جنبش الحوثی و سناریوی تکفیری ها در یمن

جنگ در نواحی شمالی یمن علیه شیعیان الحوثی که از سال 2004 تاکنون در سکوت مجامع جهانی و با خسارتهای فراوان انسانی و آوارگی 120000 نفر آغاز گردیده، اکنون آتش بس موقتی را تجربه می کند که در صورت نقض نکردن آن از سوی ارتش یمن و پرهیز از مداخله برخی همسایگان، می تواند به یک صلح دائمی بین الحوثی و دولت منجر شود.

اکنون این پرسش مطرح است که جنگ 5 ساله دولت یمن علیه شیعیان این کشور تا چه زمانی تداوم می یابد و اساساً این درگیری یک نزاع داخلی به شمار می رود یا قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در این ماجرا دخالت دارند.

گروه شیعیان یمنی که به «هاشمی» معروفند، بیش از یک هزار سال است بر این کشور کهن سیطره دارند و بر آن فرمانروایی می کنند در سال 1962 ، گروهی از افسران شیعی و سنی، کودتای نظامی در این کشور به راه انداختند که به قدرت یافتن «علی عبدا... الصالح»، رئیس جمهور کمونیست این کشور - که خود از شیعیان زیدی است- منجر شد.

بررسی سیر حوادث در کشور یمن بیانگر این موضوع است که فراز و فرودهایی در پرونده تعاملات دولت و این گروه به چشم می خورد، اما زمانی برخوردها شدت یافت که گروه مذکور در سال 2003 در مساجد یمن موضع ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی خود را نشان داد و دولت در اقدامی ناگهانی 650 تن از آنان را بازداشت کرد و رسماً به آنان اعلام جنگ نمود. آنها تلاش کردند مانع سلطه آمریکا در منطقه شوند و حقوق شیعیان زیدی را بازپس گیرند.

از آن زمان، دولت یمن استان صعده را که محل استقرار زیدی هاست، تحت انواع تحریمهای اقتصادی و اجتماعی قرار داد و حتی با قطع کامل آب، برق، مخابرات، بسته شدن مدارس و بیمارستانها و حتی نرساندن مواد غذایی، اوضاع فاجعه باری را به وجود آورد. با این حال، سران جنبش الحوثی از مبارزه دست برنداشتند.

به نظر می رسد، عربستان به عنوان یکی از بازیگران منطقه در خصوص سرکوب شیعیان یمن بی بهره نیست؛ به همین منظور عبدا... عربستان و اندیشه سلفی های این کشور در همراهی عبدا... یمن از هیچ کوششی فرو گذار نمی کنند.

نقش وهابیت و گروه های تکفیری در رخدادهای اخیر خاورمیانه کاملاً آشکار است و مواضع ضد انسانی آنها بویژه در حمله اسرائیل به حزب ا... از وضوح قابل اعتنایی برخوردار گردیده است.

کشتار مردم مظلوم عراق که از سال 2003 در اسارت نیروهای آمریکایی و بعثی ها گرفتار شدند، با تشدید حملات از سوی سلفی ها و تروریستهای وارداتی عربستان تکمیل گردید، به نحوی که برخی خبرها از حدود 4000 عملیات انتحاری در عراق توسط سلفی های ریاض حکایت دارد.

آنها کسانی هستند که در جنگ 2006 تل آویو علیه لبنان و شیعیان این کشور اعلام نمودند برای پیروزی گروه مقاومت در لبنان دعا نکنید و آنها حزب ا... نیستند، بلکه حزب شیطان هستند که تحت فشار واقعیتها از مواضع کذایی شان عقب نشستند. افزون بر سطور فوق، 22 مفتی وهابی در کشور عربستان سعودی، علاوه بر مقاومت اسلامی حزب ا... در لبنان، شیعیان یمنی را نیز به باد اتهامهای فراوان گرفته و اعلام نمودند: همان گونه که حزب ا... در لبنان و دیگر پیروان آنها در عراق، می خواهند بر سرزمینهای سنی نشین سیطره یابند، شیعیان یمنی نیز می خواهند بر کشور یمن سیطره داشته باشند؛ بنابراین باید با آنها مقابله کرد.

