دو سفر و یک پیام

حنیف غفاری
رئیس جمهور سوریه دیروز در راس هیئت بلندپایه سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد و مورد استقبال مقامات کشورمان قرار گرفت.سفر بشار اسد به ایران درحالی صورت می گیرد که یک روز قبل از این سفر دمشق میزبان نوریالمالکی، نخست وزیر عراق و هیئت همراه وی بود.سفر نوری مالکی نخست وزیر عراق به سوریه، با توافق میان دمشق و بغداد جهت تاسیس شورای عالی همکاری استراتژیک برای بررسی مسائل امنیتی، نظامی، اقتصادی و منطقه ای پایان یافت.امضای توافقنامه ی همکاری های استراتژیک در راستای اجرای توافقاتی بود که در جریان سفر ناجی عطری نخستوزیر سوریه به بغداد در سال جاری صورت گرفت.
فارغ از مناسبات سیاسی و اقتصادی جاری در روابط سه کشور جمهوری اسلامی ایران،سوریه و عراق نمی توان وجود حلقه مفقوده ای به نام “امنیت”را در شکل گیری مناسبات سه جانبه کشورهای مذکور کتمان نمود.هم اکنون اشغالگران آمریکایی هنوز عراق را ترک نکرده اند و حضور طولانی مدت در این کشور جزء اصلی ترین راهبردهای دو حزب دموکرات و جمهوریخواه است.در این خصوص کبوترها و بازهای واشنگتن تنها تاکتیک بازی خودرا در مصاف با دولتمردان و ملت عراق تغییر می دهند.تحمیل توافقنامه امنیتی به عراقی ها نیز بر اساس همین راهبرد کلان و طولانی مدت شکل گرفته است.پس کاخ سفید مولد تهدیدی پایدار در بغداد است. حضور عناصر وابسته به حزب بعث در راس معادلات امنیتی عراق و تغییر نام شرکتهایی مانند بلک واتر به هدف سرمایه گذاری بلندمدت فرزندان عموسام در عراق مسائلی نیستند که به راحتی بتوان از کنار آنها گذشت.
از آن سو،دولت بشار اسد همچنان با تهدیدات ناشی از حضور بنیامین نتانیاهو و آویگدور لیبرمن در تل آویو دست و پنجه نرم می کند.سوری ها به خوبی می دانند که اگر صدها اختلاف نظامی و سیاسی میان احزاب کادیما و لیکود وجودداشته باشد،این دو حداقل در خصوص بلندی های جولان معامله گران منصفی نیستند.آمریکا و رژیم صهیونیستی چه در زمان بشار اسد و چه در زمان پدر او(حافظ اسد)دمشق را در سیبل تیراندازی خود در خاورمیانه قرار داده اند و تغییر این هدف نیز عملا امکان پذیر نیست.
جمهوری اسلامی ایران نیز پس از پیروزی انقلاب مدل راهبردی و رفتاری خود در خاورمیانه را تغییر داد وسیاست “نه شرقی نه غربی”را جایگزین “وابستگی به غرب”نمود.پس از سرکار آمدن بوش پسر و وقوع حادثه 11 سپتامبر 2001 نومحافظه کاران تلاش گسترده ای در راستای گسست روابط ایران،سوریه و عراق نمودند.در حال حاضرنیز این راهبرد از سوی دموکراتهای کاخ سفید دنبال می شود.درهر صورت تلاش هشت ساله بوش پسر جهت ایجاد چنین گسستی درمنطقه با شکست مواجه گردید.لازم به ذکر است که حضور همزمان افرادی مانند اوباما،جوزف بایدن و هیلاری کلینتون درعرصه سیاست خارجی واشنگتن در قالب دکترینی برخاسته از عقلانیت و تدبیر صورت نگرفته است.این یک فقدان استراتژیک جدی در ایالات متحده است که فارغ از ضرری که برای سردمداران آمریکایی دارد،برای کشورهای ایران ،سوریه و عراق بسیار سودمند است.
پیام اصلی سفر بشار اسد به تهران و سفر اخیر نوری المالکی به دمشق ،تقویت روابط سه جانبه کشورهای ایران،سوریه و عراق است..تقویت نگاه امنیتی در مناسبات سه جانبه این سه کشور باید به عنوان اصلی ترین اولویت آنها مدنظر قرار گیرد.وجود دو تهدید مشترک به نامهای ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی و همچنین وجود برخی رژیمهای عربی که تحت تاثیر سازمانهای اطلاعاتی سیا و موساد قراردارند قاعدتا بایداین نگاه امنیتی را پررنگ تر نماید.مثلثی که تهران،دمشق و بغداد در سه راس آن قرار داشته باشند باید به صورت مداوم در برابر دیدگان نظام بین الملل،خصوصا ایالات متحده آمریکا قابل مشاهده باشد.خوشبختانه این مثلث مدتهاست که ترسیم گردیده است اما پررنگ نمودن رئوس و خطوط آن به مثابه نوعی خانه تکانی امنیتی و استراتژیک قابل تصور است.

رسالت 29 مرداد88