراتر از نقش بالقوه به عنوان حامل سلاح هستهای، موشکهای بالستیک ایران نقشی محوری در استراتژی دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی دارند و ابزار اصلی برای اعمال بازدارندگی و فشار بر دشمنان محسوب میشوند.