صفحه نخست >>  عمومی >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۱۷ آبان ۱۳۸۸ - ۱۰:۵۳  ، 
کد خبر : ۱۲۷۴۹۸

روند آشتی ملی در فلسطین


فرزان شهیدی
اختلافات شدید و درگیری های میدانی میان دو گروه فتح و حماس که در خردادماه 3186 به اوج خود رسید موجب انقسام سیاسی و جغرافیایی میان دو طرف گردید. این شکاف داخلی نگرانی هایی را هم در داخل و هم در خارج برانگیخت، لذا تلاش هایی خصوصا از سوی برخی کشورهای عربی منطقه همچون عربستان و مصر صورت گرفت تا گروه های درگیر را به آشتی برسانند.
پیش از آن فتح و حماس در مکه با حضور پادشاه عربستان رایزنی هایی را آغاز کرده و در بهمن 85 در بیانیه ای بر عدم خون ریزی های داخلی، حفظ وحدت ملی، توافق نهایی در خصوص تشکیل دولت وحدت ملی با مشارکت تمام گروه های سیاسی تاکید کردند که به «سند مکه» معروف شد.
پس از آن گروه های فلسطینی گفت و گوهای آشتی ملی را با نظارت مصر ادامه داده و پس از فراز و فرودهای بسیار سندی را تحت عنوان «سند آشتی ملی» تنظیم کردند. این سند شامل پنج محور اصلی با عناوین ذیل است:
- بازنگری در سازمان آزادیبخش فلسطین
- انتخابات ریاست جمهوری و مجلس قانونگذاری
- اصلاح ساختار دستگاه های امنیتی
-آشتی ملی و پایان دادن به اختلافات و درگیری ها
- آزادی زندانیان دو گروه فتح و حماس
گروه فتح سند مزبور را در قاهره امضا کرد، اما جنبش حماس به خاطر اعتراض به برخی مفاد سند و نیز با توجه به ماجرای گزارش قاضی گلدستون از امضای آن خودداری نمود. مهمترین موارد اعتراض حماس به متن سند آشتی ملی در بندهایی مربوط به مرجعیت سازمان آزادیبخش و نیز دستگاه های امنیتی خلاصه می شود.
سند آشتی ملی به گونه ای تنظیم شده که محوریت فتح و خودگردان را بر سازمان آزادیبخش دنبال می کند، اما حماس خواهان مشارکت و ایفای نقش کلیه گروه ها به طور مساوی در این سازمان به عنوان نماینده عموم فلسطینی ها است.
در مورد دستگاه های امنیتی، ماده ای آمده که می گوید کلیه گروه های نظامی و شبه نظامی باید در چهارچوب تشکیلات خودگردان باشند که حماس این ماده را نپذیرفته و آن را به مثابه خلع سلاح و انحلال مقاومت قلمداد کرده است.
همچنین در باره وظایف دستگاه های امنیتی فلسطین بر همکاری با همه دستگاه های امنیتی کشورهای دوست جهت مقابله با هر گونه اقداماتی که امنیت مشترک را به خطر می اندازد تاکید شده که این ماده می تواند با توجه به امضای پیمان صلح میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی، شامل این رژیم هم بشود و این امری است که حماس و سایر گروه های مقاومت به شدت با آن مخالف هستند.
اعلام زودهنگام موعد انتخابات از سوی محمود عباس نیز از جمله مواردی بود که اختلافات گروه های فلسطینی را تشدید کرد. طبق سند آشتی ملی قرار بود انتخابات ریاست جمهوری و مجلس قانونگذاری فلسطین در 28 ژوئن سال آینده میلادی (تیرماه 89) برگزار شود، اما محمود عباس به طور یک جانبه آن را در 24 ژانویه (بهمن ماه 88) اعلام کرد. این در حالی است که بیش از ده ماه از پایان دوره ریاست محمود عباس گذشته و بنا برگفته مخالفان، وی اساسا اختیارات قانونی برای اعلام موعد انتخابات را ندارد و تصمیمات سیاسی باید بر اساس توافق کلیه گروه های فلسطینی و در چهارچوب سند آشتی ملی اتخاذ شود.
با این حال به نظر می رسد اختلافات فتح و حماس فراتر از موارد فوق است و عامل اصلی شکاف ها به وجود دو رویکرد متضاد نسبت به آرمان فلسطین بازمی گردد. فتح که اکنون تشکیلات خودگردان را در دست دارد و دولت مردمی و قانونی حماس را به رسمیت نمی شناسد، قائل به روند سازش با رژیم صهیونیستی و گام نهادن در راه طرح های آمریکا و کمیته چهارجانبه است در حالی که حماس در کنار سایر گروه های مقاومت همچون جهاد اسلامی معتقد به ادامه خط مشی مقاومت و مبارزه با اشغالگری اسراییل است.
این دو رویکرد متضاد در بسیاری موارد مانع هر گونه توافق اصولی و حتی تاکتیکی میان دو طرف می شود، به ویژه در مواردی که خودگردان نسبت به آرمان های فلسطین تنازل بیشتری در برابر رژیم صهیونیستی از خود نشان می دهد و حقوق مسلم فلسطینی ها را به فراموشی می سپارد که نمونه اخیر آن تعلل تشکیلات خودگردان در پیگیری گزارش گلدستون در شورای حقوق بشر سازمان ملل پیرامون جنایات اسراییل در جنگ 22 روزه غزه بود.
برخی ناظران پیش بینی می کنند انتخابات آینده معادلات داخلی فلسطین را دچار تغییراتی خواهد کرد، اما تا زمانی که جریان سازش و انفعال بر روند سیاسی داخلی فلسطین و تشکیلات خودگردان غالب باشد، ادامه واگرایی در میان گروه های فلسطینی دور از انتظار نخواهد بود. با این حال تلاش های مربوط به روند آشتی ملی در جای خود شایان تقدیر و بلکه ضروری است، چرا که حداقل مانع سرایت اختلافات سیاسی به درگیری های خیابانی شده و توطئه های رژیم صهیونیستی را در ایجاد فتنه داخلی میان فلسطینی ها خنثی می سازد.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات