ماجرای میلیونها نفر در انگلیس، انتخابی مهلک میان “انجماد” یا “قحطی” است؛ میان "خانه گرم" یا "غذای گرم". یک معضل بنیادین که زندگی روزمره شهروندان را به چالش کشیده است. انگلیسیها امسال نیز در مصاف با خیزش افسارگسیخته بهای انرژی و کمبود آن، ناگزیر به چانهزنی با خطر مرگ و میر هستند. در ماه جاری و همزمان با آغاز فصل سرما در انگلیس، نهاد ناظر بر بازار انرژی این کشور اعلام کرد: افزایش بهای برق و گاز از ابتدای سال جدید میلادی (۲۰۲۶)، میلیونها خانوار را بیش از گذشته در برابر انتخاب تلخ «خانه گرم یا غذای گرم» قرار میدهد.
نهاد ناظر بر بازار انرژی انگلیس میگوید، سقف قیمت خردهفروشی برق و گاز که برای اغلب مشترکان خانگی معیار محاسبه قبوض است، از ابتدای ژانویه (۱۱ دی) بهطور متوسط حدود ۰.۲ درصد افزایش مییابد. این تغییر تنها چند پوند در سال به قبوض یک خانوار معمولی اضافه میکند، اما در عمل، سطح کلی هزینه انرژی را در محدودهای نگه میدارد که همچنان بیش از یکسوم بالاتر از دوران پیش از جنگ اوکراین و بحران بزرگ انرژی است؛ وضعیتی که برای خانوارهای کمدرآمد و بدهکار، بهویژه در اوج زمستان، سنگین و نگرانکننده توصیف میشود. آمارها حاکی از آن است که بدهی مشترکان خانگی به شرکتهای تأمینکننده انرژی نیز به سطح بیسابقهای رسیده است.
آفجم توضیح داده است که این بار، افزایش سقف قیمت برق و گاز نه بهدلیل جهش بهای جهانی گاز، بلکه بیشتر تحت تأثیر رشد هزینههای سیاستی و شبکهای اعمال میشود که شامل طرحهای حمایتی دولت برای سرمایهگذاری در شبکه انتقال و توزیع برق، و تأمین مالی پروژههای بزرگ تولید انرژی از جمله نیروگاه هستهای جدید است... قبوض مصرفکنندگان انگلیسی همچنان در سطوح بالایی باقی مانده و چشمانداز کاهش محسوس آنها در کوتاهمدت روشن نیست.
در محاسبه رسمی نهاد ناظر، یک خانوار نمونه که سالانه حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ واحد گاز و ۲ هزار و ۷۰۰ واحد برق مصرف میکند، در حال حاضر نزدیک به یک هزار و ۷۵۵ پوند در سال برای انرژی میپردازد و این رقم از ابتدای سال جدید میلادی به حدود یک هزار و ۷۵۸ پوند خواهد رسید. این افزایش اسمی اندک، زمانی معنا پیدا میکند که در کنار آن، هزینه ثابت روزانه اتصال به شبکه برق و گاز نیز بالا میرود؛ رقمی که همه مشترکان، حتی با حداقل مصرف، ناچار به پرداخت آن هستند و برای خانوارهای کممصرف و کمدرآمد، فشار مضاعف ایجاد میکند.
همزمان با این افزایش تازه، آمارها حاکی از آن است که بدهی مشترکان خانگی به شرکتهای تأمینکننده انرژی به سطح بیسابقهای رسیده و در مجموع حدود ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون پوند برآورد میشود. نهادهای خیریه و مشاورهای که به خانوارهای بدهکار خدمات حقوقی و مالی ارائه میکنند، میگویند در ماههای اخیر با موج جدیدی از مراجعه کسانی مواجه شدهاند که نهتنها از عهده پرداخت قبوض جاری برنمیآیند، بلکه قسط بدهیهای گذشته نیز به آن اضافه شده است.
