رکود اقتصادی آمریکا

مترجم: فرزان شهیدی
جهان از سال 1971 حدود 24 بحران اقتصادی را آزموده است، یعنی به طور میانگین هر یک سال ونیم یک بحران اقتصادی را شاهد بوده است. اما بحرانی که در حال حاضر ایالات متحده آمریکا گرفتار آن شده است تهدیدگر اقتصاد کلیه کشورهایی است که به نحوی مرتبط یا وابسته به اقتصاد آمریکا هستند. برخی تحلیلگران بحران فعلی اقتصاد آمریکا را به رکود سال 1992 تشبیه کرده اند که اقتصاد آمریکا را در معرض فروپاشی قرار داد.
اکنون مهمترین مشکل اقتصاد جهانی افزایش نقدینگی و تورم در بهای نفت و کالا وخدمات است به گونه ای که برخی کارشناسان در هویت پدیده جهانی سازی تردید کرده و این سوال را مطرح ساخته اند که آیا جهانی سازی برای جهانیان منافعی در برداشته یا آن که مضرات آن بیشتر بوده است؟
رکود فعلی اقتصادی در آمریکا از بخش مسکن آغاز شد و پس از آن بانک ها وبازار بورس دچار بحران شدند. اکنون میانگین رشد اقتصادی در آمریکا به کمترین حد خود رسیده است. هنری نلسون، وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرده است زیان اقتصاد آمریکا تنها از رکود بخش مسکن 400 میلیارد دلار بوده است.
از سویی دلار آمریکا در برابر ارزهای دیگر خصوصا یورو کاهش چشمگیری یافته وبه پایین ترین سطح خود از سال 1973 تا کنون تنزل کرده است تا جایی که جرج بوش، رییس جمهوری آمریکا از این کاهش ابراز نگرانی کرده است. کاخ سفید از آن بیم دارد که فرسایش روز افزون دلار سرمایه گذاران خارجی را از بازار آمریکا فراری دهد و به تنش های تورمی در این کشور دامن بزند.
قیمت نفت نیز به بالاترین نرخ خود یعنی بیش از 110 دلار در هر بشکه صعود کرده و به تبع آن قیمت سایر کالاها هم افزایش یافته است. آمریکا بزرگترین وارد کننده نفت در جهان است، لذا افزایش قیمت نفت، اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به همین دلیل بودجه آمریکا در سال 2008 دچار کسری بی سابقه ای بالغ بر 400 میلیارد دلار شده است. صندوق بین المللی پول در گزارش چشم انداز اقتصادی خود ، رشد اقتصادی آمریکا را طی سال 2008 کمتر از 5/1 درصد اعلام کرده است. سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی نیز در گزارش اخیر خود نسبت به رکود اقتصادی آمریکا هشدار داده و اعلام کرده است رشد اقتصادی آمریکا طی سه ماه دوم امسال نزدیک به صفر خواهد بود. صندوق بین المللی پول رشد اقتصادی جهان در سال 2008 میلادی را 2/4 درصد پیش بینی کرده است که این رقم نسبت به سال 2007 بیش از 7/0 درصد کاهش نشان می دهد. رئیس بانک مرکزی آمریکا هم هشدار داده است که رشد ناخالص داخلی این کشور در سال 2008 توقف خواهد داشت.
ایالات متحده در حال حاضر بیش از 14 تریلیون دلار مبادله تجاری با جهان دارد که 10 درصد تجارت جهانی را تشکیل می دهد و بی تردید رکود در اقتصاد این کشور، اقتصاد سایر کشورها را نیز تحت الشعاع خود قرار خواهد داد و بازارهای اروپا و آسیا دچار نوسان زیادی خواهد شد.
در بخش سرمایه گذاری، آمریکا بیشترین جذب سرمایه خارجی را دارا باشد وطبق گزارش های مراکز اقتصادی آمریکا، تنها 70 درصد از سرمایه های کشورهای عربی به آمریکا سرازیر می شود. اکنون با کاهش ارزش دلار و رکود اقتصادی در آمریکا این سرمایه گذاری ها کاهش زیادی یافته وسرمایه گذاران به دنبال جایگزین های مطمئن تری هستند.
اقتصاددانان و منتقدان بوش یکی از دلایل اصلی افزایش مشکلات اقتصادی آمریکا را ناشی از سیاست نظامی گری رئیس جمهوری آمریکا در هفت سال گذشته و صرف بودجه های هنگفت نظامی ارزیابی کرده اند . به همین دلیل قابل پیش بینی است که بحران کنونی اقتصادی آمریکا به مناقشه ای سیاسی در داخل این کشور مبدل شود و دموکراتها از این اهرم برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در اواخر سال میلادی جاری بهره خواهند برد، به ویژه آن که نسبت به سوء مدیریت اقتصادی دولت بوش و هزینه های سرسام آور جنگ انتقادهای جدی وجود دارد.