- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
سه اقدام جمهوری اسلامی ایران در ایام اخیر مسأله هسته‌ای ایران را وارد مرحله جدیدی کرد. پاسخ ایران به بسته‌بندی پیشنهادی 1+5 در زمان وعده داده شده، اعلام قابل مذاکره‌بودن تعلیق در زمان محدود و در درون مذاکرات و راه‌اندازی کارخانه آب سنگین سه اقدامی است که دوپیام کلی برای جامعه بین‌المللی داشت: 1_ تهران با قاطعیت و در بدترین و حساسترین شرایط مصمم به دفاع از حق خود پیرامون فن آوری هسته‌ای است. 2_ ایران آماده برای گفتگو و مذاکره درهمه زمینه‌ها جهت حل مسأله هسته‌ای خود می‌باشد.
آمریکا که طرف اصلی مسأله هسته‌ای ایران محسوب می‌شود، درچند ماه اخیر توانست با شگردهای خاص شرایط سختی را پیش‌روی ایران قراردهد، به نحوی که تمام مقامات کاخ‌سفید و حتی اروپایی‌ها این عبارت را در مورد ایران به کار می‌بردند که «اکنون توپ در زمین ایران است.»
حاصل اقدامات آمریکا در ماههای اخیر عبارت بود از اجماع نسبی قدرت‌های بزرگ پیرامون «تشویقات هدایت شده»، توافق نسبی اعضای دائم شورای امنیت برای الزامی‌کردن ایران جهت تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای خود، توافق کشورهای جی هشت درخصوص فشار بر ایران جهت تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای‌اش، تعیین ضرب‌الاجل برای تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای و ایجاد مکانیزم ماشه در صورت عدم اطاعت ایران از خواسته‌های شورای امنیت و...
باهمه تحرکات فوق، غرب در انتظار تغییر و انعطاف ایران پیرامون «منافع هسته‌ای‌اش» بود. اما جمهوری اسلامی ایران با وجود چنین فضای سنگین و ارعاب‌آمیزی نه تنها کوچکترین عقب‌نشینی نکرد بلکه محکم‌تر از گذشته برموضع خود ایستادگی کرد و همانطور که وعده داده بود در اواخر ماه مرداد پاسخ خود را به بسته‌بندی پیشنهادی اروپا خواهد داد، این وعده را در زمان مقرر عملی کرد.
منتهی پاسخی که ایران به پیشنهادات اروپا داد نه از روی انفعال و عقب‌نشینی از مسأله اساسی هسته‌ای بلکه با قاطعیت و با حفظ تمام حقوق مشروع ایران و به صورت مفصل در 21 صفحه ارائه داد. از سوی دیگر همزمان، پروژه آب سنگین خود را راه‌اندازی کرد.
این مسأله باعث شد شرایط پرونده ایران که به سمت «رویارویی» پیش می‌رفت تغییر کند. این تغییرات را می‌توان از مواضع و رفتارهای بازیگران اصلی پرونده هسته‌ای ایران ملاحظه کرد.
* تردید در بقای اجماع؛ جبهه‌ای که آمریکا برای فشار بر ایران تشکیل داده بود اکنون اعضای این جبهه، تردیدهای جدی در همراهی با سیاست‌های آمریکا دارند.
جورج پرکویج مدیر خلع سلاح بنیاد صلح کارنج اندومنت در این خصوص تأکید دارد که «حتی متحدان سنتی آمریکا هم از روش آمریکا خسته شده‌اند و نمی‌خواهند ایران را نیز به لیست افغانستان و عراق و لبنان اضافه کنند.» درهمین راستا فرانسوی‌ها نیز با مشاهده پاسخ ایران به پیشنهاد 1+5 اگرچه آن را راضی‌کننده ندانستند اما تصریح کردند که آنها نمی‌خواهند برخوردی بین فرانسه با کشور دیگری ایجاد شود. وزیرخارجه فرانسه اعلام کرد بدترین چیز تقابل با ایران و این است که سرانجام منجربه تقابل مسلمانان و ایران از یک طرف و غرب در سوی دیگر شود و این برخورد تمدن‌هاست که فرانسه امروزه به شدت از آن خودداری می‌کند.
به موازات موضع‌گیری فرانسوی‌ها، روسیه و چین نیز مخالفت خود را با سیاست‌هایی که منجر به رویارویی حتی در سطح تحریم‌ها شود اعلام کردند. فضای انشقاق در جبهه ایجاد شده به نحوی است که جان‌بولتن نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد که آمریکا درصدد «اتحادی مستقل» است.
* ظاهرشدن شکست راهبرد فشار و تطمیع؛ آمریکا و اروپا درچندماه اخیر با اتخاذ سیاست فشار و تطمیع توأمان سعی در «مجاب‌سازی» ایران برای تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای‌اش داشتند لکن اکنون پس از مشاهده عدم «تغییر رفتار ایران» به شکست خود اعتراف کرده و به نظر می‌رسد که تغییراتی در راهبرد فوق ایجاد نمایند. رئیس مؤسسه شرق‌شناسی در هامبورگ آلمان در مصاحبه‌ای با روزنامه اشپیگل اعلام کرد که «راهبرد اروپا شکست خورده است باید در ازای بازگشت تهران به کنتر‌ل‌های بین‌المللی به این کشور اجازه دراختیار داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای داده شود.» تردیدی نیست که رفتار فرانسه و واکنش آنها به پاسخ ایران ناشی از شکست راهبرد فوق می‌باشد. از همین رو سخنگوی وزارت خارجه فرانسه برخلاف آمریکا خواستار برقراری «تماس‌های فنی» با تهران شد تا برخی از ابعاد پاسخ ایران به پیشنهاد 1+5 روشن شود. وی تصریح کرد که «عملی‌شدن این تماس‌ها در روزهای آتی برای طرفها «مفید» خواهد بود.»
* ظهور دیدگاههای جدید در میان اروپایی‌ها؛ تا قبل سه کشور اروپایی به گونه‌ای رفتار می‌کردند که موضع آنها همان مواضع اروپایی‌ها و اتحادیه اروپا است اما در شرایط جدید و با توجه به رایزنی‌های دیپلماتیک ایران و استقامت در برابر فشارها و به ویژه تحولاتی که اخیراً در صحنه خاورمیانه رخ داد مواضع جدیدی از سوی برخی از کشورهای اروپایی ابراز می‌شود که بیانگر شکاف در اتحادیه اروپاست. در این راستا مواضع ایتالیایی‌ها و اسپانیایی‌ها قابل توجه است. وزیرامورخارجه ایتالیا اعلام کرد که مخالف هرنوع درگیری بوده و خواهان گفتگو با ایران هستیم. وی در ادامه افزود که برنامه هسته‌ای غیرنظامی حق مسلم ایران است و هیچ‌کس حق ایران برای «غنی‌سازی» جهت اهداف صلح‌آمیز را زیرسؤال نمی‌برد. فراتر از این موضع را مقامات اسپانیایی گرفته‌اند. نماینده شخصی نخست‌وزیر اسپانیا اعلام کرد «تاکنون اسپانیا سعی داشت همانند سایر کشورهای اتحادیه اروپا، ایران را از برنامه هسته‌ای خود منصرف سازد و سوءظن داشت که این برنامه در اهداف نظامی اجرا می‌شود اما اکنون با رفع این نگرانی‌ها تصمیم به حمایت از برنامه‌های هسته‌ای ایران گرفته است.»
منبع:مرکز اطلاع رسانی بصیرت/تبیین