سالهاست صبحها زودتر در کلیسا را برای گرم کردن مردم باز میکنیم
در بسیاری از شهرها و محلهها، کلیساها، مراکز اجتماعی و داوطلبان محلی برای سومین زمستان پیاپی، درهای خود را زودتر باز میکنند تا مردم، بهویژه سالمندان و خانوادههای دارای فرزند، بتوانند بخشی از روز را در فضای گرم سپری و مجبور نباشند بخاری خانه را روشن کنند. در کلیسای سنت نیکلاس در شهر میدستونِ کِنت در جنوبشرق انگلیس، لیز واکر که یک کافه صبحگاهی اجتماعی را اداره میکند، به شبکه بیبیسی گفت: «سالهاست صبحها زودتر در را باز میکنیم، چون میدانیم برخی از میهمانان ما اگر اینجا نیایند، ناچارند از صبح تا ظهر بخاری خانه را روشن نگه دارند. همین چند ساعت گرما برایشان تفاوت زیادی در قبض آخر ماه ایجاد میکند».
افزایش بهای انرژی در حالی اعلام شده که حزب کارگر سال گذشته با وعده کاهش محسوس قبوض و اصلاح ساختار بازار انرژی روی کار آمد.
اد میلیبند وزیر انرژی انگلیس گفته است: برای آنکه وابستگی اقتصاد این کشور به سوختهای فسیلی و نوسان بازار جهانی گاز کاهش یابد، باید زیرساختهای گرانقیمتی در حوزه انرژی پاک و شبکه برق ساخته شود. او میگوید هدف دولت این است که در بلندمدت با توسعه تولید داخلی برق کمکربن، از شوکهای مشابه بحران سال ۲۰۲۲ جلوگیری شود، اما اذعان دارد که این گذار، هزینههایی دارد که فعلاً روی قبوض خانوارها منعکس شده است.
در چنین شرایطی، هرچند بسیاری از کارشناسان بر ضرورت گذار به سیستم انرژی کمکربن، بهعنوان راهحلی برای کاهش آسیبپذیری اقتصاد در برابر شوکهای آینده تأکید میکنند، اما تا زمانی که پاسخ قانعکنندهای به پرسش عملی شهروندان درباره «قابلتحمل بودن قبوض داده نشود، معضل «خانه گرم یا غذای داغ» همچنان بهعنوان یکی از نمادهای بحران هزینه زندگی در انگلیس باقی خواهد ماند و بهنظر میرسد زمستان پیشِ رو تنها یکی از فصلهای آن باشد، نه پایان ماجرا.
وقتی بوریس جانسون نسبت به زمستان بسیار دشوار اروپا در سال ۱۴۰۱ هشدار داد
این بحران فراگیر انرژی، اکنون به واقعیتی ملموس برای میلیونها نفر بدل گشته است؛ واقعیتی که در آن، حرارت سقف خانه و امنیت تغذیه، به کالاهایی اشرافی تقلیل یافتهاند که دستیابی به هر یک، مستلزم قربانی کردن دیگری است. اما دامنه این بحران انرژی و رنج زندگی در بریتانیا، صرفاً به اخطاریههای اخیر نهاد ناظر بر بازار انرژی محدود نمیشود. حتی هشدارهای فراتر از انتظار نیز نتوانستند پایان دهنده این تراژدی مداوم انرژی در بریتانیا باشند.
بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین انگلیس نیز ۱۹ آذر ۱۴۰۱ گفت: «زمستان امسال برای کشورهایی که به گاز روسیه وابسته هستند، بسیار دشوار خواهد بود».
صادق خان (۱۴۰۱): میلیونها نفر مسئلهشان انتخاب گرم کردن خانه یا غذا خوردن خواهد بود
علاوه بر جانسون، صادق خان، شهردار لندن، سال ۱۴۰۱ در حساب ایکس خود زمستان سخت برای مردم انگلیس را پیش بینی کرد و نوشت که انگلیسیها باید میان یکی از دو گزینه «گرم کردن خانه» یا «غذا خوردن» انتخاب کنند، اما مردم توانایی انجام هیچ کدام را ندارند. ادق خان نوشت: «ما قبلا چنین چیزی ندیده بودیم. ما (امسال) با زمستانی روبهرو هستیم که میلیونها نفر (مسئلهشان) انتخاب گرم کردن (خانه) یا غذا خوردن خواهد بود، اما به طرز غمانگیزی توانایی هیچ کدام را نخواهند داشت... این نمیتواند انتخاب بیفتد. دولت باید در این زمینه وارد عمل شود تا مردم بتوانند نیازهای اساسی خود را برآورده کنند.»