پس از آن که شیعیان در 13 جولای 2004 تظاهراتی به رهبری «حسین الحوثی» انجام دادند و پرچمهای حزب ا... لبنان را به نشانه اعتقاد به آیین این جنبش بالا بردند، روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» - نزدیک به مسیحیان آمریکا- نوشت: این افراد که تظاهرات علیه دولت کمونیستی «عبدا... صالح» را به راه انداختند، هر کدام مبلغ یکصد دلار از سیدحسن نصرا... دریافت کرده اند.

این تحلیلهای ناصواب در پی اثبات این موضوع است که تکفیری ها تلاش می کنند با طرح اتهامهای کذب نسبت به شیعیان، این گروه را به عنوان عامل بی ثباتی در جهان اسلام معرفی کنند، اگر چه تاکنون این نقشه شیطانی آنها با بیداری مسلمانان سنی ناکام مانده است.

عربستان که اکنون درد زایمانی تحولاتی ناخواسته را احساس می کند، تلاش دارد همچنان به سایه سنگین همپیمان سنتی آل سعود تمکین نماید. ورود در حوادث یمن از این منظر قابل توجیه است.

پادشاه این کشور در خصوص نگرانی از تحکیم نظام سیاسی عراق که بر مبنای مؤلفه های دموکراتیک ساختارها تعیین می شوند، نتوانست نگرانی خود را از حضور نوری مالکی در قدرت پنهان نماید، لذا در اظهارنظری اذعان داشت که آماده است مبلغ 100 میلیارد دلار برای سرنگونی نوری مالکی هزینه نماید تا نظام سیاسی فعلی تثبیت نگردد. اکنون نیز رخدادهای یمن را با صبغه شیعی و به پیروی از وهابیت تعقیب می کند که افزون بر کمک سه میلیارد دلاری ریاض، به حضور نظامیان این کشور در بمبارانهای استان صعده یمن نیز منجر شده است.

بدون شک، انگیزه دیگر آنها در ورود به یمن، تأثیرات عمیق مبارزات شیعیان یمن بر طیف شیعیان عربستان است که در منطقه نفت خیز این کشور ساکن هستند. مجاورت استان زیدی تبار صعده یمن با شیعیان عربستان، منشأ نگرانی ریاض از قدرت یابی یاران الحوثی است.

اکنون یمن اصلی ترین شریک در اجرای طرحهای تروریستی ریاض است، به طوری که عربستان این کشور را به یک پایگاه تبلیغ وهابیگری و مرکز عملیات القاعده تبدیل کرده است.

علی عبدا... صالح دوازده سال رئیس جمهور یمن شمالی بود و از سال 1990 میلادی که اتحاد دو یمن شکل گرفت، 19 سال است رئیس جمهور یمن متحده می باشد. چند سال قبل بود که صالح با ایالات متحده آمریکا و دولت عربستان سعودی قراردادهایی را امضا کرد و پس از آن بود که صالح اعلام کرد، به هر طریقی که شده، ولو با توسل به قدرت نظامی، گروه الحوثی را در صعده سرکوب خواهد کرد.

بنابراین، شاید رئیس جمهور یمن بتواند با مشت آهنین بزرگترین اپوزیسیون خود را در کوتاه مدت تضعیف و محدود نماید، ولی نباید این مهم را فراموش کند که استمرار این وضعیت به گسترش شکافهای قومی و مذهبی در یمن دامن خواهد زد و بی ثباتی مهار نشدنی را برای این کشور توسعه نیافته به ارمغان خواهد آورد.

از سوی دیگر، کشورهای اسلامی نباید همچون دیگر مجامع بین المللی با سکوت و بی تفاوتی نظاره گر حوادث یمن باشند، بلکه باید با اتخاذ مشی دیپلماسی فعال بویژه با عنایت به ماه مبارک رمضان، راهکارهای تثبیت آتش بس دائمی را در این کشور فراهم کنند تا جغرافیای بحرانها در جهان اسلام بیش از این گسترش نیابد.

غلامرضا قلندریان