او این اظهارنظر را با دادههای شرکت مشاوره اقتصاد انرژی «Auxilione» مستند کرده و پیشبینی کرده که قبوض انرژی در بریتانیا میتواند در ماه اکتبر ۸۰ درصد افزایش یابد. به عبارت بهتر ممکن است هزینه انرژی انگلیسیها بهطور متوسط از ۳۶۰۰ پوند (۴۲۹۲ دلار) در سال بیشتر شود. برای مقایسه بهتر، میتوان مشاهد کرد که سقف هزینه تعیین شده در پاییز سال قبل (۲۰۲۱) حدود ۱۴۰۰ پوند در سال بوده که با رسیدن به رقم ۳۶۰۰ پوند به بیش از ۲.۵ برابر افزایش خواهد یافت.
صادق خان همچنین هنگام بازدید از انباری که در یکی از محلههای لندن مواد غذایی را به بانکهای مواد غذایی توزیع میکرد، همین موضوع را یادآور شد.
وضعیت بغرنج انرژی در این سرزمین، تجسم عینی تداوم بحران معیشت است؛ بحرانی که پس از شوکهای جهانی انرژی و پیامدهای ساختاری ناشی از برگزیت، طبقات میانی و فرودست را به مرز تحلیل و استهلاک کشانده است. این وضعیت، سنگینترین سایه را بر سر وعدههای بهبود اقتصادی دولت مستقر افکنده است.
دوگانه ویرانگر؛ فریاد سازمان بهداشت ملی انگلیس برای حفظ گرما یا قوت
افزون بر اینها، سازمان خدمات بهداشت ملی انگلیس نیز مرداد ۱۴۰۱ هشدار داد، بسیاری از مردم انگلیس ممکن است در فصل سرما مجبور شوند، میان ترک کردن وعدههای غذایی برای گرم کردن خانه یا زندگی در سرما و رطوبت یکی را انتخاب کنند.
تخمین ۱۰ هزار قربانی انجماد در انگلیس در زمستان ۱۴۰۱
این سازمان با ابراز نگرانی در مورد افزایش تعداد بیماران و مرگ و میر ناشی از زندگی در خانههای بسیار سرد در انگلیس، گفت، این تعداد در حال حاضر ۱۰ هزار نفر تخمین زده شده است. دارن مورگان، دبیر بخش آمارهای اقتصادی دفتر آمار ملی انگلیس، توضیح داد، کاهش ارزش واقعی دستمزدها در انگلیس ادامه خواهد یافت و سرعت آن در ۲۱ سال گذشته بیسابقه بوده است.
گزارش دیلیمیل از انتخاب اجباری میان گرما و غذا
حتی هشدارهای فوق هم پایان ماجرای بحران انگلیس در انرژی و سوخت نبود؛ آذرماه ۱۳۹۱ روزنامه انگلیسی دیلیمیل نوشت: مردم بریتانیا طی سال آینده میلادی که یک ماه دیگر آغاز خواهد شد با قبضهای گرانتر انرژی مواجه خواهند شد. بنا بر این گزارش، مردم بریتانیا زمستان امسال مجبورند از بین غذا خوردن و گرم کردن منازلشان یکی را انتخاب کنند.
در شرایطی که سرما آزاردهنده است و شرکتهای تولید انرژی در بریتانیا به رکوردی در سودآوری دست یافتهاند، به مشتریان این شرکتها گفته شده است که منتظر رنج بیشتر باشند، چرا که قیمتهای انرژی شاهد افزایش ۵ درصدی خواهد بود. این افزایش قیمت منجر به افزایش ۷۰ پوند در بهای هر قبض انرژی معمولی خواهد شد و میلیونها خانواده بریتانیایی با افزایش ۱۴۲۰ پوند در هزینههای سالانه خود مواجه میشوند.
برخی گروههای مصرفکننده بر این باورند که افزایش قیمت حتی بیشتر از این خواهد شد و به ۱۵ درصد خواهد رسید.
در سال ۲۰۰۴، هر خانواده انگلیسی در حدود ۵۲۲ پوند در سال صرف هزینههای انرژی میکرد حال آنکه در کمتر از یکدهه این هزینه ۱۵۹ درصد افزایش یافته و به ۸۳۰ پوند رسیده است.
بحران هزینه زندگی در پادشاهی متحد، یک چرخه معیوب است که افق آن با زمستان ۲۰۲۶ نیز پایان نمیپذیرد. پدیدهای، چون پناه بردن شهروندان به کلیساها برای گریختن از برودت، یادآور این حقیقت است که شکاف طبقاتی ژرفتر شده است.